Արմեն Սարգսյանը երեկ հանդիպել է սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի մի խումբ անդամների հետ:

Նախագահ հանդիպել է սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի մի խումբ անդամների հետ:

Հատկապես վերջին շրջանի մի շարք իրադարձությունների վերլուծությունը ինձ հանգեցրել է այն մտքին

1995 թվականի Սահմանադրության մեջ փոփոխություններ են կատարվել 2005, 2015 և 2020 թվականներին:

որ Սահմանադրությունը ոչ միայն իրավունք ու պարտականություն է, այլև՝ մտածողության ու գործունեության մշակույթ, արժեհամակարգ, փիլիսոփայություն:

Նա եւս շեշտեց, որ Սահմանադրության փոփոխությունները հնարավոր չէր կատարել միաժամանակ, ուստի այս նախագծով ՍԴ-ի որոշ կարգավորումներ համապատասխանեցվել են Սահմանադրությանը։

Եթե փաստվի, որ պատգամավորը վարակված եկել է նիստի, քրեական օրենսգրքով պատասխանատվության կենթարկվի։

Ամրագրվում է նաեւ, որ 3 թափուր տեղերի համալրումից հետո ՍԴ նախագահ է ընտրվում 10-օրյա ժամկետում։

Պատգամավորն ասաց, որ շատ ուրախ է այս առիթով, քանի որ հիմա գործում է այնպիսի համակարգ, որ մարդիկ կարող են հանգիստ օգտոգործել «հակասահմանադրական» բառը։

81 կողմ, 0 դեմ, 0 ձեռնպահ ձայներով Ազգային ժողովը քիչ առաջ ընդունեց ապրիլի 5-ին նշանակված եւ արտակարգ դրության հիմքով հետաձգված հանրաքվեն չեղարկելու մասին որոշումը։

Եթե շատ ճշգրիտ լինենք, սա չի նշանակում, որ պետք է անպայման 9 դատավոր լինի, որ ընտրվի ՍԴ նախագահ։

«Պարզվում է՝ Հրայր Թովմասյանը, երբ որ Սահմանադրական դատարան է եկել, մի խորհրդական է իր մոտ նշանակել Գրիգոր Մուրադյան անուն-ազգանունով:

Նստաշրջանը սկսվեց Վահագն Հովակիմյանին ուղղված ծափահարություններով. առիթը նրա ծննդյան տոնն է:

«Մենք պատկան մարմիններից ակնկալում ենք համապատասխան ձեւակերպված փաստաթուղթ, որը կվերաբերի մեզանից յուրաքանչյուրին»:

Հետհեղափոխական շրջանում ԿԸՀ-ն կարեւոր քննությունն անցել է. թեկուզ վատ ընտրական օրենսգրքով եւ վատ դերակատարում ունեցող անձանցով արձանագրվել են լավ ընտրություններ։

ԱԺ նախագահի վստահեցմամբ՝ ՀՀ-ում քաղաքական ճգնաժամ նույնպես չկա, որքան էլ փորձեն իմիտացիա անել ՀՀ-ում նախկինում նախագահի պաշտոնը զբաղեցրած անձինք:

Սահմանադրության փոփոխությունների ուժի մեջ մտնելու համար մնացել էր միայն 1 քայլ՝ ԱԺ նախագահը պետք է հրապարակեր դրանք:

Խմբակցության ղեկավարը անդրադարձավ նաև Սահմանադրության փոփոխությունների՝ ուժի մեջ մտնելու ընթացակարգին:

«Թնդանոթով կրակում են ճնճղուկի վրա». այս մտքի հեղինակը «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանն է: Ճնճղուկը այս դեպքում նրա կարծիքով ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանն է:

Թոխյանի խոսքով՝ 1 ժամվա մեջ Սահմանադրություն է փոխվում, որն իր համար աննորմալ երեւույթ է։

Դուք հիմա նույն հարցը եթե 40 անգամ էլ տաք, ես նույն բանն եմ ասելու ձեզ։

ԱԺ-ն երկրորդ ընթերցմամբ ընդունեց «Սահմանադրական փոփոխությունների մասին» օրենքի նախագիծը՝ 89 կողմ ձայներով։

