Երևան
11 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
11 °C
Այսօր շատերն են խոսում այն մասին, որ նախկինները, հասկանալով հանրության վերաբերմունքն իրենց նկատմամբ, պիտի անպայման փորձեն վերադառնալ «նոր դեմքերով» կամ «նոր փաթեթավորմամբ»։ Իրականում խնդիրը, իհարկե, դեմքերը չեն։ Խնդիրը պետական կառավարման այն համակարգն է, որը փորձ է արվում վերականգնել, ու բացարձակապես որեւէ նշանակություն չունի՝ այդ պայքարի առաջնագծում նախկին իշխանությունների առանցքային դեմքե՞րը կլինեն, թե՞ ներկայանալի արտաքինով ու կիրթ խոսող երիտասարդներ։
Իսկ ինչպիսի՞ պետություն էր Հայաստանն ընդամենը մի քանի տարի առաջ։ Մեծ հաշվով Հայաստանում ֆեոդալական կարգեր էին՝ պետական կապիտալիզմի ու ժողովրդավարության առանձին տարրերի համակցությամբ, եւ սա ամենեւին չափազանցություն չէ։ Երկրի գրեթե բոլոր մարզերն ունեին իրենց «ֆեոդալները». Կոտայքն իր «ֆեոդալն» ուներ, Սյունիքն ու Շիրակը՝ իրենցը, Արարատյան դաշտում, օրինակ, միանգամից երկու «ֆեոդալ» կար (Արարատի մարզում՝ Հովիկ Աբրահամյանը, Արմավիրի մարզում՝ գեներալ Մանվելը), Երեւանի առանձին թաղամասեր էլ իրենց «ֆեոդալներն» ունեին, իսկ ահա գլխավոր «ֆեոդալն» իր առանձին մարզը չուներ, բայց վերահսկում էր բոլորին ու ցանկացած մարզում կարող էր վերցնել իրեն դուր եկած ցանկացած բան։ Այդ «ֆեոդալներն» էլ, ի դեպ, հենց ապահովում էին «թագավորի» ընտրությունը իրենց հպատակների միջոցով, իսկ եթե ժողովուրդն ըմբոստանում էր, իրենց կիսալեգալ «գվարդիաներով» ճնշում էին ըմբոստության ծիլերը։ «Թագավորն» իր հերթին ուշադիր հետեւում էր, որ «ֆեոդալներից» մեկնումեկը հանկարծ շատ չհզորանա ու ինքնուրույնություն չցուցաբերի, իսկ եթե նման փորձեր, այնուամենայնիվ, լինում էին, կա՛մ «բամփում էր գլխին», կա՛մ ոստիկանապետն էր հայտարարում, թե ժամանակն է, որ այսինչ մարզը միացվի Հայաստանին, կամ շատ արագ քրեական գործեր էին հարուցվում, եւ այդպիսով վասալական համակարգը մի կերպ պահպանվում էր։ Ընդ որում, այդ համակարգը վասալներին նույնպես ձեռնտու էր։ Ու դա էր հիմնական պատճառը, որ Ազատության հրապարակից հնչող «Մանվե՛լ, Մանվե՛լ» վանկարկումներն անպատասխան էին մնում, իսկ «ամենահզոր ֆեոդալներից» մեկի հետ համագործակցելով՝ բուրժուադեմոկրատական հեղափոխություն իրականացնելու ծրագրերն արդյունք չէին տալիս։ Որպես ի՞նչ պիտի ֆեոդալները պայքարեին հանուն ֆեոդալական կարգերի վերացման։
Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, հենց ֆեոդալիզմի մնացուկների իսպառ վերացման գործընթացն է։ Ու դա, բնականաբար, շատերի համար բավականին ցավոտ է։ Հենց թեկուզ միայն այն պատճառով, որ նախ՝ «ֆեոդալները» դեռեւս բավականին հզոր են, եւ երկրորդ՝ «ֆեոդալական կարգերը» տասնյակ հազարավոր հպատակների համար թեեւ երբեմն նվաստացուցիչ, բայց համեմատաբար կայուն սոցիալական միջավայր էին ապահովում։ Այսօր շատերը կարող են դժգոհ լինել, որ նոր իշխանություններն այնքան էլ սահուն չեն իրականացնում այդ անցումը, որ անփորձ են, որ «բուրժուադեմոկրատական հանրապետությունում» յուրաքանչյուրի բարեկեցությունն ավելի շատ կախված է անձամբ իր որակներից, մինչդեռ նախկինում գրեթե ամեն ինչ պայմանավորված էր իր «ֆեոդալի» բարեհաճությամբ, եւ այլն։ Բայց սրանք, համաձայնվեք, չափազանց թույլ փաստարկներ են, որպեսզի հասարակությանը հնարավոր լինի համոզել վերադառնալ ֆեոդալական կարգերին, որքան էլ ժողովուրդը դժգոհ լինի բարեփոխումների տեմպերից ու որակից, որքան էլ ներքաղաքական թեժ պայքար լինի, միեւնույն է, այդ պայքարում ո՛չ նախկին «ֆեոդալները» որեւէ շանս ունեն, ո՛չ էլ՝ նրանց կողմից հովանավորվող «նոր դեմքերը»։
Որովհետեւ երբ ասվում է, որ նախկինին վերադարձ չի լինելու, խոսքը ոչ միայն նախկին իշխանությունների մասին է, այլեւ նախկին կարգերի ու պետական կառավարման նախկին համակարգի։
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար
Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի
«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է
Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ
Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ
Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ
Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին
Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան
Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով
ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին
Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ
Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել
Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս
Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել
Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն
109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան
Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին
Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին
Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ
Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ
Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել
Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան
Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են
Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի
«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)
Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին
5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին
Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա
Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո
«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա
