Երևան
18 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
18 °C
Վերջին շրջանում վիրտուալ տիրույթում իրականացվում են զանգվածային բողոքի ակցիաներ սոցցանցերի բարեխիղճ օգտատերերի դեմ: Այս թեմայով իր վերլուծությունն է հրապարակել CIviCERT-AM Կիբերանվտանգության հետ կապված արտակարգ պատահարների աջակցության թիմը: Ակցիաները տվյալ պահին ավելի շուտ ներքաղաքական բնույթ ունեն։ Թիրախում հայտնվում են հիմնականում լրատվամիջոցների էջերը։ Նաև դիտարկվել են հասարակական գործիչների դեմ հարձակումներ ֆեյսբուքում:
Մասնագետները նշում են, որ վերջին ամիսներին դիտարկվում է նոր վեկտորի առաջացում, որով հարձակման թիրախ են դառնում բնապահպան ակտիվիստները։ Սա, մեծ հավանականությամբ, նշանակում է, որ նման հարձակումները դառնում են գործիք ոչ միայն զուտ քաղաքական պայքարում, այլ արդեն տեղափոխվել են քաղաքացիական, տնտեսական, բնապահպանական ոլորտներ։
Այս ամենը շատ մտահոգիչ է համարվում, հատկապես հաշվի առնելով, որ նման հիբրիդային տիպի հարձակումների դեպքում շատ դժվար է դրանց դեմ պայքարել։ Հարձակումների թիվն աճում է, և այս պարագայում շատ ավելի կարևոր է, որպեսզի հենց սոցցանցերի ղեկավարությունները գիտակցեն խնդիրը և փորձեն ստեղծել ավելի ճկուն արձագանքման մեխանիզմներ։
Կիբերանվտանգության հետ կապված արտակարգ պատահարների աջակցության թիմը ներկայացնում է հարձակումների գործող մեխանիզմը: Սոցիալական ցանցերը ստիպված են իրականացնել անընդհատ մոդերացիա, որպեսզի օգտատերերը չենթարկվեն հարձակումների, չտեսնեն արգելված բովանդակություն, չկորչեն սպամի մեջ։ Մյուս կողմից, սոցցանցերի օգտատերերի թիվը և նրանց գրառումները, տեղադրած տեսանյութերը, նկարները, մեկնաբանությունները այսօր աստղաբաշխական քանակի են հասել, ինչը թույլ չի տալիս լիարժեք «մարդկային» մոդերացիա իրականացնել։ Այդ իսկ պատճառով նմանատիպ շատ գործողություններ իրականացվում են բոտերի, արհեստական բանականության կողմից։ Այս տարվա ընթացքում միայն Ֆեյսբուքն արգելափակել է մոտ վեց միլիարդ ֆեյք օգտատիրոջ:
Մոդերացիայի սկզբունքներից մեկը օգտատերերի օգնությունն է․ սոցցանցերը անընդհատ հիշեցնում և հորդորում են մեզ բողոքել ամեն անգամ, երբ տեսնում ենք արգելված բովանդակություն կամ կանոնները խախտող օգտատերերի։
Եվ այստեղ, ըստ վերլուծության, մենք մտնում ենք «մոխրագույն գոտի»։ Սոցցանցերի կանոններն այնքան էլ հստակ չեն և սահմանային բովանդակություն գոյություն ունի, որի մոդերացիան կարող է լինել շատ սուբյեկտիվ։ Բացի դրանից, սոցցանցերն անընդհատ փոփոխություններ են մտցնում իրենց մշակած վարքականոններում։ Անհայտ է, թե երբ, որ դեպքում, քանի բողոքից հետո համակարգը ուշադրություն կդարձնի կոնկրետ գրառման կամ օգտատիրոջ վրա։ Դրան գումարած այն հանգամանքը, որ շատ գործողություններ ավտոմատացված են, մենք ստանում ենք հարձակումների համար ուղղություն։
Ուսումնասիրության ընթացքում պարզվել է, որ զանգվածային ուղղորդված և թիրախավորված բողոքները կոնկրետ գրառումների, օգտատերերի կամ էջերի դեմ պարբերաբար հաջողության են հասնում։ Եվ քանի որ ավտոմատացված համակարգի հետ գործ ունենք, օգտատերը կամ էջը կարող է ոչ մի կանոն չխախտել, սակայն ընկնել սոցցանցի կողմից պատժամիջոցների տակ։
Ինչպիսի՞ հետևանքներ կարող են ունենալ նման մասշտաբային հարձակումները։ Հաշիվը սոցցանցում կարող է երկարաժամկետ արգելափակման տակ ընկնել, որոնց կրկնվելու դեպքում հաշիվը կարող է պարզապես հեռացվել։ Կարող է հեռացվել նաև կոնկրետ գրառում։ Սակայն լինում են ավելի բարդ գնահատվող հետևանքներ։ Օրինակ՝ օգտատիրոջ կամ էջի ցուցադրումները պարզապես ընկնում են․սոցցանցի ալգորիթմը նվազեցնում է կամ, նույնիսկ, զրոյացնում է տվյալ հաշվից տեղադրվող գրառումների դիտումները։ Այսինքն, հաշիվը արգելափակված չէ, սակայն գրառումները ոչ ոք չի տեսնում։
Այսպես, թե այնպես հետևանքները անկանխատեսելի են և պատժամիջոցների ազդեցության ժամկետը նույնպես հաճախ հասկանալի չէ։ Շատ դեպքերում նույնիսկ բողոքարկելու հնարավորություն չկա, քանի որ սոցցանցը չի էլ զգուշացնում, որ պատժիչ գործողություններ է իրականացնում։ Ստացվում է մի իրավիճակ, երբ թիրախավորված անձը կամ կազմակերպությունը հաճախ տեղյակ էլ չէ, որ հարձակման տակ է գտնվում, իսկ եթե նույնիսկ իմանում է դրա մասին, միշտ չէ, որ կարող է հասկանալ, թե ում կողմից են իրականացվում գործողությունները։
Նման հիբրիդային գործողությունները պարբերաբար լուրջ ազդեցություն են թողնում հայաստանյան հասարակության վրա։ Այսպես, օրինակ, 2017 թվականին ընտրությունների ժամանակ արգելափակվել էին մի շարք լրատվական և լրագրողական թվիթերյան հաշիվներ: 2017 թվականից սկսված Ֆեյսբուքը մեծ քանակի օգտատերերի է արգելափակում՝ ելնելով ոչ միանշանակ կանոնների կիրառումից:
Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով ավերածություններ կան
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի անցագրային կետում փաթեթ գցած քաղաքացին ձերբակալվել է
Բախվել են «Մերսեդես»-ն ու «Կամազ»-ը. մարդատարի 20-ամյա վարորդն ու նրա հասակակից 2 ուղևորները հիվանդանոցում են
ՀՀ ֆինանսների նախարարության պատվիրակությունը Վաշինգտոնում է․ ինչ հանդիպումներ են տեղի ունեցել
Կայծակի հարվածից Աբու Դաբիից Երևան թռչող ինքնաթիռի դիմապակին վնասվել է (տեսանյութ)
Ֆինլանդիան ժամանակավորապես կկրճատի փախստականների նպաստները
Բերդկունք ամրոցը կվերածվի արգելոց-թանգարանի
Կարևորվել է Ֆրանսիայի հետ տնտեսական փոխգործակցության խորացումը․ փոխվարչապետն ընդունել է Բրիս Ռոքֆոյին
Որտեղ է հայտնաբերվել քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի տղայի «յաշիկը»
«Օբյեկտիվ չեք». Պետրոս Ղազարյանը դիմել է Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգի տնօրեն Եսայի քահանա Արթենյանին
«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան»-ն ակնկալում է, որ ԱՄՆ դեսպանը կնպաստի ԼՂ հայերի վերադարձի ժամկետների և միջոցների մատնանշմանը
Թուրքիայում 5․6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
ԵԽԽՎ վերադառնալու համար Բաքուն պետք է որոշ պահանջներ կատարի․ Ադրբեջանի հարցով զեկուցող
ԱԽ քարտուղարը Բրիս Ռոքֆոյին է ներկայացրել հայ-ադրբեջանական բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումները
Ֆրանսիան որոշել է մենակ չթողնել Հայաստանին Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիայի դեմ․ Աստրիդ Փանոսյան-Բուվե
ԲՏԱ փոխնախարարն ու ծրագրերի վարչության պետն այցելել են «Ինժեներական քաղաք», ծանոթացել շինաշխատանքներին
Վարչապետն ընդունել է Մարտին Շտիկելին․ ՀՀ կառավարության և «Fichtner»-ի միջև փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր են քննարկվել
Արարատի մարզում բենզալցակայանի գործունեություն է դադարեցվել, այն ապամոնտաժվել է
Մինչև 1% cashback Wildberries-ում IDBank-ի քարտով վճարելիս
Նիկոլ Փաշինյանն ու Բրիս Ռոքֆոն Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը վերաբերող հարցեր են քննարկել
Բրյուսելյան հանդիպմանը գաղտնի օրակարգ չի եղել, Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հրապարակված թուղթը կեղծ է․ ԱԳՆ խոսնակ
Երևանում հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա
ԵՄ-ն մեկնաբանել է Լեռնային Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահ զորքի դուրսբերման գործընթացը
Amio Visa Signature Business քարտ. երբ հնարավորությունները սահմաններ չունեն
Հայտնի է՝ Գեղարքունիքում ովքեր են բռնաբարել 13-այա աղջկան. նրանք 74 և 66 տարեկան տղամարդիկ են
Բացահայտվել է ավելի քան 13 կգ թմրամիջոցի մաքսանենգության դեպք․ հետախուզվողը հայտնաբերվել է, խմբի 2 անդամ կալանավորված է
Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը ոչ մի օգուտ չի բերում Հարավային Կովկասին. Զախարովա
Դավիթ Տոնոյանի խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը մերժվել է
Հայաստանին պետք է ռազմական օգնություն ցուցաբերել․ Ֆրենկ Փալոնը կոչով դիմել է ԱՄՆ-ին
13-ամյա երեխայի նկատմամբ սեքսուալ բնույթի գործողություններ են կատարվել․ 2 տղամարդ է կալանավորվել
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կարող է ներդաշնակորեն համադրվել բոլոր ենթակառուցվածքային ծրագրերին. Հայկ Կոնջորյան
Դոլարը կրկին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 18-ին
«Դինամո»-ում «Թաեքվոնդոյի» մարզիչը հայհոյել է ֆեդերացիայի նախագահին, ապա՝ ծեծի ենթարկել
Հայաստանն ու Չինաստանը համագործակցում են միջազգային հարթակներում. Հակոբ Արշակյան
Վենետիկի արվեստի միջազգային 60-րդ բիենալեին Հայաստանը կներկայանա պաշտոնական տաղավարով
16-ամյա տղան դանակահարել է 43-ամյա ոչ սթափ տղամարդուն. ձերբակալելիս պատանու մոտ թմրամիջոց է հայտնաբերվել
Ադրբեջանն էթնիկ զտումներ է իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի նկատմամբ․ Ջուդի Չու
ԼՂ-ում տեղակայված ռուս-թուրքական համատեղ մշտադիտարկման կենտրոնն ավարտում է իր գործունեությունը
ՔԿ զինվորական քննչական գլխավոր վարչության չորրորդ կայազորային բաժինը նոր ղեկավար ունի
