Ամեն ինչ՝ բացի Դոնբասից և մի քանի այլ կետից. ինչ են համաձայնեցրել Թրամփը և Զելենսկին Ֆլորիդայում

Ֆլորիդայում երեք ժամ տևած բանակցություններից հետո ԱՄՆ-ի և Ուկրաինայի նախագահներ Դոնալդ Թրամփը և Վլադիմիր Զելենսկին հայտարարել են, որ Ռուսաստանի հետ խաղաղության հասնելու ուղղությամբ զգալի առաջընթաց են գրանցել:

Սակայն գլխավոր հարցը մնում է չլուծված. Պուտինը պահանջում է Դոնբասը, Զելենսկին դեմ է, իսկ Թրամփը պնդում է համաձայնագրի արագ ստորագրում: Այս անգամ ԱՄՆ-ի և Ուկրաինայի նախագահները խոսում են մի քանի շաբաթվա մասին, որից հետո խաղաղության համաձայնագրի պարամետրերը շատ ավելի պարզ կլինեն։

Հիանալի զրույց գրեթե ամեն ինչի մասին

Դոնալդ Թրամփի հետ հանդիպումից առաջ Վլադիմիր Զելենսկին ասել էր, որ դա կլինի «տարվա ամենաակտիվ դիվանագիտական օրերից մեկը», և որ «շատ բան» կարող է որոշվել արդեն 2025 թվականին։

ԱՄՆ-ի և Ուկրաինայի պատվիրակությունների միջև Դոնալդ Թրամփի անձնական նստավայրում՝ Մար-ա-Լագոյում, բանակցությունները տևել են մոտ երեք ժամ: Բանակցություններից հետո Թրամփը անմիջապես հայտարարել է, որ դրանք «հրաշալի» են եղել, և որ «հիանալի զրույց» են ունեցել, որը զգալիորեն մոտեցրել է ռուս-ուկրաինական պատերազմի ավարտը։

Նրա խոսքով՝ խաղաղության համաձայնագիրը մոտ է, կողմերը համաձայնության են եկել պայմանների մոտավորապես 95%-ի շուրջ, սակայն նա հավելել է, որ հիմնական հարցը մնում է չլուծված՝ ով կվերահսկի Դոնբասի շրջանները։

Դոնալդ Թրամփը այս հարցը անվանել է «կրիտիկական», և նրա կարծիքով՝ կողմերը դեռևս «մոտենում են համաձայնությանը»։ Բանակցություններից հետո Վլադիմիր Զելենսկին հստակեցրել է, որ Դոնբասի հարցը դեռևս չափազանց հրատապ է, և Ուկրաինայի դիրքորոշումը դրա վերաբերյալ «հստակ է և տարբերվում է Ռուսաստանի դիրքորոշումից»։

Զելենսկին հայտարարել է. «Երկիրի անվտանգության երաշխիքները, այլ ոչ թե տարածքային հարցը, հիմնական քայլն են երկարատև խաղաղության հասնելու ճանապարհին»։

Նա պարզաբանել է, որ ուկրաինական թիմը կշարունակի աշխատել համաձայնագրի այս կետի վրա եվրոպացի քաղաքական գործիչների հետ, բայց, ըստ նրա, «քննարկված բոլոր հարցերը պետք է վերջնականապես լուծվեն», ինչը կարող է տեղի ունենալ առաջիկա շաբաթներին։

Նույնիսկ բանակցություններից հետո, լրատվամիջոցների հարցերին ի պատասխան, Թրամփը պնդել է, որ լավագույն տարբերակ է տարածքային համաձայնության հարցը հնարավորինս արագ լուծելը: Նա նշել է, որ Ուկրաինան ցուցաբերել է «մեծ քաջություն  և հսկայական վնաս է պատճառել հակառակորդին, բայց հակամարտությունը «պետք է ավարտվի»։

