Իսկ դու ունե՞ս մազերդ կապույտ ներկելու իրավունք

ՀՀ քաղաքացի, 19-ամյա Ասյա Խաչատրյանի հետ Արցախում տեղի ունեցածը լայնորեն քննարկվում է սոցցանցերում: Ճակատագրի բերումով Ստեփանակերտում հայտնված, կապույտ ներկած մազերով երիտասարդ, անպաշտպան աղջկան բախտ է վիճակվել շփվել ոստիկանության հետ: Ապօրինի ազատազրկում, բռնի գործողություններ, բազմաթիվ ապօրինություններ իրավապահների կողմից...Ու այստեղ, ըստ էության, նշանակություն չունի, թե որտեղ է դեպքը տեղի ունեցել: Նույնը կարող էր տեղի ունենալ եւ շատ հաճախ տեղի է ունենում Երեւանում կամ ցանկացած մարզում: Պարզապես, երբ դա տեղի է ունենում Արցախում, առավել սուր է ընկալվում: 

Մարդու իրավունքները եւ ազատությունը վիրտուալ ձեւակերպումներ չեն, որ «ստատուսի» ձեւով գրված են ֆեյսբուքում կամ օդնոկլասնիկիում: Դրանք շատ կոնկրետ, շոշափելի, «քաշ» ու «ծավալ» ունեցող հասկացողություններ են: Դրանք բոլորիս, այդ թվում՝ նաեւ կոնկրետ Ասյա Խաչատրյանի ունեցած, վաստակած, ի ծնե նրա սեփականությունը հանդիսացող, նրանից անբաժանելի, անքակտելի հասկացողություն է, որի պահպանումը պետության ամենակարեւոր գործառույթն է: Բոլոր մնացած գործառույթները ածանցյալ են հենց սրանից: Եթե պետությունը հարկեր է հավաքում ու ուղղում այն սահմանների պաշտպանությանը, ոստիկանությանը, առողջապահությանը, կրթությանը, ապա դա անում է, որպեսզի Ասյա Խաչատրյանի ազատությունն ու նրա իրավունքները չոտնահարվեն: Պետության գոյության ամբողջ իմաստն ու բովանդակությանը հենց դա է: Սա՝ տեսականորեն: Սա՝ որպես գաղափարախոսություն: Գործնականում, ցավոք, այդպես չէ:

Գործնականում ոչ միայն օրենսդիր, գործադիր ու դատական իշխանությունները չեն պատկերացնում պետության այս պարզ, իրական գործառույթը, այլ նաեւ հասարակության մի ծանրակշիռ հատվածը: Մասնավորապես, սոցցանցերում օգտատերերից շատերը դատափետում էին Ասյա Խաչատրյանին, ինչ-որ մանրամասներ գրում նրա անձնական կյանքից, աշխատանքից... Բայց փաստն այն է, որ որեւէ մեկը չի բերում որեւէ փաստ, որ երիտասարդ աղջիկը արել է որեւէ բան, որը սահմանված է քրեական կամ վարչական օրենսգրքերով: Փոխարենը բերվում են դավադրությունների տեսություններ: Իբր՝ մինչեւ Սերժ Սարգսյանի վարչապետ դառնալը ջհուդամասոնական եւ համաշխարհային իմպերիալիզմի ուժերը եւ նրանց հայաստանյան գրանտակեր էմիսարները այսպիսի թեմաներ դեռ շատ են նետելու հրապարակ: Մյուս մասը ավելի «իրատես» է: Ասում են՝ դե հասկանում եք, պատերազմող երկիր է, երեւի կասկածել են, թե «շպիոն» է: Մի խումբ էլ կա, ասում են՝ դե ղարաբաղցիները մի քիչ ավանդապաշտ են, կապույտ մազերով ու փողոցում ծխող աղջիկը ուշադրություն է գրավել... Իսկ Արցախից մի ակտիվ «լրագրողուհի» էլ գրել է, թե Արցախում պայքար է մղում անընդունելի բարքերի դեմ:

Բայց ամբողջ ճշմարտությունն այն է, որ ջհուդամասոնները այդ երիտասարդ աղջկան չեն տարել ոստիկանությունում ծեծել, դա արել են մեր՝ արցախցի ոստիկանները: Ակնհայտ է, որ այդ աղջիկը «շպիոն» չէ, եւ ոստիկանները քաջ գիտակցել են դա: Իսկ այն, որ ավանդապաշտությունը աշխարհագրական դիրքով պայմանավորված չէ, կարելի է համոզվել նրանից, թե որքան զերծ են այդպիսի բարդույթներից Երեւանում ապրող երեւանցիները, արցախցիները, նոյեմբերյանցիները, գյումրեցիները, ապարանցիները, վանեցիները...: Ինչ անընդունելի բարքերի մասին է խոսքը, որտեղ են դրանք հստակ ձեւակերպված, ով է որոշում, թե որոնք են: Շատերի համար կարող է «բեղ պահելը» համարվել անընդունելի, ուրեմն ի՞նչ, բոլոր բեղավորներին տանենք «քաղմաս» ծեծե՞նք: Փողոցում ծխելը, եւ ընդհանրապես ծխելը վատ է՝ շատ վատ: Բայց վատ է առողջության համար եւ ոչ ավելին:

Իսկ ամենասարսափելին այն է, որ Ասյա Խաչատրյանին ազատությունից զրկելը, նրա նկատմամբ բռնություն կիրառելը արդարացնելու համար ոմանք «բա դրա համար ենք արյուն թափել», կամ «խրամատներում զինվորներ են կանգնած...» տիպի արտահայտություններ են թույլ տալիս:

Այս ձեւակերպումների ֆոնին կարելի է արդարացնել ամեն ինչ, բացարձակապես ամեն ինչ: Ու եթե դա ընդունենք որպես մեկնակետ, նույնիսկ չենք էլ նկատի, թե ինչպես ենք կորցնելու այն, ինչի համար արյուն ենք թափել:

Ասյա Խաչատրյանի հետ տեղի ունեցածի՝ հասարակության մի մասի այսպիսի ընկալումը առնվազն պետք է տարօրինակ գնահատել. մի կողմից, պայմանական ասած՝ «կապույտ մազերի» նկատմամբ ընդգծված  անհանդուրժողականություն, մյուս կողմից՝ գրեթե լիակատար անտարբերություն կաշառակերության, հովանավորչության, անպատժելիության, թալանի նկատմամբ: Այնինչ տրամաբանությունը հուշում է, որ պետք է ճիշտ հակառակը լիներ:

Եթե մի կողմ թողնենք հասարակության մի հատվածի ընկալումները եւ վերադառնանք իրավական ձեւակերպումների, տեղի է ունեցել քրեական հանցագործություն մարդու հիմնարար ազատությունների դեմ, ոստիկանները չարաշահել են իրենց դիրքը, բռնություն են գործադրել անձի նկատմամբ, անցել են իրենց լիազորությունները...Այ, սրանք քրեական օրենսգրքով հստակ սահմանված արարքներ են, որոնք հստակ սահմանված պատիժներ են ենթադրում: 

Բայց ինչ-որ բան հուշում է, որ որեւէ մեկը չի պատժվելու: Ամենայն հավանականությամբ, ոստիկանությունը արմատապես կհերքի քաղաքացու պնդումները, կարող է նույնիսկ ասել, թե նրան ընդհանրապես որեւէ ոստիկան չի տեսել, քաղաքացուն կմեղադրեն, թե սուտ է խոսում, կրկին կմեղադրեն գրանտակերների շահերը սպասարկելու, հայաստանցու-ղարաբաղցու միջեւ սեպ խրելու համար: 

Ու սա ամենասպասված սցենարն է: Մենք ականատես ենք եղել Բերձորի դեպքերին, երբ Արցախի ոստիկանությունը բազմաթիվ տեսախցիկների առաջ մեթոդաբար ու համառորեն ջարդում է բազմաթիվ մեքենաներ, ծեծում մարդկանց, ու ոչ ոք դրա համար լուրջ պատիժ չի կրել: Տեսել ենք արցախցի Հայկ Խանումյանի հետ տեղի ունեցածը...: Այս ընթացքում Արցախում եւ Հայաստանում որեւէ բան փոխվե՞լ է: Ոչինչ:

Խմբագրականը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 28-ի համարում:

Տպել
9463 դիտում

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)