Պուտինի պլանը. Ադրբեջանը հող կստանա, Հայաստանը` խաղաղություն, ինքն էլ` Ադրբեջանին ԵՏՄ-ում

Իլհամ Ալիեւը իր երկրի անկախության 25-ամյակի առիթով մեծ հարցազրույց է տվել «Ռուսաստանն այսօր» միջազգային լրատվական գործակալության գլխավոր տնօրեն Դմիտրի Կիսիլյովին, որտեղ մի շարք հայտարարություններ է արել Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հակամարտության համատեքստում:

Նախորդ շաբաթ նա իր երկրի կառավարության նիստում ասել էր, թե փակ դռների ետեւում Ադրբեջանին ճնշում են ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը: Փորձագետները գնահատեցին, որ Ալիեւը խոսում էր  Արեւմուտքի`մասնավորապես ԵԱՀԿ-ում համանախագահող ԱՄՆ-ի եւ Ֆրանսիայի ճնշումների մասին: Կիսիլյովին տված հարցազրույցում Ալիեւն ասում է, որ Ադրբեջանը երբեք չի ճանաչի Ղարաբաղի անկախությունը եւ Ինքնավար հանրապետության կարգավիճակն այն առավելագույն փոխզիջումն է, որն ընդունելի է Ադրբեջանի համար:

Իր երկրում Ալիեւը գանգատվում է Արեւմուտքի ճնշումներից, ռուսական միջավայրում հայտարարում է, որ չի տրվելու այդ  ճնշումներին: Այս իրավիճակը բնորոշ է աշխարհաքաղաքական ներկա իրավիճակին: Բայց նաեւ մտահոգիչ հարց է առաջանում. արդյոք սա նշանակո՞ւմ է, որ ՌԴ-ն չի ճնշում Ադրբեջանին ճանաչել Ղարաբաղի անկախությունը: Կամ ի՞նչն է հիմք տալիս Ալիեւին նման ոչ կոմպրոմիսային, կոշտ հայտարարություն անել ռուսական եթերից:

Այս հարցերը հիմա կարեւոր են, որովհետեւ ապրիլյան պատերազմից հետո ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում Ռուսաստանի դերակատարությունը փոխվել է. Ռուսաստանը ներկայում Մինսկի խմբի աշխատանքները համակարգողի ֆունկցիա է իրականացնում: Մինչեւ ապրիլյան պատերազմը ՄԽ-ում համանախագահող երեք երկրները` ԱՄՆ-ը, Ֆրանսիան եւ Ռուսաստանը, ինչպես հայտնի է, հավասար պարտականություններ, իրավունքներ եւ անելիքներ ունեին: ՌԴ-ն, սակայն, յուրաքանչյուր առիթ օգտագործում էր՝ ցույց տալու համար, որ ինքն ավելի մեծ դերակատարում եւ ազդեցություն ունի կոնֆլիկտի մեջ ներքաշված երկրների վրա:

Եվ ահա պատերազմից հետո ընդհանուր համաձայնությամբ, թեեւ ոչ ֆորմալ, ՌԴ-ին իր առավելությունն ավելի ազատորեն օգտագործելու հնարավորություն է տրվել, ինչը հավանաբար կրկին պայմանավորված  է աշխարհաքաղաքական այլ գործընթացներում ՄԽ երկրների խճճված հարաբերություններով: Այս պայմանավորվածությունն է պատճառը, որ Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումից առաջ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահողները հայտարարեցին, թե իրենք կապ չունեն այդ հանդիպման հետ:

Նրանք պարզապես լավ չէին հասկացել իրենց ղեկավարների որոշման դետալները` թյուրիմացաբար մտածելով, որ դա նշանակում է, թե իրենք պետք է մի կողմ քաշվեն: Այնինչ, խոսքը ոչ թե ՄԽ համանախագահների աշխատանքներին զուգահեռ աշխատանքներ տանելու մասին է, այլ հենց Մինսկի խմբի աշխատանքները համակարգելու եւ ավելի մեծ նախաձեռնողականություն ցուցաբերելու: Եվ այս պայմաններում չափազանց կարեւոր է, թե Ռուսաստանն ինչ պատկերացումներ ունի խնդրի կարգավորման տարբերակների հարցում:

Արդեն նշել ենք, որ Սանկտ Պետերբուրգում խոսք է եղել Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգության գոտին հանդիսացող տարածքներից հայկական զորքերի դուրսբերման մասին: Երեք նախագահների համատեղ հայտարարությունում նույնիսկ փաստում են, որ այս  հարցում փոխըմբռնում է եղել, բնականաբար՝ կոնկրետության մեջ չմտնելով: Հիմա հարց է առաջանում, երբ Սանկտ Պետերբուրգում քննարկել են հայկական զորքերի դուրսբերման հարցը, ո՞րն է համարվել դրա դիմաց ադրբեջանական կողմի քայլը:

Վլադիմիր Պուտինը երկու օր առաջ կրկին հայտարարեց, որ ղարաբաղյան հարցը քննարկվում է փոխզիջումների համատեքստում: Մինչեւ հիմա խոսվում էր «տարածքներ կարգավիճակի դիմաց» փոխզիջման մասին: Բայց Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումից հետո հնչած հայտարարությունները, այդ թվում՝ Կիսիլյովի հարցազրույցում Ալիեւի հայտարարությունը,  հիմք են տալիս պնդելու, որ այնտեղ բոլորովին էլ փոխզիջման այս տարբերակը չի քննարկվել: Այդ դեպքում, ինչ պետք է ստանա հայկական կողմը տարածքների վերադարձի դիմաց:

Չի բացառվում, որ Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպմանը քննարկվել է հետեւյալ տարբերակը. հայկական զորքերը դուրս են գալիս ազատագրված տարածքներից, դրա դիմաց ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքը վերազինվում է ուժի կիրառումը  կանխարգելող ժամանակակից տեխնիկական միջոցներով, գումարած խաղաղապահներ, գումարած մեծ թվով եւ լիազորություններով ԵԱՀԿ դիտորդներ: Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցում ստատուս քվո է հաստատվում: Այս տարբերակը կարող ենք պայմանականորեն կոչել «տարածքներ ստատուս քվոյի դիմաց»0:

Հայկական կողմի վերջին տարիների գործողությունները ուղղված են միայն մեկ բանի` Ղարաբաղյան հակամարտությունում ստատուս քվոյի ամրապնդմանը: Ադրբեջանական կողմը, հակառակը, ամեն ինչ անում է ստատուս քվոն ճեղքելու համար, եւ ապրիլյան պատերազմի հիմնական նպատակը հենց սա էր: Միջազգային հանրության փորձերը` ԼՂ հարցը կարգավորել երկու հիմնարար սկզբունքների` պետությունների տարածքային ամբողջականության եւ ազգերի ինքնորոշման իրավունքի համատեղմամբ, երկու տասնամյակից ավելի  հաջողությամբ չի պսակվում: Բայց եթե վերջին 20-25 տարում ոչ ոքի չէր խանգարում ԼՂ սառեցված հակամարտությունը, ապա հիմա իրավիճակ է փոխվել:

Այն հակամարտությունը, որ տարիներ շարունակ օգնում էր Ռուսաստանին այս տարածաշրջանը պահել իր ազդեցության գոտում, հիմա խոչընդոտում է նույն այս տարածաշրջանի հետ կապված Ռուսաստանի հավակնոտ ծրագրերի իրականացմանը: Մյուս կողմից, վերջին պատերազմը լուրջ հարված էր Մինսկի խմբի հեղինակությանն ու գործունեությանը: Մինսկի խմբի երկրների ղեկավարների պայմանավորվածության հիմքում հակամարտությանը նորովի մոտենալու եւ ավելի ռեալիստական լուծումներ առաջարկելու անհրաժեշտությունն է: Ինչն էլ փորձում է անել Ռուսաստանը:Վերջինիս առաջարկած տարբերակով պետք է բոլոր կողմերը գոհ մնան: Ադրբեջանը հողեր կստանա, Հայաստանը` խաղաղություն, ապաշրջափակում, Ռուսաստանը` ԵՏՄ կազմում Ադրբեջանին ընդգրկելու եւ կառույցը ընդլայնելու հնարավորություն:

Կիսիլյովի հարցազրույցում Ալիեւի խոսքից  հատուկ ուշադրության են արժանացել նաեւ ԵՏՄ-ի վերաբերյալ հատվածները: Նա չի բացառել, որ իր երկիրը կարող է մի օր ցանկանալ ԵՏՄ կազմ մտնել, սակայն նշել է, որ դրա համար լուրջ շահագրգռություն պետք է ունենա: Այս ամենն, իհարկե, ընդամենը վարկած է, որ ներկայացրինք ընդհանուր գծերով: Առաջիկայում տեղի ունեցող գործընթացներից պարզ կլինի՝ որքանով է այն մոտ իրականությանը եւ որքանով` ոչ:

Տպել
8870 դիտում

Մահացել է Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից տուժած ևս մեկ մարդ․ զոհերի թիվը հասել է 144-ի

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները