Գերեվարված անձանց նկարները հրապարակելը կարող է ապագայում բացասաբար անդրադառնալ նրանց կյանքին․ Գ․ Հայրապետյան

Անձնական տվյալները, ինչպիսիք են նաեւ մարդու պատկերը, կյանքի հանգամանքը, հայտնվելով համացանցում, այնտեղ մնում են հավերժ, եւ մարդը կորցնում է դրանց նկատմամբ վերահսկողությունը, ինչը կարող է հետագայում բացասաբար անդրադառնալ եւ միջամտել նրա կյանքին։ «Մեդիա կենտրոն»-ում այսօր հրավիրված առցանց քննարկման ժամանակ ասաց ՀՀ արդարադատության նախարարության անձնական տվյալների պաշտպանության գործակալության պետ Գեւորգ Հայրապետյանը՝ անդրադառնալով գերեվարված զինծառայողների լուսանկարների՝ համացանցում տարածվող անկառավարելի հոսքերին:

Պատերազմի ընթացքում եւ մինչ օրս էլ համացանցում տարածվում են պարտադիր զինվորական ծառայության մեջ գտնվող զինվորների կամ Արցախ մեկնած կամավորների լուսանկարներ, ծառայության վայրեր, անձնական այլ տվալներ․ որեւէ լուր չունենալով՝ հարազատները փորձում են գոնե այդ կերպ գտնել նրանց։ Խիստ կարեւոր եւ մարդկային նպատակներ հետապնդող այդ հրապարակումները, սակայն, կարող են ունենալ նաեւ բացասական հետևանքներ։

Անձնական տվյալների պաշտպանության գործակալության պետ Գեւորգ Հայրապետյանի խոսքով՝ մենք, որպես սոցիալական մարդիկ, մեր կյանքի այս կամ այն տվյալը կարող ենք հանրայնացնել, սոցիալական ցանցում հրապարակել, բայց երբ խոսքը գերության մեջ գտնվող կամ գտնված անձանց մասին է, նրանք չունեն վերահսկողության հնարավորություն, եւ հետագայում՝ տասը-քսան տարի անց, իրենց սերունդների համար էլ այդ դրվագը մնալու է հասանելի, ամեն անգամ որոնողական համակարգում այդ մարդկանց լուսանկարը կամ անուն-ազգանունը որոնելիս համակարգը դա բերելու է, եւ, ըստ էության, մարդիկ չեն կարողանալու օգտվել մոռացված լինելու կամ վիրտուալ մահվան իրենց իրավունքից։

Հայրապետյանը նշեց, որ գիտության ու տեխնիկայի զարգացմանը զուգահեռ մարդիկ միշտ չէ, որ ամբողջությամբ պատկերացնում են դրանց միջամտությունների ծավալը եւ հաշվի չեն առնում՝ կիրառվող միջոցը արդյո՞ք համաչափ է նպատակին, արդյո՞ք հնարավոր չէ դրան հասնել առավել նվազ միջամտության միջոցով։ «Մի կողմից ստացվում է, որ տվյալը զգայնություն ունի, մյուս կողմից մարդիկ, առանց հաշվի առնելու միջամտության ծավալները, այն, որ այդ տվյալը անգամ հարյուր տարի հետո շարունակելու է մնալ համացանցում, ռիսկային են դարձնում գերեվարված անձանց կյանքի այդ դրվագը հրապարակայնացնելը, հատկապես համացանցում ամեն մի վերահրապարակում կարող է բազմապատիկ էֆֆեկտ ունենալ, պատրվակ չէ, որ ինչ-որ տեղ ինչ-որ մեկը դա հրապարակել է, ամեն մարդ ունի իր լսարանը եւ ամեն մարդ ինֆորմացիայի գեներացնող եւ տարածող է, ինչը նշանակում է, որ որքան շատ մարդ է տարածում, այդքան բազմապատկվում է դրա հասցեատերերի թիվը, ուստի ամեն մարդ, ձեռնպահ մնալով տարածելուց, իրականում կարող է բան փոխել, որովհետեւ ավելի քիչ մարդկանց այդ ինֆորմացիան հասանելի կդառնա»,- ասաց Հայրապետյանը։

Նրա համոզմամբ՝ սա չի նշանակում, թե անձնական տվյալներն օգտագործել առհասարակ չի կարելի, բայց պետք է հաշվի առնել՝ ավելի նվազ միջոցներով նույն նպատակին հասնելու հնարավորությունը, պետք է փորձել դեմքերը ցույց չտալ, ապաանձնավորել կամ դիմել պատկան մարմիններին։ «Եթե հանդիպել եք տեսանյութի եւ նպատակ ունեք պետական մարմինների ուշադրությունը հրավիրել, ո՞րն է ավելի արդյունավետ․ տեղադրել սոցիալական էջո՞ւմ, թե՞ հասցեական ուղարկել տվյալ մարմնին, իհարկե, երկրորդը, մարդիկ պետք է հասկանան, որ գործ ունեն զգայուն թեմայի հետ, եւ որպես նպատակին հասնելու միջոցներ պետք է ընտրեն ոչ թե այն, որը հեշտ է, այլ այն, որն ավելի նվազ միջամտող է մարդու կյանքին»,- ասաց նա՝ ընդգծելով, որ հրապարակված տվյալների միջամտությունը կարող է ի հայտ գալ նաեւ շատ տարիներ անց։

Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեի նախագահ Աշոտ Մելիքյանի կարծիքով՝ ինֆորմացիոն ոլորտն այսօր աղետալի վիճակում է, ոտնահարվում են ինչպես ինքնակարգավորման մեխանիզմները, այնպես էլ պրոֆեսիոնալ նորմերը։ «Մի շաբաթ առաջ, երբ Ֆրանսիայի հրապարակում էին հավաքվել մշակույթի, գիտության ներկայացուցիչները եւ գլխավոր խնդիրը համարում էին անհետ կորածների եւ գերիների հարցի լուծումը, նրանցից մեկը կոչ արեց, որ հաջորդ հավաքին բոլոր այն մարդիկ, ովքեր ունեն գերեվարված հարազատ, նկարներով դուրս գան երթի, բայց, փառք Աստծո, գտնվեցին մարդիկ, որ խորհուրդ տվեցին դա չանել՝ հասկանալով, որ դա կարող է շատ ծանր հետեւանքներ ունենալ հենց այդ անձանց համար»,- ասաց Մելիքյանը՝ շեշտելով, որ հասարակությունը պետք է առաջնորդվի այդ «մի վնասիր» սկզբունքով, այլ ոչ թե թույլ տա, որ էմոցիաները դուրս գան սահմաններից։ «Պետք է հետեւել էթիկայի կանոններին եւ հասկանալ, որ, սենսացիայից բացի, գոյություն ունեն մարդկային ճակատագրեր, եւ պետք է ամեն ինչ անել դրանց չվնասելու համար»,- նշեց Մելիքյանը։

Մեդիափորձագետ Արթուր Պապյանի դիտարկումներով էլ՝ գերեվարված զինծառայողների լուսանկարները հրապարակվում են ինչպես ֆեյսբուքյան որոշ խմբերում, այնպես էլ տելեգրամյան ալիքներով, ուր ստեղծվում է կոնտենտ, որը մարդիկ տարածում են՝ ունենալով բարի նկատառումներ․ «Լինում են հրապարակումներ նաեւ ադրբեջանական ռեսուրսներում, որտեղից վերցնում ու տարածում են, այսինքն՝ կոնտենտը կա, շատ է, եւ երբեմն դժվար է հասկանալ՝ որն է հին, որը՝ նոր, այս առումով շատ քիչ է լուրջ աշխատանք իրականացվում»։

Պապյանը հիշեցրեց, որ գոյություն ունի փաստերի ստուգում մեխանիզմ, «մի վնասիր» սկզբունք, կողմերի հետ քննարկում, իսկ այսօր ԶԼՄ-ները, տրվելով շտապողականությանը, ունենալով երբեմն այլ մոտիվներ, տարածում են դրանք՝ խախտելով մասնագիտական լուրջ կանոններ․ «Վտանգները բազմաթիվ են․ ինչ-որ դեպքերում տեսնում ենք, որ գերիները արժանանում են հանրային պարսավանքի ինձ համար անհասկանալի պատճառներով, մարդիկ նրանց մեղադրում են՝ ասելով, թե ինչու են գերի հանձնվել․ գերության տրավմաները քիչ են, մի հատ էլ հասարակական տրավմայի են արժանանում, բացի այդ, այս մարդկանց հետ հարցազրույցներ են հրապարակվում՝ նշելով, թե որտեղ գերեվարվեցին, ինչպես եղավ, իսկ դա կարող է խնդիրներ առաջացնել մյուս գերիների համար»։ Պապյանը շեշտեց, որ զինծառայողների գերության կոնկրետ վայրեր նշելը անորոշ մթնոլորտ է ստեղծում տվյալ վայրում զինվոր ունեցող մյուս բոլոր քաղաքացիների համար։

Տպել
2269 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում