Ինչ միջոցառում է նախատեսվում Հերունու ռադիոաստղադիտակի տարածքում, և ինչու է այն դժգոհություններ առաջացրել

Օրերս «Քարահունջ» հայագիտական պահպանման կենտրոնը հայտարարություն էր տարածել՝ ահազանգելով, որ ֆիզիկոս-ճարտարագետ Պարիս Հերունու ռադիոօպտիկական դիտակը ենթակա է վերազինման ու շահագործման, ինչը, սակայն, չի արվում: Ռադիոօպտիկական աստղադիտակը գտնվում է Արագածի գիտական կենտրոնում՝ Օրգով եւ Տեղեր գյուղերի միջեւ:

Հայագիտական կենտրոնի ներկայացուցիչներին ու գիտությամբ զբաղվող որոշ անձանց մտահոգել է նաեւ այն հանգամանքը, որ աստղադիտակի տարածքում սեպտեմբերի 10-12-ը կայանալու է էլեկտրոնային երաժշտության փառատոն: Վերջիններս նշում են, որ այնտեղ հիմա ակտիվ շինարարական աշխատանքներ են ընթանում, կառուցվում է մի քանի բեմ։ Պահանջում են չեղարկել սպասվող միջոցառումը եւ առհասարակ արգելել նման միջոցառումների կազմակերպումը գիտության օբյեկտում: Խնդրում են վերականգնել աստղադիտակը եւ այն ծառայեցնել գիտական ասպարեզի համար: Այդ իսկ նպատակով Քարահունջ հայագիտական պահպանման կենտրոնի նախաձեռնությամբ առցանց ստորագրահավաք է իրականացվում, որին, ի դեպ, բազմաթիվ մարդիկ են միացել:

«Քարահունջ» հայագիտական պահպանման կենտրոնի տարածած հաղորդագրության մեջ նաեւ ասվում է, որ «Ստանդարտացման և չափագիտության ազգային մարմին» ՓԲԸ-ն, որին պատկանում է ակադեմիկոսի աստղադիտակը, վերջին 10 տարիներին էտալոնային համալիրների պահպանման եւ զարգացման համար պետությունից տարեկան 45 մլն դրամ է ստանում, սակայն չի կատարում պահպանման իր գործառույթը, քանի որ կառավարման շենքը եւ հարակից կառույցները թալանվել են, այդ թվում՝ անհետացել է աշխարհում եզակի էտալոնային համակարգը:

Նշվում է, որ վերազինման եւ շահագործման աշխատանքներին «Ստանդարտացման և չափագիտության ազգային մարմին» ՓԲԸ-ն և էկոնոմիկայի նախարարությունը, որի ենթակայության տակ էլ գտնվում է ընկերությունը, խոչընդոտում են այդ գործընթացին և ինչ-ինչ պատճառներով շահագրգռված չեն, որ այն աշխատի իր գործառույթների շրջանակում:

«Տարիներ շարունակ աստղադիտակը որպես երաժշտական խմբերի հարթակ, տեսահոլովակների նկարահանման վայր, անվաչմուշկներով սահելու տարածք տրամադրվում է ամենատարբեր կազմակերպություններին, եւ այդ ամենը ալյումինից ստացած հայելային մակերեսի վրա, որի սալիկները հարթեցված ու համակարգված են միկրոնների ճշտությամբ»,- մտահոգություն են հայտնում կենտրոնից:

Տարածված մտահոգությունների ու խնդրի վերաբերյալ «Հայկական ժամանակը» զրուցել է ճարտարապետ, Ամուլսարի, Քարահունջի ակտիվիստ Թովմաս Բադալյանի հետ: Նրա հավաստմամբ՝ մասնագետները նշել են, որ Հերունու ռադիոօպտիկական դիտակը ժամանակակից տեխնիկական պահանջներին համապատասխանեցնելու արդյունքում կգործի գիտակրթական ասպարեզում, համաշխարհային ռադիոաստղագիտության եւ հեռավոր տիեզերական կապի բնագավառներում, նաեւ կդառնա Եվրոպական ռադիոինտերֆերոմետրական ցանցի բաղադրիչ։

«Պարիս Հերունուն ԽՍՀՄ կառավարությունն առաջարկում էր Հայաստանի փոխարեն աստղադիտակը կառուցել Ղրիմում։ Հերունին շուրջ 17 տարի պայքարել է այս գաղափարի հաստատման համար: Վիկտոր Համբարձումյանի աջակցությամբ այնպես են արել, որ այն լինի Հայաստանում: Բայց հիմա արժեզրկում են հազար ու մի ճանապարհներով: Չեն ուզում կենտրոնը ծառայի գիտությանը, ուզում են, որ այնտեղ սեպտեմբերին 18+ միջոցառում կազմակերպվի»,- ասում է նա՝ նշելով նաեւ աստղադիտակի հարակից տարածքի անբարեկարգ վիճակի մասին:

Բադալյանի խոսքով՝ Պարիս Հերունու քրոջ դուստրը, որը եւս պրոֆեսոր է, ռադիոդիտակի մասնագետ, որոշ ժամանակ առաջ ներդրողներ էր բերել, որոնք մտադիր էին աստղադիտակը վերազինել եւ գործարկել, սակայն, ըստ զրուցակցի, այդ մարդկանց արգելվել է որեւէ տեսակի աշխատանք կատարել աստղադիտակի տարածքում:

«Կովեր էին լցվել սենյակներում, տարածքը ապականվել էր, այդ անձինք են եկել մաքրել, կարգի բերել, նախապատրաստել, բայց հետո վատ ձեւով վտարվել են այդտեղից:  «Ստանդարտացման և չափագիտության ազգային մարմին» ՓԲԸ-ն սխալ է ասում, թե այն ճիշտ սարքված չէ, դա ընդամենը ծախու գիտնականների կարծիքն է: Այդ վկայությունն անհիմն են տալիս, թե չի աշխատել աստղադիտակը ու չի էլ կարող այդ վիճակով աշխատել: Եթե ուզում են ներդրում անել, նշանակում է, որ այն պիտանի է, չէ՞»,- նկատում է ճարտարապետը:

«Ստանդարտացման եւ չափագիտության ազգային մարմին» ՓԲԸ-ի փոխտնօրեն Արմեն Ոսկանյանն էլ, անդրադառնալով տարածված բողոքներին, մեզ հետ զրույցում ասում է, որ այս ամենը դիտավորյալ կազմակերպված ու շահադիտական նպատակներ հետապնդող արշավ է, որը ոչ մի լավ հետեւանք չի ունենալու, բացի այդ՝ արատավորում է թե՛ գիտնականի՝ Պարիս Հերունու, եւ թե՛ նրա հետ աշխատած եւ այժմ էլ ՓԲԸ-ում աշխատող անձանց բարի համբավը:

Ըստ Ոսկանյանի՝ կասկածի տակ են առնվել չափագիտության ազգային մարմնի այնպիսի կոմպետենտ մասնագետների կարծիքներ, որոնք Հերունու հետ միասին 1980-ականների սկզբից մասնակցել են աստղադիտակի ավարտական աշխատանքներին, սակայն այն, որպես իր նշանակության համար ծառայող գործիք, այդպես էլ շահագործման չի հանձնվել ու չի ավարտվել:

Անդրադառնալով ճարտարապետի այն պնդմանը, թե դիտակը շահագործվել է՝ փոխտնօրենը նշում է. «Չափումներ են կատարվել հենց Հերունու կողմից, որոնք չեն տվել այն սպասելի արդյունքները, որոնք նա ցանկանում էր: Պարիս Հերունին ողջ է եղել մինչեւ 2008 թվականը, բայց 1987 թվականից հետո այդ աստղադիտակն այլեւս ոչ մի չափում չի իրականացրել: Հերունին մեծ աշխատանք է կատարել, այսօր էլ կա այդ հսկա գործիքը, որը պետք է ծառայեր գիտությանը, մարդկությանը, սակայն ինչ-ինչ պատճառներով չի արվել: Այդ պատճառների մասին ես չեմ ուզում խոսել, քանի որ կան մասնագիտական կարծիքներ»:

Արմեն Ոսկանյանի փոխանցմամբ՝ ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի մի շարք աշխատակիցներ եւ ոլորտի մասնագետներ 2012 թվականին ՀՀ նախագահի հանձնարարությամբ ուսումնասիրել են աստղադիտակի հնարավորություններն ու տվել մասնագիտական կարծիքներ, ցավոք, նշելով աստղադիտակի հետագա շահագործման անհնարինության եւ ոչ նպատակահարմարության մասին:

«Ես չգիտեմ, թե այս աղմուկը բարձրացրած անձինք ի՞նչ նպատակ են հետապնդում եւ զարմանում եմ, թե ինչպե՞ս կարող է մարդու դուստրը փորձի անել մի բան, որը կարող է վատ անդրադառնալ իր հոր՝ մեր ակադեմիկոսի բարի համբավի վրա: Հերունու աղջիկն ու քրոջ աղջիկը, իրենց անձնական ամբիցիաներն ու շահագրգռվածություններն առաջ մղելով, զբաղվում են այնպիսի գործունեությամբ, որը պատիվ չի բերելու մեր ակադեմիկոսին: Ցավում եմ, որ մենք ստիպված ենք անդրադառնալ մեր հսկա ակադեմիկոսի գիտական մտքին, մեզ դիտավորյալ ստիպում են ի լուր աշխարհի ասել, որ ինչ-որ բան այն չէ: Ինչի՞ համար են այդպես անում»,- մտահոգություն է հայտնում փոխտնօրենը:

Հարցին՝ ճի՞շտ է այն պնդումը, թե «Ստանդարտացման և չափագիտության ազգային մարմին» ՓԲԸ-ն վերջին 10 տարիներին էտալոնային համալիրների պահպանման եւ զարգացման համար պետությունից տարեկան 45 մլն դրամ է ստանում ու պարտավորված է այդ գումարներով նաեւ աստղադիտակը վերազինել, Ոսկանյանը բացասական պատասխան է տալիս:

«Պետությունն ալեհավաքի պահպանման համար ոչ մի կոպեկ չի տալիս: Այն մենք փրկել ենք ու պահպանում ենք, քանի որ բացի գիտական նշանակություն ունենալուց, նաեւ ճարտարապետական մեծ կոթող է: Միջնաժամկետ ծախսային ծրագրերի (ՄԺԾԾ) համար պետությունն ամեն տարի 45 միլիոն դրամ է հատկացնում ազգային չափանմուշների բազային, բայց Հերունու ռադիոդիտակը (ՌՕԴ-54/2.6) ազգային չափանմուշ չի ճանաչվել, ազգային էտալոն չէ: 45 մլն-ից մեկ լումա անգամ նրա վրա ծախսելու իրավունք չունենք»,-մանրամասնում է նա:

Ոսկանյանը նաեւ հերքում է տարածված այն լուրերը, թե աստղադիտակի տարածքը վարձակալությամբ է տրամադրվում ժամանակ առ ժամանակ:

ՓԲԸ-ի փոխտնօրենից հետաքրքրվեցինք, թե սեպտեմբերի 10-12-ն ընկած ժամանակահատվածում ի՞նչ միջոցառում է նախատեսվում:

«Դիմել են մեզ՝ փառատոն անցկացնելու համար, մենք էլ թույլտվության պայմանագիր ենք կնքել: Թույլ ենք տվել, որ իրենք իրենց միջոցներով մաքրեն, ասֆալտապատեն, տանիքի հարցը եւ այլ խնդիրներ հատ առ հատ լուծելով՝ հասցնեն պատշաճ վիճակի, որտեղ հնարավոր կլինի անցկացնել այդ մարդաշատ փառատոնը: Մենք էլ հասկանում ենք, որ դա միայն աշխուժություն է մտցնելու շրջակա համայնքներում՝ Օրգով, Բյուրական եւ այլն: Պլանավորվում է մինչեւ 3000 անձանց այցելություն: Դրսից հյուրեր կլինեն»,- նշում է նա:

Արմեն Ոսկանյանը նաեւ ընդգծում է՝ պայմանագրով հստակ ամրագրված է, որ արգելվում է փառատոնի մասնակիցներին եւ «Արմատ քոմմյունիթի ժամանակակից արվեստ» հասարակական կազմակերպության աշխատակիցներին մտնել կամ օգտագործել այն տարածքները, որոնք ներառված չեն միջոցառման անցկացման համար դիտարկված հատակագծի մեջ, մասնավորապես՝ ռադիոաստղադիտակի եւ դրան հարող հարավային թունելի հատվածը, ինչպես նաև՝ ազգային չափանմուշների համար նախատեսված շինությունները. «Շրջակայքում կարող են կանգնել, նկարվել, հիանալ, բայց մուտք գործելն արգելված է: Գեթ մեկ կետի խախտման հաջորդ րոպեից կարող է պայմանագիրը միակողմանի խզվել»:

Անդրադառնալով բուն միջոցառմանը վերաբերող տարատեսակ մեկնաբանություններին՝ Ոսկանյանը ասում է՝ լինելու են 30-ից ավելի տարբեր երաժշտական խմբեր, ցուցահանդես իրականացնող կազմակերպություններ. «Ներկայացվելու է Հայաստանը, մեր երկրի մշակութային գրավչությունն ու առավելությունները»:

Տպել
1191 դիտում

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտութուն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