ԱՄՆ նախագահը նույնիսկ պատրաստակամություն է հայտնել ելույթ ունենալ Ուկրաինայի խորհրդարանում՝ բացատրելով խաղաղության համաձայնագրի անհրաժեշտությունը: Վլադիմիր Զելենսկին դիվանագիտորեն պատասխանել է. «Ձեր ներկայությանը միշտ ուրախ ենք»:

Դոնբասի հարցի լուծում և «անհապաղ»

Ռուսաստանը Դոնբասի շրջանների պատկանելության հարցը համարում է իր գերակա խնդիրը: Վլադիմիր Պուտինը իր դիրքորոշումը հայտնել է Դոնալդ Թրամփի հետ նույն օրը՝ Զելենսկու հետ հանդիպումից կարճ ժամանակ առաջ ունեցած հեռախոսազրույցում:

Պուտինը կոչ է արել Թրամփին հետևել Անքորիջում նրանց միջև ձեռք բերված «փոխըմբռնումներին», չնայած այդ ժամանակ որևէ էական համաձայնության մասին չէր հայտարարվել: Նրա օգնական Յուրի Ուշակովը բարձրաձայնել է Ռուսաստանի հիմնական պահանջը. Կիևը պետք է կայացնի «համարձակ, պատասխանատու քաղաքական որոշում Դոնբասի վերաբերյալ»:

«Հաշվի առնելով առաջնագծում զարգացող իրավիճակը, ուկրաինական ռեժիմի համար իմաստ կունենար Դոնբասի վերաբերյալ այս որոշումը կայացնել անհապաղ», - հայտարարել է Ուշակովը:

Ուշակովի խոսքով՝ Պուտինը և Թրամփը պլանավորում են կրկին զանգահարել միմյանց՝ այս անգամ Ֆլորիդայում կայացած բանակցություններից հետո:

Եռակողմ հանդիպումը՝ ավելի մոտ և հավանական

Դոնալդ Թրամփը և Վլադիմիր Զելենսկին խոսում են ընդամենը մի քանի շաբաթների մասին, որից հետո կարելի է սպասել պատերազմին վերջ դնող որոշումների։

Սակայն սա կրկին չի վերաբերում Դոնբասին. Վլադիմիր Զելենսկին պնդում է, որ այս հարցը պետք է լուծեն Ուկրաինայի ժողովուրդը կամ նրա՝ ընտրված ներկայացուցիչները։

Սա հնարավոր է՝ բանակցող կողմերին դնի դժվարին իրավիճակում. Ուկրաինան պահանջում է հրադադար՝ մինչ քվեարկություն պատրաստվի և անցկացվի, Ռուսաստանը հրաժարվում է այդ գաղափարից, Պուտինը բազմիցս հայտարարել է, որ կարող է այդ տարածքները ստանալ ռազմական ճանապարհով։

Ուկրաինայի նախագահը հավելել է, որ ներկայումս քննարկվող խաղաղության համաձայնագրի ցանկացած դրույթ կարող է ներկայացվել կամ հանրաքվեի, կամ երկրի խորհրդարանի քննարկմանը։

Թրամփը չի բացառել անկանխատեսելի խնդիրների առաջացման հնարավորությունը։ Նա ասել է, որ խաղաղության ծրագրի ցանկացած կետ «կարող է շատ կարևոր լինել» և խաթարել ամբողջ համաձայնագիրը։

Պատասխանելով պատերազմի ավարտի ժամկետի մասին հարցին՝ Թրամփը կրկին խոսել է մի քանի շաբաթվա ընթացքում պարզություն ի հայտ գալու մասին։ Նրա խոսքով՝ մոտ ապագայում բավականին հավանական է ԱՄՆ-ի, Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև եռակողմ հանդիպումը. «Պուտինը ցանկանում է, որ դա տեղի ունենա։ Նա ինձ շատ հստակ ասաց, և ես հավատում եմ նրան»։