Էկոնոմիկայի նախարարությունը ցանկանում է ցորենի բերքատվությունն ավելացնել 30 տոկոսով․ գյուղատնտեսը առաջարկ ունի

Էկոնոմիկայի նախարարությունը քննարկման է ներկայացրել «Հայաստանի Հանրապետությունում աշնանացան ցորենի արտադրության խթանման պետական աջակցության ծրագիրը հաստատելու մասին» Կառավարության որոշման նախագիծը, որով ցանկանում են ավելացնել ցորենի բերքատվության մակարդակը ՀՀ-ում։

Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ վերջին տարիների ընթացքում աշնանացան ցորենի հիմնական արտադրատնտեսական ցուցանիշները նվազել են։ 2019 թվականին 2015-ի համեմատ ցանքատարծությունները նվազել են շուրջ 44,1 տոկոսով, բերքատվության մակարդակը՝ 42 տոկոսով, որի արդյունքում էլ նվազել է համախառն բերքը` 68,7 տոկոսով՝ կազմելով ընդամենը 110,3 հազար տոննա:

Նվազել է նաեւ ցորենի ինքնաբավության մակարդակը՝ 2018 թվականին այն կազմել է 31,5 տոկոս 2014 թվականի 48,7 տոկոսի դիմաց։ Միաժամանակ վերջին 5 տարիներին տարեկան ներմուծվել է 250-ից 330 հազար տոննա ցորեն։

Նախարարությունն ընդգծել է, որ կորոնավիրուսի տարածման հետեւանքով, ցորենի ներմուծման հնարավոր դժվարությունների պայմաններում խնդիր է առաջանում տեղական արտադրության ծավալների ավելացման միջոցով բարձրացնել ինքնաբավության մակարդակը եւ նպաստել պարենային անվտանգության ապահովմանը։

Տեղական ցորենի արտադրության ծավալների ավելացման նպատակով նախատեսվում է պետական աջակցությամբ, մասնավորապես՝ աշնանացան ցորենի սերմերի գնի մասնակի սուբսիդավորմամբ կամ փոխհատուցմամբ, խթանել աշնանացան ցորենի արտադրության կազմակերպումը։  

Նախագծով առաջարկվում է Շիրակի, Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Լոռու, Արագածոտնի, Տավուշի եւ Կոտայքի մարզերում 2-ից 20 հեկտար մակերեսով ցորենի ցանքատարածություններ մշակող գյուղացիական տնտեսություններին վաճառվող, ինչպես նաեւ ցանք կատարելու համար արտադրված կամ ներմուծված աշնանացան ցորենի էլիտա կամ 1-ին վերարտադրության հավաստագրված սերմերի գնի մասնակի սուբսիդավորում կամ փոխհատուցում։ Սուբսիդավորման կամ փոխհատուցման գործընթացը կիրականացնի նախարարությունը։

1 կգ-ի համար տրվող սուբսիդիայի կամ փոխհատուցման գումարը սահմանվում է 70 դրամ, ինչը հնարավորություն կտա տնտեսավարողներին ձեռք բերել որակյալ սերմեր՝ շուկայական գնից առավել ցածր գնով։

Նախարարությունն ընդգծել է, որ նախագծի ընդունումը կնպաս­տի ՀՀ-ում ցորենի բերքատվության մակարդակի բարձրացմանը՝ շուրջ 30 տոկոսով։

Գյուղատնտես Հարություն Մնացականյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում անդրադառնալով նախագծին ասաց, թե կողմ է գաղափարին, սակայն սուբսիդավորումը պետք է արվի անկանխիկ եղանակով. «Այսինքն՝ գյուղացու ձեռքը կանխիկ միջոցներ չտրամադրեն։ Ես չգիտեմ, թե ինչպես է լինելու սուբսիդավորման կարգը, բայց լավ կլիներ, որ նախարարությունը կա՛մ միանգամից սելեկցիոն կայաններին վճարի կա՛մ ներմուծողներին»։

Նրա կարծիքով, եթե գյուղացուն այդ գումարը հատկացվի՝ նա գուցե գնի 2-րդ կամ 3-րդ կարգի վերարտադրության սերմ՝ ցույց տալու համար, որ նորմալ չէ կամ այլ նպատակներով օգտագործի այդ գումարը։

Հարցին այս նախագիծը կարո՞ղ է խթան հանդիսանալ ցորենի բերքատվության մակարդակի բարձրացման համար, գյուղատնտեսը պատասխանեց. «Ցանքատարածությունների մեծացման համար սուբսիդավորումը անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է։ Հայաստանում հացահատիկի մշակության մեծացման համար մենք ունենք մի քանի խնդիր։ Առաջինը՝ սերմացուի խնդիրն է, որ որակյալ սերմացու չեն ներմուծել, ինչն էլ իր հերթին նվազեցրել է բերքատվությունը»։

Երկրորդ խնդիրն ըստ նրա՝ ցանքաշրջանառության կարգավորումն է. «Մեր գյուղացիները նորմալ ցանքաշրջանառություն չեն անում, որի պատճառով ամեն տարի բերքատվությունն ընկնում է՝ մինչեւ հասնում է մի կետի, որ գյուղացիները հրաժարվում են հացահատիկ մշակելուց։ Պետությունը նաեւ պիտի խորամուխ լինի՝ հետեւի, որ գյուղացիները ցանքաշրջանառություն կատարեն։ Ովքեր ցանքաշրջանառություն չկատարեն՝ կա՛մ հարկադրանքի, կա՛մ օգնության չտրամադրման միջոցով հնարավոր է այդ խնդիրը կարգավորել»։

Մնացականյանի խոսքով՝ 3-րդ խնդիրը տեխնիկայի հետ է կապված. «40 տարվա տեխնիկաներ են։ Գութանները լավը չեն՝ նորմալ վար չեն անում, ո՛չ շարքացանները ո՛չ կոմբայնները նորմալ վիճակում չեն»։

Նա ընդգծեց, որ նաեւ սխալ պարարտացման պատճառով հողերը դեգրադացվում են եւ դրա համար պետությունը պետք է գյուղացուն իր ունեցած հողի չափով հստակ շեմից ավելի թույլ չտա ազոտական պարարտանյութ գնել. «Ազոտական պարարտանյութը Հայաստանում խիստ անհամաչափ է կիրառվում դրա համար կարտոֆիլի, ցորենի բերքատվությունը պակասել է, հողն աղակալել է»։

Գյուղատնտեսը այս խնդիրները լուծելու համար առաջարկ է պատրաստվում ներկայացնել էկոնոմիկայի նախարարություն. «Ես առաջարկում եմ, որ պետությունը ներմուծի տեխնիկաներ՝ լիզինգով 0 տոկոս կանխավճարով։ Դրանք տրամադրի գյուղացիներին։ Ենթադրենք պետությունը բերի 60 մլն դրամանոց կոմբայն, դրա 20 տոկոսը սուբսիդավորի՝ այսինքն ավելացված արժեքի հարկման չափով հանի, կմնա 48 մլն դրամ։ Տնտեսվարողը տարին 8 մլն դրամ վճարելով կկարողանա 6 տարում վճարել այդ գումարը։ Տնտեսվարողը տարեկան 1000 հեկտար քաղելով 25 մլն դրամ եկամուտ կարող է ստանալ, որից 8 մլն դրամը կոմբայնի համար կվճարի, 5 մլն դրամը այլ ծախսերի, տակը կմնա 12 մլն դրամի չափով գումար, ինչը փոքր գումար չէ»։

Դիտարկմանը, թե 2-ից 20 հեկտար ցանքատարածություններ ունեցողների համար է նախագիծը, նա արձագանքեց. «Կարելի է 200 հեկտարի վրա էլ փորձել։ Չգիտեմ ինչու հայերը խուսափում են խոշոր հողատերերից, բայց հիմնական առաջ մղողը հենց նրանք են»։

Խոսելով կորոնավիրուսի շրջանում ցորենի ներկրման հետ կապված հնարավոր դժվարություններից, Մնացականյանն ասաց, որ հայաստանյան տնտեսվարողները անգամ կարանտինի ամենապիկ շրջանում կարողացան խնդիրը լուծել եւ Հայաստանում ցորենի խնդիր չի եղել։

Հարցին՝ հնարավո՞ր է Հայաստանում ցորենի ինքնաբավության խնդիրը լուծել, գյուղատնտեսը պատասխանեց. «Այո, ցանկալի է, որ ցորենը ինքնաբավ լինի, բայց իմ սուբյեկտիվ կարծիքով, Հայաստանում պետք է հատիկաընդեղեն ցանել միայն չջրվող հողերում։ Ջրվող հողերում կարելի է մի քանի անգամ ավելի բարձրարժեք կուլտուրաներ մշակել եւ կրկնակի, եռակի, անգամ հնգակի շատ եկամուտ ստանալ։ Բայց ցորենից նման բարձր եկամուտ երբեք չես կարող ստանալ։ Դրա համար անջրդի հողերից բացի ես այդքան էլ կողմ չեմ, որ այլ տեղերում ցորեն աճեցվի»։

Նրա կարծիքով՝ Հայաստանում պարտադիր պետք է լինի բարձր շահութաբերությամբ գյուղատնտեսություն. «Մենք հացահատիկով երբեք չենք կարող մրցել՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի կամ Կանադայի հետ»։

Տպել
4846 դիտում

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