Ես նստած լալիս էի, ընկերս մահացավ իմ աչքի առաջ. 4 սիրիացի վարձկանները BBC-ին պատմել են Ղարաբաղում իրենց ապրածի մասին

Թուրքիան եւ Ադրբեջանը հերքում են սիրիացի վարձկանների ներգրավումը Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմին, սակայն լրատվամիջոցների տասնյակ հրապարակումները հակառակն են վկայում: BBC-ն զրուցել է Ադրբեջանից վերադարած 4 վարձկանների հետ: Նրանք սկզբում գրանցվել են՝ սահմանային անցակետերում որպես սահմանապահ աշխատելու համար, սակայն տեղ հասնելուն պես, անսպասելիորեն հայտնվել են ռազմաճակատի թեժ կետերում:

Արտասահմանում լավ վարձատրվող ու գայթակղիչ աշխատանքի մասին Սիրիայում սկսել են լուրեր շրջանառվել դեռ օգոստոսին: Վարձկաններից մեկը լրատվականին պատմել է, որ աշխատանքի մասին իմացել է ընկերներից մեկի միջոցով, իրեն հայտնել են, որ շատ լավ աշխատանքի հնարավորություն կա, որի համար ընդամենը պետք է Ադրբեջանի ռազմական անցակետում ներկա լինել որպես խաղաղապահ, ինչի համար խոստացել են 2 հազար դոլար աշխատավարձ:

«Դա մեզ համար մի ամբողջ կարողություն էր»,-խոսելով վարձատրության մասին, նշել է մեկ այլ վարձկան:

Երկուսն էլ աշխատանքի համար դիմել են Թուրքիայի կողմից աջակցվող ապստամբ խմբակցությունների միջոցով, որոնք կազմում են Սիրիայի ազգային բանակը, որը գործում է Սիրիայի հյուսիսում՝ ընդդեմ նախագահ Բաշար ալ-Ասադի: Շրջաններում, ոևտեղ օրական միջին աշխատավարձը մոտ 1 դոլար է կազմում, խոստացված վարձատրությունը չափազանց գայթակղիչ է հնչել. Այդ պատճառով էլ 1500-2000 մարդ է Թուրքիայի միջոցով գրանցվել եւ թուրքական ռազմական ու տրանսպորտային ինքնաթիռներով տեղափոխվել Ադրբեջան:

Վարձկանները պատմել են, թե իրենց խաբել են: Նրանցից շատերը անգամ կռվելու փորձ չի ունեցել, սակայն դա չի խանգարել, որ նրանց տեղակայեն հակամարտ գոտու սահմանին եւ հրամայեն պատերազմել:

«Ես չէի սպասում, թե ողջ կմնամ, դա թվում էր 1 տոկոս հավանական, մահն ամենուր էր մեր կողքին»,-պատմել է վարձկաններից մեկը:

Թեպետ Ադրբեջանը շարունակ հերքում է վարձկանների ներգրավման մասին տեղեկությունները, ուսումնասիրությունների արդյունքում կուտակվել են բավարար քանակությամբ լուսանկարային ապացույցներ, որոնք վերցված են տեսանյութերից եւ լուսանկարներից, որոնք հենց զինյալներն են ներբեռնել սոցիալական ցանցեր: Սիրիացի վարձկանների մեծ մասը տեղակայված է եղել Ղարաբաղի հարավային թեւում, որտեղ 2 կողմերից էլ կորուստները մեծաթիվ են եղել:

Զինյալները, որոնց հետ խոսել է հոդվածագիրը, ընկել են հրթիռային կրակի տակ եւ տրավմաներ են ստացել անփորձության պատճառով: Նրանք չեն ցանկացել, որ հոդվածում հիշատակվեն իրենց անունները՝ հետագա հետապնդումներից խուսափելու համար:

Զրուցակիցներից մեկը (պայմ. անունը՝ Իսմայիլ) պատմել է, որ իր առաջին մարտը եղել է ժամանելու հենց հաջորդ օրը:

«Ինձ եւ մոտ 30 տղաների ուղարկեցին առաջնագիծ: Մենք քայլեցինք մոտ 50 մետր, երբ հանկարծակի հրթիռ ընկավ մեր կողքին: Ես պառկեցի գետնին: Հրետակոծությունը տեւեց 30 րոպե անդադար: Այդ րոպեները տարիներ էին թվում: Հենց այդ ժամանակ ես ափսոսում էի, որ եկել եմ Ադրբեջան»:

«Մենք չգիտեինք՝ ինչ անել կամ ինչպես արձագանքել, որովհետեւ մեր խմբում ինձ նման շատերը փորձ չունեին», - հավելել է Սամիրը (անունը՝ պայմ.)՝ նշելով, որ ինքը տեսել է մեռնող տղամարդկանց, խելակորույս փախչողներին, որոնք գաղափար անգամ չունեին՝ ուր էին գնում:

Բոլոր 4 վարձկանները պատմել են, որ իրենց չեն տրամադրել պաշտպանիչ հանդերձանք եւ բժշկական օգնություն: Սիրիացիներից շատերը մահացել են արնաքամ լինելով, մինչդեռ ստացած վերքերը հնարավոր էր հեշտությամբ բուժել դաշտային հոսպիտալների բժիշկների միջամտությամբ:

«Ամենածանր պահն այն ժամանակ էր, երբ զինակից ընկերներիցս մեկը հարվածի տակ ընկավ: Դա տեղի ունեցավ ինձանից 20 մետր այն կողմ, ուր ընկել էր արկը: Ես տեսա նրան ընկնելիս: Նա ինձ էր ձայն տալիս, գոռում էր: Սակայն նրա տեղը գտնվում էր հայկական թնդանոթների տեսադաշտում, ես չէի կարող օգնել: Նա պարզապես այնտեղ էլ մահացավ»- պատմել է Իսմայիլը, որին հետագայում հոսպիտալացրել են բեկորային վնասվածքով:

Մյուսն էլ պատմել է, որ վախից քարանալով չի իմացել՝ ինչ անել, ինչպես գործել. «Հիշում եմ, որ նստած գետնին ես  լաց էի լինում, իմ վիրավոր ընկերները եւս սկսեցին լացել։ Մի տղայի գլխին բեկոր դիպավ, եւ նա տեղում մահացավ։ Ինչ վերաբերում է ինձ, չգիտեմ՝ ինչպես ողջ մնացի այս պատերազմում»:

Սիրիացի վարձկանների շրջանում  մահացածների ճշգրիտ թիվը պարզել դեռ չի հաջողվել:  Սիրիայում մարդու իրավունքների մշտադիտարկման բրիտանական կենտրոնը, որը հետեւում է Սիրիայի հակամարտությանը, ղարաբաղյան հակամարտության ժամանակ սպանված սիրիացիների թիվը գնահատում է 500: Ադրբեջանի կողմից հայտարարվել է գրեթեր 3 հազար զոհի մասին եւ բացառվել է նրանց շարքում սիրիացի վարձկանների եղելությունը:

Իսկ  կանոնավոր բանակ ունեցող Ադրբեջանին թե ինչու էին անհրաժեշտ վարձկաններ, դարձյալ փորձել է իր հոդվածում պարզել BBC-ն:

Վաշինգտոնյան CNA վերլուծական կենտրոնի ռազմական վերլուծաբան Մայքլ Կոֆմանի կարծիքով՝ վարձկանների ներգրավումը հնարավոր է նպատակ է ունեցել ադրբեջանական զորքերի կորուստների նվազեցման հարցում, մասնավորապես, որոշ տեղերում վարձկանները գրոհի ժամանակ ուղարկվել են զորքի առջեւից՝ ընկնելով կրակի առաջին ալիքի տակ։

«Նրանք բավական ցինիկ հաշվարկ են արել, որ եթե ռազմական գործողությունների սկզբնական փուլում անհաջողություններ գրանցեն, հիմնական կորուստները կլինեն վարձկանների, այլ ոչ ադրբեջանական զորքի կազմում, որովհետեւ վարձկանները ոչ ոքի չեն հետաքրքրում »,-նշել է Կոֆմանը:

Գլոբալ քաղաքականության կենտրոնի գիտաշխատող Էլիզաբեթ Ցուրկովը, որն անձամբ է բազմիցս զրուցել հակամարտությանը մասնակցած վարձկանների հետ, պնդում է, որ վերջիններիս օգտագործել են որպես «թնդանոթի միս»:

«Նրանք էժան են: Կարելի առանց պատրաստվածության կամ ցածր պատրաստվածությամբ նրանց ուղարկել առաջնագիծ, ինչպես արել էԱդրբեջանը: Փաստացի, նրանք մարդիկ են, որոնց կարելի է տալ ինքնաձիգն ու հրամայել՝ գնա գրավիր այս բարձունքը, գնա գրավիր այս անտառը»,-ասել է Ցուկովը՝ հավելելով, որ վարձկանները ծայրաստիճան աղքատ մարդիկ են, որոնք պատրաստ են ամեն քայլի, որի համար փող են ստանալու:

Այնուամենայնիվ, պարզվում է, Լեռնային Ղարաբաղում մարտերի բռնկումից հետո մի քանի օրվա ընթացքում, հարյուրավոր վարձկաններ  դրել են զենքերը եւ հրաժարվել կռվելուց: Լրատվամիջոցի զրուցակիցներից երկուսը եւս եղել են այդ թվում եւ ցույց են տվել  տեսանյութ, թե ինչպես են սիրիացիները բողոքի ձայն բարձրացնում զորանոցի տարածքից դուրս եւ հրաժարվում առաջ գնալ:

«Հրամանատարները սկսեցին սպառնալ մեզ, որ ինը ամիս մեզ բանտ կնստեցնեն Ադրբեջանում: Հետո նրանք ասացին, որ նույնիսկ երբ մենք վերադառնանք Սիրիա, մեզ կձերբակալեն: Բայց այդ պահին մենք 500 հոգի էինք բողոքող խմբի մեջ, եւ մենք սկսեցինք ազդեցություն ունենալ նրանց վրա: Նրանք միասին կազմեցին մեր անունների ցուցակը: 5-6 օր անց նրանք եկան եւ ասացին, որ պատրաստվենք, մենք հեռանում ենք», - պատմել է Սամիրը:

Ըստ վարձկանների, այդ խմբից որեւէ մեկին չի փոխանցվել խոստացված 2000 դոլարը, չեն ստացել ոչ մի կոպեկ, անգամ չեն վերադարձրել իրենց անձնական իրերը: Նրանք նշել են, որ Սիրիա վերադառնալուն պես սպանվել է խմբից 4 հոգի, որոնց մեղադրել են խռովությունը կազմակերպելու մեջ:

Տպել
5255 դիտում

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Հայ-վրացական սահման տանող ճանապարհի փակ հատվածը թեթև մարդատար մեքենաների համար բացվել է

Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակվել է 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոս

1000-րդ գործն է մակագրվել ամբողջությամբ թվայնացված քաղաքացիական դատարան. Մինասյանը նշել է համակարգի առավելությունները

Հաստատվել է Բլինքենի և Սամանթա Փաուերի մասնակցությունը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ եռակողմ հանդիպմանը

Սպանդարյան, Տոլորս և Տաթև ջրամբարներում ձկնապաշտպան կառույցների նախագծում. հայտարարվում է մրցույթ

Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությունը. Առողջապահության նախարարության խորհուրդը

Ucom ընկերությունը ցանցային վերազինման աշխատանքներ է մեկնարկում մի շարք մարզերում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ

«Ինկած բերդի իշխանուհին»՝ 6 մրցանակի դափնեկիր. հայտնի են «Արտավազդ» թատերական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Գեղամ Մանուկյանը երբ լսեց կատարված աշխատանքների մասին, երևի ուրախությունից հուզվել է, և լացը կարող էր գալ․ Քոչարյան

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 143-ի

Մտածում էի՝ այստեղ միակ հնդիկն եմ լինելու. գրող Արջուն Կրիշնա Լալիի արկածները Հայաստանում (տեսանյութ)

15 օրվա ընթացքում վճարելու դեպքում տուգանքը կնվազի 30 տոկոսով․ երբ կսկի գործել համակարգը

ՀՀ-ն պատրաստ է Ադրբեջանի հետ արդեն համաձայնեցված սկզբունքների հիման վրա գնալ խաղաղության պայմանագրի անհապաղ ստորագրմանը

Որևէ մեկի դեմ ուղղված լինելու պնդումները անհիմն և արհեստածին են․ ԱԳՆ խոսնակը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ բարձր մակարդակով հանդիպման մասին