Որտե՞ղ են կուտակային կենսաթոշակային հիմնադրամներին փոխանցած մեր միլիոնները. ԿԲ փոխնախագահ

Կենտրոնական բանկի նախագահի տեղակալ Ներսես Երիցյանը մեզ հետ զրույցում պնդել է, որ կենսաթոշակային հիմնադրամներում կուտակված գումարները բարձր եկամտաբերություն են ապահովում:

- Պարոն Երիցյան, կարո՞ղ եք ասել՝ ինչ վիճակում են գտնվում հիմնադրամներում կուտակված կենսաթոշակային վճարները, որքա՞ն գումար է կուտակվել, կամ քանի՞ մասնակից կա մինչեւ այժմ:

- Համակարգում մոտ 155-160 հազար անդամ կա, որից 65 հազարը պետական համակարգի մասնակիցներ են, ավելի քան 90 հազարն էլ՝ մասնավոր հատվածի: Ամսական 3-4 հազար նոր անդամներ են միանում, որոնց մեծ մասը 16-18 տարեկան են: Եվ պետք է շեշտեմ, որ մինչեւ օրենքի ամբողջական ուժի մեջ մտնելը պետությունն է հատուցում նրանց 10 տոկոսները, որպեսզի նրանց համար աշխատաշուկայում հավասար պայմաններ լինեն: Մինչեւ այժմ ֆոնդերում մոտ 60 մլրդ դրամ է կուտակվել, յուրաքանչյուր քաղաքացու հաշվին՝ միջինը մոտ 1 մլն դրամ: Մարդիկ կան, որոնց հաշվին 2 մլն եւ ավելի դրամ կուտակած միջոց կա: Եվ եթե նախապես յուրաքանչյուր փայաբաժին կազմում էր 1000 դրամ, հիմա՝ 1250 դրամ է: Դա նշանակում է, որ ստեղծման պահից ֆոնդերը 25 տոկոս եկամտաբերություն են ապահովել: Ու քանի որ այս տարիներին կուտակային գնաճը 2 տոկոսից ցածր է եղել, նշանակում է, որ ռեալ եկամտաբերությունը եղել է ավելի քան 20 տոկոս: Միայն 2016-ի տարեկան եկամտաբերությունը եղել է մոտ 14 տոկոս:

- Իսկ որտե՞ղ են ներդրված այդ գումարները:

- Ինչպես օրենքն է պարտադրում, ներդրվել են տարբեր տեղերում, որպեսզի հնարավոր ռիսկերը միաժամանակ ի հայտ չգան, եւ ապահովվի անվտանգությունն ու իրացվելիությունը: Գումարի մոտ 70 տոկոսը ներդրված է ՀՀ-ում՝ տարբեր արժեթղթերում: Եթե տնտեսության ֆինանսավորումը դիտարկենք, ապա տարբեր բանկերում ավանդ է ներդրվել, գնվել են կորպորատիվ եւ հիփոթեքային հիմնադրամի թողարկած մոտ 800 մլն դրամի արժեթղթեր: 17 մլրդ դրամի կամ մոտ 29 տոկոսի ավանդ է ներդրվել բավականին բարձր՝ առնվազն 10 տոկոս տոկոսադրույքով եւ երկարաժամկետ կտրվածքով: Այդպիսով բանկերը ՓՄՁ տնտեսության երկարաժամկետ ֆինանսավորման հնարավորություն են ստացել: Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկը եւ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիան թողարկել են դրամային արժեթղթեր, որոնք նույնպես ձեռք են բերվել կուտակային ֆոնդերի կողմից, եւ որն ամբողջությամբ ուղղվում է նորից ՓՄՁ-ների ֆինանսավորմանը:

- Իսկ որքա՞ն պետական պարտատոմսեր են ձեռք բերվել:

