Երևան
19 °C
Առաջիկա խորհրդարանական արտահերթ ընտրություններին մասնակցող «Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցության համար այս փուլում տնտեսական ծրագրերից առավել առաջնահերթ այլ հարցեր կան:
Կուսակցության ընտրացուցակի 5-րդ համար, տնտեսագետ, ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախկին նախագահ Բագրատ Ասատրյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց, որ առաջնայինը անվտանգային խնդիրներն են. ըստ նրա՝ ներքաղաքական կայունությունն ապահովելուց հետո հնարավոր կլինի որեւէ հարց, այդ թվում՝ նաեւ տնտեսական բարեփոխումների ծրագիր քննարկել:
Երկրորդ խնդիրն, ըստ նրա՝ կառավարման համակարգի կայունացումն է, որովհետեւ այսօր կառավարման համակարգ չկա. «Տնտեսական քաղաքականության մեջ ուղղակի ակնհայտ է անհետեւողականությունը, վճիռներ կայացնելու անընդունակությունը: Ցավոք սա տեղափոխվեց մի դաշտ, որը վտանգում է մեր տնտեսական ծրագրերի ընդհանրապես գոյությունը եւ վերաբերմունքն այդ ծրագրերի նկատմամբ»:
Ասատրյանն ասաց, որ կա հրապարակված 2021-23 թթ. միջնաժամկետ զարգացման ծրագիր, ունենք 2021 թ. բյուջե, սակայն իշխող ուժի նախընտրական ծրագրով նախատեսվում է տարեկան նվազագույնը 7, բարենպաստ պայմանների դեպքում 9 տոկոս տնտեսական աճ. «Որեւէ այլ ծրագրում չկա նման թիվ: Ես շատ լուրջ եմ վերաբերվում միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրին, որովհետեւ սրա հիման վրա ձեւավորվում է մեր երկրի ֆինանսական ծրագիրը: Հիմա անլուրջ է հայտարարել 7-9 տոկոս տնտեսական աճի մասին, բայց բյուջեով նախատեսել 3 տոկոս տնտեսական աճ: Առաջիկա տարիների համար էլ մաքսիմում 5 տոկոս է նախատեսված աճը, այդ 7 կամ առավել եւս 9 տոկոսը որտեղի՞ց եք ստանալու»:
Նա ընդգծեց՝ ՀԱԿ-ի լրջության կոչը բոլորին է վերաբերվում եւ ծրագրերը որոշիչ պետք է լինեն տնտեսական քաղաքականության համար:
Խոսելով իրենց ծրագրերի մասին, տնտեսագետը նշեց, որ 2017 թ. իրենց ծրագիրը 99 տոկոսով ուժի մեջ է մնացել, դրանց ավելացել է միայն անվտանգային խնդիրները լուծելու հետ կապված գործոնները:
«Անվտանգային խնդիրը պարզ է՝ բոլորն էլ ասում են՝ սահմանային խնդիրների կարգավորում: Ըստ իս, կարեւոր է նաեւ տարածքային զարգացման խնդիրը, կան վտանգված տարածքներ, եւ առաջնային պետք է լինի ենթակառուցվածքների զարգացումը՝ սկսած ճանապարհներից: Ընդհուպ մինչեւ տարածքային կոնկրետ ծրագրերի իրականացում, որը տեղում պետք է բերի բնակչության կայունության ամրապնդմանը կամ արտագաղթի կանխմանը»,- ներկայացրեց Ասատրյանը:
Ըստ նրա՝ հաջորդ խումբ խնդիրը սոցիալական կայունության ապահովմանն է վերաբերում:
«Մենք երկար տարիներ բավականին կայուն մակրոտնտեսական իրավիճակ եւ գնաճի ցածր մակարդակ ունենալուց հետո այս տարի տեղափոխվել ենք ռիսկային գնաճային ժամանակահատված, որը դժվար է ասել ինչքան է տեւելու: Սա նշանակում է՝ աղքատացում, բնակչության ամենակարիքավոր խավի վիճակի վատթարացում իր բոլոր հետեւանքներով եւ ոչ բարենպաստ պայմաններ կենսագործունեության համար, որի արտահայտությունն արդեն տեսնում ենք»,- ասաց տնտեսագետը՝ հավելելով, որ այս տարվա առաջին 3 ամիսների ընթացքում ՀՀ քաղաքացիների արտահոսքը կազմել է շուրջ 64 հազար ինչն աննախադեպ բարձր թիվ է:
