Տնտեսության իրական «կորոնավարակը»

13/09/2020 schedule18:00

Հասկանալի է, որ ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում կորոնավիրուսային համավարակը լրջագույն սոցիալ-տնտեսական հետեւանքներ է ունեցել, ընդ որում՝ համաշխարհային տնտեսության վերականգնման վերաբերյալ կանխատեսումներն առայժմ բավականին անորոշ ու հոռետեսական են։ Վարչապետ Փաշինյանն օրերս նույնպես անդրադարձավ այդ հարցին ու արձանագրեց, որ Հայաստանում տնտեսական անկում, իհարկե, կա, բայց ճգնաժամ չկա, եւ դրա ապացույցն է այն, որ այս տարվա օգոստոսին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, ՀԴՄ շրջանառությունը նվազել է ընդամենը 2,5 տոկոսով։ Լրատվամիջոցներն էլ իրենց հերթին որպես հակափաստարկ ներկայացրին, թե այս տարվա սեպտեմբերի 5-ի դրությամբ հարկային եկամուտներն ու պետական տուրքերը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել են 5,8 տոկոսով, իսկ 2018 թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ՝ ավելացել 15,1 տոկոսով։

Կոնկրետ թվերը վերլուծելն, իհարկե, մասնագետների խնդիրն է։ Եվ այնուամենայնիվ՝ ընդհանուր միտումները երեւում են անգամ անզեն աչքով։ Ակնհայտ է, որ 2018-ի հեղափոխությունից հետո տնտեսական զարգացման տեմպերը բավականին բարձր էին, բայց կորոնավարակը ոչ միայն կասեցրեց այդ ստարտային արագությունը, այլեւ հանգեցրեց տնտեսական անկման։ Բայց ուշադրություն դարձրեք՝ անգամ այս պայմաններում հարկային եկամուտներն ու պետտուրքերը 15,1 տոկոսով գերազանցում են 2018-ի ցուցանիշը, իսկ 2017-ի ցուցանիշը գերազանցում են անհամեմատ ավելի բարձր տոկոսով։ Եվ սա՝ այն դեպքում, երբ այս տարվա մարտ-ապրիլին տնտեսությունը գրեթե ամբողջովին կաթվածահար էր ու սկսեց ուշքի գալ միայն մայիս-հունիսից։

Ի՞նչ է սա նշանակում։ Եթե առաջնորդվենք զուտ թվերով՝ ստացվում է, որ 2017-ին, երբ ոչ արտակարգ դրություն կար, ոչ համավարակ, ոչ էլ տնտեսական որեւէ սահմանափակում, վիճակն ավելի վատ է եղել, քան հիմա։ Համենայն դեպս՝ հարկային մուտքերի առումով։ Պարզ ասած՝ այդ ոլորտում Հայաստանում «համավարակ» էր։ Տնտեսությունը գործում էր (եթե հավատանք նախկիններին՝ շատ ավելի լավ, քան հիմա), բայց հարկեր ու տուրքեր ավելի քիչ էին հավաքվում։ Այսինքն՝ ստվերային տնտեսության ծավալներն ահռելի էին։ Եվ այդ «համավարակը» շատ կոնկրետ պատասխանատուներ ուներ, որովհետեւ հարկեր թաքցնողները, վստահաբար, դա անում էին ոչ թե իրենց «շուստրիության» շնորհիվ, այլ որովհետեւ ահռելի կաշառքներ էին տալիս համապատասխան պաշտոնյաներին։ Ու քանի որ հնարավոր չէր դա անել առանց երկրի բարձրագույն իշխանությունների գիտության՝ պետք է ենթադրել, որ նրանց նույնպես պատկառելի բաժին էր հասնում (հնարավոր է՝ նաեւ մատուցված քաղաքական ծառայությունների տեսքով)։

Զավեշտն այն է, որ տարիներ շարունակ Հայաստանում մոլեգնող այդ տնտեսական «համավարակի» պատասխանատուներն այսօր ամենաբարձրն են խոսում կորոնավիրուսային համավարակով պայմանավորված տնտեսական անկման մասին։ Եվ խոսում են այն քարոզչամիջոցներով, որոնք ստեղծվել ու ֆինանսավորվում են հենց նախկինում գործած կոռուպցիոն սխեմաներով «վաստակած» գումարներով։

Հիշո՞ւմ եք հայտնի անեկդոտը, երբ մի կին հանրային տրանսպորտում կշտամբում է իր վրա հենված տղամարդուն՝ ասելով «ընկեր, դուք հարբած եք», իսկ սա պատասխանում է, թե «հա, բայց ես վաղը կօյաղանամ, բայց դու սաղ կյանքդ գեշ ես մնալու»։ Այո, կորոնավարակը կավարտվի, տնտեսական զարգացման տեմպերը կվերականգնվեն, բայց այն փաստը, որ նախկինների օրոք Հայաստանի տնտեսությունը մշտապես եղել է «համաճարակի» մեջ՝ ոչ մի տեղ չի կորչի։

Տպել
3031 դիտում

ՀՀ ֆինանսների նախարարն ու ԵՄ դեսպան Մարագոսը քննարկել են բռնի տեղահանված անձանց խնդիրները

Երևան-Էջմիածին ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է. ՆԳՆ-ն հայտնել է՝ ինչ վիճակ է մայրաքաղաքի փողոցներում

Մեծ Բրիտանիայի քրիստոնյա առաջնորդները կառավարությանը կոչ են արել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը

ԼՂ-ի հայկական ներկայության բոլոր հետքերը ջնջելն Ալիևի վարչակարգի նախագիծն է․ Պետել

Մարմնամարզության երիտասարդների ԵԱ. Համլետ Մանուկյանն ու Մամիկոն Խաչատրյանը եզրափակչում են

Հաստատվել է ՄԻԵԴ-ի դատավորի պաշտոնում Հայաստանի թեկնածուների ցանկը

Ալիևը Գերմանիայում է. ինչ են քննարկելու Ադրբեջանի նախագահն ու Գերմանիայի կանցլերը

Եղբայրները հարվածել են Կառավարության դռանը, ջարդելով, գույքը վնասելով՝ ներխուժել շենք. նախաքննությունն ավարտվել է

Օտարերկրացի երիտասարդի մոտ թմրամիջոց է հայտնաբերվել. վերջինս ձերբակալվել է (տեսանյութ)

Բելառուսը հրապարակել է ռազմական դոկտրին, համաձայն որի՝ ագրեսիայի դեպքում օգնություն կցուցաբերի ՀԱՊԿ անդամներին

Բռնցքամարտի Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանը եզրափակչի 2 մասնակից կունենա

Երևանում ապամոնտաժվել է շուրջ 10.500 ինքնակամ գովազդ (տեսանյութ)

ԼՂ-ում տեղակայված թուրք-ռուսական համատեղ մշտադիտարկման կենտրոնը դադարեցրել է իր գործունեությունը

Երևանում փակ փողոցներ չկան․ ՆԳՆ ոստիկանություն

Ծեծկռտուք Երևանի դպրոցներից մեկում․ 14-ամյա տղաները ծեծել են համադասարանցուն, վերջինս տեղափոխվել է հիվանդանոց

Ինչպես օտարերկրյա քաղաքացիները պետք է մուտք գործեն «Ֆիզիկական անձանց էլեկտրոնային ծառայությունների միասնական համակարգ»

Նավուրի ճանապարհին իրականացվելու են հորատապայթեցման աշխատանքներ

Հայաստանում նոր ԱԷԿ-ի կառուցման հետազոտություններին ներգրավված են նաև ամերիկյան կազմակերպություններ. ՏԿԵ փոխնախարար

Երևանը դիտարկում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպում կազմակերպելու Ղազախստանի առաջարկը. ԱԳՆ

Ոստիկանություն դիմած ռուս կանայք հայտնել են, թե «Հաղթանակ» զբոսայգու սեփականատերը հարվածել է իրենցից մեկին, թքել դեմքին

Վանաձորի նախկին քաղաքապետը կշարունակի մնալ կալանքի տակ

Պուտինը վերընտրվելուց հետո առաջին պաշտոնական այցը կկատարի. նա նշել է՝ որ երկիր է մեկնելու

Կոնվերս Բանկը միացել է Career City Fest-ին

Արաբական երկրները մերժել են Գազայի հարցով Թուրքիայի առաջարկը

Բարեկարգվել է Երևանի այգիներից ևս մեկը (տեսանյութ)

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի ու 7 մարզի բազմաթիվ հասցեներ

Հացատանը բռնկված հրդեհի հետևանքով մասամբ այրվել են ավտոտնակն ու անասնագոմը

Նարեկ Մանասյանը հաղթել է Ադրբեջանը ներկայացնող բռնցքամարտիկին

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել զեկույցով

Հրդեհ է բռնկվել ռեստորաններից մեկի ծխատարում

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի գործողության ժամկետը երկարաձգվել է

ԱԳՆ-ում քննարկվել են Բրյուսելի եռակողմ հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին վերաբերող հարցերը

«Ակադեմիական քաղաք» ծրագիրը քննարկվել է մարզերում գործող ՀՀ պետական բուհերի ռեկտորների հետ

Բռնցքամարտի ԵԱ․ Բարեղամ Հարությունյանը եզրափակչում է

Կստեղծվի և կներդրվի թանգարանների Էլեկտրոնային տոմսերի միասնական ավտոմատացված համակարգ

Այն ինչ տեղի ունեցավ 1915-ին, չկանխվեց և պատճառ դարձավ նմանատիպ իրադարձությունների կրկնությանը շատ երկրներում․ նախագահ

Մենք «ՈՒԱԶ»-ով չենք մտել ժողովրդի մեջ, չորս տարեկան թևը կոտրած երեխա էր սպասում. հարցազրույց Տավուշի ԵԿՄ նախագահի հետ

Եգիպտոսն Իսրայելին է փոխանցել մեկ տարով հրադադարի մասին ՀԱՄԱՍ-ի առաջարկը

Երևան-Գյումրի ճանապարհին բեռնատարներ են բախվել․ «ԶԻԼ»-ը կողաշրջվել է

2․5 գյուղի ավերակների վերադարձը միակողմանի չէ, քանի որ դրա դիմաց մենք Ադրբեջանից լուրջ խաղաքարտ ենք ստանում․ Իոաննիսյան