- Գումարների տեղաբաշխման առաջին շարքերում ՀՀ տնտեսության իրական հատվածի ֆինանսավորումն է, որը կազմում է այդ 60 մլրդ-ի մոտ 35 տոկոսը, իսկ մոտ 40 տոկոսն ուղղվել է պետական պարտատոմսերի ֆինանսավորմանը: Բայց ֆոնդերը պետական պարտատոմսերը գնում են երկրորդային շուկայից, որտեղ եկամուտները շատ ավելի մեծ են: Ֆոնդերն իրավունք չունեն առաջնային շուկայից ձեռք բերել պետական արժեթղթեր: Եվ մեր գնահատականներով պետական արժեթղթերի տոկոսադրույքի նվազման վրա այս ֆոնդերի մասնակցությունը 1-2 տոկոս ազդեցություն է ունեցել: Մոտ 25 տոկոս էլ օտարերկրյա ընկերություններում կատարված ներդրումներն են, թեեւ սահմանագիծը 40 տոկոս էր: Ներդրված են շատ լուրջ արժեթղթերում՝ «Microsoft», «Nestlle», «Toyota», «Sony», «Aple» եւ այլն, ինչը հնարավորություն տվեց, որ ռուսական ճգնաժամից հետո մեր հիմնադրամներն էական վնասներ չունենան:

- Ողջ աշխատաշուկայի վրա օրենքի տարածման հետաձգումն արդյոք նաեւ այն պատճառո՞վ չէր, որ պետությունն ի վիճակի չէ ավելացնել իր համաֆինանսավորումը:

- Ոչ, պետության համար դա խնդիր չէր, քանի որ ի սկզբանե դա պլանավորել էր իր ծախսերի մեջ: Դա նախատեսված էր նաեւ միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրում:

- Այո, բայց եկամուտներն էլ կանխատեսվածից քիչ են ստացվում:

- Խնդիրն այն է, որ եթե ռեֆորմն ամբողջությամբ իրականացվեր, պետական պարտքը շատ ավելի կէժանանար, անգամ հնարավոր կլիներ մեղմել այդ ազդեցությունները: Բացի այդ, նախնական գնահատականներով տարեկան 50-60 մլրդ դրամ կկուտակվեր, եւ հնարավոր կլիներ ավելի ագրեսիվ արժեթղթավորման սխեմաներ իրագործել, բիզնեսին կքաջալերեր ռեյտինգավորվել եւ արժեթղթեր թողարկել: Մասշտաբի էֆեկտը թույլ կտար ներքին խնայողություններն ուղղել ներքին ներդրումներին, ինչը կապահովեր մեր երկրի տնտեսական անկախությունը: Ես կարող եմ հավատացնել, որ այս բարեփոխման հետաձգումը մեր տնտեսության վրա տարեկան պոտենցյալ 2 տոկոս տնտեսական աճ է արժեցել: Ճիշտ է, սկզբում սպառման որոշակի անկում կլիներ, որովհետեւ մարդուն ստիպում ես քիչ սպառել ու շատ խնայել, բայց այդ փուլը 1-2 տարում կանցնեինք: Եթե չհետաձգվեր, մինչեւ 2018-2019թթ. կունենայինք մոտ 1 մլրդ դոլար խնայողություն, որի 60 տոկոսը կներդրվեր մեր տնտեսության մեջ:

- Ճի՞շտ են տեղեկությունները, որ կենսաթոշակային հիմնադրամների կառավարիչներ Amundi/ACBA եւ C-Quadrat/Ampega ընկերություններն այստեղ մնալու խնդիր ունեն, քանի որ օրենքի ամբողջական կիրառման հետաձգման արդյունքում նախապես սպասվող գումարները կրճատվել են:

- Գումարները ակնկալվածից առայժմ պակաս են, բայց գնալու խնդիր չկա: ՀՀ-ն փոքր շուկա է, իսկ նման հեղինակավոր ընկերությունների ներգրավումը բավական լուրջ ջանքեր է պահանջել: Նախատեսված ծավալները թույլ տվեցին նրանց համոզել մտնել Հայաստանի շուկա: Օրինակ, Amundi/ACBA-ն մոտ 1 տրլն դոլարի ակտիվներ է կառավարում, 3 մլն-ից ավելի ինստիտուցիոնալ հաճախորդ եւ մեր բնակչության տասնապատիկից ավելի կենսաթոշակային շահառուներ ունի: Նման հզորություն ուներ նաեւ C-Quadrat/Ampega-ը: Իհարկե, այս ընկերությունները շատ դժվար են որոշում կայացնում, բայց երբ որոշում են կայացնում, դա երկարաժամկետ է լինում: Դա է ապացուցում նաեւ այն փաստը, որ այդ ընկերությունները ընկալեցին ռեֆորմի հետաձգման պատճառները եւ շարունակում են իրենց գործունեությունը մեր երկրում:

- Պարոն Երիցյան, ինչո՞ւ են ներդրումները գնալով նվազում Հայաստանում: ԵՏՄ-ին անդամակցելուց հետո սպասվում էր, որ դրանք կավելանան: Հատկապես, որ ներկայացվում էր, թե ՀՀ-ն կարող է արեւմուտքի ու ԵՏՄ-ի միջեւ հարթակ լինել:

- Ես որպես անձ կարող եմ ենթադրություններ անել, դրա հասցեատերը կառավարությունն է: Ամբողջ աշխարհում ու Ռուսաստանում տնտեսական մեծ անկումներ եղան, նավթի գների նման շոկ հնարավոր չէ կանխատեսել, իսկ դա մեծ ազդեցություն ունեցավ մեր տարածաշրջանի վրա: Ընդամենը կարող եմ ասել, որ դժվար է լինելու, եւ մեծ ջանքեր են պահանջվում մեր երկրում ներդրումներ ներգրավելու համար: Նորից ասեմ, որ ներդրումները պետք է ավելացնենք մեր ներքին խնայողությունների հաշվին: Այնուամենայնիվ, ցանկացած ինտեգրում դրական երեւույթ է, բայց կարճաժամկետ հետեւանքներ սպասելը սխալ ընկալում է:

-  Տարեսկզբին ԱՎԾ-ն արտահանման 60 տոկոս աճ գրանցեց, այնուհետեւ զգալի գյուղատնտեսական աճ եղավ, մինչդեռ աշնանը հանկարծ այդ աճը կտրուկ ընկնում է: Ի՞նչն է պատճառը:

- Արտահանումը հիմա էլ է աճում, իսկ գյուղատնտեսության հիմնարար վերլուծություն մենք չենք իրականացնում: Մենք ընդամենը տենդենցների վերլուծություն ենք իրականացնում, որ հասկանանք՝ պոտենցիալից շեղված է, թե ոչ:

- Իսկ ի՞նչ եղան Գյումրիում նավահանգիստ կառուցելու կամ տուրիզմի զարգացմանը նպաստող բիոզուգարաններ տեղադրելու ձեր ծրագրերը:

- Բոլոր ծրագրերն էլ իրենց հունով գնում են, եւ կան արդյունքներ: Հայտնի է, թե Գյումրիի տեխնոլոգիական կենտրոնն ինչ հետեւանքներ եւ արձագանքներ է ունեցել: Դրա արդյունքում Վանաձորում էլ կենտրոն է կառուցվել: Կա նաեւ Գյումրի քաղաքի զարգացման ծրագիր: Դրանք երկարաժամկետ՝ 10-15 տարվա ծրագրեր են: Իսկ նավահանգիստ չկար, ընդամենը վիզուալիզացիայի համար Ֆինլանդիայի համանման տեխնոլոգիական կենտրոնի պատկերն էր բերված, բայց այդ հատվածը հանվել է ընդհանուր ծրագրի կոնտեքստից: Դրա գաղափարն այն էր, որ պետք է համալսարանները եւ արդյունաբերությունը կապող տեխնոլոգիական կենտրոն լինի, որտեղ կլինեն լաբորատորիաներ, եւ սկսնակ ընկերությունների համար հնարավորություններ, որ քիչ ծախսերով հիմնադրվեն: Իսկ դա այսօր արդեն իրականություն է:

Տպել
7124 դիտում

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Հայ-վրացական սահման տանող ճանապարհի փակ հատվածը թեթև մարդատար մեքենաների համար բացվել է

Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակվել է 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոս

1000-րդ գործն է մակագրվել ամբողջությամբ թվայնացված քաղաքացիական դատարան. Մինասյանը նշել է համակարգի առավելությունները

Հաստատվել է Բլինքենի և Սամանթա Փաուերի մասնակցությունը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ եռակողմ հանդիպմանը

Սպանդարյան, Տոլորս և Տաթև ջրամբարներում ձկնապաշտպան կառույցների նախագծում. հայտարարվում է մրցույթ

Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությունը. Առողջապահության նախարարության խորհուրդը

Ucom ընկերությունը ցանցային վերազինման աշխատանքներ է մեկնարկում մի շարք մարզերում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ

«Ինկած բերդի իշխանուհին»՝ 6 մրցանակի դափնեկիր. հայտնի են «Արտավազդ» թատերական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Գեղամ Մանուկյանը երբ լսեց կատարված աշխատանքների մասին, երևի ուրախությունից հուզվել է, և լացը կարող էր գալ․ Քոչարյան

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 143-ի