Երևան
19 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
19 °C
Մարտի 1-ի ամբողջական բացահայտմանն ուղղված քայլերին զուգահեռ կարծես թե ուրվագծվում է նաեւ 1998թ․ նախագահական ընտրությունների կեղծման գործի ուսումնասիրությունը (համենայն դեպս՝ Վահան Շիրխանյանն արդեն պաշտոնապես բացատրություններ է տալիս), ու չի բացառվում, որ առաջիկայում նոր զարգացումներ լինեն նաեւ հոկտեմբերի 27-ի բացահայտման ուղղությամբ։ Սա, բնականաբար, խիստ անհանգստացրել է որոշակի քաղաքական շրջանակների, ուրիշներին էլ առիթ է տվել դատողություններ անելու, թե իշխանությունները չգիտեն՝ ինչպես առաջ շարժվել (առաջ տանել երկիրը), ու ստիպված՝ անցյալն են փորփրում։
Ի՞նչ է տեղի ունենում իրականում։ «Երկիրն առաջ տանելը» նախ եւ առաջ տնտեսական զարգացումն է, մեր դեպքում՝ տնտեսական նոր մոդելի ներդրումը կամ «տնտեսական հեղափոխությունը»։ Խորհրդարանում ունեցած իր ելույթում վարչապետ Փաշինյանը բավականին հանգամանորեն ներկայացրեց, թե կառավարությունը կոնկրետ ինչ քայլեր է ձեռնարկել նոր մոդելի ներդրման ուղղությամբ, օրինակ, գյուղատնտեսության ոլորտում, եւ կարելի է չկասկածել, որ այդ քայլերը շատ արդյունավետ են լինելու։ Բայց կոնկրետ ոլորտներն ու տնտեսական չոր ցուցանիշները մի կողմ թողնենք։ Մեծ հաշվով՝ գաղափարն այն է, որ տնտեսական հեղափոխությունը հնարավոր է իրականացնել միայն տնտեսության մեջ ներառական («ինկլյուզիվ») մեխանիզմների կիրառմամբ։ Այսինքն՝ պարզ ասած, պետք է ամեն ինչ անել, որ համախառն արդյունքի ստեղծմանը մասնակցեն առավելագույնս մեծ թվով մարդիկ։ Եվ պետությունը պատրաստ է իր սուղ միջոցներից լուրջ գումարներ հատկացնել դրա համար։
Բայց տնտեսական նոր մոդելի արմատավորումը հնարավոր է միայն քաղաքական նոր մոդելի պայմաններում, այսինքն՝ քաղաքական մոդելը նույնպես պիտի լինի ներառական։ Տեսեք՝ նախկինում Հայաստանում քաղաքական որոշումների կայացման վրա ազդեցություն ուներ առավելագույնը մի քանի տասնյակ մարդ (հենց նրանք էլ որոշում էին, ասենք, քաղաքական ուժերի հարաբերակցությունը խորհրդարանում, բիզնես-քվոտաները եւ այլն), իսկ շարքային քաղաքացիներն ընդամենը դեկորացիայի դեր էին կատարում։ Ու պատահական չէ, որ տնտեսության առյուծի բաժինն ու ազգային հարստության մոտ կեսը պատկանում էին մոտավորապես այդ նույն մի քանի տասնյակ ընտանիքներին։ Քաղաքական հեղափոխությունը հնարավոր դարձավ միայն այն ժամանակ, երբ հարյուր հազարավոր քաղաքացիներ հրաժարվեցին «դեկորացիայի» դերից եւ որոշեցին անմիջական մասնակցություն ունենալ քաղաքական որոշումների կայացման վրա։ Նույն մեխանիզմով էլ տնտեսական հեղափոխությունն է իրականություն դառնալու, եւ հաջողության առաջին օրինակներն արդեն կան։
Մնում է, որ քաղաքական հին մոդելին վերադառնալը բացառվի վերջնականապես։ Իսկ դրա համար անհրաժեշտ է մինչեւ վերջ բացահայտել այդ հին մոդելի էությունն ու հասկանալ, թե ինչպես է կայացել այն (ընտրակեղծիքներ, ժողովրդի նկատմամբ բռնություններ, քաղաքական սպանություններ եւ այլն)։ Պարզ ասած՝ պետք է բացահայտել արմատները։ Իսկ արմատներն անցյալում են։ Ընդ որում, անհրաժեշտ ենք համարում հատուկ ընդգծել՝ պետք է բացառել ոչ թե նախկին պաշտոնյաների՝ Ռոբերտ Քոչարյանի կամ Սերժ Սարգսյանի վերադարձը (դա այսպես թե այնպես բացառված է՝ հաշվի առնելով նրանց նկատմամբ հասարակության վերաբերմունքը), այլ քաղաքական հին մոդելի վերականգնումը՝ անկախ նրանից, թե ում դեմքով կլինի դա։
Այո, դա կարեւորագույն քաղաքական խնդիր է։ Բայց դա չի նշանակում, թե «անցյալը փորփրելը» քաղաքական հետապնդում է։ Պարզապես նախկինում կատարված ընտրակեղծիքների բացահայտումը կբացառի դրանց կրկնությունն ապագայում, ժողովրդի դեմ ուժ կիրառողների բացահայտումը կբացառի հետագայում նույն մեթոդների օգտագործումը որեւէ իշխանության կողմից, նախկինում թալանվածը վերադարձնելը կանխարգելիչ նշանակություն կունենա հետագայի համար, եւ այլն։
Այլ կերպ ասած՝ ստացվում է, որ տնտեսական հեղափոխությունը միտված է ապագային, եւ այդ հարցում իշխանությունները պիտի միայն առաջ նայեն, իսկ ահա տնտեսական հեղափոխության քաղաքական բաղադրիչն ապահովելու համար «անցյալը փորփրելն» անխուսափելի է։ Ու դա, մեծ հաշվով, նույնպես միտված է ապագային։
Որովհետեւ առանց մեկի մյուսը պարզապես չի ստացվի։
Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան
Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան
Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել
«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան
Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան
Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին
ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները
էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)
Սահմանազատման սկզբնական փուլում Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախնական համաձայնեցրել են սահմանագծի առանձին հատվածները․ ԱԳՆ
Օլաֆ Շոլցը և Ադրբեջանի նախագահը բանակցություններ կվարեն Բեռլինում
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, կլինի սահմանազատված պետական սահման. քարտեզ
Ռոստովի մարզում ձերբակալվել են Ադրբեջանի քաղաքացին և ևս 2 անձ․ Շահին Աբբասովը կասկածվում է սպանության մեջ
Ալիևը կմեկնի Մոսկվա՝ Պուտինի հետ բանակցությունների
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 19-ին
Ադրբեջանը խեղաթյուրում է Հայաստանի ներկայացրած փաստական ապացույցները․ Եղիշե Կիրակոսյանի ելույթը ՄԱԿ-ի դատարանում
Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ առանձին շրջաններում կարճատև անձրև կտեղա
Հայաստանում անհետ կորել է Ջաթին Շարման
Ռուբեն Վարդանյանը Բաքվում հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ արձակումը
Գոռ Աբրահամյանը մեկնաբանել է Շենգավիթի քննչական բաժնում անձի խոշտանգման մասին տեղեկությունները
Բլոգեր Յուլիա Ֆինեսը անմեղսունակ է, կարիք ունի հարկադիր բուժման. ՔԿ-ն մանրամասներ է հայտնել խուլիգանության գործից
Հայաստանն ինքը դեռ չի գծել սահմաններն Ադրբեջանի հետ. Լավրովը վիրավորված խոսել է ՀԱՊԿ-ին ներկայացված պահանջների մասին
Հայաստանին ուզում են արագացված տեմպերով պոկել Ռուսաստանից, ԱՄՆ-ն ուզում է փակել ՀՀ ատոմակայանը. Լավրով
Կեղծ են տեղեկությունները, թե հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են. ԱՆ
«Արմավիր» ՔԿՀ-ում խցերից բջջային հեռախոսներ, տարատեսակ պարագաներ և արգելված այլ իրեր են հայտնաբերվել
Ահազանգը չի համապատասխանել իրականությանը. ՆԳՆ-ն՝ Սլավոնական համալսարանում ահաբեկչական սպառնալիքի մասին
Դեպի Ռուսաստան տանող Վերին Լարսի անցակետը բեռնատարների համար փակվել է
Վեճի ժամանակ սպանել է տարեց տղամարդուն, դիակը այրել և թաղել իր այգում. գտել են անհետ կորած տղամարդու մարմինը
Վարչապետը կարևորել է Հայաստանի և Գերմանիայի միջև համագործակցության շարունակական զարգացումը
Նաիրա Պետրոսյանը որոնվում է որպես անհետ կորած
Հայտնի է՝ երբ այս տարի կնշվի Վարդավառը
Սուրեն Շահվերդյանը դիմել է ոստիկանություն՝ հայտնելով, որ «Պոնչ»-ն իրեն սպառնում է, մեղադրում թրաֆիքինգի համար
Տեսա՞ք` ձուկը ոնց էին վաճառում, սաղ ազգն էսօր զինվոր ունի, բոլորս դուրս գանք փողոցում առևտուր անե՞նք. Գյուրզադյան
Ամբողջությամբ ապատեղեկատվություն է. Պետդեպը՝ Բրյուսելում ՀՀ-ի հետ ռազմական փաստաթուղթ ստորագրելու պնդումների մասին
«Սասուն Միքաելյանին զանգե՞մ, իմ մոտիկ ընկերն է», «Ում ուզում ես՝ զանգի». առևտրական ու պաշտոնյա
Ադրբեջանը հիմնահատակ քանդել է Շուշիի Կանաչ ժամ եկեղեցին՝ խախտելով ՄԱԿ-ի Արդարադատության դատարանի որոշումը
Նոր նշանակում ՀՀ քննչական կոմիտեում
Արուսյակ Մանավազյանը և Տաթևիկ Գասպարյանը մասնակցել են ԱՄՀ և ՀԲ խմբի խորհրդարանական համաշխարհային ֆորումին (լուսանկարներ)
Մարտին բնապահպանական խախտումների համար կասեցվել է 13 տնտեսվարող սուբյեկտի գործունեություն