Ասատրյանն ընդգծեց՝ կա ֆինանսական կայունության եւ արտաքին պարտքի կառավարելիության խնդիր, եւ իշխանությունները որեւէ կերպ չեն վերաբերվում այս խնդրին. «Մենք 2021 մտանք Կառավարության պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցության օրենքով սահմանված չափի խախտումով: Ի՞նչ են անելու, որեւէ մոտեցում ես չեմ տեսել»:
Խոսելով նախընտրական խոստումների մասին, նա նշեց, որ տարբեր ուժեր խոստանում են ներդրումներ՝ մեկը 1 մլրդ դոլարի, մյուսը 10 մլրդ, մեկ ուրիշը միանվագ 20 մլրդ դոլարի մասին. «Եկեք լրջանանք, որեւէ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների հոսք չի լինելու եւ այդ հոսքը 6-7 տարի է կրճատվում է, իսկ նախորդ տարվա պարտության ու քաղաքական եւ տնտեսական անորոշությունների պատճառով այդ հոսքը զրոյացել է, եթե չասենք՝ բացասական մեծության է հասել»:
Նրա կարծիքով՝ պետությունը այս դաշտում էլ պետք է մասնակցություն ունենա եւ պետք է ուղղակի առաջարկ անի պոտենցիալ ներդրողներին, ինչը հնարավորություն կտա վերակենդանացնել օտարերկրյա ներդրումների հոսքը:
Նա նշեց, որ դա գաղափարական իմաստով պետություն-մասնավոր համագործակցության կարեւոր հատվածներից եւ ՀԱԿ-ի ծրագրային կետերից մեկն է. «Սա ե՛ւ տնտեսական աշխուժացման, ե՛ւ ռեսուրսների ներգրավման իմաստով, կարծում եմ, դրական դերակատարություն կունենա: Իմ կարծիքով՝ այն ուժը, որը իշխանության կգա, պարտքային հնարավորությունների շեմը պետք է բարձրացնի, մի կարեւոր բայցով՝ ինչ-որ պահից հետո պետք է արձանագրել այն, ինչ ունես, եւ նոր պարտավորություններ պետք է վերցնել միայն հիմնավոր ծրագրի առկայության պարագայում»:
ՀԱԿ ծրագրային դրույթում մի կարեւոր հատված վերաբերում է կոռուպցիոն խնդիրներին. «Կոռուպցիան ամենամեծ չարիքն է, որը կոչնչացնի որեւէ նախաձեռնություն, կդատապարտի անհաջողության որեւէ մի ծրագիր: Առաջին փուլի հարցերը լուծելուց հետո պետք արդեն մտածենք զարգացման մասին: ՀԱԿ-ը տնտեսական քաղաքականության շուրջ 60 միջոցառում ունի»:
Ասատրյանը նշեց, որ 2007-08 թթ. ֆինանսատնտեսական ճգնաժամից հետո աշխարհը վերափոխվել է, անգամ ամենաազատական տնտեսությունները, օրինակ՝ ԱՄՆ-ն, գնացել են պետական միջամտությունների նոր մոդելի, եւ Հայաստանը պետք է գնա այդ ճանապարհով:
«Մեզ մոտ էլ էր նախկինում այդպես՝ սկզբում պետությունն էր միակ տնտեսվարողը, հետո մենք խնդիր էինք դրել պետությունը դուրս բերել տնտեսվարումից, բայց այսօր պետք է հակառակի մասին մտածել: Պետությունը պետք է մասնակցի բիզնես գործունեությանը՝ առաջարկներ ներկայացնի, ներդրողներին ինչ-որ երաշխիքներ տա: Պետք է մտածենք նաեւ բարձր տեխնոլոգիաների զարգացման մասին»,- ասաց Բագրատ Ասատրյանը:
