Խառնաշփոթին սպասելիս. խոշորների խոշոր բիզնեսն ու խոշոր հարկերը

					
					Հայկ Գեւորգյան
				
					16/11/2017
					schedule16:57
				
																	#ՀՀ կառավարություն
																							#ՊԵԿ
																							#հարկեր

							
Վերջին օրերին «Առինջ մոլի» առեւտրականների բողոքի ակցիաները կրկին բարձրացրել են փոքր ու միջին բիզնեսի հարկման խնդիրները: Պետեկամուտների կոմիտեի ու վերը նշված «մոլի» առեւտրականների միջեւ հարաբերությունները խիստ լարված են: Մերթ ընդ մերթ տեղեկություններ են ստացվում առեւտրականների ու հարկայինի աշխատակիցների միջեւ գրեթե բախումների մասին:
Թե ՊԵԿ-ը, եւ թե առեւտրականները ներկայացնում են իրենց հիմնավորումները: Դրանց հետ կարելի է համաձայնել կամ չհամաձայնել: Առեւտրականները, օրինակ, պնդում են, որ բյուջեն համալրելու համար հարկերը պետք է հավաքել ոչ թե փոքր, այլ խոշոր բիզնեսից, որը թաքցնում է այդ հարկերը: ՊԵԿ-ն էլ պնդում է, որ ցանկացած բիզնես պետք է համարժեք հարկվի, այդ թվում նաեւ՝ փոքր բիզնեսը:
Որքան է այդ «համարժեքությունը», շատ դժվար է որոշել: Եվ դա լրջագույն ուսումնասիրությունների ու փորձագիտական վերլուծությունների թեմա է: Այդուհանդերձ, վիճակագրական որոշակի ցուցանիշների դիտարկումը կարող է մոտավոր պատկերացումներ տալ, թե ինչպիսի դինամիկա կա խոշոր եւ փոքր ու միջին տնտեսվարողների վճարած հարկերի մեջ:
Պարբերաբար հրապարակվող 1000 խոշոր հարկատուների ցանկի համաձայն՝ այս տարվա առաջին 9 ամիսներին նրանք բոլորով միասին վճարել են 581 միլիարդ դրամի հարկ: Սա նույն  ժամանակահատվածում պետական բյուջե մուտքագրված ընդհանուր հարկերի ու տուրքերի մոտ 69 տոկոսն է: Անցյալ տարվա առաջին 9 ամիսների ընթացքում 1000 հարկատուները վճարել էին պետբյուջեի ընդհանուր հարկային մուտքերի 66.6 տոկոսը: 2015 թվականին այդ ցուցանիշը մոտ 65 տոկոս էր, 2014-ին՝ 64 տոկոս:
Այլ կերպ ասած, եթե պայմանականորեն որպես խոշոր բիզնես համարենք հենց առաջին 1000 հարկատուներին, ապա նրանց վճարած հարկերի մասնաբաժինը պետբյուջեի հարկային եկամուտներում տարեցտարի ավելանում է:
Սակայն եթե որպես խոշոր բիզնես դիտարկենք առաջին 50 հարկատուներին, պատկերը էականորեն կփոխվի: Օրինակ, այս տարվա հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին առաջին հիսուն հարկատուները վճարել են 286 միլիարդ դրամ, որը ընդհանուր հարկային եկամուտների 34 տոկոսն է: Անցած տարվա նույն ժամանակահատվածում այդ ցուցանիշը նույնպես 34 տոկոս էր, նախորդ տարի՝ նույնպես...: Միայն 2014 թվականին է, որ այդ ցուցանիշը կազմել է 32 տոկոս:
Բայց սա էլ չի արտացոլում իրական պատկերը: Խնդիրն այն է, որ ամենախոշոր 50 հարկատուների ցանկում են, օրինակ, հանքարդյունաբերող ընկերությունները, որոնց վճարած հարկերի վրա չափազանց մեծ ազդեցություն է գործում գունավոր մետաղների միջազգային գները: Եթե դրանք նվազում են, ապա համապատասխանաբար նվազում են նաեւ հարկերը: Իսկ նշված տարիներին գունավոր մետաղների գները, մեղմ ասած, ցատկոտել են: Կամ ամենախոշոր հարկատուների թվում են մեր բջջային օպերատորները, որոնք այս տարիներին ֆինանսական լուրջ խնդիրներ ունեն, եւ նրանց վճարած հարկերը շեշտակիորեն նվազում են:
Բացի դրանից, այն, որ խոշոր հարկատուների վճարած հարկերը ավելանում են, դա դեռ չի նշանակում, որ ստվերը այդ հատվածում կտրուկ նվազել է: Հայաստանում տնտեսությունը խիստ կենտրոնացած է եւ ամբողջական ոլորտներ վերահսկվում են մի քանի օլիգոպոլիաների կողմից: Ընդ որում, խոշորացումը անընդհատ գործընթաց է: Եվ այդ պարագայում խոշորների կողմից հարկերի ավելացումը կարող է ընդամենը նշանակել, որ նրանք նորանոր «տարածքներ են» գրավել ավելի փոքր բիզնեսից եւ առանց ստվերի էական կրճատման ավելացրել հարկերը:
Սրանք, իհարկե, ենթադրություններ են, որոնք կարող են հաստատվել կամ հերքվել մասնագիտական վերլուծությունների շնորհիվ, որոնք հիմնված են վիճակագրական հավաստի տվյալների վրա: Հունվարի 1-ից ուժի մեջ մտնող հարկային նոր օրենսգիրքը, որով փոքր բիզնեսի հարկման դաշտում կտրուկ փոփոխություն է կատարվելու, կարող է իսկական խառնաշփոթ առաջացնել: Խոսքը մասնավորապես պարզեցված հարկի շեմի կտրուկ նվազեցման մասին է: ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը երեկ հայտարարեց, թե այդ շեմը պետք է իջնի ու որպես հիմնավորում ներկայացրեց այլ երկրների փորձը: Իսկ որեւէ պաշտոնյա տեսանելի ապագայում կներկայացնի՞ «այլ երկրների փորձը» տնտեսության մոնոպոլիզացման, օլիգոպոլիզացման, կոռուպցիայի, բիզնեսի ու իշխանության սերտաճման վերաբերյալ: Թերեւս չներկայացնի:

					 Տպել
				
					8635 դիտում
				
Share
Tweet

		schedule23:00, 16/04/2024Նաիրա Զոհրաբյանը «գտել է» իրեն հոգեհարազատ արժեհամակարգի կրողին ու բացել խոսքի համար պատասխանատու օրգանը

		schedule22:50, 16/04/2024Հանգամանքներն այլ են, Արևմուտքը չի կարող Ուկրաինային տրամադրել նույն օգնությունը, ինչ Իսրայելին․ Բորել

		schedule22:35, 16/04/2024Սամվել Վարդանյանը ՄԻՊ ներկայացուցիչների հետ առանձնազրույցում իր հետ տեղի ունեցածին առնչվող մանրամասներ է հայտնել

		schedule22:25, 16/04/2024«Ուիգմոր կանանց և երեխաների հիվանդանոց»-ը հայտարարություն է տարածել

		schedule22:11, 16/04/2024«Մեղրաձոր Գոլդ»-ի աշխատակիցը շուրջ 3 տարի գաղտնի մտել է հանքավայր, հափշտակել մի քանի միլիոն դրամի ոսկու հանքանյութ

		schedule22:00, 16/04/2024Ինչ է նշանակում՝ իմ հանդեպ դատաստան ես տեսնում՝ օրենքո՞վ, թե՞ տնեցիքով եք որոշել. Սուքիասյան

		schedule21:53, 16/04/2024Վրաստանում կրքերը չեն հանդարտվում․ խորհրդարանի մուտքի մոտ բախում է եղել ցուցարարների և ոստիկանության միջև (տեսանյութ)

		schedule21:37, 16/04/2024Երևանի քաղաքապետի որոշմամբ Շենգավիթում 22 ավտոտնակ կքանդվի

		schedule21:25, 16/04/2024ԱՄՆ-ԵՄ հարաբերությունների խորացումն ու զարգացումը չենք հակադրում մեր տարածաշրջանային հարաբերություններին․ Նիկոլ Փաշինյան

		schedule21:18, 16/04/2024Սամվել Վարդանյանի ծեծի ենթարկվելու վերաբերյալ հայտարարությունների առթիվ ծառայողական քննություն է նշանակվել

		schedule20:52, 16/04/2024Ժաննա Անդրեասյանը կգործուղվի Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն

		schedule20:24, 16/04/202437-ամյա տղամարդը խորտկարանում «կերել-խմել», առանց վճարելու փախել է

		schedule20:06, 16/04/2024Կոստանյանը ՀՀ-ում նորանշանակ ՄԱԿ մշտական համակարգողին է ներկայացրել բռնի տեղահանվածներին առնչվող հումանիտար հարցերը

		schedule19:54, 16/04/2024Պենտագոնի ղեկավարն առաջին հեռախոսազրույցն է ունեցել Չինաստանի պաշտպանության նոր նախարարի հետ

		schedule19:33, 16/04/2024ՀՀ նախագահն ու «Մոդեքս»-ի տնօրենը պայմանավորվածություն են ձեռք բերել շարունակել համագործակցությունը

		schedule19:10, 16/04/2024Դուբայում հորդառատ անձրևները չեն դադարում․ հեղեղվել են ճանապարհներ ու մետրոներ (լուսանկարներ)

		schedule18:40, 16/04/2024Գևորգ Պապոյանն ու Ռայմունդ Յելեն սննդի արդյունաբերության ոլորտում հետագա համագործակցության վերաբերյալ մտքեր են փոխանակել

		schedule18:33, 16/04/2024Պռոշյան գյուղի Չաուշի խճուղում պայթեցման աշխատանքներ կիրականացվեն․ մայրուղին փակ կլինի

		schedule18:20, 16/04/2024Մեկ դար անց եզդիների նահատակությունը կրկնությունն է հայերի՝ 1915 թվականի նահատակության․ Ֆրանսիայի դեսպան 

		schedule18:00, 16/04/2024Աշխատավարձերի մասին խեղաթյուրված տվյալներ ներկայացնելով ՍՊԸ-ն պետությունից շուրջ 50 մլն դրամի հարկ է թաքցրել

		schedule17:53, 16/04/2024Արայիկ Հարությունյանը ներկայացրել է հաղորդակցության նոր ճարտարապետության հիմքում դրված առաջնահերթություններն ու ծրագրերը

		schedule17:42, 16/04/2024Հայկավան-Բամբակաշատ ճանապարհին մեքենաներ են բախվել․ տուժածները հոսպիտալացվել են

		schedule17:35, 16/04/2024Ադրբեջանը խախտում է հայ գերիների կեցության միջազգայնորեն սահմանված նորմերը․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան

		schedule17:27, 16/04/2024Իրանը դեմ է տարածաշրջանում լարվածության հնարավոր աճին և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխությանը․ Սոբհանի

		schedule17:23, 16/04/2024Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Սաուդյան Արաբիա․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված

		schedule17:16, 16/04/2024ԲՏԱ նախարարն այցելել է «Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց», ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր տնօրենին

		schedule17:08, 16/04/2024Չփորձել Հայաստանը ներքաշել աշխարհաքաղաքական հակամարտությունների մեջ․ ՀՀ-ում Իրանի դեսպան 

		schedule17:07, 16/04/2024Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 16-ին

		schedule16:57, 16/04/2024Աբովյանում առերևույթ զենքի գործադրմամբ խուլիգանության դեպքի նախաքննությունը, կալանավորված 4 անձի մասով, ավարտվել է

		schedule16:29, 16/04/2024Կարող է կոպիտ բան ասեմ, բայց ուզում ենք՝ ոստիկանի երեխան ծնողին ասի՝ իսկ ինչո՞ւ աշխատավարձդ կրկնակի բարձր չէ. Փաշինյան

		schedule16:24, 16/04/2024Մոռացել եք՝ ումից եք սերում, ով է Քոչարյանը, «շունը հաչա, քամին փչի, էլի»․ Ավինյանը՝ ավագանու ընդդիմադիր անդամներին

		schedule16:22, 16/04/2024Ինչ վիճակում են «Ուրալ»-ի վթարից տուժած զինծառայողները․ մանրամասներ

		schedule16:07, 16/04/2024Առողջապահության նախարարության երեխաների առողջության պահպանման բաժնի պետը հրավիրվել է հարցաքննության 

		schedule15:58, 16/04/2024Իրանի նախագահը սպառնում է «սարսափելի պատասխան տալ» երկրի շահերին հակասող ցանկացած գործողության

		schedule15:45, 16/04/20249-ամյա երեխան պատշգամբում խաղալիս քարեր է նետել՝ վնասելով բակում կայանված 2 ավտոմեքենա

		schedule15:36, 16/04/2024Իսրայելը մտադիր է «ցավոտ ազդանշան» ուղարկել Իրանին

		schedule15:31, 16/04/2024Մամուլից եմ ծանոթացել․ Ավանեսյանը՝ նախարարությունում խուզարկությունների մասին

		schedule15:24, 16/04/2024Հունվարին միջին ամսական աշխատավարձը կազմել է 267 հազար դրամ. Թունյան

		schedule15:15, 16/04/2024Քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի «յաշիկը» երթևեկում է հանդիպակաց գոտով

		schedule15:11, 16/04/2024Ինչ-որ փուլում համալսարանները իրենք են ցանկանալու այդ միջավայրում հայտնվել․ Ավինյանը՝ Ակադեմիական քաղաքի մասին

Armtimes.com
Armtimes.com

Խառնաշփոթին սպասելիս. խոշորների խոշոր բիզնեսն ու խոշոր հարկերը

16/11/2017 schedule16:57

16/11/2017 16:57