Հնդկաստանը ՌԴ-ից կործանիչների շտապ գնման մասին է հայտարարել. կապ ունի՞ հնդկա-չինական կոնֆլիկտը

Հնդկաստանի պաշտպանության նախարարությունը որոշում է կայացրել Ռուսաստանից 21 հատ МиГ-29 կործանիչներ ձեռք բերելու, ինչպես նաեւ 59 МиГ-երի արդիականացման մասին:

Այս որոշումը կայացվել է Չինաստանի հետ լարվածության աճի ֆոնին: Ռուսաստանն այս որոշման արդյունքում, ըստ BBC-ի, կարող է աշխատել մոտ 1 միլիարդ դոլար:

Ռուսաստանի հետ պայմանագիրը, եթե կյանքի կոչվի, կարժենա 990 միլիոն դոլար, հնդկական մամուլում էլ շրջանառվում է գործարքի 7418 կրոր ռուփի արժողության մասին (Հնդկաստանում կրորը 10 միլիոն դոլարն է): Ռուսաստանի համար այս գործարքը շատ կարեւոր է, քանի որ վերջին 10 տարիներին Ռուսաստանը պարտվել է միանգամից մի քանի խոշոր տենդերներում, որոնց թվում են եղել նաեւ տրանսպորտային ուղղաթիռների եւ կործանիչների մատակարարման մրցույթներ:

Հնդկաստանը երկար ժամանակ համարվել է ՌԴ-ի հետ զենքի վաճառքի գործարքներում գլխավոր դաշնակիցներից մեկը: Գլխավոր զինատեսակները, որոնք Հնդկաստանը ձեռք էր բերում Ռուսաստանից, ավիացիոն ոլորտից էին: Վերջին տարիներին, սակայն, Դելին, ձգտելով նորացնել կործանիչների պարկը, սկսեց վարել զենքի մատակարարման դիվերսիֆիկացման քաղաքականություն. հնդկական շուկայում հայտնվեցին նոր խաղացողներ, իսկ Մոսկվայի դիրքերը թուլացան:

Այնուամենայնիվ, Հնդկաստանի օդուժի կործանիչների պարկը մինչ օրս հիմնականում կազմված է խորհրդային եւ ռուսական - Су-30МКИ, МиГ-29 ինքնաթիռներից եւ դրանց նորացված МиГ-29UPG ու հին խորհրդային МиГ-21 տեսակներից:

Բացի ռուսական կործանիչների խմբաքանակից, Հնդկաստանը մտադիր է 12 Су-30МКИ ծանր կործանիչներ ձեռք բերել հնդկական Hindustan Aeronautics Limited ընկերությունից, որը դրանք արտադրում է ռուսական լիցենզիայով: Այդ գործարքի արժեքը 10.730 կրոր ռուփի է՝ 1,4 միլիարդ դոլարին համարժեք:

Փորձագետները նշում են, որ թեպետ գործարքի մասին հայտարարությունները կան, պայմանագիր կնքվել է, սակայն այն կայացած համարել դեռեւս վաղ է: Բանն այն է, որ ռազմական գնումների ցանկացած պայմանագրեր պետք է մտցվեն տվյալ երկրի պաշտպանության նախարարության համապատասխան փաստաթղթերում եւ ներառվեն գերատեսչության գնումների առաջիկա գործընթացում: Միայն դրանից հետո կարելի է վստահաբար հայտնել, որ գործարքը կայացել է:

Հնդկաստանը գնումների նման մի օրինակ ունի, երբ պայմանագիր է կնքել Ֆրանսիայի հետ՝ Rafale կործանիչների մատակարարման համար, սակայն պայմանագրի կնքումից մինչեւ այսօր 4 տարի է անցել, իսկ գործարքը դեռ իրականություն չի դարձել:

Հունիսի 20-ից Հնդկաստանի պաշտպանության նախարար Ռաջնաթխ Սինգխը Մոսկվայում է եղել մի քանի օրյա այցով: Նա մասնակցել է Կարմիր հրապարակում Մեծ հաղթանակի 75-ամյակին նվիրված միջոցառումներին: Շքերթին այդ ժամանակ մասնակցել են ինչպես հնդկական, այնպես էլ չինական զորախմբեր: Իր այցի ընթացքում Սինգխը ռուս զինվորական ղեկավար կազմի հետ բանակցություններ է վարել:

2018 թվականին Ռուսաստանը Հնդկաստանի հետ պայմանագիր է կնքել նաեւ՝ С-400 զենիթահրթիռային համակարգերի ձեռք բերման համար: Սինգխի այցի ընթացքում ունեցած բանակցությունները С-400-ների մատակարարման գործընթացն արագացնելու հետ է կապված եղել, այն նախանշված էր իրականացնել 2021-ին: Այս մասին միաժամանակ հայտնել են ե՛ւ ռուսական, ե՛ւ հնդկական մամուլը:

«Այն բանից հետո, երբ Պակիստանը ձեռք բերեց ԱՄՆ-ի F-16 Block 52 կործանիչները, իսկ Չինաստանը թարմացրեց իր ինքնաթիռները սեփական վերափոխմամբ արտադրված հինգերորդ սերնդի J-20 կործանիչներով, հնդկական օդուժը հայտնվեց ծանր իրավիճակում: Ռազմական գործողությունների արդյունքում կարող է ստեղծվել այնպիսի իրավիճակ, երբ Հնդկաստանը ստիպված լինի օգտագործել իր բոլոր կործանիչները միաժամանակ ինչպես պաշտպանական, այնպես էլ հարձակողական նպատակներով: Այդ դեպքում Հնդկաստանի համար դժվար է լինելու»,- ասել է հնդկական ռազմական աղբյուրը «Коммерсант» թերթին:

Չինաստանը, որը եւս Ռուսաստանի ստրատեգիական գործընկերն է, դարձել է С-400-ների առաջին գնորդը: Բացի այդ, Ռուսաստանի Դաշնությունը Չինաստանին է մատակարարել Су-35 ռուսական նոր կործանիչներ, իսկ ավելի վաղ՝ Су-30МКК-ներ:

Սա Су-30-ների չինական տարբերակն է, որը տարբերվում է հնդկականից նրանով, որ ունի ցամաքային թիրախների խոցելիության ավելի մեծ հնարավորություն:

Չինաստանի եւ Հնդկաստանի հարաբերությունները վերջին շրջանում չափազանց լարվել են: Հիմնական կոնֆլիկտը եղել է Քաշմիրի շրջանում, որի մի մասի նկատմամբ հավակնություններ ունեն Հնդկաստանը, Չինաստանն ու Պակիստանը միասին: Այնտեղ պետությունների սահմաններին փոխարինում է վերահսկողության գիծը: Այդ գծի երկայնքով նախորդ ամիս զոհվել են 20 հնդիկ զինծառայողներ: Սա 45 տարվա մեջ առաջին դեպքն է, երբ հնդկա-չինական սահմանային գծում զինվորականներ են զոհվում:

2 կողմերն էլ մեղադրում են միմյանց բախումներ հրահրելու մեջ: Հնդկական մամուլը այս ռազմական գնումների որոշումները կապում է նշված իրավիճակի հետ: Թեպետ 2 կողմերի զինվորականների բախման ժամանակ չի կիրառվել որեւէ զինատեսակ, սակայն զինվորականները կռվել են փայտերով ու բռունցքներով, եղել է դաժան բախում, ինչի հետեւանքով 2 երկրներում էլ ազգայնական տրամադրությունների աճ է գրանցվել: Լարվածությունը հնարավոր է եղել թուլացնել միայն 2 երկրների ԱԳ ղեկավարների առերես բանակցություններից հետո, բայց ուղիղ մեղադրանքները եւ փոխադարձ պահանջները վիճելի շրջանում դեռ պահպանվում են:

Բացի Չինաստանի հետ կոնֆլիկտից, Հնդկաստանը լարվածություն ունի նաեւ Պակիստանի հետ, դարձյալ Քաշմիրի պատճառով:

2019-ի փետրվարին Հնդկաստանի ռազմաօդային ուժերը գրոհել են Պակիստանում գտնվող զինյալների ճամբարի վրա՝ ի պատասխան իր հերթապահ ջոկատի վրա հարձակմանը: Սա 1971 թվականի հնդկա-պարսկական պատերազմից ի վեր առաջին ավիահարվածն է եղել սահմանային վերահսկման գծում: