Տնտեսական 5 տոկոս աճով մարտահրավերներին դիմակայել չենք կարող

17/06/2017 schedule21:30

Արդեն հաջորդ շաբաթվա սկզբին ՀՀ կառավարությունը արտահերթ նիստ կանի եւ հավանության կարժանացնի իր նոր ծրագիրը: Սպասվում է նաեւ, որ հենց նույն նիստում կորոշվի դիմել Ազգային ժողով՝ արտահերթ նիստ գումարելու առաջարկով, որի օրակարգում էլ հենց կլինի կառավարության նոր ծրագիրը:

Չնայած կառավարության նախագիծը դեռ չի հրապարակվել, բայց նախօրեին ՀՀԿ խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը հայտարարեց, թե տարեկան միջին տնտեսական աճը առաջիկա 5 տարիներին պետք է կազմի տարեկան 5 տոկոս: Եվ սա ՀՀԿ խոսնակը համարում է հավակնոտ թիրախ: Այսինքն  տարեկան 5 տոկոսով տնտեսությունը աճեցնելը համարվում է դժվարին խնդիր:

Նշենք, որ զարգացող տնտեսությունների համար 5 տոկոս տնտեսական աճը շատ ավելի հեշտ լուծելի խնդիր է, քան զարգացած երկրների համար: Օրինակ, արեւմտաեվրոպական երկրների, ԱՄՆ-ի, Կանադայի, Ավստրալիայի կամ Ճապոնիայի համար այդպիսի ցուցանիշ ապահովելը ֆանտաստիկայի ոլորտից է, քանի որ այդ երկրներում համախառն ներքին արդյունքը արդեն իսկ շատ բարձր է: Իսկ այսպես կոչված «զարգացող» երկրների համար, որոնց թվում է նաեւ Հայաստանը, 5 տոկոսը, կարելի է ասել, պարտադիր սահմանաչափ է, քանի որ համեմատության բազան շատ ցածր է, եւ տնտեսական աճի շատ ավելի մեծ հնարավորություններ կան:

Սահմանելով աճի 5 տոկոսանոց նշաձող, կառավարությունը փաստորեն մտադիր է աշխատել այնպես` «ձեռքի հետ», կամ «ինչ ստացվեց-ստացվեց» սկզբունքով: Ու սա ոչ մի դեպքում չի կարելի համարել «հավակնոտ»: Պատկերավոր ասած, այդքան տնտեսական աճ կարող է ստացվել, եթե կառավարությունը ընդհանրապես չխառնվի տնտեսության գործերին: Եթե ավելի պատկերավոր լինենք, ապա այսպիսի արդյունք ստանալու դեպքում բավարար կլինի, որ յուրաքանչյուր արտադրող տարեկան ընդամենը 5 տոկոսով ընդլայնի իր արտադրությունը, իսկ նոր արտադրություններ չհիմնվեն: Արդյո՞ք սա հավակնոտ ծրագիր է մի երկրի կառավարության համար, որը պատերազմի մեջ է եւ որի տնտեսությունը այդ պատերազմում տանուլ չտալու, երկիրը դատարկվելու հեռանկարից զրկելու գլխավոր գրավականն է:

Ուրեմն ի՞նչ է ստացվում: 2011 թվականին մեր ՀՆԱ-ն կազմում էր 10.1 միլիարդ դոլար: 2016 թվականին մեր ՀՆԱ-ն կազմեց 10.3 միլիարդ դոլար: Տարեկան 5 տոկոս տնտեսական աճ ունենալու դեպքում, հինգ տարի անց մեր ՀՆԱ-ն կլինի, ասենք, 13 միլիարդ դոլար: Ստացվում է, որ 10 տարվա ընթացքում մեր ՀՆԱ-ն կաճի ընդամենը 30 տոկոսով: 13 միլիարդ դոլարանոց տնտեսություն ունեցող երկիրը պետք է կարողանա դիմագրավել օրեցօր աճող մարտահրավերների՞ն: Այդպիսի տնտեսություն ունեցող երկրում բնակչությունը կսկսի աճե՞լ...: Եվ դա մեր երկրի ծնունդից 30 տարի անց: Եթե Հայաստանը լիներ այնպիսի միջավայրում, ինչպես օրինակ Սկանդինավյան երկրները կամ Խաղաղ օվկիանոսի կղզիները, մենք կարող էին մեզ թույլ տալ թուլանալ ու հաճույք ստանալ: Մեր դեպքում իրավիճակը բոլորովին այլ է` արմատապես այլ է:

Մարտահրավերների առումով մեզ համար ավելի հոգեհարազատ է Իսրայելի օրինակը: Ուրեմն,  հոգեհարազատ պետք է լինեն նաեւ այդ երկրի տնտեսական հաջողությունները:

Մի քանի ցուցանիշներ: 1980 թվականին, իր կազմավորումից 30 տարի անց, այդ երկրի ՀՆԱ-ն կազմում էր 23 միլիարդ դոլար: Հաշվի առնենք, որ Իսրայելը կազմավորվում էր անապատի վրա` չկային ենթակառուցվածքներ, բնակֆոնդ, արտադրական հզորություններ եւ այլն: Այսինքն, այդ երկիրը ըստ էության սկսում էր 0-ից: Հայաստանը ունի գրեթե ամեն ինչ` ճանապարհներ, ահռելի բնակֆոնդ, հրաշալի կլիմայական պայմաններ եւ այլն: 1990 թվականին Իսրայելի ՀՆԱ-ն  կազմեց արդեն 58 միլիարդ դոլար, կամ ընդամենը 10 տարվա ընթացքում աճեց 2.5 անգամ: 2000 թվականին Իսրայելի ՀՆԱ-ն արդեն132 միլիարդ դոլար էր: Այսինքն, 10 տարվա ընթացքում աճել էր եւս 2.2 անգամ: 2010 թվականին այդ երկրի տնտեսությունը արդեն 233 միլիարդ դոլար էր` աճել էր եւս 1.7 անգամ: 2016-ին Իսրայելի ՀՆԱ-ն կազմեց արդեն 311 միլիարդ դոլար, կամ հաջորդ 6 տարվա ընթացքում աճեց 1.3 անգամ: (Նշենք որ խոսքը  գնողունակության պարիտետով հաշվարկված ՀՆԱ-ի մասին է, որը անվանական ՀՆԱ-ից տարբերվում է, սակայն աճի դինամիկան նույնն է):  Գնալով Իսրայելի տնտեսական աճի տեմպը, բնականաբար, կնվազի, որովհետեւ աճելու տեղ արդեն քիչ է մնացել: Մեկ շնչին հասնող ՀՆԱ-ի ցուցանիշով Իսրայելը արդեն շատ մոտ է ամենազարգացած երկրների ցուցանիշին:

Իսրայելի օրինակը ցույց է տալիս, թե ինչպես է հնարավոր պերմանենտ պատերազմների պայմաններում արձանագրել իսկական տնտեսական հրաշք: Բայց այստեղ, խոսքը մեր մեջ, ոչ մի հրաշք էլ չկա: Կա մարտահրավերները ճիշտ գնահատելու ունակություն: Մեզանում, սակայն, դրա փոխարեն դրսեւորվում են բոլորովին այլ ունակություններ: Տնտեսությունը մեջ-մեջ անելու, օլիգոպոլիաների միջոցով երկրի ռեսուրսները մի հրոսակախմբի ձեռքում կենտրոնացնելու, ընտրակեղծիքներով, ընտրակաշառքներով ու ադմինիստրատիվ ռեսուրսներով իշխանությունը անընդհատ վերարտադրելու ֆանտաստիկ ունակություն: Իսկ այդ ունակությունը ուղղակի  ոչնչացնում է երկրի զարգացման բոլոր հեռանկարները: Այս պայմաններում տարեկան նույնիսկ 5 տոկոս խեղճուկրակ աճը աներեւակայելի է թվում:

Տպել
4972 դիտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը