«Փուլային» շահարկումների առիթ հանդիսացած հայտարարության դրդապատճառները

Վերջին շրջանում Արցախի վերաբերյալ քննարկումների առանցքում էր «փուլային» կարգավորում ենթադրող փաստաթղթի գոյությունը: Եթե հակիրճ՝ ՌԴ ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովը Հանրային դիվանագիտության Ա. Գորչակովի անվան հիմնադրամի ներկայացուցիչների հետ կայացած կլոր սեղանի ընթացքում շրջանառության մեջ դրեց թեզ, համաձայն որի՝ հակամարտության կարգավորման ներկա փուլում բանակցությունների սեղանին դրված է փաստաթուղթ, որը ենթադրում է հակամարտության փուլային կարգավորում՝ «Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ մի շարք շրջանների ազատում եւ տրանսպորտային, տնտեսական եւ այլ հաղորդակցությունների ապաշրջափակում»:

Սրան հաջորդեցին հայկական կողմի հավաստիացումներն առ այն, որ որեւէ փաստաթուղթ չկա, որ Լավրովի նշած առաջարկը մերժվել է դեռեւս 2019թ., որ գործնականում կարեւորը ոչ թե կարգավորման փուլային կամ փաթեթային լինելն է, այլ դրա բովանդակությունը: Իսկ բովանդակության մեջ հայկական կողմի համար կարեւորը Արցախի ինքնորոշման իրավունքի իրականացումը (փաստացի՝ Արցախի անկախության ընդունումը) եւ ժողովրդի անվտանգության ապահովումն է: Այդ երկուսն էլ ներկա պահին դե ֆակտո ապահովվում են Արցախի Պաշտպանության բանակի կողմից, ինչն էլ, ի վերջո, թույլ է տալիս հայկական կողմին բանակցային սեղանի շուրջ նստել առանց ավելորդ նյարդայնության, ինչը պարբերաբար չի հաջողվում հակառակորդի մոտ:

Այդուհանդերձ, Լավրովի հայտարարությունը Հայաստանում ներքաղաքական շահարկումների առիթ էր դարձել: Չնայած հայկական պաշտոնական հերքումներին եւ պարզաբանումներին, շահարկումների մեծ մասը դադարեց այն ժամանակ, երբ նոր փաստաթղթի բացակայության մասին հայտարարեց Ադրբեջանի ԱԳՆ խոսնակ Լեյլա Աբդուլաեւան: Նա մասնավորապես նշեց, որ նոր փաստաթուղթ չկա, քանի որ չկա դրա կարիքը՝ «Մինսկի խմբի 2019 թ. մարտի 9-ի հայտարարության մեջ ասվում է՝ բանակցություններն ընթանում են փաստաթղթի շուրջ, որն արդեն առկա է բանակցությունների սեղանին»: Համանախագահների հայտարարության մեջ իրականում ասվում էր, որ հարցը պետք է կարգավորվի արդեն հստակեցված սկզբունքների հիման վրա, առանց որեւէ փաստաթղթի մասին հիշատակելու, սակայն դա չէ էականը:

Ցավալին այն է, որ շահարկումները սնվում են սեփական երկրի ներկայացուցիչների նկատմամբ անվստահությունից: Ընդ որում, նման վերաբերմունքը ինչ-որ առումով հասկանալի կլիներ այն դեպքում, եթե այդ անվստահությունը լիներ համատարած, բոլորի նկատմամբ: Այդ դեպքում, շահարկումներից խուսափելու համար, բավարար կլիներ կա՛մ ընդհանրապես հրաժարվել տեղեկատվությունից, ինչը գրեթե անհնար է 21-րդ դարում, կա՛մ ինքնուրույն ու հետեւողականորեն ուսումնասիրել յուրաքանչյուր լուրը, հասկանալ դրա ենթատեքստն ու այն, թե ինչ համատեքստում է պետք այն ընկալել: Այս հարցը, թերեւս, վերաբերվում է հասարակության մեդիագրագիտությանը եւ առանձին քննարկման թեմա է:

Ինչ վերաբերվում է Լավրովի հայտարարության հնարավոր դրդապատճառներին, ապա չի կարելի բացառել, որ Լավրովի հայտարարությունը յուրօրինակ արձագանք է Արցախում կայացած ընտրություններին եւ դրանց արդյունքում ձեւավորված նոր իշխանությանը: Սակայն ամենահավանական տարբերակներից մեկը կողմերին «իրականություն» վերադարձնելն է: Խոսքը, բնականաբար, ռուսական կողմի պատկերացրած իրականության մասին է:

Ռուսական փորձագիտական շրջանակների կողմից բազմիցս կարծիքներ են  հնչել, որ ոչ Բաքուն, ոչ Երեւանը չեն պատրաստվում զիջումների գնալ, այլ ուղղակի ժամանակ են ձգձգում՝ առերես ընդունելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձեւաչափը, բայց զարգացնելով յուրաքանչյուրն իր օրակարգը։ Այս տրամաբանության զարգացումը բերում է այն մտքին, որ նման պայմաններում իրավիճակի վրա բեկումնային ազդեցություն կարող է ունենալ միայն արտաքին ուժերից որեւէ մեկը։ Ընդ որում, ոչ բոլոր արտաքին ուժերից, այլ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահներից, իսկ համանախագահներից ամենաակտիվը, իհարկե, Ռուսաստանն է: Այս պնդումը հիմնավորվում է նրանով, որ թե՛ 1994-ին, թե՛ 2016-ին հրադադարը կնքվել է հենց Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ:

Այդպիսով, ռուսական կողմի ընկալմամբ, հենց ՌԴ-ին է վիճակված լուծել առկա պարադոքսալ իրավիճակները, երբ, օրինակ, Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Էլմար Մամեդյարովը հայտարարում է, որ իրենք հավատարիմ են ԵԱՀԿ ՄԽ ձեւաչափին եւ կողմ են «ինտենսիվ բանակցություններ վարելուն», իսկ նախագահ Իլհամ Ալիեւը սպառնում է ռազմական ճանապարհով «վերադարձնել Ղարաբաղը»:

Արցախի խնդրի կարգավորման վերաբերյալ նմանատիպ հայտարարություններով Լավրովը փորձում է որոշակի փակագծեր բացել, հընթացս շոշափելով հակամարտող երկրների թույլ կողմերը: Ի վերջո պետք չէ մոռանալ, որ ինչպես Հայաստանն ու Ադրբեջանը, այնպես էլ Ռուսաստանն իր կենսական շահերն ունի մեր տարածաշրջանում:

Տպել
51967 դիտում

Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է

Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է

Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին

ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում

Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)

Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն

Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան

Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը

Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու

ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան

Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է

Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան

Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»

Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան

Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար

Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան

Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը

Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան

Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան

Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան

Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան

Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան

Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել

Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան

Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին

Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում

Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան

Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան

Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան

Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին

Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան

Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան

Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել

«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան

Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան

Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան

Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին

ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները

էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)