Երևան
14 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
14 °C
Հայկական գնաճը ունի իր առանձնահատկությունները: Եթե, պայմանական ասած, տնտեսության ժամանակակից կառուցվածք ունեցող երկրներում գնաճը կամ գնանկումը պայմանավորված են շուկայական գործոններով, ապա Հայաստանում այդ երեւույթը մեծամասամբ չունի տնտեսական հիմնավորումներ: Օրինակ, անցած հանգստյան օրերին բենզինը Հայաստանում կրկին թանկացավ: Եթե անցած շաբաթ մեկ լիտր «Ռեգուլյար» տեսակի բենզինը վաճառվում էր 440 դրամով, հիմա արդեն՝ 450 դրամով: Թանկացավ մոտ երկու տոկոսով: Ինչո՞ւ: Հայտնի չէ: Համենայն դեպս, դրա տրամաբանական, տնտեսագիտական բացատրությունը չկա: Բենզինի հիմնական մասը Հայաստան է ներմուծվում Ռուսաստանից: Ռուսաստանում անցած շաբաթվա ընթացքում բենզինը չի թանկացել: Ու ընդհանրապես, անցած տարվա հուլիսից բենզինը Ռուսաստանում թանկացել է 10 դրամով, Հայաստանում՝ 5 անգամ ավելի շատ: Առեղծվա՞ծ է: Տնտեսագիտական տեսանկյունից՝ այո: Բայց իրականում ամեն ինչ պարզ է ու հասկանալի: Ռուսաստանի ներքին գներով Հայաստանին տրամադրվող բենզինը մինչեւ սպառողին հասնելը անցնում է մի քանի ընկերությունների ձեռքի տակով: Ու քանի որ ավանդաբար այդ շղթայում գործում են խիստ սահմանափակ թվով «ընկերություններ» եւ ուրիշները մուտք չունեն այդ շուկա, ուստի բենզինի մանրածախ գները Հայաստանում որոշվում են ըստ այդ «տնտեսվարողների» շահույթ ստանալու ախորժակի: Եթե նրանք որոշեն, որ վաղվանից մեկ լիտր բենզինը Հայաստանում պետք է լինի 1500 դրամ, ուրեմն կլինի այդքան: Տնտեսական որեւէ լծակով դա կանխել հնարավոր չէ՝ մրցակցություն չկա:
Բայց մի կողմ թողնենք բենզինը, մանավանդ որ այդ շուկայում հետաքրքրիր վերադասավորումներ են տեղի ունենում, որոնց կանդրադառնանք առաջիկայում: Հայ հանրությանը ավելի շատ հետաքրքրում է պարենամթերքի գինը, քանի որ միջին վիճակագրական հայաստանցու ծախսերի մեծագույն մասը ուղղվում է ուտելիքի գնմանը: Ներքեւում բերված գծապատկերները ցույց են տալիս մեր գնաճի ողջ հմայքը: Ձախ գծապատկերում ներկայացված է ՄԱԿ-ի պարենի կազմակերպության ամսական զեկույցների հիման վրա կառուցված կորը: Ամեն ամիս այդ կազմակերպությունը ներկայացնում է պարենամթերքի գնի փոփոխությունը աշխարհում: Դրանք հիմնված են ցորենի, կաթնամթերքի, մսի, բուսական յուղի, շաքարի գների վրա: Ինչպես տեսնում ենք, վերջին մի քանի ամիսներին աշխարհում արձանագրվել է պարենամթերքի էժանացում: Աջ կողմում մեր ազգային վիճակագրական ծառայության ներկայացրած տվյալներն են պարենամթերքի գնաճի վերաբերյալ: Ինչպես տեսնում ենք, այստեղ ունենք ճիշտ հակառակ դինամիկան՝ գները բարձրացել են: Նշենք, որ ՄԱԿ-ի պարենամթերքի կազմակերպությունը եւ ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը տարբեր մեթոդոլոգիաներով են հաշվում գների փոփոխությունը, սակայն դրանից ընդհանուր պատկերը չի փոխվում: 
Եվ ուրեմն, աշխարհում պարենամթերքը էժանանում է, Հայաստանում ճիշտ հակառակը՝ թանկանում է: Կա՞ արդյոք սրան բացատրություն: Իհարկե կա, սակայն դա բոլորովին տնտեսագիտության դասական կանոններից դուրս է: Խնդիրն այն է, որ Հայաստանի սննդամթերքի հիմնական շուկաներում կամ բացարձակ մոնոպոլիա է, կամ էլ մթերքի ներկրումը բաժանված է մի քանի «տնտեսվարողների» մեջ հստակ քվոտաներով: Եվ որեւէ մթերքի գնի փոփոխությունը շատ քիչ մասով է պայմանավորված համաշխարհային շուկայում դրա գնով:
Բայց վերջին ամիսներին պարենամթերքի կտրուկ թանկացումը պայմանավորված է ոչ միայն վերը նշված «տնտեսվարողների» ախորժակով: Ստեղծվել է մի հետաքրքրիր իրավիճակ: Անցած տարվա ընթացքում սննդամթերքի ներկրմամբ զբաղվող մոնոպոլիաներն ու օլիգոպոլիաները նկատելիորեն ավելի շատ են հարկեր վճարել: Այստեղ ստվերը որոշակիորեն կրճատվել է: Դա նշանակում է, որ պետական բյուջե ավելի շատ հարկեր վճարած օլիգարխների շահույթները կրճատվելու են: Ու որպեսզի դա տեղի չունենա, նրանք պարզապես բարձրացնում են իրենց ներկրած մթերքի մեծածախ գները: Դա էլ իր հերթին բերում է մանրածախ գների աճին: Այլ կերպ ասած, ստվերի կրճատումը հանգեցնում է նրան, որ ոչ թե օլիգարխների շահույթներն են նվազում, այլ բնակչությունն է աղքատանում:
Իսկ ամենավատն այն է որ մեր բնակչությունը ոչ միայն հանդուրժում է այս վիճակը, այլեւ դա դարձել է սովորական երեւույթ: Ու նույնիսկ պահանջ չի ներկայացնում իրավիճակը փոխելու: Ասվածի լավագույն ապացույցը երեկվա երթի սակավամարդությունն էր: Իսկ եթե իրավիճակ փոխելու պահանջարկ չկա, ապա իրավիճակ չի էլ փոխվելու: Եթե աշխարհում գները աճեն, մեզ մոտ նույնպես կաճեն, իսկ եթե նվազեն, մեզ մոտ կշարունակեն աճել: Այն, ինչ կա հիմա:
Նյութը հրապարակվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի փետրվարի 6-ի համարում:
Նորատուսի գերեզմանատանը պայթյուն-փլուզում է տեղի ունեցել․ հայտնաբերվել է տղամարդու դի
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի կյանքում սպիտակի վրա գրվել է 2-ի անուններն՝ առանց մի կաթիլ արյուն թափվելու․ Խաչատրյան
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ․ ինչ հարցեր են քննարկվել
Ճանապարհները որ փակում եք, դուք Հայաստանը գցում եք շրջափակման մե՞ջ, հակառակորդի դերը վերցրել եք ձեր վրա՞․ Քոչարյան
ՌԴ պաշտպանության փոխնախարարը ձերբակալվել է կաշառք ստանալու կասկածանքով
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում է, ամենայն հավանականությամբ այդտեղ կսկսենք բանակցային գործընթաց․ Քոչարյան
ՄԻՊ արագ արձագանքման խումբը մեկնել է Ոստիկանության Նոյեմբերյանի բաժին
ՄԻՊ-ը տեսակցել է Դավիթ Տոնոյանին․ վերջինս մտահոգություններ է ներկայացրել
Ինչպես է Մալաթիայի շուկայում կանխվել հրդեհի տարածումը․ մանրամասներ
Զովունիում մեքենաներ են բախվել
Առաջարկվում է շրջիկ առևտուր իրականացնել նաև համայնքներում․ տարածքները կսահմանի ավագանին
Բերման է ենթարկվել Սուրեն Պետրոսյանը
ԱԽ քարտուղարը Ռուսաստանի Դաշնություն չի մեկնի
Եթե իրավիճակը Տավուշում շիկանա, օրենքը թույլ Է տալիս ՀՀ տարածքի որոշակի մասում արտակարգ ռեժիմ հայտարարել. Խալաթյան
Ուկրաինայի պաշտպանության փոխնախարարը պաշտոնանկ է արվել
Սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի ամենակարևոր կետը սկզբունքի համաձայնեցումն է, որից Ադրբեջանը խուսափում էր․ Խանդանյան
Բռնցքամարտի ԵԱ․ Անուշ Գրիգորյանը կիսաեզրափակչում է
ԱՄՆ պետդեպարտամենտը զեկույցով արձանագրել է հայերի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից մարդու իրավունքների խախտումների դեպքերը
Հայաստան եկած ռուս խաղաղապահները վերադարձել են Լեռնային Ղարաբաղ․ «Ազատություն» (տեսանյութ)
Կարմրուկի համաճարակային իրավիճակը ուշադրության կենտրոնում է․ Անահիտ Ավանեսյանը խորհրդակցություն է անցկացրել
Պարույր Հովհաննիսյանը Արգենտինայի դեսպանին է ներկայացրել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող խաղաղության գործընթացը
Նախագահը Քյուրքչյանին և FASTEX-ի տնօրենին մանրամասներ է հայտնել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման գործընթացից
Վստահ եմ՝ բարձր կպահեք դատարանի հեղինակությունը․ նախագահի նստավայրում տեղի է ունեցել դատավորների երդման արարողություն
Իջևանի «Մայիսյան կամուրջ» ընկերության հանրային սննդի օբյեկտի գործունեությունն անհապաղ կասեցվել է (լուսանկարներ)
Վարչապետն ու Ժիլբեր-Լյուկ Դըվինազը մտքեր են փոխանակել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի շուրջ, անդրադարձել սահմանազատմանը
ՄԻՊ-ը մշտադիտարկում է Տավուշում հավաքի ժամանակ ավտոմեքենայի բազմության մեջ մխրճվելու և 1 անձի վնասվածք ստանալու լուրերը
ՁՊՎ-ում հայտնաբերվել է օրեր առաջ զոքանչին ծանր մարմնական վնասվածք պատճառելու համար ձերբակալված տղամարդու կախված մարմինը
Բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչները Ջերմուկում են, քննարկվել է բնակչության հոգեբանական վիճակը․ Արսենյան (լուսանկարներ)
Վիճաբանության ժամանակ որդին մոր ներկայությամբ դանակով հարվածներ է հասցրել հորը, սպանել․ 38-ամյա տղամարդը կալանավորվել է
Կրթական ոլորտում կան շատ խնդիրներ, որոնք հետևողականորեն պետք է լուծվեն, կողմ եմ Ակադեմիական քաղաքի կառուցմանը. Դումանյան
Սա գրվող պատմություն է մի նոր․ Սիմոնյանի գրառումը Տավուշ-Ղազախ հատվածում տեղադրված առաջին սահմանային սյան վերաբերյալ
Պետք է այս մեծ, բարդ խաղում լուծել, թե ինչպես «2,5 գյուղ սահմանագծի դեմ» բանաձևում ստանանք այն, ինչ մերն է․ Սաֆարյան
Ինչու են ռուս խաղաղապահները ժամկետից շուտ լքում Լեռնային Ղարաբաղը․ Ալիևը մանրամասնել է
Եթե ՀԱԵ-ն ծփում է պետականամետ հոգևորականներով, ինչո՞ւ հազար տարի ղեկավարելով ժողովրդին՝ պետություն չստեղծեցին․ Միսկարյան
Հայաստան-Ադրբեջան շփման գծի մի փոքր կտոր դարձավ բոլորի կողմից ճանաչված սահման․ Իոաննիսյան
Ադրբեջանը չի նախատեսում անդամակցել ԵԱՏՄ-ին, սակայն սերտ գործընկերություն ունի անդամ բոլոր երկրների հետ, բացի ՀՀ-ից․ Ալիև
Հայտնի է՝ երբ տեղի կունենա Պուտինի երդմնակալությունը
Հենրիխ Մխիթարյանը Իտալիայի չեմպիոն դառնալուց հետո գրառում է արել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 23-ին
Հայաստան-Ադրբեջան պետական սահմանի Տավուշ-Ղազախ հատվածում տեղադրվեց առաջին սահմանային սյունը․ վարչապետ (լուսանկար)
