Հին եւ նոր մոդելների բախումը

13/09/2020 schedule15:50

Մարզերից մեկի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը հայտարարել է, թե արտակարգ դրության պայմաններում իշխանությունները կարող էին ամեն ընտանիքի գոնե մի հազար դոլար բաժանել, եւ ընդհանրապես՝ «իշխանությունը Ծառուկյանից չպետք է վախենա, պետք է վախենա իր պահած ժողովրդից»։ Ցանկացած իշխանություն, իհարկե, պետք է վախենա ժողովրդից, որովհետեւ վատ կառավարման դեպքում հաջորդ ընտրություններում պարզապես վստահության քվե չի ստանա եւ դուրս կշպրտվի, բայց տվյալ դեպքում շատ ավելի առանցքային է «իր պահած ժողովուրդ» արտահայտությունը, որովհետեւ հենց դա է լավագույնս ընդգծում պետություն-հասարակություն հարաբերությունների հին եւ նոր մոդելների տարբերությունը։

Ըստ «հին մոդելի»՝ իշխանությունները պիտի լավ պահեն ժողովրդին կամ «լավ նայեն»։ Բայց ինչպե՞ս էր աշխատում այդ մոդելը Ռոբերտ Քոչարյանի կամ Սերժ Սարգսյանի ժամանակներում։ Մեխանիզմը շատ պարզ էր՝ պետությունն ընկալվում էր որպես մասնավոր հիմնարկ, որի սեփականատերը նախագահն էր, եւ որը պարտավոր էր գոնե նվազագույն աշխատավարձով ապահովել «իր աշխատողներին»։ Այդ հիմնարկն ուներ առանձին ստորաբաժանումներ կամ ֆիլիալներ՝ մարզերի տեսքով, որոնց տնօրեններն իրենց  հերթին լավ կամ վատ էին «նայում» իրենց «ժողովրդին»։ Չափանիշն էլ մոտավորապես հետեւյալն էր՝ օրինակ, Հովիկ Աբրահամյանն իր ահռելի պլանտացիաներում աշխատող հազարավոր մարդկանց վճարում էր այնքան, որ միայն ցամաք հա՞ց ունենան, թե՞ այնքան լավ էր նայում, որ կարող էին նաեւ հագուստ-բան գնել։ Իրականում «լավ նայելն», իհարկե, առանձնապես կապ չուներ, որովհետեւ այնպես չէ, որ, ասենք, «բարի» Ծառուկյանի Կոտայքի մարզում մարդիկ ավելի լավ էին ապրում, քան «չար» Լիսկայի Սյունիքում կամ «չար» Մանվելի Արմավիրում։ Ոչ, մոտավորապես նույն վիճակում էին։ Իմիջային տարբերություններ, իհարկե, կային՝ մարզերից մեկի տերը կարող էր ժամանակ առ ժամանակ առավել աչքի ընկած ճորտերին մի քանի «Նիվա» նվիրել, մյուսները՝ ոչ, բայց ընդհանուր պատկերը դրանից չէր փոխվում։

Իսկ ահա ըստ «նոր մոդելի»՝ իշխանությունները պարտավոր են ոչ թե «լավ նայել» ժողովրդին, այլ բոլոր անհրաժեշտ պայմանները ստեղծել, որպեսզի քաղաքացիները բարեկեցիկ ապրելու հավասար հնարավորություններ ունենան։ Սա նշանակում է արդար մրցակցային դաշտ, ստարտային հնարավորությունների տրամադրում, նվազագույն միջամտություն մասնավոր բիզնեսի գործերին, բայց անհրաժեշտության դեպքում՝ վիճելի հարցերի արդարացի հանգուցալուծում, բնականաբար՝ այնպիսի կրթական համակարգ, որը բարձրակարգ մասնագետներ կպատրաստի բոլոր ոլորտների համար, եւ այլն։ Իսկ «լավ պահել» իշխանությունները պարտավոր են բոլոր նրանց, ովքեր ի վիճակի չեն սեփական գործունեությամբ ապահովել իրենց բարեկեցությունը։ Թոշակառուներին, գործազուրկներին, հաշմանդամներին, սոցիալապես խոցելի տարբեր խմբերի, եւ այլն։ Հասկանալի է՝ այդ «լավ նայելը» պիտի իրականացվի բոլորիս վճարած հարկերով, ու ինչքան զարգանա տնտեսությունը եւ ինչքան պարտաճանաչ վճարվեն հարկերը, այնքան ավելի արդյունավետ կլուծվի այդ խնդիրը։

Ուշադրություն դարձրեք՝ նույնիսկ համավարակի պայմաններում այդ խնդիրն ավելի լավ է լուծվում, քան մի քանի տարի առաջ, որովհետեւ թոշակներն ու նպաստներն ավելացել են։ Մինչդեռ 2009-ի համաշխարհային ճգնաժամի ժամանակ, երբ աշխարհում, այնուամենայնիվ, փակ սահմաններ չկային,  Հայաստանը հաջողացրեց եռապատկել պետական պարտքը ու միաժամանակ 14,5 տոկոսանոց տնտեսական անկում արձանագրել, որն, ի դեպ, աշխարհում երկրորդ ամենավատ ցուցանիշն էր (Ուկրաինայից հետո)։ Այսինքն՝ «նոր մոդելն» ակնհայտորեն ավելի արդյունավետ է։ Բայց ընդդիմությունը, միեւնույն է, ոչ միայն ձգտում է վերադառնալ «հին մոդելին», այլեւ փորձում է մարդկանց համոզել, որ ցանկացած իշխանության խնդիրը ժողովրդին «լավ նայելն» է։ Շատ չէ, գոնե ամեն ընտանիքի մի հազար դոլար նվիրելով։ Կամ, եթե չկա, գոնե «տուկի թել»։

Տպել
3192 դիտում

Խախտումների մասին որոշումը էլեկտրոնային ծանուցման եղանակով ստանալու դեպքում տուգանքի գումարը կնվազի 20 տոկոսով

Մերձմոսկովյան Բալաշիխայում ադրբեջանցի գործարար է սպանվել

Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Արթուր Դավթյանը՝ 2024 թվականի բացարձակ հաղթող (տեսանյութ)

Ստեփանավանի թիվ 1 հիմնական դպրոցում վարչապետը ծանոթացել է խնդիրների վերացման աշխատանքներին (տեսանյութ)

Մեքենան դուրս է եկել հանդիպակաց երթևեկելի գոտի, բախվել քարերին, հայտնվել ձորակում. ընտանիքի 3 անդամ հիվանդանոցում է

Սահմանազատման մասին պայմանավորվածությունը վերացնում է խաղաղության համաձայնագրի ճանապարհի մեծ խոչընդոտը․ Գերմանիայի ԱԳՆ

Կան ուժեր, որոնք ուզում են, որ Հայաստանի ինքնությունը կամ պետականությունը զարգանա ֆորպոստի տրամաբանությամբ․ Փաշինյան

Թուրքիայի ԱԳՆ-ն ողջունել է Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովների ձեռք բերած համաձայնությունը

Վերին Ծաղկավանի անտառում շունը ընկել է մոտ 15 մ խորության ձորը

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին են հանձնվել Սողոմոն Թեհլիրյանին առնչվող բացառիկ ընտանեկան մասունքներ

Չհանդիպելու պլաններ չունենք․ Փաշինյանը՝ ՌԴ նախագահի հետ հանդիպման հավանականության մասին

Հասանովը խորհրդակցություն է հրավիրել և հանձնարարել Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև սահմանազատումն արդյունավետ իրականացնել

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության Լոռու մարզի նախաձեռնող խմբի նիստ․ վարչապետը ելույթ է ունեցել

ԱՄՆ դեսպանատան հարևանությամբ «BMW» է այրվել

Վարչապետը երկրորդ անգամ այցելել է Վանաձորի N 27 և N 23 հիմնական դպրոցների մարզադահլիճներ (տեսանյութ)

37-ամյա կինը շենքում գտնվող տղային իր փոխանցելիս ընկել է հորը

Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ կարճատև անձրևներ կլինեն, տեղ-տեղ նաև կարկուտ կտեղա

Պատրաստվում ենք դե յուրե արձանագրել Արծվաշեն էքսկլավի, իրենց տեսակետից անկլավի՝ ՀՀ-ի մաս լինելը․ վարչապետ

Որպես անհետ կորած որոնվող 56-ամյա տղամարդը հայտնաբերվել է Ջրվեժի ձորում. մարմինը եղել է կենդանիների կողմից հոշոտված

Սահմանը հանձնվելու է սահմանապահներին, ինչ վերաբերում է պաշտպանության ապահովմանը, դա արդեն ուրիշ խնդիր է․ Փաշինյան

Ոսկեպարում ըստ էության արձանագրվել է այն, ինչ մենք պայմանավորվել ենք ոսկեպարցիների հետ․ Նիկոլ Փաշինյան

Որոշումը նվազեցնելու է անվտանգային ռիսկը, որը կա Բաղանիս-Կիրանց-Ոսկեպար հատվածում և ՀՀ սահմանի ողջ երկայնքով․ վարչապետ

Խնդիրները և թերությունները շտկված են․ վարչապետը երկրորդ անգամ է այցելել Մեդովկայի նորակառույց դպրոց (տեսանյութ)

3 նոր ժայթքում՝ անցած 24 ժամում․ Ինդոնեզիայում Ռուանգ հրաբուխը կրկին անհանգիստ է (տեսանյութ)

Տյումենում ջրհեղեղի գոտուց երկու հազարից ավելի մարդ է տարհանվել

Հիմա կտեսնենք, թե ովքեր են դեմ սահմանազատմանը, այսպիսով՝ ովքեր են փորձում պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը․ Հակոբյան

Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է

Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ

Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել

Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա

ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան

2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է

Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է

Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է

Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին

ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում

Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)

Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն

Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան