Խտրական և խնդրահարույց մոտեցում. ինչու է «Ֆեյսբուք»-ն արգելում հայտնի հերոսի հետ կապված հրապարակումները

06/06/2023 schedule21:40

Վերջին շրջանում «Ֆեյսբուք» սոցիալական ցանցի կողմից կիրառվող սահմանափակումներն ավելի են խստացվել։ Բազմաթիվ օգտատերեր ահազանգում են, որ իրենց էջերն արգելափակվում են, կամ, ըստ նրանց, անհասկանալի սահմանափակումներ են կիրառվում, որոնք խնդրահարույց են դարձնում ցանցից օգտվելու հնարավորությունը:

Խնդիրը սրվեց և նկատելի դարձավ հատկապես 2020 թվականի Արցախյան պատերազմից հետո, երբ «Ֆեյսբուք»-ը սկսեց արգելել ՀՀ ազգային հերոս Մոնթե Մելքոնյանի հետ կապված ցանկացած հրապարակում (լուսանկար, տեսանյութ, գրառում կամ այլ տեսակի հիշատակում), ինչը տարակուսանք առաջացրեց հայ օգտատերերի շրջանում: Բանն այն է, որ խոսքը ոչ միայն նրա վերաբերյալ արվող նոր հրապարակումների մասին է, այլ նույնիսկ տասնյակ տարիների վաղեմություն ունեցող հրապարակումները պատճառ են դառնում օգտատերերի երկար տարիների էջերի մասնակի կամ ամբողջական արգելափակման:

Մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը, սակայն, չի կարծում, թե խնդիրը միայն այդ տեսակի հրապարակումների հետ է կապված: Նրա խոսքով՝ «Ֆեյսբուք»-ում համընդհանուր խնդիր է սա:

«Այստեղ բովանդակություն է արտադրում 2,5 միլիարդ մարդ, հաշվում ենք նաև «Մետա»-ի հետ կապված մյուս ցանցերը՝ «Վաթսափ» և «Ինստագրամ», ստացվում է՝ բովանդակություն է ստեղծում 3 միլիարդ մարդ, որոնք խոսում են տարբեր լեզուներով։ Այս ամեն ինչի մեջ կա շատ ատելության խոսք, տարբեր երկրների ու ազգերի միջև կոնֆլիկտային հարաբերություններ։ Եվ բոլորը մեղադրում են ՖԲ-ին, որ չի իրականացնում նորմալ մոդերացում, այդ պատճառով դրանք տարածվում են։ Օրինակ՝ ինչպես հայերն են մեղադրում ադրբեջանցիներին կեղծիքներ ու քարոզչություն տարածելու համար, այնպես էլ նրանք մեզ են մեղադրում։ Այս կոնֆլիկտները մարդկային ռեսուրսի միջոցով գտնել, կարդալ ու զտել անհնար է, և ՖԲ-ն դա անում է հիբրիդային տարբերակով՝ արհեստական բանականության ռոբոտների միջոցով, որոնք էլ տեքստն ու նկարները կարդում են, փորձում գտնել դրանց միջից «վատերը» և արգելափակել կամ սահմանափակում մտցնել»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում պարզաբանում է Մարտիրոսյանը:

Ըստ նրա՝ լինում են դեպքեր, երբ ռոբոտների հետ միասին որոշ հրապարակումներ ընկերության աշխատակիցներն էլ են նայում, սակայն նրանց հարցում ևս խնդիր կա․ «Օրինակ՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հարցերի վերաբերյալ գրառումների հետ կապված թեմաններից տեղեկացված չեն, ենթատեքստերը սխալ են հասկանում, ինչի հետևանքով էլ շատ հրապարակումներ հեռացնում են կամ արգելափակում։ Իրականում ՖԲ-ում շատ բաներ կան, որոնք դրված են ինքնաբերաբար հեռացման համակարգի տակ»։

Մեդիափորձագետի խոսքով՝ սոցիալական ցանցն առկա օգնության բաժնում ունի ցանկ, որտեղ նշված են բառերը, որոնք ենթակա են ինքնաբերաբար հեռացման և արգելափակման, սակայն դրանց մեծ մասը ընդհանրացված չէ, ցանկն էլ անընդհատ փոփոխվում է, այդ պատճառով դժվար է հասկանալ՝ որ գրառման դեպքում «Ֆեյսբուք»-ը սահմանափակումների կենթարկի կամ կարգելափակի։

Կրկին անդրադառնալով Մոնթե Մելքոնյանին վերաբերող հրապարակումների արգելափակմանը՝ Սամվել Մարտիրոսյանը մանրամասնում է. ««Մետա»-ն՝ ՖԲ-ի հիմնադիր ընկերությունը, գրանցված է ԱՄՆ-ում, ինչը այնտեղ ապօրինի է համարվում, այդպես է ընդունում նաև «Մետա»-ն և կիրառում օգտատերերի նկատմամբ։ Այսինքն՝ այն կազմակերպությունը, որի անդամն էր հերոսը, ԱՄՆ-ում համարվել և ճանաչվել է ահաբեկչական, իսկ նման կազմակերպությունների մասին նյութեր տարածելն արգելվում է»:

Վերջինս, սակայն, ցանցի այս քայլը որակում է անհեթեթություն, քանի որ այս դեպքում ոչ միայն նշված դեպքերում են օգտատերերը արգելափակվում, այլ, օրինակ, եթե այդ անձի անուն-ազգանունով իրական օգտատեր կա հարթակում։

«Մի կին էր ինձ դիմել, քանի որ ՖԲ-ն արգելափակել էր իր էջը, որովհետև որդու հետ կապված գրառումներ էր արել, իսկ որդին ունի հերոսի անունից։ Լինում են դեպքեր, երբ լրատվամիջոցներն են տեղադրում վիդեոհարցազրույցներ, որտեղ բանախոսը ևս օգտագործում է այդ անունը, նման դեպքերում կա՛մ վիդեոհարցազրույցն է հեռացվում, կա՛մ էջը հայտնվում սահմանափակումների տակ»,- նշում է Մարտիրոսյանը։

Միևնույն ժամանակ նա ընդգծում է՝ Հայաստանի օգտատերերը միակը չեն, որ որևէ գործչի հետ կապված գրառումների պատճառով ենթարկվում են սահմանափակումների կամ արգելափակումների։ Ըստ մեդիափորձագետի՝ լինում են դեպքեր, երբ «Ֆեյսբուք»-ն արգելափակում է Հիտլերի, կամ իսլամական որևէ նշանով գրառումները:

«Անգամ ադրբեջանցիներին այլ կերպ, այսինքն՝ կրճատ անվանելու դեպքում ՖԲ-ն արգելափակում է կամ սահմանափակում, որովհետև համարում է նսեմացում։ Բայց այդ անունը Ադրբեջանում նաև անձի անուն է: Այդ անունով օգտատերերին ևս արգելափակում է կամ թույլ չի տալիս գրանցվել։ Եղել է դեպք, երբ այդ անունով օգտատերի ծնունդն են շնորհավորել՝ մեկնաբանություններում գրելով անունը, ու բոլոր շնորհավորողներն արգելափակվել են»,- ասում է նա:

Սամվել Մարտիրոսյանը տեղեկացնում է, որ սահմանափակումները կամ արգելափակումները բողոքարկելու համար ՖԲ-ն ստեղծել է անկախ կառույց՝ «Oversight board» անունով, որտեղ բողոքարկումները դիտարկում են մարդիկ։ Միևնույն ժամանակ նա նկատում է՝ այնտեղ, սակայն, հազարավոր դիմումներ են ուղարկվում՝ կապված արգելափակումների հետ, դիմումներ են ուղարկել նաև հայ օգտատերերը՝ Մոնթե Մելքոնյանի վերաբերյալ հրապարակումների հետ կապված հարցը կարգավորելու համար: Ըստ նրա, սակայն, դժվար է հասկանալ՝ այդ կառույցը ե՞րբ կդիտարկի այդ բողոքները և ի՞նչ որոշում կկայացնի։

Վերջինս կարծում է, որ հարցը ՖԲ-ի հետ ուղիղ բանակցությունների միջոցով հնարավոր է՝ կարողանա կարգավորել ՀՀ ԱԳՆ-ն, քանի որ հարցը բավականին լուրջ է:

Տպել
2740 դիտում

Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած

Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում

Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից

ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին

Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

ԱԺ-ն նոր պատգամավոր ունի. Դավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնել է պատգամավորի մանդատը

Բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը բռնկվել է. ներսում հայտնաբերվել է 4 ուղևորի դին, վարորդի վիճակը ծանր է (լուսանկարներ)

«Միր» քարտերը կդադարեն աշխատել Հայաստանի գրեթե բոլոր բանկերի բանկոմատներում

Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման

Սահմանը կանցնի իմ տան միջով, զինվորների ներկայության դեպքում ինչպե՞ս ենք ապրելու էդ տանը. վարչապետը պատասխանել է բնակչին

Սա մեր ապագան կառուցելու միակ տարբերակն է, հեշտ հարց չէ. վարչապետը՝ Կիրանցի բնակիչներին (տեսանյութ)

Վարչապետը տիկնոջ հետ ներկա է գտնվել «...և նորից Գարուն» ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Ինչ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Փաշինյանի՝ Տավուշ այցի ժամանակ. մանրամասներ (լուսանկարներ)

Ես չեմ վիրավորում, ասում՝ «գյադեն հերդ ա», քոքից բռնվեք, կհանդիպենք․ Հովհաննես Դավթյանը՝ Արզաքանցյանին

Մենք պետք է թույլ չտանք պատերազմի սկսում․ ինչ է ասել վարչապետը տավուշցիների հետ հանդիպմանը

Պուտինն իրեն լեգիտիմություն տվեց՝ այլանդակությունները շարունակելու համար, ՌԴ-ին բարի ճանապարհ դեպի գերեզման. Սուքիասյան

Երևանն այս տարի կունենա 20 հա տարածք զբաղեցնող տնկարան, կտնկվի 2000 ծառ

ԱՄՆ-ն մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահին ընտրություններում հաղթելու համար․ Պատել

Ամեն խաղի պետք է պատրաստվենք, ինչպես վերջինի․ Հարոյանը՝ Կոսովոյի հավաքականի հետ խաղի մասին

Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ պաշտոնյաների խորհրդակցությունների ընթացքում անդրադարձ է եղել ՀՀ-ԵՄ գործընկերության խորացմանը

ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը․ ընտրողների 87,28% քվեները Վլադիմիր Պուտինինն է

Նռնակ, պայթուցիչ ու փամփուշտներ․ Կապանի բնակիչը փրկարարական ջոկատում հանձնել է ԼՂ-ից բերված զինամթերքը

Վրաստանի ԱԺ կրթության հանձնաժողովի նախագահը գալիս է Հայաստան․ մանրամասներ

Մկրտչյանը ԱՄՆ ՄԶԳ փոխկառավարչի հետ քննարկել է ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին աջակցության հարցում համագործակցությունը

Ինչ իրավիճակ է ՀՀ ճանապարհներին ժամը 20։00-ի դրությամբ

Վրաստանը պետք է ավելին անի Ռուսաստանին զսպելու համար․ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար

Երկու երիտասարդ վիճել են տաքսու վարորդի հետ, ապա դանակահարել ուղևորին

Պուտինը հանդիպել է ՌԴ նախագահի թեկնածուների հետ, առաջարկել շարունակել ակտիվ համատեղ աշխատանքը

Հայաստանը հստակ դիրքորոշում ունի հասնել խաղաղության․ նախագահը հանդիպել է ֆրանսիացի մտավորականների հետ

Բորիս Բախշինյանը նշանակվել է Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր

Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, «ԿամԱԶ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին

ՀՀ ԱԳՆ պատվիրակությունը Բրյուսելում մասնակցել է Եվրոպական միության Արևելյան գործընկերության Ավագ պաշտոնյաների հանդիպմանը

Բայրամովը Լուիս Բոնոյի հետ հանդիպմանը վերահաստատել է Ադրբեջանի հանձնառությունը խաղաղության գործընթացին

Արտուր Հարությունյանը նշանակվել է Շիրակի մարզի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր

Հակոբ Բալայանն ու Երևան քաղաքի ավագանու անդամ Միքայել Խաչատրյանը շրջայց են իրականացրել Էրեբունի վարչական շրջանում

Գորիսում 3 անձի նկատմամբ մահափորձի վարույթով հետախուզվող տղամարդը հայտնաբերվել է. մանրամասներ

ԱԺ-ում տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության նիստը․ քննարկվել են տեղահանվածներին տրամադրվող ծրագրերը

Հռոմի Պապը չի շնորհավորել Պուտինին նորից վերընտրվելու համար․ Սուրբ Աթոռից հերքում են տեղեկությունները

Շիրակի մարզպետարանի կալանավորված պաշտոնյաների լիազորությունները կասեցվել են

Ինչ իրավիճակ է Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհին