Երևան
12 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
12 °C
ՀՀ-ում ընտանեկան բռնության դեպքերի ու կանանց պաշտպանությունն ավելի բարձրացնելու մասին պարբերաբար ահազանգում են տարբեր իրավապաշտպան կառույցներ և կանանց աջակցության ՀԿ-ներ։
Մեր երկրում «Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» օրենքն ընդունվել է 2017 թվականին, ուժի մեջ մտել՝ 2018-ին։ Չնայած ենթադրվում էր, որ այս օրենքով բռնության ենթարկված կանայք պաշտպանված էին լինելու, սակայն դա այդքան էլ այդպես չէ. օրենքը բացեր ունի, որոնք հավելյալ համալրելու և նոր փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտություն են պահանջում:
Եվ ահա, ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության կին պատգամավորներ Ծովինար Վարդանյանը, Զարուհի Բաթոյանը, Սոնա Ղազարյանն սկսել են օրենքում լրացումներ կատարելու աշխատանքները:
Ըստ Զարուհի Բաթոյանի՝ սա օրենքի առաջին մեծ փաթեթն է, որը կարգավորելու է գործող օրենքի բացթողումները։ Նման օրենսդրական նախաձեռնությունները ոչ միայն կարգավորմանն են ուղղված, այլ նաև որևէ խնդրի կանխարգելմանը։
«Նախագծի փոփոխությունները քննարկել ենք բոլոր շահագրգիռ կողմերի հետ։ Օրենքի ընդունումից հետո արդեն նկատվել են խնդիրները, և այս օրենքով նպատակ ունենք լուրջ փոփոխություններ մտցնել։ Ընդհանրապես օրենքը ուժ ունի, և նման քայլերը ոլորտի կարգավորման համար կարևոր են։ Այս առումով կարևոր է նաև հասարակության կրթության մակարդակի բարձրացումը, իրավապահ մարմինների իրազեկումը, այն մարմինների տեղեկատվության բարձրացումը, որոնք զբաղվում են ընտանեկան բռնության խնդիրներով։ Մասնավորապես, մեծ է ոստիկանության իրազեկման ու գործելու դերը»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է պատգամավորը։
Նոր փոփոխությունների հիմքում, սակայն, ոչ այդքան բռնարարին պատժելն է, որքան նման դեպքերի կանխարգելումը, բռնության զոհ դարձածներին համապատասխան աջակցություն տրամադրելը, շեշտում է Բաթոյանը։
Նրա խոսքով՝ երբ կան անհրաժեշտ պաշտպանական մեխանիզմներ, որևէ դեպքում մեղավորն անպատիժ չի մնա։ Վերջինս վստահ է՝ ընտանեկան բռնության հարցում խիստ կարևոր է օգնել զոհին, այլ ոչ թե նրան կրկնակի զոհ դարձնել: «Մեր հասարակությունում կանայք փորձում են թաքցնել բռնության ենթարկվելու հանգամանքը կամ թաքնվում են հասարակությունից: Եվ կարևոր է, որ ոչ թե մենք կրկնակի զոհ դարձնենք նրանց, այսինքն՝ մեղադրենք բռնության զոհին և ոչ թե բռնարարին, այլ աջակցենք կնոջը և ստիպենք, որ մեղավորը պատժվի»,- նկատում է Բաթոյանը։
Օրենքի նոր նախագծում առանձնակի կարևոր փոփոխություն է, օրինակ, հետամտումը լինելը՝ որպես հանցանք սահմանելը, ասում է զրուցակիցը։ Ըստ նրա՝ գործող օրենսդրությամբ, երբ բռնարար զուգընկերը կամ ամուսինը հետամտում է՝ դիտավորությամբ շարունակաբար սպառնալից գործողություններ է կատարում, ապա օրենքը կնոջը որևէ պաշտպանական մեխանիզմ չի տրամադրում։ Նոր օրենքով բռնության զոհ դարձած կինը նաև այս առումով պաշտպանված կլինի։
«Մյուս կողմից, նախազգուշացման մեխանիզմներն ենք փոխել։ Այսինքն՝ իրավապահները զգուշացնում են բռնարարին չկատարել նույն հանցանքը երկրորդ անգամ։ Մենք առաջարկում ենք սահմանափակել նախազգուշացման կիրառումն այն պարագայում, երբ դա վերաբերում է ֆիզիկական կամ սեռական բռնությանը։ Ուժը կորցրած ճանաչել հաշտեցման ընթացակարգը․ մարդիկ իրենք են որոշում՝ միասին նորից շարունակե՞ն իրենց ճանապարհը, թե՞ ոչ»,- ընդգծում է պատգամավորը։
Բաթոյանի դիտարկմամբ՝ կարևոր է, որ կինն անկախ լինի բռնարարից։ Նա պետք է ինքնավստահ լինի և չշարունակի հարաբերություններն այն մարդու հետ, որն իրեն վնաս է պատճառում՝ չմտածելով հասարակության արձագանքի մասին։
Իրավապաշտպան, «Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության կոալիցիա»-ի հանրային կապերի պատասխանատու Զարուհի Հովհաննիսյանն էլ մեզ հետ զրույցում նկատում է՝ եթե չունենանք կանանց իրավունքների նկատմամբ զգայուն և իրավագետ իրավապահ համակարգ, ընտանեկան բռնության պաշտպանության առումով որևէ արդյունավետության չենք հասնի։
«Դեռ 2017 թվականին գործող օրենքի ընդունման ժամանակ կանանց իրավունքներով զբաղվող բոլոր ՀԿ-ները բարձրաձայնեցին օրենքի բացթողումների մասին։ Դրանից հետո շրջանառվեցին տարբեր առաջարկներ, լսեցին մեր կարծիքները, և ընդունվեցին օրենքի փոփոխությունները։ Երբ օրենքը դեռ նոր էր ընդունվել, կանայք իրենց պաշտպանված էին զգում, սակայն ընթացքում պարզ դարձավ, որ չկան անհրաժեշտ մեխանիզմներ՝ նրանց պաշտպանելու համար։ Այդ պատճառով կանայք դադարեցին բարձրաձայնել իրենց հետ տեղի ունեցող բռնության մասին, քանի որ անվստահություն ունենք իրավապահ համակարգի նկատմամբ»,- նկատում է նա։
