Քաղաքականացվածության հետեւանքները

12/09/2020 schedule13:10

Հայաստանի հիմնական առանձնահատկություններից, եթե կուզեք՝ պրոբլեմներից մեկն այն է, որ մեզանում քաղաքականացված է գրեթե ամեն ինչ. տնտեսությունը, առողջապահությունը, գիտությունը, կրթությունը, մշակույթը, անգամ սպորտը։ Իսկ այն ակադեմիական ինստիտուտները, որոնք պիտի քաղաքական իշխանություններից անկախ լինեին եւ մասնագիտական դիրքերից հանձնարարականներ տային իշխանություններին, թե ինչպես պետք է ղեկավարել այդ ոլորտները, կամ շատ թույլ են, կամ կախվածության մեջ են օրվա իշխանություններից եւ գերադասում են սպասարկել նրանց քաղաքական շահերը։

Միայն երկու օրինակ բերենք։ Երեւի շատերն են նկատել, որ կորոնավիրուսի դեմ պայքարի քաղաքականացվածության մակարդակը Հայաստանում չափազանց բարձր է, եւ դա էապես ազդում է այդ պայքարի արդյունավետության վրա։ Ընդդիմությունը քաղաքական մեղադրանքներ է հնչեցնում իշխանությունների հասցեին՝ հայտարարելով, թե արտակարգ դրությունն ու կարանտինը համավարակի դեմ պայքարի հետ կապ չունեն, իշխանությունների հիմնական նպատակը քաղաքական ազատությունները սահմանափակելն է, եւ այլն, իշխանություններն էլ իրենց հերթին են մեղադրում ընդդիմությանը, թե նրանք գործում են «ինչքան վատ՝ այնքան լավ» սկզբունքով ու անում են ամեն ինչ, որ մարդիկ լուրջ չվերաբերվեն հակահամաճարակային կանոններին, եւ վարակվածների թիվը մեծ լինի։ Հիմա պատկերացրեք՝ այս ամենի փոխարեն Հայաստանում լիներ քաղաքական իշխանություններից անկախ մասնագիտական կառույց, որը կվայելեր հասարակության անվերապահ վստահությունը՝ անկախ մարդկանց քաղաքական հայացքներից, ու հենց այդ ինստիտուտի (տվյալ դեպքում՝ ենթադրաբար, լավագույն համաճարակաբանների կոնսիլիումի) հանձնարարականներն էլ կատարեին իշխանությունները։ Հասկանալի է, որ քաղաքական շահարկումները միանգամից կբացառվեին։ Ի՞նչ քաղաքական շահարկումներ, եթե լավագույն մասնագետներն են մշակել ռազմավարությունը, հասարակությունն էլ վստահ է, որ այդ մասնագետները ճիշտ նույնպիսի ռազմավարություն կմշակեին ցանկացած իշխանությունների օրոք։

Մի ուրիշ օրինակ։ Երկու տարուց ավելի է՝ Ամուլսարի հարցում անորոշություն է, եւ դա  դարձել է կարեւորագույն քաղաքական թեմաներից մեկը։ Ու հանրությունն իշխանություններից քաղաքական լուծում է ակնկալում։ Հիմա պատկերացրեք՝ Հայաստանում լիներ հանրության անվերապահ վստահությունը վայելող եւ իշխանություններից անկախ մասնագիտացված ինստիտուտ, որը կուսումնասիրեր խնդիրը եւ հստակ եզրակացություն կտար՝ հանքը շահագործել կարելի է կամ չի կարելի։ Վերջ, խնդիրը փակված կլիներ, որովհետեւ իշխանությունները ստիպված կլինեին գործել ըստ այդ եզրակացության։ Անկախ նրանից՝ համընկնո՞ւմ է դա իրենց քաղաքական շահերի հետ, թե ոչ։ Ընդ որում՝ որակյալ մասնագետների պակաս Հայաստանում հաստատ չկա, ակադեմիական ինստիտուտներն էլ գործում են։ Այլ հարց է, որ այդ ինստիտուտների անաչառության նկատմամբ վստահությունը չկա։ Որտեղի՞ց լինի, եթե տասնամյակներ շարունակ դրանք «մատչելի գներով» դրական եզրակացություններ էին տալիս այս կամ այն հանքավայրը շահագործելու կամ ՀԷԿ-եր կառուցելու վերաբերյալ։

Հասկանալի է, որ այդ ինստիտուտների նկատմամբ հանրության վստահությունը վերականգնելը տարիների խնդիր է, եթե ոչ տասնամյակների։ Ընդ որում՝ ցանկացած իշխանության համար մեծ է գայթակղությունն ունենալ հլու-հնազանդ ակադեմիական ինստիտուտներ, որոնք ցանկացած պահի «գիտականորեն» կհիմնավորեն իրենց քաղաքական շահերին համահունչ որոշումները։ Բայց ժամանակակից պետություն ունենալու համար այդ գայթակղություններին չտրվելն ու իսկապես քաղաքական իշխանություններից անկախ ակադեմիական համակարգ ունենալը պարտադիր է։

Հակառակ դեպքում ամեն ինչ շարունակելու է քաղաքականացվել, քաղաքական որոշումներ են ընդունվելու անգամ այն հարցերում, որոնք զուտ մասնագիտական մոտեցում են պահանջում, ընդ որում՝ այդ որոշումները հաճախ են փոխվելու ըստ տվյալ պահի քաղաքական նպատակահարմարությունների կամ իշխող քաղաքական ուժի փոփոխության արդյունքում, եւ պետությունն ու հասարակությունը միայն տուժելու են։

Տպել
2450 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում