Թուրքիայի և Սիրիայի երկրաշարժը շատ ավելի ուժեղ է, քան 1988 թվականի Սպիտակինը, սրանք անսպասելի չէին. սեյսմոլոգ

Սեյսմոլոգ Սերգեյ Նազարեթյանի խոսքով՝ Թուրքիայի հարավ-արևելքում՝ Սիրիայի հետ սահմանին, տեղի ունեցած երկրաշարժը շատ ավելի ուժեղ է, քան 1988 թվականի Սպիտակի երկրաշարժն էր, որի մագնիտուդը 7.0 էր կազմում։

«Երկրաշարժի խորությունը 7-10 կիլոմետր է, մակերեսին այդ ցնցումները 10 բալից բարձր է, մոտենում է 11 բալի, որն ահավոր հետևանքներ կունենա թե՛ Թուրքիայի, թե՛ Սիրիայի համար։ Մի շարք քաղաքներ լրջորեն տուժել են, իսկ զոհերի թիվը րոպե առ րոպե աճում է։ Հեռախոսով նկարված տեսանյութեր դիտեցի, որոնցում բարձրահարկ շենքերը փլուզվում, հավասարվում են գետնին: Սա արդեն ոչ թե երկրաշարժի, այլ դրան հաջորդած ուժեղ հետցնցումների հետևանքն է։ Սկզբից ավերման գոտին համեմատաբար փոքր էր, բայց վերջին քարտեզով այն բավականին մեծ է»,- նշում է սեյսմոլոգը:

Նրա խոսքով՝ մեզ համար առավել ցավոտ է, որ Սիրիայում տուժել է Հալեպ քաղաքը. «Խոսում են, որ երկրաշարժից շատ է տուժել համամարդկային արժեք ունեցող Հալեպի հայտնի Ցիտադելը, որը կառուցվել է 10-րդ դարում և աշխարհի 8-րդ հրաշալիքներից է։ Թուրքիայի հետ սահմանին հայկական գյուղեր կան, ենթադրում եմ՝ այդ գյուղերն էլ են տուժել»։

Ըստ Նազարեթյանի՝ այս երկրաշարժը ոչ ոքի համար անսպասելի չէր, որովհետև սեյսմիկ վտանգների քարտեզների վրա այդ գոտիները վաղուց առանձնացված էին։ Թուրքիայի Քահրամանմարաշ երկրաշարժը կապված է արևելաանատոլիական բեկվածքի ակտիվացման հետ, որը միջերկրական ծովից ձգվում է դեպի Դիարբեքիր, անցնում Վրաստանով և հասնում մինչև Հյուսիսային Կովկաս:

«Բարեբախտաբար, այն ՀՀ տարածք չի մտնում, բայց մի փոքր ճյուղավորում ունի, որը Անիից գալիս է դեպի Գյումրի, Գյումրիից՝ ձգվում Սպիտակի օջախային գոտի։ Այդ մի փոքր ճյուղն է, որ մտահոգության առիթ է տալիս, այն դեպքում, որ ոչ բոլոր գիտնականներն են այդ վարկածն ընդունում, պարզապես այդպիսի կարծիք կա»,- ասում է նա:

Նրա խորին համոզմամբ՝ այս երկրաշարժը Հայաստանի տարածքի սեյսմիկ ռեժիմի վրա առանձնակի ազդեցություն չի ունենա, քանի որ բավականին մեծ հեռավորության վրա է, և ցնցումները Հայաստան չեն հասնի։ Իհարկե, չի բացառում, որ կլինեն փոքր երկրաշարժեր, որոնք միշտ էլ լինում են. «Այսօր առավոտյան, օրինակ, ժամը 4։16-ին 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել Բավրա-Հայաստան սահմանագոտում։ Օրվա մեջ 3-4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է զգացվել նաև Գյումրի քաղաքում»։

Հայաստանում նման ուժգնության երկրաշարժի հավանականությունը, ըստ սեյսմոլոգի, շատ աննշան է։ Իսկ, թե որքանո՞վ են սեյսմակայուն այսօր կառուցվող շենքերը, և արդյոք մենք պատրա՞ստ ենք նման աղետների, վերջինս պատասխանում է։

«1957-ից մինչև Սպիտակի երկրաշարժը կառուցած խորհրդային տարիների երեք տիպի շենքեր սեյսմիկ խոցելի են։ Դրանք բազմաբնակարան շենքերն են, որոնք Երևանում շատ կան։ Դպրոցների շենքերն են, որոնք Կառավարության ուշադրության կենտրոնում են, և տարեկան 30-ից ավելի դպրոց կա՛մ զրոյից կառուցվում է, կա՛մ ամրացվում են։ Երրորդը առողջապահական հիմնարկների՝ հիվանդանոցների շենքերն են, և այժմ կառուցվող բժշկական կենտրոնները նախագծվում են նոր նորմերի վտանգին համապատասխան, հիմնականում՝ 9-ը բալի հաշվարկով, շինարարության որակն էլ լավ է, այդ խնդիրը մեխանիկորեն լուծվում է»,- նկատում է Նազարեթյանն ու շարունակում. «Երևանում շինարարական նորմերի մասին խոսելը սխալ է, քանի որ չեմ տիրապետում։ Գյումրիում Անի թաղամասը շատ ամուր է կառուցվել, Մուշ 2 թաղամասը՝ ևս։ Վերջինի դեպքում ներքին հարդարման որակն այն չէր, բայց հետո բարելավեցին, այնպես որ աղետի գոտում բոլոր նորակառույց շենքերը հուսալի են։ Երևանում ևս շենքերը նախագծվում են 9 բալի հաշվարկով, քանի որ սեյսմիկ վտանգը 9 բալ է գնահատվում»։

Սեյսմոլոգն ասում է, որ առայժմ գիտությունը հեռու է երկրաշարժերը նախապես կանխատեսելուց, սակայն բոլոր այն երկրները, որտեղ կա բարձր սեյսմիկ ռիսկ, պարտադիր պետք է զբաղվեն երկրաշարժերի կանխատեսման հիմնախնդրով. «Կան երկրաշարժի տիպեր, որ նախապես իրենց ցույց են տալիս, այսինքն՝ երկրաշարժից առաջ՝ մեկ շաբաթվա ընթացքում, նախանշաններ են լինում։ Այդ նախանշանների օգնությամբ կարելի է կանխատեսել, թե երբ է լինելու երկրաշարժը»։

Խոսելով օրվա ընթացքում Թուրքիայում կրկնվող նոր երկրաշարժերից և հետցնցումներից՝ Նազարեթյանն ասում է, որ այդպիսի օրինաչափություն կա. բեկվածքի վրա, հատկապես՝ օջախային գոտում, պիտի լինեն հազարավոր ցնցումներ, ընդ որում՝ ուժեղ ցնցումներ։

«Սեյսմոլոգները պարզել են, որ ուժեղ երկրաշարժից 20 րոպե հետո ամենայն հավանականությամբ լինում են ուժեղ հետցնցումներ։ Այնպես որ մնացած երկրաշարժերը և ցնցումները կարելի է համարել առաջինի հետևանքը, դրանք ուժեղ հետցնցումներն են։ Օրինաչափ է։ Սպիտակի երկրաշարժից հետո առ այսօր Սպիտակի օջախային գոտում գրանցվել է 804 հազար երկրաշարժ»,- նշում է նա։

Հերմինե Կարապետյան

Տպել
1779 դիտում

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել