Կառավարությունն ուզում է լուծարել լեզվի պետական տեսչությունը. այդպես ցանկացել է Աշոտյանը

Այս օրերին շրջանառության մեջ է դրվել կառավարության որոշման մի նախագիծ, ըստ որի՝ նախատեսվում է լուծարել ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարարության աշխատակազմի լեզվի պետական տեսչությունը, ինչպես նաեւ կրթության պետական տեսչությունը:

Նույն նախագծով առաջարկվում է ստեղծել կրթության եւ գիտության նախարարության կրթության տեսչական մարմին: Ու եթե լուծարվելիք կրթության պետական տեսչության գործառույթներն ըստ էության փոխանցվելու են նորաստեղծ մարմնին, ապա լեզվի պետական տեսչությունը պարզապես դադարելու է գոյություն ունենալ ու վերջ: Նշված նախագիծը հեղինակած կառավարության աշխատակազմի տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավար Հայկ Այվազյանին խնդրեցինք հիմնավորել, թե Հայաստանի Հանրապետությանն ինչո՞ւ այլեւս հարկավոր չէ լեզվի պետական տեսչություն:

«Առաջին հիմնավորումն այն է, որ «Լեզվի մասին» օրենքում ընդհանրապես ոչ մի դրույթ չկա վերահսկողության մասին: Այլ օրենքներում նույնպես չենք գտել նման դրույթ, որով որեւիցե մի պետական մարմնի տրվել է վերահսկելու լիազորություն, լեզվի տեսչության միջոցով, բնականաբար»,- պատասխանեց նա:

Այսինքն` լեզվի պետական տեսչությունն այսքան ժամանակ ապօրինի՞ է գործել: «Ապօրինի չասենք, բայց, այո, որոշակի լիազորություններ կան, որոնք օրենքով նախատեսված չեն եղել: Եվ հենց դրա համար էլ իրենք մինչեւ հիմա ստուգում չեն իրականացրել, այլ միայն վարչական վարույթ են հարուցել, ինչը չի կարելի կոչել վերահսկողություն: Օրենքով չնախատեսված գործառույթ են իրականացրել»,- շարունակեց նա` համոզմունք հայտնելով, թե լեզվի անաղարտությունը պահպանելու համար վերահսկողությունը լավագույն միջոցը չէ:

«Լեզվի տեսչությունն, ըստ էության, կենտրոնացել էր ընդամենը գրվածքների վրա, ու դրա հետեւանքով հիմնականում խնդիր էին ունենում միջազգային լոգոները: Օրինակ, պատկերացրեք, «Գուգլը» Հայաստանում գրասենյակ ունենա, դրա վրա իր լոգոն կախի, գան տուգանեն: «Գուգլը» աշխարհի ամենաթանկ բրենդն է»,- փակագծերը բացեց Հայկ Այվազյանը: Դիտարկմանը՝ բայց չէ՞ որ հայերեն գրելն օրենքի պահանջ է, նա արձագանքեց. «Նկարների դեպքում` ոչ: Այստեղ իրավական շատ լուրջ խնդիր կա, որն այդպես էլ անլուծելի մնաց: Լոգոն գրանցվում է որպես նկար, մենք չենք կարող տուգանել նկար կախելու համար: Մենք կարող ենք տուգանել ոչ հայերեն գրելու համար: Լեզվի տեսչությունն այդ մասին շատ լավ գիտի: Դատարանում այդ բոլոր գործերը պարտվում է, բնականաբար: ...Եթե ինչ-որ մեկը կարծում է, որ հայերենի գործածությունն այդպես պետք է պահպանենք, ապա, իմ կարծիքով, վերահսկողության միջոցով մարդկանց մեջ մեր լեզվի նկատմամբ սեր առաջացնելը ամենավատ ձեւն է»:

Տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավարը, որպես լեզվի տեսչության գոյության անիմաստության վկայություն, ընդգծեց, որ տարբեր ոլորտներում հայերենի կիրառման նկատմամբ վերահսկողություն արդեն իսկ իրականացնում են պետական տարբեր մարմիններ, ինչպես օրինակ` ՀՌԱՀ-ը գովազդների նկատմամբ, առողջապահության նախարարությունը` դեղերի հետ հայերեն ներդիրների առկայության եւ այլն:

Նա նաեւ ասաց, որ քննարկվում է ստեղծել մեկ այլ մարմին, որը շատ ավելի բարձր կարգավիճակ կունենա եւ բնույթով մոտիկ կլինի նախկին տերմինաբանական կոմիտեին:

«Հենց այս փուլում քննարկվում է` ինչ մարմին պիտի լինի: Մենք առաջարկել ենք շատ ավելի բարձր կարգավիճակով մարմին, որը պիտի զբաղվի հայոց լեզվի առաջխաղացման հարցերով, ու դա ոչ մի կերպ չենք պատկերացնում վերահսկողության տեսքով, չնայած որ առանձին ոլորտներում վերահսկողություն նախատեսված է եւ իրականացվում է: Տեսչական բարեփոխումների խորհրդում այդ հարցը քննարկվում է արդեն մոտ չորս տարի: Առաջինը հենց այն ժամանակվա կրթության եւ գիտության նախարար Արմեն Աշոտյանի կողմից է առաջարկվել տեսչությունը փակել: Այդ հարցը վաղուց քննարկվել է, հիմնավորվել է, որ տեսչությունը չի իրականացնում այն խնդիրը, որն իր առջեւ դրված է: Դրա համար պիտի լինի այլ մարմին` այլ գործիքներով եւ իրականացնի այլ գործառույթ»,- ասաց Հայկ Այվազյանը: 

ՀՀ կառավարության վերոնշյալ որոշման նախագիծն ուղարկվել է շահագրգիռ մարմիններին` կարծիքների: Դրանք ստացվելուց հետո կամփոփվեն, կներկայացվեն տեսչական բարեփոխումների խորհրդի հավանությանը, այնուհետեւ կառավարության քննարկմանը: 

Իսկ թե ստեղծվելիք կրթության տեսչական մարմինը ինչով է տարբերվելու գործող կրթության պետական տեսչությունից, պարզվեց, որ այդ տարբերությունը կայանալու է կառավարման ձեւի մեջ: Այսինքն` գործառույթները, խնդիրներն ու նպատակները նույնն են մնալու, բայց ԿԳՆ աշխատակազմի ղեկավարի փոխարեն տվյալ մարմինը հաշվետու է լինելու վարչապետին, կառավարությանը եւ կառավարման խորհրդին:

Ամբողջ որոշման նախագիծն էլ, անվանումից սկսած, տեսչական մարմին ստեղծելու մասին է, եւ միայն թռուցիկ հիշատակվում է Լեզվի տեսչությունը լուծարելու վերաբերյալ: Ու եթե կրթության տեսչության, այսպես ասած, համարժեքը ստեղծվում է լուծարմանը զուգահեռ, ապա լեզվի պետական տեսչության փոխարեն ստեղծվելիք նոր, ավելի բարձր կարգավիճակ ունեցող մարմինը դեռ մշուշում է ու շատ անորոշ: Իսկ սա լիովին տեղավորվում է լեզվի նկատմամբ մեր պետական այրերի դրսեւորված անհարգալից վերաբերմունքի շրջանակում:

Հ.Գ. -1 Հայկ Այվազյանը, մեր զրույցում կանխելով հնարավոր հարցը, ասաց, թե գուցե տեսչության լուծարվելու հավանականության լուրը մեզ հասցրած բարեկենդանը նաեւ տեղեկացրել է 1993 թվականին ՀՀ Գերագույն խորհրդի ընդունած որոշման մասին, որը սահմանում է «Լեզվի մասին» օրենքի կիրարկման կարգը, ըստ որի էլ նախատեսվում է ՀՀ-ում պետական լեզվական քաղաքականության իրականացման նպատակով  ստեղծել կառավարությանն առընթեր Լեզվի պետական տեսչություն: Այվազյանն ասաց, թե գործող տեսչությունը բոլորովին այն չէ, ինչ նախատեսված է նշված որոշմամբ: Իսկ անհամապատասխանությունը վերացնելու փոխարեն, փաստորեն, ընտրվել է տեսչությունը վերացնելու տարբերակը:

Հ.Գ. 2- Լեզվի պետական տեսչությունից երեկ մեզ չհաջողվեց մեկնաբանություն ստանալ հնարավոր լուծարման հեռանկարի վերաբերյալ:

Տպել
10684 դիտում

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան