Մոտ ժամանակներում լարվածությունը դժվար թե բախման վերածվի. արևելագետը՝ Իրան-Ադրբեջան հակասությունների մասին

28/09/2021 schedule18:25

Վերջին օրերին լարվել են Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները։ Երկու երկրները զորքեր են տեղակայել սահմանների մոտ, ինչպես նաև սկսել զորավարժություններ՝ կրկին միմյանց սահմանների մերձակայքում:

Իրանի և Ադրբեջանի միջև հակասությունների, Հայաստանի դիրքորոշան և հավանական ռազմական բախումների մասին ՀԺ-ն զրուցել է արևելագետը Արմեն Պետրոսյանի հետ:

- Պարոն Պետրոսյան, իրանա-ադրբեջանական ճգնաժամն ինչի՞ հետևանք է՝ քաղաքականությո՞ւն, մշակո՞ւյթ, կրո՞ն, էներգետիկ հարցե՞ր...

- Այս երկու երկրների հարաբերությունները պատմական հիմքեր ունեն: Դրանց հիմքում և՛ կրոնն է, և՛ մշակույթը, և՛ քաղաքականությունը: Հակամարտության ամբողջ պատճառն Ադրբեջան պետության արհեստական ձևավորումն է: Սա Թուրքիայի կողմից պատմական հիմքեր ունեցող մշակութային-էթնիկ հակամարտություն է: Որոշակի փուլում այն վերածվեց Ադրբեջան-Իրան միջպետական հարաբերությունների լարվածության:

- Տարածաշրջանային առումով, հատկապես՝ Հայաստանի համար, Իրան-Ադրբեջան լարվածությունը ինչի՞ կարող է հանգեցնել:

- Մոտ ժամանակներում լարվածությունը դժվար թե բախման վերածվի: Սա ժամանակավոր լարվածություն է: Հազիվ թե այլ դաշտ տեղափոխվի այս ամենը:

- Այսինքն՝ ռազմական մեծ բախումների հավանականություն չե՞ք տեսնում:

- Իհարկե, ոչ: Երկու կողմն էլ այս պահին պատրաստ չէ պատերազմի, մեծ հաշվով հիմքեր էլ չկան: Ապագայում, իհարկե, չի կարելի բացառել բախման հնարավորությունը: Ինչո՞ւ կողմերը հիմա պատրաստ չեն բախման, որովհետև Ադրբեջան-Իրան հակամարտությունը նշանակում է Թուրքիա-Ադրբեջան-Իրան համակամարտություն, որն իր մասշտաբով կարող է հանգեցնել տարածաշրջանային պատերազմի՝ անկախատեսելի հետևանքներով: Հետևաբար, բոլոր դերակատարները քաջ գիտակցում են այն լուրջ վտանգները, որոնց կարող են առճակատվել ռազմական բախման դեպքում: Համակարտությունը հիմա հռետորաբանության փուլում է գտնվում, անցկացվում են զորավարժություններ, բայց որոշ ժամանակ անց կողմերը կհանգեն բանակցությունների:

- Իսկ ՌԴ-ն ի՞նչ դերակատարում ունի:

- ՌԴ-ն, որպես այդպիսին, չունի դերակատարում: Իրան-Ադրբեջան հարաբերությունների տիրույթում է լարվածությունը, որը մի շարք պատճառներ ունի:

- Իրանցի վարորդների ձերբակալումը, մեքենաների հետախուզումը Գորիս-Կապան ավտոճանապարհին կարո՞ղ են պատճառ լինել Իրան-Ադրբեջան հարաբերություններում նոր լարվածություն ստեղծելու համար:

- Այո, 44-օրյա պատերազմը, դրա հետևանքնով տարածաշրջանում ռազմական հավասարակշռության խախումը, բոլոր քայլերը, որոնք իրականացվում են իրանական կողմի դեմ, փունջ են ստեղծում խնդիրների, ինչն էլ հանգեցնում է հարաբերությունների լարման: Իրանական կողմի պատասխանը տարբեր հոգևոր և քաղաքական գործիչների հայտարարություններում է, զորվարժություններում: Հայաստանի սահմանին եղածն էլ բերեց լարվածության խորացման, որը շարունակվում է մինչ օրս: Նախօրեին էլ Իլհամ Ալիևը թուրքական «Անադողլու» գործակալությանը տված հարցազրույցում մեղադրել էր Իրանին՝ ակնկարկելով զորավարժությունների անցկացումը՝ որակելով այն անթույլատրելի:

- Ռազմական բախումների հեռանկարի դեպքում ՀՀ-ն ինչպիսի՞ դիրքորոշում պետք է ունենա շահեկան վիճակում հայտնվելու համար:

- Վերջին պատերազմից հետո մոտ են և՛ Իրանի Իսլամական Հանրապետության, և՛ Ռուսաստանի Դաշնության հետ ընդհանուր շահերը: Բնականաբար, այս պարագայում ՀՀ-ի համար կարևոր են սերտ, դաշնակցային հարաբերություններն Իրանի հետ: ՀՀ-ի համար շատ կարևոր է նաև ՌԴ-ի հետ դաշնակցային հարաբերությունների խորացումը, որովհետև ակնհայտ է՝ վերջին պատերազմը վերջինը չէր այս տարածաշրջանում: Ադրբեջանի և Թուրքիայի նկրտումները տարածաշրջանում անընդհատ հակազդեցություն են առաջացնելու:

Անյուտա Աթանեսյան

Տպել
1515 դիտում

Առևտրով զբաղվող անհատ ձեռնարկատերը պետությանը պատճառված վնասից պետբյուջե է վերականգնել 135 միլիոն դրամ

Ավտոբուսը ընկել է բաց դիտահորը, տեղի է ունեցել վառելիքի արտահոսք

Գուցե ոմանց երազանքն է, որ ՔՊ-ն չմասնակցի առաջիկա ընտրություններին, բայց նման հաճույք չենք պատճառի. Կոնջորյան

Գագիկ Ղազինյանը հրավիրվել է դատախազության ապօրինի գույքի բռնագանձման վարչություն

Ինչ զիջումների մասին է խոսվում Ջո Բայդենի՝ Նիկոլ Փաշինյանին ուղղված նամակում. Կոնջորյանը մանրամասնել է

Ինչ են քննարկել ԲՐԻԿՍ-ի առաջնորդներն ընթրիքի ժամանակ. Պուտինն անհատապես հանդիպել է գրեթե բոլորի հետ

ԱՄՆ-ն մշտապես աջակցություն է հայտնել խաղաղության գործընթացին. Հայկ Կոնջորյան

Ես ձեզ զգուշացնում եմ՝ ինձ հետ սպառնալիքով մի՛ խոսեք, դա չի աշխատելու. Սիմոնյանը՝ Մինասյանին

ՊՊԾ պետն ու ոչ զինվորական տեղակալը զենք կրելու, պահելու և կիրառելու լիազորություն կստանան. Առաքելյան

Համաշխարհային առաջնորդների ամենամեծ հանդիպումներից մեկը. ովքեր են ժամանել Կազան, և ինչ է սպասվում առաջիկա օրերին

Ալիևը ժամանել է Կազան. օդանավակայանում նա կծել է չակ-չակն ու տվել իր պատվիրակության անդամին (տեսանյութ)

Երևանի աղբահանության և սանմաքրման համայնքային հիմնարկի հավաքակայանը համալրվել է աղբատար 14 նոր մեքենայով

20 օր արգելվում է կենդանիների արածեցումը. սկսվել են մկնասպան թունանյութի բաշխման աշխատանքներ

Մանդատ դնել-չդնելու մասին դեռ լուր չկա. թիվ 31 ՏԸՀ-ն «Բալասանյան» դաշինքի ընտրացուցակից դուրս գալու դիմումներ է ստացել

Ավետ Պողոսյանն ընտրվել է Հեռուստատեսության և ռադիոյի հանձնաժողովի անդամ

ՔՊ խմբակցության ղեկավարն անդրադարձել է ՀՀ արդարադատության նախարարի պաշտոնը թափուր մնալու հետ կապված հարցին

Ամենամեծ ռևանշիզմն այն է, ինչ հիմա անում է Բաքուն․ Ալեն Սիմոնյան

Արդարադատության նախարարի թեկնածու չունենք, պետք է դիտարկենք նաև կուսակցության անդամ չհանդիսացող մասնագետների․ Սիմոնյան

Դանակահարված երիտասարդը հիվանդանոցում հայտնել է՝ ընկել է ամրանի վրա. ինչ է եղել իրականում

Վստահ եմ՝ Խաղաղության պայմանագրի կնքումից հետո Ադրբեջանը հետ կքաշվի այն մասերից, որտեղ ինքն առաջ է․ Ալեն Սիմոնյան

Լեռնային Ղարաբաղում կրկին ադրբեջանցի զինծառայող է մահացել

Տավուշում երկու եռանկյունի կա, Ադրբեջանինը գտնվում է մեր տիրապետության տակ, իսկ մերը՝ իրենց․ Սիմոնյան

«Միսս Տիեզերք» մրցույթը Հայաստանի մասնակցության մասին հայտարարություն է տարածել և կոչ արել նոր մասնակից ընտրել

Արարատյան դաշտում առաջիկա օրերին սպասվում է -1-ից -5 աստիճան ցուրտ, կանխատեսվում են տեղումեր

Նախատեսվում է Հայաստանին տրամադրել 75 մլն եվրո բյուջետային աջակցության վարկ․ ֆինանսների նախարար

Սուրեն Պապիկյանն ու Հայաստանում Վրաստանի դեսպանը քննարկել են պաշտպանության բնագավառում համագործակցության ընթացքը

Կազանում մեկնարկել է ԲՐԻԿՍ-ի գագաթնաժողովի նեղ կազմով նիստը. նախագահում է Պուտինը

Մոպեդների մասնակցությամբ ՃՏՊ-ների կանխման նպատակով միջնորդագրեր են հղվել պատկան մարմիններին. ՔԿ

Հօգուտ Հայաստանի կբռնագանձվի շուրջ 850 հազար դոլար. դատարանը բավարարել է Դատախազության հայցադիմումը

Ռազմական դրության ժամանակ ոստիկանության գվարդիան կարող է ստանալ հատուկ առաջադրանքներ․ ՆԳՆ փոխնախարար

«Նոա»-ն մեկնել է Վիեննա․ Կոնֆերենցիաների Լիգայի երկրորդ փուլում նրանք կմրցեն «Ռապիդի» հետ

ՊԵԿ-ը 21 ավտոգազալցակայանում հայտնաբերել է ապրանքային մնա­­ցորդի պակասորդ. առաջադրվել է 4,8 մլրդ դրամ տուգանք

Տավուշի բնակավայրերից մեկում իրականացվելու են պայթեցման աշխատանքներ. ՊՆ

Վանաձոր-Սպիտակ մայրուղում գործող հանրային սննդի կետի գործունեությունը կասեցվել է

Մեսսին՝ MLS-ի հոկտեմբերի լավագույն ֆուտբոլիստ

Բաքվում սպանվել են ռուսական դրամատիկական թատրոնի դերասանն ու նրա կինը

Օտարերկրացիների մոտ հայտնաբերվել է թմրամիջոցի 34 փաթեթ. նրանք ձերբակալվել են (տեսանյութ)

Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը դատապարտել է Ադրբեջանի կողմից միջազգային իրավունքի խախտումները․ Բաքվում ջղաձգվել են

Ազգային ժողովը վավերացրեց Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովների Կանոնակարգը

Թուրքիայի նախագահը 6 տարվա ընդմիջումից հետո մասնակցելու է ԲՐԻԿՍ-ի գագաթնաժողովին. նա կմեկնի Կազան