Ասբեստից կտուրները քաղցկեղ են առաջացնում. Երեւանի քաղաքապետարանը քննարկում է օրենսդրական փոփոխությունները

Հայաստանում դեռեւս կան կտավաքարից կամ, այսպես ասած, ասբեստից պատրաստված շատ շինություններ, կտուրներ, որոնք վնասակար են թե՛ շրջակա միջավայրի, թե՛ բնակչության առողջության համար: Մեր երկրում դրանց արտադրությունը, ներմուծումն ու արտահանումը թեեւ օրենքով արգելվում է, սակայն առայժմ պահպանվում է Սովետական Միությունից մնացած «ժառանգությունը»:

Ասբեստը թելանման բյուրեղ է, որը հաճախ կիրառվում է շինարարության մեջ մեկուսացման նպատակով՝ որպես հրակայուն նյութ:

Ասբեստի կիրառության վտանգն առողջության համար մեծ է, այն կարող է ընդհուպ քաղցկեղ առաջացնել: Այս մասին մեզ հետ զրույցում նշեց ՀՀ առողջապահության նախարարության հիվանդությունների վերահսկման եւ կանխարգելման ազգային կենտրոնի շրջակա միջավայրի, հիգիենայի բաժնի պետ Ռուբեն Գրիգորյանը: «Ասբեստի փոշին շնչառական ուղիներով ներթափանցում է մարդու օրգանիզմի շնչառական համակարգ եւ առաջացնում է թոքի քաղցկեղ»,- նշեց Գրիգորյանը՝ հավելելով, որ հիմնական շեշտը դրվում է թոքի քաղցկեղի վրա, սակայն այն կարող է նաեւ առաջացնել շնչառական համակարգի այլ խնդիրներ եւ շնչափողի քաղցկեղ:

Ըստ բաժնի պետի՝ դրա վտանգավորությունն ապացուցվել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից: Լուրջ գիտահետազոտական աշխատանք իրականացնելուց հետո ԱՀԿ-ն հանդես է եկել հայտարարությամբ՝ ամբողջ աշխարհին կոչ անելով շինարարության ընթացքում արգելել դրա կիրառությունը:

Մեր հարցին ի պատասխան՝ Գրիգորյանը նշեց, որ այսօր չկան հստակ տվյալներ, թե Հայաստանում թոքերի քաղցկեղի քանի տոկոսի պատճառն է ասբեստը: Ընդհանրապես այդ հիվանդության պատճառները շատ բազմազան են: Սկսած ոչ առողջ ապրելակերպից՝ ծխելուց, շրջակա միջավայրի աղտոտվածությունից, մինչեւ գենետիկական: Շրջակա միջավայրի աղտոտվածության պատճառների մեջ է մտնում նաեւ ասբեստի փոշին:

Այն հարցին, թե ինչքա՞ն է մեծանում վտանգը, երբ առկա է ծխախոտի եւ ասբեստի համատեղ ազդեցություն, այսինքն՝ երբ մարդը ծխում է, նաեւ շնչում ասբեստի փոշին, Գրիգորյանը պատասխանեց. «Այն ոլորտում, որտեղ դրա պարունակությունը շատ է, բնականաբար, վտանգը մեծանում է, բայց հաշվի առնելով, որ ՀՀ-ում ներկա պահին արտադրություն չկա, եւ նման ոլորտ չկա, որտեղ ասբեստը շատ է, հետեւաբար մենք այդ խնդիրը կարծում եմ՝ չունենք»:

Դեռեւս 2018 թվականին Երեւանի գլխավոր ճարտարապետ Արթուր Մեսչյանը, լրագրողների հետ զրույցի ընթացքում անդրադառնալով շենքերի տանիքներին կատարված կառուցապատումներին, նշել էր, թե բողոքում ենք, որ մեր հանրապետությունում քաղցկեղի տոկոսը, այլ վտանգավոր հիվանդությունները շատ են, բայց քաղաքի 43 տոկոսը ասբոշիֆերի տակ է:

Գլխավոր ճարտարապետը նշել էր, որ քաղաքապետարանը երբեւէ այնքան բյուջե չի ունենա, որ փոփոխվեն տանիքները: Առաջարկել էր նոր բիզնես պլան, ըստ որի՝ հինգերորդ ճակատները՝ առանձին կառուցված անհասկանալի մանսարդները, միավորվեն, դառնան մեկ ճարտարապետական էլեմենտ:

Երեւանի քաղաքապետարանի լրատվական ծառայությունից մեր հարցին ի պատասխան՝ նշեցին, որ այսօր չունեն հստակ որեւէ թիվ կամ տոկոս, թե մայրաքաղաքում շենքերի կտուրների եւ շինությունների քանի տոկոսի մեջ է օգտագործված ասբեստ, որովհետեւ նման հետազոտություն չի արվել: Պատճառն այն է, որ շատ տանիքներ ընթացքում փոխվում են, իրավիճակը շարունակ փոփոխվում է, եւ հստակ թվերից խոսել հնարավոր չէ:

Այն հարցին, թե ինչու չի կիրառվում Մեսչյանի առաջարկած բիզնես պլանը, նշեցին, որ այն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է մայրաքաղաքի տվյալ շենքի բնակիչների 100 տոկոսի թույլտվությունը, ինչն իրատեսական չէ: Այդ պատճառով այժմ այդ առաջարկն իրականացնելու համար ցանկանում են օրենսդրական փոփոխություններ մտցնել: Առաջարկը դեռեւս շրջանառության մեջ չի դրվել, սակայն քննարկումների փուլում է:

Քննարկումներից հետո, երբ լինի օրենսդրական փոփոխություններ, կմշակվեն չափորոշիչներ, ու գործընթացը կիրականացվի: