Նոր պղնձաձուլարանը հսկայական հնարավորություններ կստեղծի ՀՀ տնտեսության եւ նոր ներդրումների ներգրավման համար. Մկրտչյան

Հայաստանում նոր գերժամանակակից պղնձաձուլարան հիմնելու ծրագրեր կան, եւ այդ ծրագրերը կարող են իրականություն դառնալ: Ռուսաստանի եւ Իրանի հետ երկաթուղային հաղորդակցության բացումը հնարավորություն կստեղծի մեր տնտեսության այս կարեւորագույն ճյուղի զարգացման համար:

Օրեր առաջ Ազգային ժողովում պատասխանելով «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արեն Մկրտչյանի հարցին՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Հայաստանը պղնձի պաշարներով ամենահարուստ երկրներից մեկն է, բայց մեր ազգային հարստությունից չենք կարողանում լիարժեք օգտվել, որովհետեւ հանքաքար արտահանող երկիր ենք:

«Երկաթուղու բացումը մեզ հնարավորություն կտա Հայաստանում պղնձաձուլարան հիմնել»,- ասել է վարչապետը:

Թե կոնկրետ ինչ պղնձաձուլարան պետք է հիմնվի եւ որտեղ՝ դեռեւս հստակ չէ: Նշենք, որ Հայաստանում կար նաեւ Ալավերդու պղնձաձուլարանը, որը, սակայն, բնապահպանական խնդիրների եւ պարտքեր կուտակելու հետեւանքով շուրջ մեկուկես տարի է՝ չի գործում:

Պատգամավոր Արեն Մկրտչյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասաց, որ առայժմ գաղափարն է քննարկվում եւ հաշվի առնելով հնարավոր ծրագրի մասշտաբները՝ բավականին դետալներ կան հստակեցնելու:

«Այսինքն՝ վերջնական խոսել, թե որտեղ է կառուցվելու, ովքեր են ներդրողները՝ դեռ վաղ է: 2019 թվականի հոկտեմբերին փոխվարչապետ Ավինյանի գրասենյակի այն ժամանակվա ղեկավար Վարագ Սիսեռյանը Կառավարության պատվիրակության հետ մեկնել էր Չինաստան եւ հանդիպել այնտեղի ներդրումային խոշոր կազմակերպություններից մեկի ներկայացուցիչների հետ»,- մանրամասնեց Մկրտչյանը:

Նրա խոսքով՝ Սիսեռյանը բանակցել էր ՀՀ-ում շուրջ 400 մլն դոլարի հնարավոր ներդրման եւ դրա արդյունքում նոր պղնձաձուլարանի կառուցման հարցով: Խոսքը գերժամանակակից պղնձաձուլարանի մասին է՝ 99.3 տոկոս արտանետումների չեզոքացմամբ. «Նույն թվականի նոյեմբերին չինական կողմն այցելեց Հայաստան եւ դաշտային ուսումնասիրություններ կատարեց: Առայժմ որոշակի երկխոսություն կա»:

Մկրտչյանն ընդգծեց՝ Հայաստանը հարուստ պաշարներ ունի պղնձի եւ մոլիբդենի, որոնք անմշակ կերպով արտահանվում են. «Եթե ունենանք պղնձաձուլարան եւ կարողանանք ՀՀ-ում մաքուր պղինձ ստանալ՝ դա հսկայական հնարավորություններ կստեղծի վերջնական պատրաստի արտադրանք տալու եւ հավելյալ արժեք ստեղծելու: Դա իր հերթին կբերի հազարավոր նոր աշխատատեղեր, գեներացված հսկայական հարկեր, աղքատության կրճատում, հնարավոր արտագաղթի կրճատում, միգուցե նաեւ կնպաստի ներգաղթին»:

Հարցին՝ պղնձաձուլարան հիմնելու դեպքում Հայաստանի արտադրողականությունը կաճի՞, պատգամավորը դրական պատասխանեց՝ նշելով, որ ՀՀ-ից «հում» հանքաքար է արտահանվում, բայց, եթե ձուլարան ունենանք՝ մաքուր պղինձ կստանանք, ինչի շնորհիվ կարող ենք զարկ տալ նաեւ ռազմարդյունաբերությանը: «Դրա շնորհիվ կարող են նաեւ մալուխներ արտադրվել մեզ մոտ, ինչպես նաեւ շարժիչների գործարան հիմնվել: Դա հսկայական հնարավորությունն կստեղծի ՀՀ տնտեսության եւ նոր ներդրումների ներգրավման համար»,- ասաց նա:

Մկրտչյանի կարծիքով՝ սա ոչ այնքան տնտեսական, որքան ռազմավարական նշանակություն ունի Հայաստանի համար:

Հարցին՝ որքա՞ն ժամկետում է հնարավոր նոր պղնձաձուլարան հիմնել, նա պատասխանեց, որ հսկայական ծրագիր է, մի քանի ամսվա բան չէ եւ եթե հաջողվի իրականացնել, դա լուրջ քայլ կլինի: «Ծրագրի այն տարբերակը, որը եղել է, 3 տարի շինարարություն է նախատեսված՝ շուրջ 3 հազար աշխատատեղով, իսկ դրա ավարտից հետո շուրջ 800 աշխատատեղ պետք է ստեղծվի՝ 400 մլն դոլարի ներդրումով: Սա այն նախագիծն է, որը մենք փորձել ենք վերակենդանացնել, մոտավոր շրջանակը սա է»,- ասաց նա:

Հիմնման վայրի առումով հստակություն չկա, սակայն պատգամավորը նշեց, որ մասնագիտական ողջ պոտենցիալը Ալավերդի քաղաքում է գտնվում:

Ազգային ժողովի անկախ պատգամավոր Սերգեյ Բագրատյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասաց, որ իրատեսական է համարում Հայաստանում պղնձաձուլարանի հիմնումը, քանի որ դա շահավետ է ներդրողի համար:

Նրա խոսքով՝ 2020 թվականին Հայաստանում հանքահումքային արտադրանքի արտահանումը 11.5 տոկոսով աճել է՝ հասնելով 828 մլն դոլարի:

«Մենք պղնձի խտանյութ ենք արտահանում: Հիմա պետք է մտածենք, եթե պղնձի խտանյութի փոխարեն պղինձ արտահանենք, ինչպիսի՞ տարբերություն կունենանք: Մենք մոտավորապես տարեկան 400 հազար տոննա պղնձի խտանյութ ենք արտադրում: 1 տոննա խտանյութի գինը միջազգային շուկայում տատանվում է 1100- 1300 դոլարի սահմաններում: Այնինչ պատրաստի պղնձի գինը տատանվում է 5000-ից 6500 դոլարի սահմաններում»,- ասաց Բագրատյանը:

Պատգամավորը նշեց, որ առնվազն 5 անգամ պղնձի գինը թանկ է խտանյութի գնից: Ըստ նրա, եթե հիմա պղնձաձուլարան կառուցվի եւ կարողանան տեղում վերամշակել ու 5 անգամ ավելի եկամուտ ստանալ ուղիղ, ապա այն շահավետ ներդրում կլինի:

«Իհարկե, գերադասելի է պատրաստի արտադրանք ունենալ, շատ ավելի թանկ վաճառել եւ դրան հարակից նաեւ պղնձից արտադրվող այլ արտադրություններ հիմնել»,- ընդգծեց նա:

Բագրատյանի խոսքով՝ 2009-ին Հայաստանում արտադրվում էր 81 հազար տոննա պղնձի խտանյութ, այժմ այն հասել է 400 հազարի, այսինքն ե՛ւ թվերն են աճում ե՛ւ պաշարները, ու ցանկացած ներդրողի համար այդ ցուցանիշներն են կարեւոր. «Մենք հիմնականում արտահանում ենք՝ Չինաստան, Բուլղարիա, Շվեյցարիա եւ Կանադա: Չինական կողմին էլ այս ներդրումը կհետարքրքի, բուլղարական կողմին էլ. «Սա շատ իրատեսական հնարավորություն է»:

Հարցին՝ Ալավերդիո՞ւմ պետք է կառուցվի պղնձաձուլարանը՝ հաշվի առնելով, որ այնտեղ աշխատուժ կա պատրաստի, պատգամավորը պատասխանեց. «2 տարբերակ կա կառուցման, առաջինը, որ տրանսպորտային հանգույցին մոտ լինի: Եթե մեծ ծավալների մասին է խոսքը, անպայման երկաթուղային փոխադրումներն են գերադասելի: Ալավերդու հանգույցը մոտ է այդ առումով»:

Ըստ նրա՝ պետք է լոգիստիկ առումով ծախսերը ճիշտ հաշվել: Նրա կարծիքով՝ ճիշտ կլինի, որ նոր պղնձաձուլարանը կառուցվի հենց Ալավերդիում, քանի որ իրացման համար այնտեղից հնարավոր է, թե՛ ծովով իրացնել, թե՛ երկաթուղիով, ի տարբերություն՝Կապանում կամ Քաջարանում կառուցելու, որի դեպքում ծախսերը շատ կլինեն ավելի: