Ինչպիսի տարի էր 2020-ը ԵԱՏՄ երկրների համար եւ ինչ է սպասվում 2021-ին. պատասխանում է ԵՏՀ նախարարը

ԵԱՏՄ անդամ երկրները կորոնավիրուսի շրջանում որոշակի համագործակցությամբ փորձել են մեղմել առաջացած խնդիրները:

ՀԺ-ի հարցերին պատասխանել է Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի Արդյունաբերության եւ ագրոարդյունաբերական համալիրի հարցերով Կոլեգիայի անդամ (նախարար) Արտակ Քամալյանը:

- Պարո՛ն Քամալյան, ԵԱՏՄ երկրների համար ինչպիսի՞ տարի էր 2020-ը տնտեսական առումով: Ո՞ր ուղղությունն է միության տնտեսական շարժիչը եղել:

- 2020 թ. COVID-19 համավարակը մեծ բացասական ազդեցություն թողեց տնտեսության բոլոր ոլորտների, այդ թվում՝ արդյունաբերության վրա: Արդյունաբերական արտադրությունը ԵԱՏՄ-ում ընդհանուր առմամբ նվազել է 2,7%-ով. Ղրղըզստանում անկումը եղել է 6,6%, Ռուսաստանում՝ 2,9%, Ղազախստանում՝ 0,7%, Բելառուսում՝ 0,7% եւ Հայաստանում՝ 0,9%:

Չնայած այս ցուցանիշներին, արդյունաբերությունում իրավիճակը ավելի լավ էր, քան տնտեսության այլ ոլորտներում:

Այսպես, ՀՆԱ-ն ԵԱՏՄ-ում նվազել է 3,3%-ով, հիմնական կապիտալի ներդրումները՝ 4,2%-ով, մանրածախ առեւտրի շրջանառությունը՝ 4,1%-ով, բեռների շրջանառությունը՝ 5,3%-ով, ուղեւորների շրջանառությունը՝ գրեթե 2 անգամ (48,7%-ով):

Արտադրության ծավալների աճ է արձանագրվել մշակող արդյունաբերության 21 ոլորտներից 12-ում, նվազում՝ 9-ում:

Հատկանշական է, որ դեղագործական արդյունաբերությունը միակ ոլորտն էր, որով բոլոր պետություններում արձանագրվել է արտադրության ծավալների ավելացում:

Չնայած համավարակին եւ ամբողջ աշխարհում տնտեսական աճի տեմպերի ընդհանուր դանդաղմանը, Միության պետությունների ագրոարդյունաբերական համալիրը դրական արդյունքներ արձանագրեց:

5 տարվա ընթացքում (2020 թ.՝ 2015-ի համեմատ) Միության գյուղատնտեսական արտադրության աճը կազմել է 11,4 %, իսկ 2020 թ. արդյունքներով՝ 2019-ի համեմատ, ավելացել է 2,3 %-ով՝ մինչեւ 114,4 մլրդ դոլար: Միությունում հավաքվել է ավելի քան 164 մլն տոննա հացահատիկային մշակաբույսեր՝ 11%-ով ավելի, քան նախորդ տարում: Այդ թվում, Հայաստանում ավելացել են հացահատիկային մշակաբույսերի, կարտոֆիլի, բանջարեղենի համախառն հավաքները:

Ընդհանուր առմամբ՝ Միությունում ինքնաբավության մակարդակը գյուղատնտեսական արտադրանքի ու պարենի գրեթե բոլոր հիմնական տեսակներով կազմել է ավելի քան 93 տոկոս: Հացահատիկը, շաքարը, բուսական յուղերը, խոզի, ոչխարի միսը, ձուն եւ կարտոֆիլը Միության երկրներն ամբողջությամբ ապահովում են իրենց սեփական արտադրության հաշվին: Բացառություն են միրգն ու հատապտուղները (43 %), որոնք շարունակում են մեծ ծավալներով ներկրվել երրորդ երկրներից:

Գյուղատնտեսության արտադրությունը Հայաստանում ու Բելառուսում ավելացել է համապատասխանաբար 1,5 %-ով եւ 4,9 %-ով՝ բուսաբուծության արտադրանքի արտադրության ավելացման հաշվին, Ղազախստանում՝ 5,6 %-ով՝ ինչպես բուսաբուծության արտադրանքի արտադրության, այնպես էլ՝ անասնաբուծության արտադրանքի աճի հաշվին: Ղրղըզստանում եւ ՌԴ-ում աճել է համապատասխանաբար 1,1 %-ով եւ 1,5 %-ով՝ հիմնականում անասնաբուծության արտադրանքի արտադրության աճի հաշվին:

- Կորոնավիրուսի շրջանում անդամ երկրների համագործակցությունն ինչպե՞ս եք գնահատում:

- Վստահ կարող եմ ասել, որ չնայած սահմանները  փակելուն եւ կորոնավիրուսի հետեւանքով առաջացած բազմաթիվ ներքին խնդիրներին, համավարակը չի օտարացրել ու չի բաժանել մեր երկրները:

2020 թ. ապրիլին Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի անդամները հանդես եկան համատեղ հայտարարությամբ COVID-19 համավարակի կապակցությամբ: Հայտարարության կարեւորագույն թեզերից մեկը ապրանքների ազատ տեղաշարժի սկզբունքի պահպանումն էր, ներառյալ սոցիալապես կարեւոր ապրանքները, սննդամթերքը, բժշկական սարքավորումներն ու դեղամիջոցները, անհատական պաշտպանության բժշկական միջոցները: 2020 թ. դեկտեմբերին անդամ պետությունների ղեկավարներն առաջարկել են կազմակերպել կորոնավիրուսի դեմ «Սպուտնիկ-V» ռուսաստանյան պատվաստանյութի համատեղ արտադրությունը: Հանձնաժողովը ակտիվորեն մշակում էր այս հարցը Միության ներդրումային հարթակների ու դեղագործական բիզնես միավորումների հետ: Մի շարք առաջարկներ են նախապատրաստվել, որոնց մի մասն արդեն իրագործվում է:

Այսպես, 2020 թ. վերջին մեկնարկել է «Սպուտնիկ-V»-ի արտադրությունը Ղազախստանի Կարագանդայի դեղագործական կլաստերի բազայում: Պատվաստանյութի փորձնական խմբաքանակն արտադրվել է նաեւ Բելառուսում, արդյունաբերական արտադրությունն այնտեղ սկսվելու է մարտի վերջին: Հանձնաժողովի արդյունաբերական բլոկը ՌԴ ուղիղ ներդրումների հիմնադրամի հետ քննարկում է համատեղ արտադրություններին Հայաստանի եւ Ղրղըզստանի դեղարտադրողների ներգրավման հարցը:

- Ի՞նչ եք կանխատեսում 2021 թվականի համար. ԵԱՏՄ երկրները կկարողանա՞ն  վերականգնվել:

- Հանձնաժողովի արդյունաբերական բլոկի վերլուծության արդյունքները ցույց են տալիս, որ ԵԱՏՄ բոլոր երկրներում արդյունաբերական արտադրությունն աճում է ավելի արագ, քան՝ ՀՆԱ-ն: Հաշվի առնելով նշված գործոնները, մենք ակնկալում ենք, որ արտադրական արդյունաբերության աճի տեմպը մինչեւ 2021 թ. ավարտը կկազմի 3-3.5%:

Մենք դրական կանխատեսումներ ունենք տնտեսության ագրարային հատվածի համար: Այստեղ անհրաժեշտ է նշել անդամ-երկրների հստակ, ճշտված քաղաքականությունը ագրոարդյունաբերական համալիրի զարգացման հարցում:

Պետական կարգավորման միջոցառումների շնորհիվ, Միության գյուղատնտեսական արտադրության մեջ ներդրումների հոսքը 2019-ի վերջին կազմել է 16 միլիարդ դոլար, ինչը 1,5 անգամ ավելի է, քան 2015-ին:

Մեր կանխատեսումների համաձայն 2021 թ. սպասվում է, որ սննդամթերքի գրեթե բոլոր տեսակների ինքնապահովման մակարդակը կհասնի ավելի քան 97%-ի, բացառությամբ, ինչպես նշեցի՝ մրգերի եւ հատապտուղների:

- Միասնական տնտեսական մոդելի փոփոխության անհրաժեշտություն տեսնո՞ւմ եք, համագործակցության խորացման կարիք կա՞:

- Իհարկե, միավորման հետագա զարգացումը ենթադրում է նոր քայլերի իրականացում՝ կատարելագործելու տարբեր ոլորտներում միջպետական փոխգործակցության տնտեսական մեխանիզմները: Հաշվի առնելով Միությունում առկա հարաբերությունների մակարդակը, մեր անդամ երկրների ղեկավարները 2020-ի վերջին հաստատեցին Եվրասիական տնտեսական ինտեգրման զարգացման ռազմավարական ուղղությունները մինչեւ 2025 թ.:

Ռազմավարությամբ նախատեսված միջոցառումների եւ մեխանիզմների իրականացումը կնպաստի անդամ պետությունների տնտեսությունների զարգացմանը: Առաջիկայում կշարունակվեն աշխատանքները մեր երկրների արդյունաբերության եւ ագրոարդյունաբերական համալիրում ինտեգրման գործընթացները խորացնելու ուղղությամբ:

Մասնավորապես, կձեւավորվի հիմնական գյուղատնտեսական ապրանքների արտադրության եւ սպառման տարեկան բալանսը: Մենք անցնում ենք նաեւ ԵԱՏՄ անդամ երկրների ագրոարդյունաբերական համալիրների զարգացման երկարաժամկետ կանխատեսումների ձեւավորմանը, որոնք հաշվի կառնեն համաշխարհային ագրոպարենային շուկայի զարգացման հեռանկարները:

Տպել
4298 դիտում

Fly Arna-ի լիցենզիան կասեցված է. ՏԿԵ փոխնախարար

Իրանից ժամանած 7 բեռնատարում հայտնաբերվել է ցեմենտի մեջ թաքցված հսկայական քանակությամբ ծխախոտ (տեսանյութ)

ՀՀ վարչապետն ու ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը քննարկել են Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագիրը

Տրոլեյբուսը հայտնվել է խրամուղում. շինարարը կտուգանվի (տեսանյութ)

Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին

Վարչապետի որոշմամբ` նշանակվել է ՊԵԿ նախագահի առաջին տեղակալ

Մենք դավաճան, հող ծախող չենք, ձեր թիկունքում ոչ մի բան չենք անելու, թողեք այս ճանապարհով գնանք. Փաշինյանը՝ տավուշցիներին

«Երևան Սիթին» տուգանվել է 10 միլիոն, «Հայփոստ»-ը՝ 2,6 միլիոն դրամով

Առանձնապես խոշոր չափի «Մեթամֆետամինի» ապօրինի շրջանառություն երիտասարդ կնոջ և տղամարդու կողմից. նրանք կալանավորվել են

Նիկոլ Փաշինյանը «TikTok»-ում նոր շարք է սկսել (տեսանյութ)

Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Խրեմլուի ղեկավարը ո՞վ է. Փաշինյան

Պակիստանում երկրաշարժ է գրանցվել

Փետրվարին 150 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. հայտնի է տուգանքի չափը

Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած

Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում

Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից

ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին

Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

ԱԺ-ն նոր պատգամավոր ունի. Դավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնել է պատգամավորի մանդատը

Բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը բռնկվել է. ներսում հայտնաբերվել է 4 ուղևորի դին, վարորդի վիճակը ծանր է (լուսանկարներ)

«Միր» քարտերը կդադարեն աշխատել Հայաստանի գրեթե բոլոր բանկերի բանկոմատներում

Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման

Սահմանը կանցնի իմ տան միջով, զինվորների ներկայության դեպքում ինչպե՞ս ենք ապրելու էդ տանը. վարչապետը պատասխանել է բնակչին

Սա մեր ապագան կառուցելու միակ տարբերակն է, հեշտ հարց չէ. վարչապետը՝ Կիրանցի բնակիչներին (տեսանյութ)

Վարչապետը տիկնոջ հետ ներկա է գտնվել «...և նորից Գարուն» ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Ինչ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Փաշինյանի՝ Տավուշ այցի ժամանակ. մանրամասներ (լուսանկարներ)

Ես չեմ վիրավորում, ասում՝ «գյադեն հերդ ա», քոքից բռնվեք, կհանդիպենք․ Հովհաննես Դավթյանը՝ Արզաքանցյանին

Մենք պետք է թույլ չտանք պատերազմի սկսում․ ինչ է ասել վարչապետը տավուշցիների հետ հանդիպմանը

Պուտինն իրեն լեգիտիմություն տվեց՝ այլանդակությունները շարունակելու համար, ՌԴ-ին բարի ճանապարհ դեպի գերեզման. Սուքիասյան

Երևանն այս տարի կունենա 20 հա տարածք զբաղեցնող տնկարան, կտնկվի 2000 ծառ

ԱՄՆ-ն մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահին ընտրություններում հաղթելու համար․ Պատել

Ամեն խաղի պետք է պատրաստվենք, ինչպես վերջինի․ Հարոյանը՝ Կոսովոյի հավաքականի հետ խաղի մասին

Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ պաշտոնյաների խորհրդակցությունների ընթացքում անդրադարձ է եղել ՀՀ-ԵՄ գործընկերության խորացմանը

ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը․ ընտրողների 87,28% քվեները Վլադիմիր Պուտինինն է

Նռնակ, պայթուցիչ ու փամփուշտներ․ Կապանի բնակիչը փրկարարական ջոկատում հանձնել է ԼՂ-ից բերված զինամթերքը

Վրաստանի ԱԺ կրթության հանձնաժողովի նախագահը գալիս է Հայաստան․ մանրամասներ

Մկրտչյանը ԱՄՆ ՄԶԳ փոխկառավարչի հետ քննարկել է ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին աջակցության հարցում համագործակցությունը

Ինչ իրավիճակ է ՀՀ ճանապարհներին ժամը 20։00-ի դրությամբ

Վրաստանը պետք է ավելին անի Ռուսաստանին զսպելու համար․ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար

Երկու երիտասարդ վիճել են տաքսու վարորդի հետ, ապա դանակահարել ուղևորին