Բացի համակարգի նկատմամբ անվստահությունը, կանայք նաև երկու հանգամանքի հետևանքով են լռում՝ վախի և ամոթի, ասում է Հովհաննիսյանը։ Ըստ նրա՝ եթե անգամ կանայք աջակցություն են ստանում համապատասխան կազմակերպությունների միջոցով, միևնույն է, այդ ժամանակ նույնպես խուսափում են դիմել, օրինակ, ոստիկանություն․ «Չպաշտպանվածության հետևանքով ունենում ենք դեպքեր, երբ կանայք ստիպված լքում են երկիրը։ Օրեր առաջ մի կին ինձ նամակագրության միջոցով պատմում էր՝ երկու տարի փորձել է հասնել նրան, որ ոստիկանությունն իրեն պաշտպանի հետապնդող ամուսնուց։ Բոլոր փաստերի առկայության դեպքում, սակայն, կինը մնացել է անպաշտպան և լքել երկիրը մանկահասակ երեխայի հետ միասին»։
Ընտանեկան բռնության դեպքերը Հայաստանում, ըստ իրավապաշտպանի, շարունակաբար աճ են գրանցում։ Այս տարվա առաջին կիսամյակում, օրինակ, գրանցվել է կնասպանության 7 դեպք, որոնք կատարել է կնոջ զուգընկերը կամ ամուսինը։ Այդ կանանցից շատերը մինչև ցավալի ավարտը դիմել են իրավապահ մարմիններին, սակայն որևէ օգնություն չեն ստացել։
«Այս տարվա առաջին կիսամյակին կանանց աջակցման կենտրոնը 550 շահառուի է աջակցել՝ նախորդ տարվա 300-ի փոխարեն։ Ապաստարանն է տեղափոխվել 90 կին՝ նախորդ տարվա 50 կնոջ փոխարեն։ Հեռախոսազանգերը 4000-ից ավելի են լինում։ Խնդիրը բավականին ծանր ու մեծ է»,- ասում է նա։
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ բռնություն գործադրող անձանց նպատակն ազդեցություն ունենալն է իրենց կողակցի նկատմամբ և նրանց հետ անհավասար հարաբերությունների մեջ լինելը։ Շատ դեպքերում տղամարդիկ նաև սպառնում են կանանց։ Իրավապաշտպանի խոսքով՝ հատկապես վերջին պատերազմներից հետո կանայք ահազանգում են, որ իրենց կողակիցները, զուգընկերները կամ ամուսինները զենք ունեն, որոնց միջոցով էլ սպառնում են:
«Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» օրենքի նախագծի փաթեթով առաջարկվող հիմնական փոփոխությունները հետևյալն են՝
Սահմանափակել նախազգուշացման կիրառումն այն պարագայում, երբ դա վերաբերում է ֆիզիկական կամ սեռական բռնությանը,
սահմանել ընտանեկան բռնության ենթարկված անձանց համար անհատույց բժշկական օգնության ապահովումը,
հետամտումը սահմանել որպես հանցակազմ,
հստակեցնել անհետաձգելի միջամտության և պաշտպանական որոշման ժամկետները,
հստակեցնել ոստիկանության ծառայողի պարտականությունները բռնության ենթարկված անձին ապաստարան տեղափոխելու գործընթացը կազմակերպելու ընթացքում, ինչպես նաև սահմանել հսկողության էլեկտրոնային համակարգի կիրառումը բռնություն կիրառած անձանց շրջանում մոնիթորինգի իրականացման ընթացքում,
ուժը կորցրած ճանաչել հաշտեցման ընթացակարգի վերաբերյալ սահմանումը,
հստակեցնել և դյուրինացնել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքով սահմանված պաշտպանական որոշմանն առնչվող հայցադիմումի ընթացակարգերը, քննության և ծանուցման ժամկետները և պայմանները,
սահմանել ավելի բարձր տուգանքներ «Ընտանիքում բռնության կանխարգելման, ընտանիքում բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության և ընտանիքում համերաշխության վերականգնման մասին» օրենքով սահմանված Անհետաձգելի միջամտության որոշումը կամ Պաշտպանական որոշումը դիտավորությամբ չկատարելու դեպքում,
հստակեցնել առկա սահմանումները, դրանք համապատասխանեցնել Քրեական օրենսգրքի սահմանումներին, լրացնել նոր սահմանումներով:
Օրենքի նախագիծն արդեն շրջանառության մեջ է, առաջիկայում այն կքննարկվի Կառավարությունում:
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար
Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի
«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է
Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ
Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ
Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ
Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին
Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան
Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով
ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին
Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ
Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել
Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս
Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել
Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն
109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան
Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին
Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին
Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ
Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ
Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել
Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան
Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են
Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի
«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)
Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին
5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին
Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա
Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո
«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա
