Երևան
15 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
15 °C
Վերջին օրերին բանակում արձանագրված զոհերի թիվն իսկապես խիստ մտահոգիչ է, եւ համապատասխան կառույցներն, անկասկած, պիտի լրջորեն ուսումնասիրեն իրավիճակն ու ոչ միայն բացահայտեն մեղավորներին, այլեւ կանխարգելիչ միջոցառումներ ձեռնարկեն: Բայց մտահոգիչ են նաեւ այդ ողբերգական մահերի ներքաղաքական շահարկումները եւ իշխանությունների հասցեին հնչող այն մեղադրանքները, թե «դուք պարծենում եք, որ զինվորների ծառայության պայմանները բարելավել եք, բայց զոհերի թիվն աճում է», «այդ հարցերը թողած՝ ընկել եք Սահմանադրական դատարանի ետեւից», եւ այլն: Ընդ որում՝ անհասկանալի քննադատության արժանացավ նաեւ վարչապետի այն պնդումը, որ բանակում տիրող այս վիճակի պատճառներից մեկն էլ քրեական ենթամշակույթն է:
Փորձենք հասկանալ, թե ինչի մասին է խոսքը: Բանակում, այո, զինվորների ներանձնային հարաբերություններում նաեւ քրեական ենթամշակույթի տարրեր կան ու միշտ են եղել: Եվ դա զինվորների ծառայության պայմանների հետ առանձնապես կապ չունի: Եթե, օրինակ, զինվորները հիմնականում խաշած ցորենով սնվեին (նախկինում հենց այդպես էր), «լավ տղերքը» կպահանջեին, որ իրենց բաժինը շատ լինի, իսկ եթե զինվորներին ամեն օր կերակրեն, ասենք, անանասով ու պեկինյան բադով, միեւնույն է՝ «լավ տղերքը» կանոններ կսահմանեն, որ, օրինակ, անանասի վերեւի հատվածը կամ բադի ձախ թեւն ուտելը «զապադլո յա», ու այդ թեմայով «ռազբորկաների» (այդ թվում՝ նաեւ ողբերգական ելքով) պակաս չի լինի: Պարզ ասած՝ հարցը հետեւյալն է. քրեական ենթամշակույթը ենթադրում է, որ օրենքներն ու կանոնները «սովորական մարդկանց» համար են, բայց կան նաեւ արտոնյալներ, որոնց վրա ոչ միայն այդ կանոնները չեն տարածվում, այլեւ իրենք սեփական կանոններն են սահմանում եւ դրանք պարտադրում «սովորական մարդկանց»: Ընդ որում՝ շատերի մոտ այս աշխարհընկալումը ձեւավորվում է բանակ զորակոչվելուց շատ ավելի առաջ: Երեւանի կենտրոնի «էլիտար» դպրոցների աշակերտները տեսնում են, չէ՞, որ իրենց դպրոցից տուն տանող շքեղ ջիպերը կանգնում են երկրորդ-երրորդ շարքերում, ու իրենք ոչ միայն դրանից հաճույք են ստանում, այլեւ ծաղրում են նրանց, ում ծնողները գալիս են «օպելներով» կամ «ֆոլկսվագեններով»: Ու բանակ գնալով՝ նրանք արդեն գիտեն, որ օրենքի առջեւ ոչ բոլորն են հավասար, եւ ամեն մեկը ձգտում է իրեն վեր դնել ընդհանուր կանոններից: Փողով, «գողականով» թե «գողականներին» փողով «գրեֆ անելով»՝ էական չէ: Սպայակազմն էլ երբեմն կամ չի կարողանում սրա դեմն առնել, կամ մատների արանքով է նայում, որովհետեւ նախ՝ զինվորներին վերահսկելն այդպես ավելի հեշտ է, երկրորդ՝ երբեմն այդ «գրեֆից» իրենց էլ է բաժին հասնում: Էլ չենք խոսում այն մասին, որ որոշ դեպքերում սպաներին ձեռնտու է, որ «գործ տալը» համարվի «զապադլո», որովհետեւ այդպիսով իրենց չարաշահումների մասին բոլորը կլռեն:
Մի խոսքով՝ իրականում պատճառները խորքային են ու միանգամից չեն վերացվի: Բայց մեծ հաշվով՝ հիմնական լուծումը հետեւյալն է: Պետք է բոլորի մեջ մանկուց արմատավորվի այն գիտակցումը, որ օրենքների առջեւ բոլորը հավասար են, եւ որեւէ ոլորտում արտոնյալ լինելը բացառված է: Մարդիկ պիտի վերջնականապես հասկանան, որ արտոնյալների ժամանակներն անվերադարձ անցել են, եւ ինչ-որ հարցում արտոնություններ ունենալ հնարավոր է բացառապես օրենքով սահմանված կարգով: Կլինի այս գիտակցումը՝ քրեական ենթամշակույթն էլ կվերանա բանակից, «զապադլոների համակարգն» էլ, «չաստ նայողներն» ու «ռազբորկաներն» էլ, չի լինի՝ արմատական փոփոխություններ ակնկալելն անիմաստ է:
Այնպես որ՝ երբ իշխանությունները երկրում արմատավորում են օրենքի առջեւ բոլորի անվերապահ հավասարության սկզբունքը, դրանով իսկ ուղղակիորեն նաեւ բանակում առկա վիճակն են փորձում փոխել: Այո, տեմպերը չեն գոհացնում, որովհետեւ դժվար է միանգամից արմատախիլ անել այն, ինչն արմատավորվել է տասնամյակներ շարունակ (ի դեպ՝ դեռեւս խորհրդային ժամանակներից): Բայց որ ճիշտ ուղղությամբ ենք ընթանում՝ դա հաստատ:
2 վավերագրական, 17 գեղարվեստական ֆիլմեր, 1 անիմացիոն մուլտֆիլմ և ոչ մի մրցանակ․ Ջանիբեկյանը գրառում է արել
Նաիրա Զոհրաբյանը «գտել է» իրեն հոգեհարազատ արժեհամակարգի կրողին ու բացել խոսքի համար պատասխանատու օրգանը
Հանգամանքներն այլ են, Արևմուտքը չի կարող Ուկրաինային տրամադրել նույն օգնությունը, ինչ Իսրայելին․ Բորել
Սամվել Վարդանյանը ՄԻՊ ներկայացուցիչների հետ առանձնազրույցում իր հետ տեղի ունեցածին առնչվող մանրամասներ է հայտնել
«Ուիգմոր կանանց և երեխաների հիվանդանոց»-ը հայտարարություն է տարածել
«Մեղրաձոր Գոլդ»-ի աշխատակիցը շուրջ 3 տարի գաղտնի մտել է հանքավայր, հափշտակել մի քանի միլիոն դրամի ոսկու հանքանյութ
Ինչ է նշանակում՝ իմ հանդեպ դատաստան ես տեսնում՝ օրենքո՞վ, թե՞ տնեցիքով եք որոշել. Սուքիասյան
Վրաստանում կրքերը չեն հանդարտվում․ խորհրդարանի մուտքի մոտ բախում է եղել ցուցարարների և ոստիկանության միջև (տեսանյութ)
Երևանի քաղաքապետի որոշմամբ Շենգավիթում 22 ավտոտնակ կքանդվի
ԱՄՆ-ԵՄ հարաբերությունների խորացումն ու զարգացումը չենք հակադրում մեր տարածաշրջանային հարաբերություններին․ Նիկոլ Փաշինյան
Սամվել Վարդանյանի ծեծի ենթարկվելու վերաբերյալ հայտարարությունների առթիվ ծառայողական քննություն է նշանակվել
Ժաննա Անդրեասյանը կգործուղվի Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն
37-ամյա տղամարդը խորտկարանում «կերել-խմել», առանց վճարելու փախել է
Կոստանյանը ՀՀ-ում նորանշանակ ՄԱԿ մշտական համակարգողին է ներկայացրել բռնի տեղահանվածներին առնչվող հումանիտար հարցերը
Պենտագոնի ղեկավարն առաջին հեռախոսազրույցն է ունեցել Չինաստանի պաշտպանության նոր նախարարի հետ
ՀՀ նախագահն ու «Մոդեքս»-ի տնօրենը պայմանավորվածություն են ձեռք բերել շարունակել համագործակցությունը
Դուբայում հորդառատ անձրևները չեն դադարում․ հեղեղվել են ճանապարհներ ու մետրոներ (լուսանկարներ)
Գևորգ Պապոյանն ու Ռայմունդ Յելեն սննդի արդյունաբերության ոլորտում հետագա համագործակցության վերաբերյալ մտքեր են փոխանակել
Պռոշյան գյուղի Չաուշի խճուղում պայթեցման աշխատանքներ կիրականացվեն․ մայրուղին փակ կլինի
Մեկ դար անց եզդիների նահատակությունը կրկնությունն է հայերի՝ 1915 թվականի նահատակության․ Ֆրանսիայի դեսպան
Աշխատավարձերի մասին խեղաթյուրված տվյալներ ներկայացնելով ՍՊԸ-ն պետությունից շուրջ 50 մլն դրամի հարկ է թաքցրել
Արայիկ Հարությունյանը ներկայացրել է հաղորդակցության նոր ճարտարապետության հիմքում դրված առաջնահերթություններն ու ծրագրերը
Հայկավան-Բամբակաշատ ճանապարհին մեքենաներ են բախվել․ տուժածները հոսպիտալացվել են
Ադրբեջանը խախտում է հայ գերիների կեցության միջազգայնորեն սահմանված նորմերը․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Իրանը դեմ է տարածաշրջանում լարվածության հնարավոր աճին և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխությանը․ Սոբհանի
Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Սաուդյան Արաբիա․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված
ԲՏԱ նախարարն այցելել է «Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց», ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր տնօրենին
Չփորձել Հայաստանը ներքաշել աշխարհաքաղաքական հակամարտությունների մեջ․ ՀՀ-ում Իրանի դեսպան
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 16-ին
Աբովյանում առերևույթ զենքի գործադրմամբ խուլիգանության դեպքի նախաքննությունը, կալանավորված 4 անձի մասով, ավարտվել է
Կարող է կոպիտ բան ասեմ, բայց ուզում ենք՝ ոստիկանի երեխան ծնողին ասի՝ իսկ ինչո՞ւ աշխատավարձդ կրկնակի բարձր չէ. Փաշինյան
Մոռացել եք՝ ումից եք սերում, ով է Քոչարյանը, «շունը հաչա, քամին փչի, էլի»․ Ավինյանը՝ ավագանու ընդդիմադիր անդամներին
Ինչ վիճակում են «Ուրալ»-ի վթարից տուժած զինծառայողները․ մանրամասներ
Առողջապահության նախարարության երեխաների առողջության պահպանման բաժնի պետը հրավիրվել է հարցաքննության
Իրանի նախագահը սպառնում է «սարսափելի պատասխան տալ» երկրի շահերին հակասող ցանկացած գործողության
9-ամյա երեխան պատշգամբում խաղալիս քարեր է նետել՝ վնասելով բակում կայանված 2 ավտոմեքենա
Իսրայելը մտադիր է «ցավոտ ազդանշան» ուղարկել Իրանին
Մամուլից եմ ծանոթացել․ Ավանեսյանը՝ նախարարությունում խուզարկությունների մասին
Հունվարին միջին ամսական աշխատավարձը կազմել է 267 հազար դրամ. Թունյան
Քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի «յաշիկը» երթևեկում է հանդիպակաց գոտով