Պատգամավորներն այն ընդունեցին միաձայն՝ 88 կողմ ձայնով։

Նշենք նաեւ, որ նիստին մասնկացում է 89 պատգամավոր, չեն մասնակցում «Բարգավաճ Հայաստան» եւ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցությունների պատգամավորները։

Օրենքի այս նախագծով ՍԴ դատավոր ընտրվում է 12 տարի ժամկետով, եւ նույն անձը ՍԴ դատավոր կարող է ընտրվել միայն 1 անգամ։

Երկրորդ հարցի կապակցությամբ Հանձնաժողովը եւս ընդունելի է համարել Կառավարության առաջարկությունը:

Այս անգամ, Մարուքյանի փոխանցմամբ, չի բացառվում, որ իրենց խմբակցությունը չի մասնակցի նիստին, քանի որ նույն բաները երկրորդ անգամ չեն ցանկանում ասել։

Հունիսի 15-ին՝ ժամը 17:00-ին, կգումարվի Ազգային ժողովի արտահերթ նիստ:

Նրա խոսքով՝ երբ նաեւ վարչապետի կարգավիճակով շատ պրոբլեմների մեջ խորամուխ է լինում, արձանագրում է մի իրողություն, որ մեր երկրում չկա օրգանական կապ պետական կարգի եւ քաղաքացու կամքի միջեւ:

Ըստ այս նախագծի՝ կարգավորվում է ԱԺ մշտական հանձնաժողովների աշխատանքների մի քանի գործիքներ։

Ինչ վերաբերում է քարոզչությանը, Բագրատյանն ասաց, որ պետք չէ ընկնել Սյունիքից մինչեւ Ղարաբաղ եւ Տավուշ, կարելի է օնլայն քարոզչություն անել։

Տեղի ունեցածը դատապարտվել է, դատապարտվել է նաեւ վարչապետի կողմից, բազմաթիվ գործընկերների կողմից։

Երբ բռունցքներով հարձակվում են պատգամավորների վրա, բռնություն են գործադրում, ոչ մի պատգամավորի դուրս չեք հրավիրել, չէ՞, 1 օրով, 7 օորով, նախազգուշացում չեք հայտարարել, չէ՞։

Հանձնաժողովում օրենքի նախագիծը ստացավ դրական եզրակացություն, պատգամավորներից շատերը կողմ քվեարկեցին դրան։

Մեր կարգավորումները անձերի դեմ չեն ուղղված, մեր կարգավորումները անձնավորված չեն: Մենք ընդամենը ցանկանում ենք, որ Սահմանադրական դատարանը լինի այնպիսին, ինչպես նախատեսված է Սահմանադրության 7-րդ գլխում:

Սահմանադրական դատարանում առկա ճգնաժամը կարող է լուծվել հետեւյալ կերպ. արդեն 12 տարի պաշտոնավարած դատավորների լիազորությունները դադարեցվեն, իսկ մնացածը սահմանափակվեն նույն ժամկետով։

«Այո՛, մենք կարծում ենք, որ շատ հարցերոմ միգուցե ավելի լավ կլիներ ավելի արագ գործել: Մենք չենք գնահատում, որ ամեն ինչ կատարյալ է մեր գործողություններում, բայց ձգտում ենք, որ անենք առավելագույնը:

Օրինակ՝ մեկը մյուսին վիրավորում է, ասում է՝ թափթփուկ, տականք կամ ավելի մոդայիկ վիրավորանք՝ շնաբարո դուսպրծուկ։

Հետագայում, իհարկե, հայտարարվեց, որ նա նման բան չի ասել, այդ խոսքերը վերագրվեցին ինչ-որ իրավաբանի, բայց դա ցույց տվեց, որ նա հասկանում է իր արածի հակասահմանադրական լինելը:

ՌԴ Պետդուման մարտի 10-ին կողմ քվեարկեց պատգամավոր Վալենտինա Տերեշկովայի նախաձեռնությանը՝ Վլադիմիր Պուտինի նախագահական ժամկետները «զրոյացնելու» դրույթը սահմանադրական փոփոխությունների մեջ ներառելուն:

Ապրիլի 5-ի հռչակագրի նախագիծը հրապարակելուց հետո ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Գորիսում հայտարարեց, որ «մենք ունենք նաեւ պրոբլեմ Սահմանադրության հետ»:

Նա նաեւ շեշտեց, որ ուսուցիչը լիարժեք ազատ է իր կամքը արտահայտելու, եւ որեւէ մեկը չի կարող նրան պարտադրել, որ նա ընտրությունը կատարի իր կամքից դուրս:

Թավշյա հեղափոխությունից հետո փոխվել է ժողովրդի հոգին, հոգեբանությունը, քանի որ բոլորը զգացել են ազատության բերկրանքը:

Որեւէ մեկը չի կարող ՀՀ քաղաքացուն բռնանալ: Բայց սա չի նշանակում, որ մենք պետք է ասենք՝ եթե դու համայնքապետ ես, չպետք է ուզենաս, որ սահմանադրական փոփոխությունները հաղթեն:

Վահագն Ալեքսանյանի, իրենք արդեն նաեւ «5-րդ ալիք» հեռուստաընկերությանն են դիմել՝ վճարովի եթերաժամի հարցով, իսկ առաջիկայում պատրաստվում են նաեւ այլ հեռուստաընկերությունների վճարովի եթերաժամերից օգտվել:

Այս նախագիծը «Իմ քայլը» խմբակցությունն ու կառավարող ուժի մյուս ներկայացուցիչները, այդ թվում՝ վարչապետ Փաշինյանը, համարում էին ՍԴ անդամներին մեկնված ձեռք, որը, սակայն, վերջիններս այդպես էլ չսեղմեցին։

Ցուցակների ճշգրտման, անճշտությունների վերաբերյալ հաղորդումներ ընդունելու նպատակով 2020 թվականի փետրվարի 25-ից ՀՀ ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչությունում գործում է Թեժ գիծ:

Ձեւավորվել են աշխատանքային խմբեր, որոնք ամեն մեկը իր ոլորտում պեք է համապատասխան աշխատանքներ սկսի եւ ներկայացնի հանձնաժողովի քննարկմանը…Աշխատանքային խմբերը կազմվել են ըստ ոլորտների:

Կարեւորում եմ նրանով, որ մի անգամ եւս մենք պետք է «Այո» ասենք մեր ազատ, անկախ երկրին, պետք է վերջ դրվի անարդար արդարադատությանը, մեկ անգամ եւս պետք է վերահաստատենք, որ միասնական ենք, վարչապետի կողքին:

Երկու բան է պետք տարբերակել: Իհարկե հայտնի է, որ Էդգար Ղազարյանը առնվազն թղթաբանորեն Հանրապետական անցյալ ունի, իսկ բովանդակային առումով ամենայն հավանականությամբ նաեւ ներկա, բայց խնդիրը դա չէ:

«Այո»-ն շտաբներ կունենան բոլոր մարզերի բոլոր խոշոր քաղաքներում, Երեւանի բոլոր վարչական շրջաններում:

Քիչ առաջ ավարտվեց «Իմ քայլը» խմբակցության փակ նիստը, որին մասնակցում էր նաեւ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

Քարոզարշավի ժամանակացույցն արդեն պատրաստ է։

Պարզ է, որ «Լուսավոր Հայաստանը» չի ուզում նույն դաշտում լինել, եթե հանկարծ նախկին իշխանությունները փորձեն ակտիվ դեր խաղալ «Ոչ»-ի ճամբարում: Բայց կա նաեւ այլ խնդիր. գուցե համապատասխան ռեսուրս չունեն:

Նույն խմբակցությունից Միքայել Մելքումյանն էլ շեշտեց, որ որոշումն ընդունվելու է բոլորի կարծիքները լսելուց հետո։

Հանձնաժողովի նախագահը 15-օրյա ժամկետում պետք է նիստ գումարի, որի ընթացքում կհաստատվի աշխատակարգը։ Հանձնաժողովը պետք է եռամսյա ժամկետում նախ սահմանադրության փոփոխությունների հայեցակարգը մշակի:

Համապատասխան փաստաթուղթը հրապարակվել է ՀՀ կառավարության կայքում:

«Ոչ»-ի ճամբար ձեւավորել, նշանակում է իշխանությանը շանս տալ շարունակել գեներացնել ատելություն:

Մենք միշտ ասել ենք, որ Սերժ Սարգսյանի եւ Հրայր Թովմասյանի կողմից ձեւավորված Սահմանադրությունը պետք է փոխվի, այդ համակարգն ամբողջությամբ պետք է փոխվի։

Այս մասին մեզ հետ զրույցում հայտնեց նախարարի մամուլի խոսնակ Արմինե Մուրադյանը:

ՀՀ Սահմանադրության փոփոխություններ 2020 թվականի ապրիլի 5-ի հանրաքվեի նախապատրաստման եւ անցկացման հիմնական միջոցառումների ժամանակացույցը հաստատելու մասին:

Հրամանագիրն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

«Հանրաքվեից վախենալ պետք չէ: 21-րդ դարում «կրկնակի կյանքի» պայմաններում այն նույնիսկ անհրաժեշտություն է դառնում՝ ամպերից իջնել ցած և ժողովրդի կարծիքը պարբերաբար ստանալ»:

«Ի վերջո, իրավական տեսանկյունից մենք պետք է սպասենք հրամանագրի ստորագրմանը, դրանից հետո նոր հնարավոր կլինի անդրադառնալ բովանդակային հարցերին»:

Պատգամավոր Հովակիմյանն ասաց, որ «Իմ քայլը» դեռեւս չի հասցրել քննարկել համազեկուցողների հայտարարությունը։

Նշանակվում է հանրաքվե, սկսվում են առանձին կազմակերպական գործընթացներ, զուգահեռաբար քարոզչական գործընթաց է տեղի ունենում, այդ ընթացքում նաեւ հստակ է լինում, թե ինչ հարցի վերաբերյալ է անցկացվում:

Հարցին, թե արդյոք քննարկե՞լ են ՍԴ նախագահի ու անդամների պաշտոնավարումը դադարեցնելու հարցը հանրաքվեի դնելու ԱԺ որոշումը, Մուկուչյանը պատասխանեց, որ շատ ընդհանրական հարցեր են քննարկել:

Մենք տեղեկացվեցինք, որ այսպես կոչված փոփոխությունների «փաթեթը» հանվել է խորհրդարանի օրակարգից։

Այսպիսով, ԲՀԿ-ն չմասնակցեց քվեարկությանը, ԼՀԿ-ն դեմ քվեարկեց, «Իմ քայլ»-ի բոլոր պատգամավորները՝ կողմ։

Թանդիլյանը համոզված է՝ կան օրինական ճանապարհներ, սակայն նախագծի ընդդիմախոսների ցույց տված ուղիները իշխանությունը չի լսում՝ ասելով՝ դրանք միայն ստորակետներ են։

Եվ այն, ինչ տեղի ունեցավ Բաղրամյան պողոտայում ուղիղ մեկ տարի անց՝ կհիշեն լրագրողներ Նաիրա Զոհրաբյանը, Վահագն Հովակիմյանը եւ դաժան ծեծի ենթարկված, այդ իրադարձությունները լուսաբանող Հայկ Գեւորգյանը:

Մեր ժողովրդավարության ամբողջ օրգան համակարգը ձեւախեղել են։

Նախագծի հեղինակ, հիմնական զեկուցող Վահագն Հովակիմյանը մինչ նախագծի բուն բովանդակությանն անցնելը՝ սկսեց ստեղծված իրավիճակի նախապատմությունից։

Նույնաբովանադակ նախագիծն այսօր պետք է քննարկվեր ԱԺ արտահերթ նիստում, սակայն նախագծի համահեղինակ Վահագն Հովակիմյանը հետ էր կանչել այն՝ տեխնիկական խնդիրների պատճառով։

«Ինչո՞ւ եք սենց անհանգստացել, ինչի՞ց եք սենց խառնվել իրար»,- դիմելով իրեն շրջապատած տասնյակ լրագրողներին՝ ասաց ԱԺ փոխնախագահ Ալեն Սիմոնյանը:

Միրզոյանը, սակայն, հրավիրեց պատգամավորների ուշադրությունը՝ հայտարարելով, որ նիստը նախաձեռնողն այսօր առավոտյան նոր նախագիծ է դրել շրջանառության մեջ՝ առանց բովանդակային փոփոխությունների։

7-րդ գումարման ԱԺ ունի Սահմանադրության փոփոխություն կատարելու լիազորություն, այսպիսով նպատակ ունի վերջնական եւ հիմնարար լուծում տալ ՍԴ-ի 2015թ.-ի Սահմանադրության 7-րդ գլխի կանոններով ձեւավորման խնդրին

Շարունակելով իր պնդումը, որ իշխանությունները ՍԴ ճգնաժանը չխորացնելու համար արել են առավելագույնը, Մակունցը նկատեց, որ հակառակն են արել ՍԴ անդամները։

Ինչ վերաբերում է վաղ կենսաթոշակի մասին օրենքին, մինչեւ փետրվարի 27-ը ժամանակ կա, եւ որեւէ մեկը չի կարող գնահատել՝ աշխատեց այն, թե ոչ։

Բադասյանը նշեց, որ թեկնածուներ ընտրելիս դրված չի եղել նպատակ՝ ընդդիմադիրների կամ իշխանամետների ընտրել:

ՀՀ արդարադատության նախարարին առաջարկել Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամ Վիգեն Քոչարյանի թեկնածությունը սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի կազմում ընդգրկելու նպատակով:

Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը վարչապետի որոշմամբ ունենալու է 16 անդամ:

Հարցին, թե ի՞նչ քայլեր են ձեռնարկելու, ԱԽ քարտուղարը պատասխանեց, որ իրավիճակին լուծում տալու ցանկացած քայլի մասին տեղյակ կպահեն։

Այն բոլոր պետությունները, որոնք փորձ են կատարել կիսանախագահականից անցնել խորհրդարանական կառավարման ձեւի, բավական լուրջ խիզախություն են արել:

50 հազար քաղաքացի կարող է ստորագրահավաք անել եւ օրենսդրական նախաձեռնությամբ հանդես գալ: Եթե այդ նախաձեռնությունը ԱԺ կողմից չի ընդունվում, ապա 200 հազար ստորագրությամբ այդ հարցը կարող է դրվել հանրաքվեի

Հարցին, թե կառավարման համակարգը խորհրդարանականից կիսանախագահականի տանելու մտադրություն կա՞, Բադասյանը պատասխանեց՝ մտադրություններ չկան։

Պետդումայի՝ պետականաշինության հանձնաժողովը կուսումնասիրի նախագահի ներկայացրած օրինագիծը հունվարի 21-ի նիստին:

Խմբակցությունը դեռեւս թեկնածուներ չունի, սակայն երբ կստանան ծանուցում, որ պետք է թեկնածու ներկայացնեն, իրենք կներկայացնեն:

«Ֆեյսբուք» սոցիալական ցանցում առկա «Սահմանադրական բարեփոխումներ» էջը Արդարադատության նախարարության կողմից չի ստեղծվել և Նախարարության հետ որևէ առնչություն չունի:

Փորձ է արվում լուծել միաժամանակ երկու խնդիր՝ ցույց տալ հանրությանը, որ բարեփոխումներ են կատարվում եւ ուրվագծել սեփական իշխանության պահպանման հեռանկարները:

ՍԴ-ի հեղինակության հարցն է։

Հրայր Թովմասյանը բոլոր հնարավոր գայթակղություններին արդեն հասցրել է տրվել և երբեք ոչ մի բանի մեջ վստահ չեպքտ է լինի:

Պետք չէ հորինել թեզեր, հետո այդ թեզերը հերոսաբար ջախջախել: Չկան այդ թեզերը այս նախագծի հիմնավորումներում:

Երեկ Վրաստանի փոխվարչապետ և արդարադատության նախարար Թեա Ցուլուկիանին խորհուրդ տվեց, որ Հայաստանում այս փորձը կիրառենք ոչ թե անձանց դեմ, այլ օրենսդրությունը կարգավորելու մակարդակով:

Հրայր Թովմասյանին հատկացվել է 1 մլն 375 հազար 712 դրամ, իսկ 6 դատավորներից յուրաքանչյուրին՝ 1 մլն 31 հազար 784 դրամ:

Աշխատանքային խմբի շրջանակներում նախարարությունը կլինի հնարավորինս ներառական՝ ներգրավելով ոչ միայն նախարարությունից ու կառավարությունից անձանց, այլեւ խորհրդարանից, այդ թվում՝ ընդդիմությունից։

Մենք կարծում ենք, որ մեկ անձի համար Սահմանադրություն փոխելը սխալ է, մենք դեմ ենք նման բանին, բայց այստեղ խնդիրը բոլորովին ուրիշ է:

Նա ցանկանում է առաջադրվել գարնանը սպասվող նախագահական ընտրություններում, սակայն գործող սահմանադրությունը թույլ չի տալիս:

Փոփոխությունից ցանկանում է օգտվել հենց ինքը Բաբայանը՝ 2020 թվականին սպասվող ընտրություններում առաջադրելով իր թեկնածությունը:

Եթե ՍԴ-ն համաձայնություն չտա Հրայր Թովմասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացնելու համար, պայթյուն տեղի կունենա:

Թոխյանը համոզված է, որ սույն գործով Բարձր դատարանը կգար այլ եզրահանգման, եթե չցուցաբերվեր որոշակի շտապողականություն՝ այս բարդ եւ մեծ հանրային հնչեղություն ունեցող խնդրի հետ կապված։

Միջազգային իրավունքն էլ է սրա մասին հստակ ասում՝ անձեռնմխելիությունը չի վերաբերում դեպքերին, երբ անձը կատարում է քրեորեն պատժելի արարք։

Շատ երկակի տպավորություններ եմ ստացել Ռոբերտ Քոչարյանի դիմումի վերաբերյալ Սահմանադրական դատարանի որոշումը կարդալիս։

Ըստ Սաֆարյանի՝ Քոչարյանի դիմումի վերաբերյալ Սահմանադրական դատարանի որոշումը որեւէ գործողություն չենթադրող որոշում է։

Դատավորի խոսքով՝ որոշման մեկնաբանության եւ մնացյալ հարցերի վերաբերյալ պատասխանները կլինեն առաջիկայում հրապարակվելիք իր հատուկ կարծիքում։

ՍԴ անդամները երեւի ուզել են իրենց վերջին որոշման մասնակիցը լինել, բայց այդ որոշումը շատ հնարավոր է խոչընդոտ լինի Մարտի 1-ի ամբողջական, էֆեկտիվ դատաքննություն ունենալու համար։

2020 թվականի առաջին եռամսյակում նախատեսվում է ստեղծել սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողով:

Սահմանադրական դատարանում այս պահին նախագահի աթոռն է զբաղեցնում Հրայր Թովմասյանը, սակայն փոխնախագահ Դատարանը չունի։

Ինչ վերաբերում է դատավորների և այլ պաշտոնատար անձանց բարեվարքության ստուգման մեխանիզմներին, ապա արդեն պատրաստ է «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքի փոփոխությունների փաթեթը:

Նման դատական համակարգով ոչինչ չի լինի, մենք չենք կարող ունենալ հեղափոխություն, առաջընթացի ծրագիր, բայց ունենալ ադրբեջանական արդարադատություն․ բացառված է, դրանք անհամատեղելի են, կամ մեկը, կամ՝ մյուսը։

Նոր Սահմանադրության ստեղծման աշխատանքները պետք է անեն Հայաստանի իշխանության տարբեր ճյուղերի ներկայացուցիչները՝ քաղաքացիական հասարակության հետ միասին։

Բայց նրանց համար ամենամտահոգիչը, միեւնույն է, «իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին» արձանագրումն էր։