Ուսուցիչներից շատերն ասել են, որ աշխատանքի են ընդունվել 1500-2500 դոլար կաշառքով. զեկույց

Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեն իր հերթական զեկույցում կրկին անդադարձել է աշխատանքային իրավունքներին, այս անգամ՝ կրթության ոլորտում: Իրավապաշտպան կազմակերպության ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ուսուցիչները, որոնց սերունդներ կրթելու պատասխանատու գործն է վստահված, փաստորեն, հաճախ անտեղյակ են սեփական իրավունքներին կամ էլ չեն կարողանում դրանք պաշտպանել:

«ՀՀ հանրակրթական դպրոցներում ուսուցիչների աշխատանքային իրավունքների ուսումնասիրություն» զեկույցում, հարցմանը մասնակցած ուսուցիչների տրամադրած տեղեկատվության հիման վրա, նախ առանձնացվել են դպրոցում աշխատանքի ընդունվելու երեք հիմնական մեխանիզմներր` մրցույթ, միջնորդություն եւ գումար (կաշառք): Առավել հաճախ նշվել է «խնամի, ծանոթ, բարեկամ» կապի եւ 1500-2500 դոլար կաշառքի մասին: «Թեեւ որոշ դպրոցներում ուսուցչի ընդունելությունը եղել է հիմնականում կա՛մ միջնորդությամբ, կա՛մ կաշառքով, կա՛մ մրցույթով, մյուսներում գործել են աշխատանքի ընդունելու վերը նշված ձեւերը միաժամանակ»,- նշվում է զեկույցում:

«Մեր դպրոցում, որտեղ աշխատում եմ երկար տարիներ, հնարավոր չէ, որ որեւէ մեկը առանց գումարի ընդունվի աշխատանքի, բացառությամբ այն դեպքերի, եթե ինչ-որ մեկի մարդը չէ… Ես ինքս 1500 դոլար եմ տվել»,- օրինակ ասել է Երեւանում աշխատող ուսուցիչներից մեկը:

Հարցմանը մասնակցած ուսուցիչները հայտնել են մրցույթների կարգի խախտումների մասին, որոնք բերել են կանխորոշված արդյունքների: «Ֆորմալ մրցույթները փաստացի քողարկել կամ լեգիտիմացրել են միջնորդությունն ու կաշառքը` խորացնելով մրցույթների հանդեպ անվստահությունը ուսուցիչների շրջանում»,- արձանագրվում է զեկույցում:

Ուսուցիչների հետ կնքվող աշխատանքային պայմանագրերի խնդիրը նույնպես ուսումնասիրության առարկա է եղել եւ պարզվել է, որ 61% դեպքերում այդ պայմանագրերը կնքվել են անորոշ ժամկետով, իսկ 36% դեպքերում՝ որոշակի ժամկետով, մեծ մասամբ՝ մեկ ուսումնական տարով: Վերջինը, որոշ բացառութուններով, «Աշխատանքային օրենսգրքի» խախտում է: Հարցման մասնակիցները խոսել են նաեւ պայմանագրով չնախատեսված աշխատանք կատարելու մասին՝ այդպիսիք համարելով ցույցերին մասնակցությունը, Հանրապետական կուսակցության համար ձայներ հավաքելը, դպրոցի մաքրությամբ զբաղվելը, չվարձատրվող լրացուցիչ աշխատանքները, թատրոնի տոմսերի իրացումը, ֆոնդի, տնօրենի, ուսմասվարի համար, ինչպես նաեւ այլ նպատակներով գումարներ հավաքելը:

«Մասնակցում ենք ցույցերի, շաբաթօրյակների, դասղեկները նաեւ ամեն տարվա ավարտին գումար են հավաքում տնօրենին տալու համար: Դա ամենատհաճ աշխատանքներից մեկն է, որ անում ենք: Յուրաքանչյուր դասղեկական դասարան տարվա վերջում 300.000 դրամ հանձնում է տնօրենին`ուղղակի, իսկ 50.000 դրամ՝ փոխտնօրենին: Եթե դա չկարողանաս հավաքել, ուրեմն լավ դասղեկ չես ու հաջորդ տարի դասղեկ չես լինի»,- ասել է Երեւանում աշխատող մի ուսուցիչ: «Անձամբ ես անում էի բոլոր գրագրությունները տնօրենի, փոխտնօրենի, որովհետեւ անձամբ տնօրենն էր խնդրում»,- նշել է Արմավիրի մարզում աշխատած նախկին մի ուսուցչուհի:

Քանակական հարցման մասնակից ուսուցիչների կեսը հանգստյան օրերին, ներառյալ տոնական օրերը, հաճախ (5%) կամ երբեմն (45%) աշխատանքի է ներգրավվել: Բայց նրանց 94%-ն այդ աշխատանքի դիմաց ոչ մի հատուցում չի ստացել: «Հանգստյան օրերին մենք նախընտրական շրջաններում մասնակցել ենք ՀՀԿ-ի բոլոր ցույցերին. օր է եղել՝ ՀՀԿ-ի երկու տարբեր պատգամավորի թեկնածուի հավաքի ենք մասնակցել ստիպողաբար` մի թաղամասից վազելով մյուսը: Չէինք կարող չներկայանալ, քանի որ դա նշանակում էր ազատվել աշխատանքից»,- հարցման ընթացքում ասել է Երեւանում աշխատող մի ուսուցչուհի:

Արտաժամյա աշխատանքը նույնպես, ըստ զեկույցի, հիմնականում չի վարձատրվել: «Աշխատանքային օրենսգրքի համաձայն, յուրաքնաչյուր այդպիսի աշխատանքի համար պետք է լինի հավելյալ վճարում՝ ժամային դրույքաչափի 50%-ից ոչ պակաս: Հարցված ուսուցիչների կեսը միշտ կամ երբեմն կատարել են արտաժամյա աշխատանքներ: Նրանց 92%-ն ընդհանրապես չի ստացել այդ 50% հավելումը, իսկ մնացածին վճարվել է առավելագույնը 6% տոկոսի չափով:

Ուսուցիներն անդրադարձել են նաեւ այն հարցին, թե ինչը կուզենային փոխվեր իրենց մասնագիտական գործունեության ոլորտում: Ստացված պատկերը հետեւյալն է. դասալսումների եւ/կամ արտաքին գնահատումների քանակը նվազեր՝ 37%, աշակերտին նույն դասարանում թողնելու իրավունք ունենալ՝ 29%, դասաժամերից հետո դպրոցում մնալու տնօրինության պահանջը չեղարկվեր՝ 29%, վերապատրաստման դասընթացներին չմասնակցելու իրավունք ունենալ՝ 25%, ծայրահեղ ցածր գնահատական նշանակելու իրավունք ունենալ՝ 21%, աշակերտին դասից հեռացնելու իրավունք ունենալ՝ 20%:

Զեկույցի շնորհանդեսին ներկա կրթության փորձագետ Անահիտ Բախշյանը կարծիք հայտնեց, որ ուսուցիչների հենց վերջին երկու խմբերն էլ օպտիմալացման արդյունքում պետք է հեռացվեն դպրոցից: «Իմ ձեռքին լիներ, անմիջապես կհեռացնեի»,- զայրացավ նա: «Հինգ ուսուցչից մեկը մտածում է, որ երեխային ավելի ցածր գնահատական նշանակի ու նրանից վրեժ լուծի»,- շարունակեց Անահիտ Բախշյանը: Նա համոզված է, որ բացասական գնահատականը դպրոցում պետք է բացառվի: Նախորդ օրվա համեմատ երեխան գոնե մի փոքր առաջընթաց պետք է գրանցած լինի, ու դա պետք է գնահատվի թեկուզ 0.1 միավոր:

Միջոցառմանը հրավիրված էր նաեւ Կրթության եւ գիտության նախարարության նախադպրոցական եւ միջնակարգ կրթության բաժնի պետ Սուսաննա Ազատյանը: Նա նկատեց, որ ներկայացվածում նորություն չկար: «Գուցե տոկոսային ճշգրտությամբ պարզ չէր, բայց բնականաբար մենք էլ ենք տեղյակ, մենք էլ ենք ապրում այս երկրում: Ոլորտը կարգավորող օրենսդրությունը, այդ թվում՝ ուսուցչի մրցույթի կարգը, այժմ փոփոխման փուլում է»,- ասաց բաժնի պետը՝ ակնկալելով մեխանիզմների առաջարկներ, թե ինչպես անել, որ բարձրանան կրթության որակն ու ուսուցչի դերը: «Գիտեք, բայց պետք է նաեւ փոփոխություն անեք: Այս հետազոտությունով հաստատում ենք ձեր իմացածը»,- արձագանքեց Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ Ավետիք Իշխանյանը: Ասաց, որ ուսումնասիրությունն արվել է մինչեւ հեղափոխությունը, որ կրթության եւ գիտության նախարարության նոր ղեկավարությունը պարբերաբար հետաքրքրվել է դրա ամփոփման ժամկետներով եւ հույս հայտնեց, որ նրանք լուրջ ուշադրություն կդարձնեն զեկույցում առաջ քաշված խնդիրներին:

Տպել
5503 դիտում

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար