Ինչ հետեւանքների կբերի Աշոտյանի պաշտոնավարման ժամանակ թույլ տրված վարկային չարաշահումները

Նախօրեին հայտնի դարձավ, որ ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարարության «Կրթական ծրագրերի կենտրոն» ծրագրերի իրականացման գրասենյակում (ԾԻԳ) 2014 թ. «Կրթության որակ եւ համապատասխանություն» վարկային ծրագրի շրջանակներում թույլ են տրվել չարաշահումներ ու կեղծիքներ, հարուցվել է քրեական գործ:

Գլխավոր դատախազության պաշտոնական հաղորդագրության մեջ նշվում էր. «Վերահսկիչ պալատի հրապարակած ընթացիկ հաշվետվության տվյալների հիման վրա կատարված ուսումնասիրությամբ պարզվել է, որ վերոնշյալ ԾԻԳ-ի «պաշտոնատար անձանց կողմից պայմանագրի կողմ հանդիսացող ՓԲԸ-ի, ՊՈԱԿ-ի, նաեւ՝ քաղաքացի Ա. Մ.-ի հետ 2014 թ.  կնքված պայմանագրերի կատարման ընթացքում կազմված աշխատանքների հանձնման-ընդունման ակտերում մտցվել են իրականությանը ակնհայտ չհամապատասխանող տվյալներ, ինչպես նաեւ հաստատվել պայմանագրի պայմաններին չհամապատասխանող հաշվետվություններ, ինչի արդյունքում իրականում չկատարված եւ խախտումներով կատարված աշխատանքների դիմաց նշված իրավաբանական եւ ֆիզիկական անձանց վճարված գումարներով պետությանը պատճառվել է առանձնապես խոշոր չափերի գույքային վնաս»:

Փաստի առթիվ ՀՀ քր.օր. 308-րդ հոդվածի 1-ին մասի եւ 314-րդ հոդվածի հատկանիշներով հարուցվել է քրեական գործ, որի նախաքննությունը հանձնարարվել է ՀՀ քննչական կոմիտեին: Նշված հոդվածներից առաջինը վերաբերում է պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելուն, որի համար սահմանված առավելագույն պատժաչափը 5 տարի ազատազրկումն է, իսկ մյուս հոդվածը վերաբերում է պաշտոնեական կեղծիքին, որի համար առավելագույն պատիժ է սահմանվում 4 տարի ազատազրկումը: 

Թե հատկապես ինչ չափի վնաս է պատճառվել պետությանը, պաշտոնական աղբյուրներից մեզ չհաջողվեց պարզել: Որոշ տեղեկությունների համաձայն խոսքը 140 միլիոն դրամի մասին է: Ինչ վերաբերում է «Կրթության որակ եւ համապատասխանություն» վարկային ծրագրին, որի շրջանակներում էլ, փաստորեն, տեղի են ունեցել նշված չարաշահումները, իրականացվել է Համաշխարհային բանկի աջակցությամբ:

ՀՀ եւ Միջազգային զարգացման ընկերակցության միջեւ 2009 թ. հունիսին կնքվել է վարկային համաձայնագիր, որի շրջանակներում վերջինս Հայաստանին պետք է հատկացներ ծրագրի գումարի 80 տոկոսի չափով վարկ` որը կազմելու էր շուրջ 25 մլն դոլար, իսկ մնացած 20 տոկոսը կամ 6 միլիոն 250 հազար ԱՄՆ դոլարը, ըստ նույն համաձայնագրի, համաֆինանսավորելու էր ՀՀ պետական բյուջեն:

Հիշեցնենք, որ նշված ժամանակահատվածում ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարարն էր Արմեն Աշոտյանը: Հիշեցնենք նաեւ, որ սույն թվականի մարտին, երբ Աշոտյանը նոր էր ազատվել զբաղեցրած պաշտոնից, «Հայկական ժամանակը» գրել էր.

«Լավատեղյակ աղբյուրներից մեզ հայտնի է դարձել, թե որն է իրականում Արմեն Աշոտյանին  պաշտոնից անսպասելի ազատելու պատճառը: ՀՀԿ-ՀՅԴ հայտնի բանակցությունների արդյունքում այդ պորտֆելը տրվեց ՀՅԴ-ին: Ըստ մեր աղբյուրների, սակայն, Սարգսյան- ՀՅԴ քաղաքական պայմանավորվածությունների ժամանակ ի սկզբանե խոսք անգամ չի գնացել կրթության եւ գիտության նախարարի պաշտոնը ՀՅԴ-ին տալու մասին: (...) Ըստ մեր հավաստի տեղեկությունների, ոլորտում բազմամյա փորձ եւ խորը կապեր ունեցող ՀՅԴ-ականներին հաջողվել է վերջին պահին Աշոտյանի վրա կոմպրոմատ գտնել եւ հասցնել Սարգսյանին: Խոսքը վերաբերում է գնումների (տենդերների) ժամանակ թույլ տրված որոշ չարաշահումների: Սրանով է բացատրվում Աշոտյանի անտեղյակությունը իր մոտալուտ ազատման մասին: Հիշեցնենք` Արմեն Աշոտյանը մեծ ոգեւորությամբ իր նոր կաբինետի պատերն էր ներկում, երբ շաբաթը ուրբաթից շուտ եկավ»:

Կրթության եւ գիտության նախկին նախարար, ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը երեկ հրաժարվեց վերոնշյալ չարաշահումների վերաբերյալ որեւէ մեկնաբանություն տալ` ասելով, որ շատ զբաղված է կարեւոր այլ գործով` կուսակցության առաջիկա համագումարի կազմակերպչական աշխատանքներով, բայց նաեւ նշեց, որ ինքն այդ չարաշահումների հետ կապ չունի:

«Կրթական ծրագրերի կենտրոն» ԾԻԳ-ի տնօրեն Գրիշա Հովհաննիսյանը նույնպես չցանկացավ մեկնաբանություն տալ` հիշեցնելով հարուցված քրեական գործի ու ընթացող քննության մասին: Նա, ի դեպ, այս պաշտոնում նշանակվել է սույն թվականի հունիսին: Վստահեցրեց, թե ԾԻԳ-ի ղեկավարի փոփոխությունը չարաշահումների հետ կապ չունի: Նախկին տնօրեն Հասմիկ Ղազարյանն այսօր զբաղեցնում է փոխտնօրենի պաշտոնը, քրեական գործին առնչվող մյուս անձինք նույնպես շարունակում են աշխատել:

Հասմիկ Ղազարյանի հետ կապ հաստատել մեզ չհաջողվեց: Գրիշա Հովհաննիսյանն էլ խորհուրդ տվեց սպասել քննության ավարտին, որը կտա բոլոր հարցերի պատասխանները. կա՛մ կպարզվի, որ չարաշահումներ իսկապես եղել են, կա՛մ էլ հանցակազմի բացակայության պատճառով կկարճվի քրեական գործը: 

«Վերահսկիչ պալատի 2014 թվականի ուսումնասիրությունից ու հաշվետվությունից հետո եղել է եւս մեկ ուսումնասիրություն` 2015-2016 թվականների վերաբերյալ, որի հաշվետվությունը դեռ ավարտված չէ: Հիմա նախորդ հաշվետվության արդյունքում դատախազությունն ուսումնասիրել է, քրեական գործ է հարուցել, հանձնել է քննչական կոմիտեին` հետագա ընթացքը ապահովելու համար: Սպասենք, տեսնենք արդյունքը»,- ասաց նա:

Իսկ թե ինչ հանգուցալուծում կունենա սույն քրեական գործը, թերեւս պարզ կդառնա ոչ հեռու ապագայում: Սցենարները կարող են տարբեր լինել եւ դրանց ընտրությունը կախված կլինի քաղաքական նպատակահարմարությունից. օրինակ վերջերս առողջարանային կեղծված ուղեգրերի առնչությամբ հարուցված աղմկահարույց քրեական գործը, որը դարձյալ չարաշահումներին էր վերաբերում, կարճվեց, ավելի վաղ սոցիալական ապահովության պետական հիմնադրամի նախկին նախագահ Վազգեն Խաչիկյանն ազատազրկման դատապարտվեց այդ ոլորտում թույլ տրված չարաշահումների պատճառաբանությամբ: Հաշվի առնելով, որ Արմեն Աշոտյանի ղեկավարած ոլորտի ընդգրկումը չափազանց մեծ է ու թերեւս յուրաքանչյուր ընտանիքի առնչվող, չպետք է բացառել, որ նախընտրական այս փուլում նրա գլխին ամպեր կկուտակվեն, որպեսզի համապատասխան մեսիջները գործեն բազմահազար այդ շահառուների դեպքում: