Մոտ ժամանակներում լարվածությունը դժվար թե բախման վերածվի. արևելագետը՝ Իրան-Ադրբեջան հակասությունների մասին

28/09/2021 schedule18:25

Վերջին օրերին լարվել են Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները։ Երկու երկրները զորքեր են տեղակայել սահմանների մոտ, ինչպես նաև սկսել զորավարժություններ՝ կրկին միմյանց սահմանների մերձակայքում:

Իրանի և Ադրբեջանի միջև հակասությունների, Հայաստանի դիրքորոշան և հավանական ռազմական բախումների մասին ՀԺ-ն զրուցել է արևելագետը Արմեն Պետրոսյանի հետ:

- Պարոն Պետրոսյան, իրանա-ադրբեջանական ճգնաժամն ինչի՞ հետևանք է՝ քաղաքականությո՞ւն, մշակո՞ւյթ, կրո՞ն, էներգետիկ հարցե՞ր...

- Այս երկու երկրների հարաբերությունները պատմական հիմքեր ունեն: Դրանց հիմքում և՛ կրոնն է, և՛ մշակույթը, և՛ քաղաքականությունը: Հակամարտության ամբողջ պատճառն Ադրբեջան պետության արհեստական ձևավորումն է: Սա Թուրքիայի կողմից պատմական հիմքեր ունեցող մշակութային-էթնիկ հակամարտություն է: Որոշակի փուլում այն վերածվեց Ադրբեջան-Իրան միջպետական հարաբերությունների լարվածության:

- Տարածաշրջանային առումով, հատկապես՝ Հայաստանի համար, Իրան-Ադրբեջան լարվածությունը ինչի՞ կարող է հանգեցնել:

- Մոտ ժամանակներում լարվածությունը դժվար թե բախման վերածվի: Սա ժամանակավոր լարվածություն է: Հազիվ թե այլ դաշտ տեղափոխվի այս ամենը:

- Այսինքն՝ ռազմական մեծ բախումների հավանականություն չե՞ք տեսնում:

- Իհարկե, ոչ: Երկու կողմն էլ այս պահին պատրաստ չէ պատերազմի, մեծ հաշվով հիմքեր էլ չկան: Ապագայում, իհարկե, չի կարելի բացառել բախման հնարավորությունը: Ինչո՞ւ կողմերը հիմա պատրաստ չեն բախման, որովհետև Ադրբեջան-Իրան հակամարտությունը նշանակում է Թուրքիա-Ադրբեջան-Իրան համակամարտություն, որն իր մասշտաբով կարող է հանգեցնել տարածաշրջանային պատերազմի՝ անկախատեսելի հետևանքներով: Հետևաբար, բոլոր դերակատարները քաջ գիտակցում են այն լուրջ վտանգները, որոնց կարող են առճակատվել ռազմական բախման դեպքում: Համակարտությունը հիմա հռետորաբանության փուլում է գտնվում, անցկացվում են զորավարժություններ, բայց որոշ ժամանակ անց կողմերը կհանգեն բանակցությունների:

- Իսկ ՌԴ-ն ի՞նչ դերակատարում ունի:

- ՌԴ-ն, որպես այդպիսին, չունի դերակատարում: Իրան-Ադրբեջան հարաբերությունների տիրույթում է լարվածությունը, որը մի շարք պատճառներ ունի:

- Իրանցի վարորդների ձերբակալումը, մեքենաների հետախուզումը Գորիս-Կապան ավտոճանապարհին կարո՞ղ են պատճառ լինել Իրան-Ադրբեջան հարաբերություններում նոր լարվածություն ստեղծելու համար:

- Այո, 44-օրյա պատերազմը, դրա հետևանքնով տարածաշրջանում ռազմական հավասարակշռության խախումը, բոլոր քայլերը, որոնք իրականացվում են իրանական կողմի դեմ, փունջ են ստեղծում խնդիրների, ինչն էլ հանգեցնում է հարաբերությունների լարման: Իրանական կողմի պատասխանը տարբեր հոգևոր և քաղաքական գործիչների հայտարարություններում է, զորվարժություններում: Հայաստանի սահմանին եղածն էլ բերեց լարվածության խորացման, որը շարունակվում է մինչ օրս: Նախօրեին էլ Իլհամ Ալիևը թուրքական «Անադողլու» գործակալությանը տված հարցազրույցում մեղադրել էր Իրանին՝ ակնկարկելով զորավարժությունների անցկացումը՝ որակելով այն անթույլատրելի:

- Ռազմական բախումների հեռանկարի դեպքում ՀՀ-ն ինչպիսի՞ դիրքորոշում պետք է ունենա շահեկան վիճակում հայտնվելու համար:

- Վերջին պատերազմից հետո մոտ են և՛ Իրանի Իսլամական Հանրապետության, և՛ Ռուսաստանի Դաշնության հետ ընդհանուր շահերը: Բնականաբար, այս պարագայում ՀՀ-ի համար կարևոր են սերտ, դաշնակցային հարաբերություններն Իրանի հետ: ՀՀ-ի համար շատ կարևոր է նաև ՌԴ-ի հետ դաշնակցային հարաբերությունների խորացումը, որովհետև ակնհայտ է՝ վերջին պատերազմը վերջինը չէր այս տարածաշրջանում: Ադրբեջանի և Թուրքիայի նկրտումները տարածաշրջանում անընդհատ հակազդեցություն են առաջացնելու:

Անյուտա Աթանեսյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
1686 դիտում

Պատասխանում է՝ բռունցքով հարվածելով քաղաքացու դեմքին. Արշակ Խաչատրյանի մասնակցությամբ տեսանյութ է հրապարակվել

Բռնցքամարտի ԱԱ. Արարատ Հարությունյանը նոկդաունի է ենթարկել մրցակցին

«88» սուպերմարկետների ցանցը պաշտոնական հայտարարություն է տարածել

Քննարկվել է 2026-ի խորհրդարանական ընտրություններին ՔՊԿ համամասնական ցուցակի ձևավորման կարգը

Հանդիպել են Արարատ Միրզոյանն ու Բենժամեն Հադադը. ինչ են քննարկել նախարարները Վիեննայում

Վարչապետը հաստատել է «Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի կազմը

Դեսպան Բալայանը Լյուվենի ուսանողներին է ներկայացրել վաշինգտոնյան համաձայնագրերն ու «Խաղաղության խաչմերուկ»-ը

Ընդունվել է «Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին» օրենքի նախագիծը. ինչ է այն նախատեսում

ՀՀ և Վրաստանի ԱԳ նախարարները մտքեր են փոխանակել տարածաշրջանային համագործակցության նախաձեռնությունների շուրջ

Հայտնի է՝ որ դատավորն է քննելու Արշակ Խաչատրյանի կալանքի միջնորդությունը. երբ կկայանա նիստը

«Հոկտեմբերի 27»-ի արյունը հանգիստ չի տալիս. եկեղեցին կառավարվում է այլ տեղից. արքեպիսկոպոս Միրզախանյան

Սա այլևս միայն մեկ մարդու մասին պատմություն չէ. նման գործերը չպետք է կորչեն կուլիսներում. Բաբաջանյան

Կան բնակավայրեր, որտեղ ուսուցիչն ամենաբարձր վարձատրվող բնակիչն է. Հարությունյան

Արշակ Խաչատրյանին կալանավորելու միջնորդություն է ներկայացվել

Մեր տարածաշրջանում տեղի են ունեցել նշանակալի փոփոխություններ. ԱԳ նախարարը՝ ԵԱՀԿ նախարարների խորհրդի նիստում

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է ՀՀ զբոսաշրջության զարգացման 2026–2030 թթ․ ռազմավարական ծրագիրը

Ինչ է գրել Սերժ Սարգսյանը Պուտինին ուղղված նամակում. լուրջ տվյալներ են բացահայտվել. տեսանյութ

Կթոթափվի դատարանների ծանրաբեռնվածությունը, կապահովվի գործերի քննության առավել կարճ ժամկետ

ՀՀ-ում հաշվառված տրանսպորտային միջոցով ՃԵԿ կանոնների խախտում կատարած օտարերկրացին տուգանքը կվճարի սահմանին

Կձևավորվեն կայուն հիմքեր երկրի թվային տնտեսության զարգացման համար. ԲՏԱ նախարար

Հակամարտությունն անցյալում է, Ադրբեջանն ու Հայաստանը ապրում են իրենց ամենախաղաղ և կայուն շրջանը. Բայրամով

От создателей - Իսպանիայում տուն ունի. Հարությունյանը՝ «88» սուպերմարկետներն իրեն պատկանելու կարծիքների մասին

Ֆորմալ և ոչ ֆորմալ զբաղվածության խնդիրը աշխատանքային իրավունքի և երկրի երկարաժամկետ զարգացման հիմնահարցերից է

Հայտնի է՝ ինչու է ձերբակալվել Արշակ Խաչատրյանը

ՄԻՊ-ը դեսպան Ալեքսանդրա Քոուլի հետ մարդու իրավունքների պաշտպանությանն առնչվող հարցեր է քննարկել

Հարավային Կովկասի՝ տրանսպորտային հանգույցի վերածվելու ներուժի իրացումը կվերափոխի տարածաշրջանը. Միրզոյան

Արշակ Խաչատրյանը ձերբակալվել է

Մարիա Զախարովան տրտնջացել է, մեղադրել Հայաստանին ու գովերգել ՌԴ-ին

Աննա Հակոբյանի կողմից ՀՀ գլխավոր դատախազի անունով ստացված հաղորդմանը ընթացք է տրվել

Կապան համայնքի սեփականության իրավունքն է վերականգնվել 4.16 հա մակերեսով հողամասի նկատմամբ. վարչապետ

Ինչու են Բրյուսովի համալսարանի աղջիկներն իրար ծեծել. երկուսը հարազատ քույրեր են. մանրամասներ

Հայաստանում Բրիտանիան առաջին ռեզիդենտ պաշտպանական կցորդն է նշանակել

Հանդիպել են ՀՀ և Հունգարիայի ԱԳ նախարարները. քննարկվել է երկկողմ հարաբերությունների հարցերի լայն շրջանակ

Դիմում եմ ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազին՝ խնդրելով սահմանված կարգով քննել ահազանգերը. Աննա Հակոբյան

Որպես անհետ կորած որոնվում է 34-ամյա Սարգիս Փարսադանյանը

Ազգային ժողովն ընդունեց 2026 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը

Աճ տարադրամի շուկայում. ինչ փոփոխություններ են արձանագրվել դեկտեմբերի 4-ին

ԱԺ-ն ընդունեց առողջության համընդհանուր ապահովագրությանը վերաբերող օրենքների նախագծերի փաթեթը

Պարտադիր զինվորական ծառայության ժամկետը կլինի 1,5 տարի 2-ի փոխարեն. ԱԺ-ն ընդունեց որոշումը

Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն Երևանի Նալբանդյան փողոցում