«Էրդողանի մարդ» համարվող Աթեշյանը կարող է Պոլսո պատրիարք դառնալ. կընդվզի՞ հայ համայնքը

Արամ Աթեշյանի վարկանիշը Պոլսի հայ համայնքի մոտ բարձր չէ, սակայն այնպես էլ չէ, որ նա աջակիցներ չունի համայնքում: Մեզ հետ զրույցում այսպիսի հայտարարություն արեց Ստամբուլում հրատարակվող «Ակոս» թերթի հայերեն էջերի խմբագիր Բագրատ Էստուկյանը՝ ընդգծելով, որ ընտրություն հայտարարելու դեպքում չի կարելի բացառել Աթեշյանի ընտրվելը, որպես Պոլսո պատրիարք:

Ինչպես տեղեկացրել ենք, Պոլսի հայոց պատրիարքարանում պատրիարքական փոխանորդ, արքեպիսկոպոս Արամ Աթեշյանի գլխավորությամբ երեկ հրավիրվել է հոգեւոր խորհրդի ժողով, որի ժամանակ ձայների մեծամասնությամբ որոշվել է՝ պատրիարք Մեսրոպ Մութաֆյանին ճանաչել «հանգստյան կոչված պատրիարք»՝ հաշվի առնելով, որ 2008 թվականից սկսած նա վատառողջ է եւ փաստացի անգործունակ:

Դա հիմք ընդունելով՝ ժողովում որոշում է կայացվել նոր պատրիարքի ընտրություն անցկացնելու համար համապատասխան դիմում ներկայացնել Թուրքիայի պատկան մարմիններին։

Նշենք, որ այսպիսի դիմում թուրքական իշխանություններին ներկայացվել է նաեւ 2008 թվականին, սակայն Թուրքիայի իշխանությունները նոր պատրիարք ընտրելու իրավունք չեն տվել՝ պատճառաբանելով, թե եկեղեցական կանոնադրության համաձայն, պատրիարքն ընտրվում է ցմահ եւ որ նոր պատրիարք կարող է ընտրվել միայն նրա մահից հետո: Դրա փոխարեն իշխանություններն առաջարկել են ընտրել պատրիարքի փոխանորդ: Դրա հիման վրա պատրիարքի փոխանորդ է ընտրվել արքեպիսկոպոս Արամ Աթեշյանը, որը հայ համայնքի կողմից ընկալվում է որպես «Էրդողանի մարդ»: Այդ կարծիքն ամրապնդվեց հատկապես Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանին Աթեշյանի գրած սկանդալային նամակից հետո:

Ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկելու Թուրքիայի հայ համայնքը՝ թրքահաճո համարվող Աթեշյանին թույլ չտալու դառնալ Պոլսո պատրիարք: Ովքե՞ր կարող են լինել պատրիարքի մյուս թեկնածուները: Այս հարցերի շուրջ զրուցել ենք Բագրատ Էստուկյանի հետ:

- Պարոն Էստուկյան, հայկական համայնքը որեւէ քայլ ձեռնարկո՞ւմ է Աթեշյանի ընտրությունը թույլ չտալու համար:

- Ես ասեմ, որ այն կիսատ-պռատ հայտարարությունը, որ երեկ արվեց, դեռեւս ոչինչ չի նշանակում: Հայտարարության մեջ նշված էր, որ կրոնական ժողով է գումարվել եւ որոշվել է, որ քանի որ Մեսրոպ պատրիարքը 8 տարի բացակայում է իր պարտականությունից, հետեւաբար, դիմում պետք է կատարվի Թուրքիայի բարձրակարգ իշխանություններին, որ ընտրության գործընթացը սկսվի: Սակայն այդ դիմումը, երբ պետք է կատարվի, ով պետք է կատարի՝ այս հարցերն անպատասխան են առայժմ: Հավանաբար, առաջիկա օրերին պիտի ձեւավորվի այս հարցերի պատասխանը: Ինչ վերաբերում է ակցիաներին՝ առանց ընտրության նշանակման այդ մասին խոսելը շուտ է: Դեռ դիմում ներկայացված չէ թույլտվություն ստանալու համար: Սպասենք այդ դիմումը լինի, թույլտվություն լինի, հետո կորոշենք ինչ քայլեր անել:

- Այս գործընթացը լեգիտի՞մ է՝ հաշվի առնելով, որ Պատրիարքն ընտրվում է ցմահ:

- Պաշտոնապես հայտարարվել է, որ Պոլսո պատրիարք Մութաֆյանն ուղարկվում է հանգստի, անգործունակ է ճանաչվում: Դա իրողություն է: Արդեն 8 տարի է, որ նա անգործունակ է, պատրիարքական աթոռը թափուր է, բայց այսօր հայտարարվեց: Եկեղեցականներն ասում են՝ մենք հրաշքների հավատում ենք, աղոթում ենք նրա ապաքինման համար, բայց տրամաբանական չէր դա:

- Ովքե՞ր պետք է ընտրեն նոր պատրիարքին:

- Եթե նման որոշում կայացվի, պետք է հանձնախումբ ձեւավորվի: Հանձնախումբը պետք է ձեւավորի պատրիարքարանի ներկայացուցիչներից:

- Հույս կա՞, որ արդար կլինեն այդ ընտրությունները:

- Անշուշտ կա, այդ առումով մենք շատ մտահոգություն չունենք:

- Եթե արդար ընտրություն տեղի ունենա, Աթեշյանը կկարողանա՞ ընտրվել:

- Նրա վարկանիշը շատ բարձր չէ, այնպես որ ես շատ հավանականություն չեմ կարող տալ, որ նա կընտրվի, բայց չեմ էլ կարող խոստանալ, որ անկարելի է բան է նրա ընտրվելը, քանի որ ինքն էլ իր կողքին կանգնած մարդիկ ունի:

- Հայկական համայնքից նրան սատարողներ կա՞ն:

- Այո, այսօրվա համայնքի վարչակազմի կարեւոր մի մասն իր կողքին է: Անուններով չեմ կարող թվարկել:

- Դուք որպես հայ համայնքի ներկայացուցիչ՝ ո՞ւմ կուզենայիք տեսնել որպես Պոլսո պատրիարք:

- Այդ մասին հայտարարություն անել չեմ ուզում: Որոշ հակումներ ունեմ, բայց դրանք հրապարակելը ճիշտ չեմ համարում: Համենայնդեպս, Աթեշյանը չի լինի:

- Պարոն Էստուկյան, իսկ դուք տեղեկություններ ունե՞ք, թե ընտրության նշանակման դեպքում ովքեր կարող են լինել Պատրիարքի թեկնածուները:

- Բացի Արամ Աթեշյանից, մենք 3 թեկնածուի անուն գիտենք: Նրանք են՝ Տեր Սահակ եպիսկոպոս Մաշալյանը, որը Էջմիածնի Գեւորգյան ճեմարանի տեսուչ էր, Գուգարաց թեմի առաջնորդ Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանը, Գերմանիայի թեմի առաջնորդ Գարեգին եպիսկոպոս Բեքչյանը: