Երևան
12 °C
Հունիսի 30-ին ՀՀ կառավարությունը որոշում ընդունեց, որի համաձայն՝ արտամարմնային բեղմնավորման եղանակով ստացված և չօգտագործված սաղմերն այսուհետ կարող են անհատույց տրամադրվել դրա կարիքն ունեցող զույգերին։
Նախագիծը մշակել է ՀՀ առողջապահության նախարարության Մոր և մանկան առողջապահության պահպանման վարչությունը։
Այսինքն՝ այն զույգերը կամ ՀՀ սահմանված կարգով ամուսնության մեջ չգտնվող կանայք, ովքեր չունեն բեղմնունակ սեռաբջիջներ, հնարավորություն կստանան, այսպես ասած, դոնորների միջոցով երեխա ունենալ։ Այս որոշումը մեր հասարակության շրջանում տարաբնույթ կարծիքների և մեկնաբանությունների տեղի տվեց, քննարկվեց և քննադատվեց։ Շատերը մտահոգվում են՝ մասնավորապես նշելով, թե՝ այսինքն՝ ստացվում է, որ սաղմերի անհատույց տրամադրումը հետագայում կարող է պատճառ դառնալ հարազատ քույր և եղբոր ամուսնության և հանգեցնել գենետիկ ֆոնի աղավաղմա՞ն։
Իսկ ի՞նչ է նշանակում չօգտագործված սաղմ
Այն զույգերը, ովքեր չեն կարողանում բնական ճանապարհով երեխա ունենալ և դիմում են արտամարմնային բեղմնավորման, նրանց սերմնաբջջից և ձվաբջջից ստացվում է մեկ կամ մինչև հինգ սաղմ։ Մեկ կամ երկու սաղմ ներպատվաստվում են շահառուի արգանդում, մի քանի սաղմ՝ մնում սառեցված վիճակում. դրանք շատ երկար պահպանման ժամկետ ունեն։
Առողջապահության նախարարության Մոր եւ մանկան առողջության պահպանման վարչության պետ Նունե Փաշայան «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում մանրամասնում է՝ նախկինում արտամարմնային բեղմնավորման միջոցով ստացված սաղմիկների մասով օրենքը որևիցե ձևով կանոնակարգված չէր, և ԲԿ-ներում սաղմիկները կա՛մ անորոշ ժամանակով պահպանվում էին, կա՛մ ոչնչացվում, ընդ որում՝ դրանց պահպանումը ծախսատար էր։
«Հիմա զույգը կարող է ինքը որոշել, թե ինչ ճակատագիր ունենա իր սաղմիկը։ Այսինքն՝ տրամադրի բուժհաստատությանը, որպեսզի բուժհաստատությունն իր հերթին դա տրամադրի կարիքն ունեցող զույգին, կամ էլ որոշի մնացած սաղմիկները թափոնացնել»,- ասում է Փաշայանը։
Սաղմիկը, ըստ իր կենսաբանական ծնողների որոշման, կարող է երեք ճակատագրերից մեկն ունենալ, որը որոշվելու է զույգի և տվյալ ԲԿ-ի միջև կնքված համաձայնագրով։ Ըստ համաձայնագրի երեք կետերի՝ զույգը կա՛մ կարող է իր սաղմը անհատույց տրամադրել ԲԿ-ին, կա՛մ որոշել, որ այն պետք է ինչ-որ ժամանակով պահպանվի տվյալ բուժհաստատությունում և դրա համար պետք է վճարի դրամական փոխհատուցում, կա՛մ էլ որոշում ընդունի, որ այն պետք է ոչնչացվի։
«Եթե երկրորդ տարբերակն է ընտրում զույգը, ապա այդ ժամկետի լրանալուն պես նորից պետք է համաձայնագիր կնքի, որոշի՝ սաղմը նորից ինչ-որ ժամանակ պահվո՞ւմ է, թե՞ ուզում է, որ ոչնչացվի»,- ընդգծում է մասնագետը։
Սաղմի կենսաբանական ծնողները այս պարագայում համարվում են դոնորներ, եթե ցանկանում են իրենց սաղմը անհատույց տրամադրել դրա կարիքն ունեցող զույգերին։ Համաձայնգիրը կնքելիս նրանք նաև տեղեկացվում են, որ երեք ամսվա ընթացքում կարող են հետ վերցնել իրենց համաձայնությունը: Ինչպես նաև սաղմի կենսաբանական ծնողները իրազեկվում են, որ իրենց սաղմն այլ զույգի տրամադրելու ամբողջ գործընթացը անանուն է, իրենք որևիցե պատասխանատվություն չեն կրում սաղմի առողջական վիճակի վերաբերյալ, իրավունք չունեն փնտրել և ստանալ տեղեկություն սաղմի մասին։
Խոսելով հետագայում նույն ազգակցական կապը ունեցող զույգերի, այսինքն՝ քույր կամ եղբոր ամուսնության հավանականության մասին՝ առողջապահության նախարարության Մոր եւ մանկան առողջության պահպանման վարչության պետ Նունե Փաշայանը նշում է՝ այս գործընթացում դա նվազագույնի է հասցված, քանի որ մեկ դոնորի սաղմը տրամադրվելու է ընդամենը մեկ ընտանիքի։
«Մեկ դոնորի երկու և ավելի սաղմի պայմաններում այդ սաղմերը ներպատվաստվում են մի զույգի, մնացածը կա՛մ ոչնչացվում է, կա՛մ նորից օգտագործվում»,- նշում է նա։
Հայաստանում վերարտադրողական տեխնոլոգիաների միջոցով երեխա կարող է ունենալ մինչև 53 տարեկան զույգը։ Իսկ այն զույգերը, որոնք ցանկանում են դոնորի միջոցով սաղմիկ ստանալ, պետք է դիմեն ցանկացած բուժհաստատություն։
Մերի Խաչատրյան
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
«Պատերազմի մասնակիցների մասնագիտական ներուժի բացահայտում». շահառուների անհատական պլանների մշակման փուլն է
Երեխաների առցանց անվտանգության ապահովմանն ուղղված նոր համագործակցություն. ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր
Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագետները վառել են ԱԳՆ տոնածառի լույսերը. լուսանկարներ, տեսանյութ
Սրբուհի Գալյանը Դոհայում մասնակցել է ՄԱԿ-ի Կոռուպցիայի դեմ կոնվենցիայի մասնակից պետությունների համաժողովին
Վարդան Ղուկասյանի՝ Գյումրու փոխքաղաքապետ փեսան մեղադրյալի կարգավիճակ ունի. հայտնի է խափանման միջոցը
Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կգտնվի Լյուքսեմբուրգում
Supermicro-ի ներկայացուցիչները բարձր են գնահատել ՀՀ-ի՝ տարածաշրջանային տեխնոլոգիական կենտրոն դառնալու ներուժը
Հայտնի է 2027 թվականի երիտասարդական մայրաքաղաքը. ամփոփվել են քվեարկության արդյունքները
Քոչարյանի գլուխը պետք է ջախջախել քաղաքականապես. սրանք ՀՀ քաղաքացիների վրա կրակելու հրաման են տվել. տեսանյութ
237-ից կընտրվեն լավագույնները․ ՆԳ նախարարը հետևել է ընդունելություն-մրցույթի հարցազրույցի փուլի ընթացքին
Մայրական կաթի փոխարինիչի՝ «NAN»-ի վտանգավոր խմբաքանակները Հայաստան չեն ներմուծվել. ՍԱՏՄ
«Մշակութային ճամփորդություն Հայաստանում» ծրագրի 51 հետաքրքրասեր փոքրիկները՝ Մատենադարանում. «Իմ քայլը»
Գարեգին Բ-ի հետևից բղավել են՝ «դժոխք ես գնալու, սատանա՛». եկեղեցին կործանվում է. Տեր Արամ. տեսանյութ
Մրցունակ արտադրանք ստեղծելու համար կարևոր է առաջնորդվել ոչ թե փորձարկումով, այլ վերլուծությամբ, հետազոտությամբ
Կարևորվել է խաղաղության հետագա ամրապնդումը և ինստիտուցիոնալացումը
Կարապետյանը միջուկային տերության նախագահի աշխատակազմի ղեկավար էլ լիներ, չէր կարող պետության սահման որոշել
Երևան է տեղափոխվել քրեական ենթամշակույթ կրող խմբավորմանը մասնակցելու կամ ներգրավելու մեղադրանքով հետախուզվողը
Կառավարությունը պատրաստ է ներդրումներ կատարել. հանդիպել են Ջրային կոմիտեի նախագահը և «Վեոլիա ջուր» ՓԲԸ տնօրենը
Վերին Լարսի անցակետում 2000-ից ավելի բեռնատար կա կուտակված
Հայաստանը խստորեն դատապարտում է ահաբեկչությունն իր բոլոր դրսևորումներով. ԱԳՆ-ն՝ Սիդնեյի միջադեպի մասին
Կադրային փոփոխություններ դատախազությունում
Idcoin-եր և idplus նվեր-քարտեր՝ Big Christmas Market-ին
Լուվրը փակ է. 400 աշխատակից անժամկետ գործադուլ է հայտարարել. տեսանյութ
Ազդարարվել է ARTEMIS-ի մեկնարկը. բարեփոխումներն ամրապնդում են ընտրական գործընթացները և հանրային վստահությունը
Ձեր ճակատագիրը տեսանելի է․ մեկ տարի հետո նորից փորձելու եք բացատրել, թե ինչու չստացվեց, և պատրաստվել 2031-ին
Հարցեր Տաշիրի Սամվել Կարապետյանի զարմիկին. Ալեքսանյանը տեսանյութ է հրապարակել
ԵՄ անդամ երկրների գործընկերներն աջակցություն են հայտնել խաղաղության հետագա կոնսոլիդացիային ուղղված ջանքերին
Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան դեկտեմբերի 15-ին
Քրիստոսն ու նրա առաքյալները շրջիկ քարոզիչներ են եղել. Ղազարյանը՝ ընդդիմության խոսույթին ի պատասխան
ԱԱՀ-ից կազատվեն, եթե ներմուծեն մինչև փետրվարի 1-ը. Պապոյանը` էլեկտրոմոբիլների մասին
«Մեր ժամանակների հերոսը-2025» մրցանակի թեկնածուները՝ Վարդան Աղաբեկյան և Լիլիթ Մարտիրոսյան
Մի դերասան կար՝ մորս «մամ ջան»-ով էր դիմում, հիմա փողի դիմաց բողոքում է իր ՅոՅո մակարդակին համարժեք. Սիմոնյան
Առևտրային գաղտնիք է․ Գևորգ Պապոյանը՝ ադրբեջանական նավթամթերքը Հայաստան ներմուծելու մասին
Կամո Ցուցուլյանը ՀԲ ներկայացուցիչների հետ քննարկել է ՓԾ կարողությունների զարգացմանն առնչվող հարցեր
Զինծառայողի մահվան դեպքի առթիվ 1 անձի նկատմամբ հարուցվել է հանրային քրեական հետապնդում
Թրամփն անկեղծորեն ցանկանում է խաղաղություն Ուկրաինայում. Պեսկով
Հոգևոր դասը պետք է որոշման գա՝ պահպանում է կուսակրոնության ինստիտուտը, թե ոչ. Փաշինյանը՝ նոր Կանոնագրքի մասին
Ucom-ը և Armflix-ը ներկայացրին «13 վայրկյան» բազմասերիանոց ֆիլմը
ԱԱԾ փոխտնօրենն անդրադարձել է պատարագների ընթացքում կաթողիկոսի անունը զեղչելու հանգամանքին
Ինչ միջադեպ է եղել «Զվարթնոց» օդանավակայան ժամանած քաղաքացու և ՊԵԿ աշխատակիցների միջև. պարզաբանում