Նա ընդգծեց՝ ապագայի հետ կապված առաջնահերթություն են կրթությունը, գիտությունը, քանի որ այսօր չկա մարդկային կապիտալի իմաստով այն պոտենցիալը, որը կարող է ինտենսիվ զարգացման հիմք հանդիսանալ:
Անդրադառնալով տարածաշրջանում կոմունիկացիաները բացելուն, տնտեսագետն ասաց, որ դա շանս է չխեղդվելու համար, ուղղակի այդ շանսը պետք է մտածված օգտագործել. «Բաց ճանապարհը դեռ երաշխիք չէ զարգացման համար, դա նախապայման է: Բայց բաց ճանապարհներից պետք է ճիշտ օգտվել, կոնկրետ խնդիրներ պետք է դրվեն՝ ում հետ, ինչպես»:
Հարցին՝ հարկային համակարգի վիճակն ինչպե՞ս է գնահատում, փոփոխությունների կարիք կա՞, Ասատրյանը պատասխանեց. «Հավերժական խնդիրներից է վարչարարությունը, որը պետք է զարգանա: Հարկային օրենսդրության զարգացման առումով տարբեր մոտեցումներ կան: Օրինակ՝ ես դեմ չեմ պրոգրեսիվ հարկման մեխանիզմին, բայց ես դեմ եմ, որ շատ աշխատավարձ ստացողը շատ հարկվի: Աշխատավարձ ստացող հարուստ մենք համարյա չունենք, իսկ հարուստների մեջ քիչ են մարդիկ, որոնք շատ եկամտահարկ են վճարում: Պետք է գնալ եկամուտների հայտարարագրման միասնական համակարգի»:
Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունն անհիմն է որակում կողմնակալության մեղադրանքները
Կոմիկ դերասանի համար չկա Հայաստան, իր հայրենիքը կնոջ ծագման երկիրն է, ամբողջ կապիտալն այնտեղ է հավաքում. Խաչատրյան
Կարի ֆաբրիկայում ինքնաշեն վերելակն ընկել է տնօրենի վրա. նրան տեղափոխել են հիվանդանոց
Մոսկվայի հյուրանոցի աշխատակազմն անակնկալ է մատուցել Նիկոլ Փաշինյանին. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Ռուսաստանը չի խառնվում Ադրբեջանի և Հայաստանի գործերին. Պեսկով
44-օրյա պատերազմում հերոսաբար զոհված Ռաֆիկ Հակոբյանի՝ սուր լեյկոզով մայրն առողջ երեխա է ունեցել
Ֆլորիդայի 67 շրջանից 51-ում արտակարգ դրություն է հայտարարվել. Բայդենը հետաձգել է այցը Գերմանիա և Անգոլա
Սևանին հարող լճափնյա տարածքներից ապօրինի տեղադրված 103 հատ խեցգետնորսիչ է դուրս բերվել
Հնդկաստանի դեսպանի հետ քննարկվել են կրթության ոլորտում համագործակցության հնարավորությունները
Ղազախստանը ողջունում է Հայաստանի և Ադրբեջանի փոխադարձ քայլերը՝ ուղղված խաղաղության պայմանագրի կնքմանը. Տոկաև
Մենք պատրաստ ենք ստորագրել Խաղաղության համաձայնագիրն այս ամիս. Նիկոլ Փաշինյան (տեսանյութ)
Սոցիալական ցանցերի միջոցով դեղամիջոցների իրացման դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)
ՀՀ-ն պատրաստ է ապահովել իր տարածքով բեռների, տրանսպորտային միջոցների և մարդկանց երթևեկության անվտանգությունը. Փաշինյան
Վերադառնալով հին գործին՝ հոգեբանական տրավմայից դուրս գալու համար ՀՀ քարտեզը ցուցադրել է առանց Սյունիք. Ղահրամանյան
Գլխավոր դատախազությունը արդարադատության նախկին նախարար Դավիթ Հարությունյանից բռնագանձման պահանջ է ներկայացրել
ՀՀ-ն պատրաստակամ է ամենասեղմ ժամկետում արդեն իսկ համաձայնեցված տեքստով ստորագրել Խաղաղության պայամանգիրը. Կոստանյան
ԱՊՀ երկրները մեր ամենամտերիմ ռազմավարական գործընկերներն են. Կրեմլում Պուտինի նախագահությամբ ընթանում է ԱՊՀ գագաթնաժողովը
Հունվարի 1-ից ՀՀ-Իրան պետական սահմանի հսկիչ կետում ծառայությունն ամբողջությամբ կիրականացնի ԱԱԾ սահմանապահ զորքը
Ինչ են քննարկել Նիկոլ Փաշինյանն ու Վլադիմիր Պուտինը. վարչապետի մամուլի քարտուղարը մանրամասներ է հայտնել
Սա հակապետական քաղաքականություն է՝ քաղաքականությամբ զբաղվող զավեշտաբանի շատ անհաջող թատերաշրջանի բացումն է. Դավոյան
Պուտինը, հավանաբար, Ալիևի և Փաշինյանի հետ քննարկել է «Զանգեզուրի միջանցք»-ի թեման. Պեսկով
Վճարել եմ յուրաքանչյուրիս համար 300 հազար դրամ, հետո գրագրությունը ջնջվել է. ինչպես է տղամարդը խարդախության զոհ դարձել
Կենսունակությունը կորցրած 1250 ծառ կհեռացվի. Երևանում շարունակվում են փոխարինման աշխատանքները
Անդրադարձ է եղել տնտեսության դիվերսիֆիկացիային. Պապոյանն ընդունել է Գերմանիայի դեսպանին, GIZ-ի, KfW-ի ներկայացուցիչներին
X-Group ընկերությունը խոստանում է 0,5 միլիոն դրամ «Դոմուս»-ի պահեստում բռնկված հրդեհի սկզբնական կադրերը տրամադրողին
Դոլարն ու եվրոն թանկացել են. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հոկտեմբերի 8-ին
Առանց Սյունիք Հայաստանի քարտեզը Ադրբեջանի պրոպագանդան է, բերել դա հումորի դաշտ, գիտակցված մանիպուլյացիա է. Դանիելյան
Ավտոբուսների վարորդները 200 լիտր դիզվառելիք են գողացել. «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ-ի ճարտարագետը դիմել է ոստիկանություն
Արձանագրենք՝ Հայկ Մարությանը համալրեց ՀՀ-ում Ալիևի խոսնակների շարքը. Հովհաննիսյանը՝ Երևանի նախկին քաղաքապետի մասին
Դատախազությունը պահանջում է Ալեքսանդր Սարգսյանից բռնագանձել 14 անշարժ գույք և շուրջ 6 միլիարդ դրամ
Վերջին ամիսների ընթացքում մենք ունեցել ենք բավականին ակտիվ քաղաքական երկխոսություն. Փաշինյանը՝ Պուտինին (լուսանկարներ)
Կոբախիձեն կարևորել է Հայաստանի, Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների խորացումը
Կվադրոբերներ ունե՞ք. Լավրովը Միրզոյանից հետաքրքրվել է նոր ենթամշակույթի մասին
Պուտինը հայտնել է՝ ինչ են քննարկել ՀՀ վարչապետի հետ և հաստատել ԲՐԻԿՍ-ի հրավերը (տեսանյութ)
Պուտինը հայտարարել է Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների դինամիկ զարգացման մասին (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանը ժամանել է Կրեմլ՝ ՌԴ նախագահի հետ հանդիպման (տեսանյութ)
Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիրը և թանգարանը հիմնանորոգման ընթացքում բաց են լինելու այցելուների համար
Էրդողանը Պուտինին ծննդյան օրվա կապակցությամբ «լավ թուրքական նվեր» է ուղարկել
WCIT 2024 միջոցառման հրավառությունն իրականացրած անձը չի ունեցել ՆԳՆ-ի կողմից թույլտվություն. կձեռնարկվեն միջոցներ
Առաջիկա օրերին սպասվում են անձրև, ամպրոպ, քամու ուժգնացում
