Թուրքիան շրջանցել է Չինաստանին՝ վարակակիրների թվով. ուր է անհետացել Էրդողանն ու ինչու են հալածում լրագրողներին

Կիրակի օրը՝ ապրիլի 19-ին, Թուրքիան առաջ անցավ Չինաստանից՝ Covid-19-ով վարակակիրների թվով: Բայց չնայած համաճարակի մասշտաբներին, թուրքական իշխանությունները դեռեւս չեն հայտարարում կարանտին ողջ երկրի տարածքով, քանի որ վախենում են երկրի տնտեսության՝ փակուղու առաջ կանգնելու վտանգից, գրում է BBC-ն:

Վիրուսի շուրջ նաեւ քաղաքական դրամա է հասցրել հասունանալ. Ստամբուլի եւ Անկարայի քաղաքապետները պարետային ժամի մասին իմացել են քաղաքային լրատվությունից միայն, ՆԳՆ-ն հետաքննել է նրանց գործողությունները, իսկ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը կորել է հանրային կյանքից:

Ինչպես ցանկացած մասսայական իրադարձության ժամանակ, այնպես էլ հիմա, Թուրքիայում լրագրողներին ձերբակալում են քննադատական հրապարակումների համար, իսկ պատգամավորները ցանկանում են սոցցանցերի նկատմամբ վերահսկողությունը ավելի խստացնել:

Իրականության հետ առերեսումն ու ձախողումը

Համաճարակի վախեցնող իրականության մասին թուրքերը կասկածներ ունեին դեռ փետրվարին, երբ համաճարակը բռնկվեց հարեւան Իրանում: Կարճ ժամանակ անց Իրանի հետ սահմանը Թուրքիան փակեց, սակայն երբ մարտի 11-ին Թուրքիայում գրանցվեց կորոնավիրուսի առաջին դեպքը, երկրի առողջապահության նախարար Ֆահրեթթին Քոջան թերագնահատեց առկա վտանգը:

«Կորոնավիրուսն այդքան ուժեղ չէ, որ մտնի Թուրքիայի կանխարգելիչ միջոցառումներից ներս»,-ասել էր Քոջան:  Սակայն շուտով նա էլ թողեց լավատեսությունն ու մարտի 23-ին քաղաքացիներին ուղղված տեսաուղերձում  խոստովանեց, որ համաճարակը ներառել է ամբողջ Թուրքիան:

Ապրիլի 10-ին թուրքական 31 քաղաքաներում կարանտին սահմանվեց, այդ թվում՝ Ստամբուլում եւ Անկարայում:Արտասովոր այս իրավիճակը երկրում իրական քաոսի պատճառ դարձավ: Բանն այն է, որ կարանտին սահմանելու մասին Թուրքիայի կառավարությունը հայտարարել էր ապրիլի 9-ին՝ կարանտինային ռեժիմի ուժի մեջ մտնելուց 2 ժամ առաջ, քաղաքապետներին տեղյակ չէին պահել, բնակչության շրջանում էլ կարանտինը խուճապի ու խառնաշփոթի պատճառ դարձավ:

Համացանցը կարճ ժամանակում լցվեց կադրերով, որտեղ մարդիկ խանութներում կուտակվել էին տասնյակներով, խուճապահար գնումներ էին կատարում, փողոցներում սովորականից մարդաշատ էր, արդյունքում՝ վիճաբանություններն ու ծեծկռտուքները մի քանի տասնյակ: Այսպիսով, պարետային ժամը ձախողվել էր, այդ ամենի հետեւանքով հրաժարական տվեց երկրի ՆԳ նախարար Սուլեյման Սոյլուն: Նախագահ Էրդողանը Սոյլուին Անկարայից Ստամբուլ կանչեց, ապա անձնապես խոսելուց հետո հայտարարեց, որ հրաժարվում է ընդունել վերջինիս հրաժարականը:

Ո՞վ է իրականում իշխանությունը

Ստամբուլում՝ եվրոպական ամենախիտ բնակեցված քաղաքներից մեկում կարանտինի եւ պարետային ժամի սահմանումից հետո, միայն պաշտոնական տվյալներով,  խանութներ է ներխուժել 270 հազար մարդ:

Թուրքիայի տնտեսությունը վայրէջքային փուլ էր մտել դեռ 2019-ի գարնանը ՝ թուրքական լիրայի եւ ֆոնդային բորսայի անկումից հետո, տոկոսադրույքների բարձրացման եւ գնաճի ֆոնին: Ընդդիմությունը կարծում է, որ սա խնդրի մի մասն է. Երկրի ֆինանսական քաղաքականությունը որոշում է նախարար եւ գլխավոր գանձապահ Բերատ Այբարակը՝  նախագահի փեսան (նա ամուսնացած է Էրդողանի ավագ դստեր հետ):

Անհավասարությունն ու տնտեսական ճգնաժամը ուղեկցվում են կենտրոնական և տեղական իշխանությունների միջեւ մրցակցությամբ: Ստամբուլում գործում են սոցիալական ծառայություններ. բացվելեն անվճար ճաշարաններ, իսկ քաղաքային իշխանությունները եւ բարեգործական ընկերություններն օգնում են ամենաաղքատներին: Բայց նախագահը չի սիրում ինքնագործունեություն: Օրինակի համար կարելի է նշել, որ Անկարայի ու Ստամբուլի քաղաքապետարանների նկատմամբ երկրի ՆԳՆ-ն քննություն է սկսել՝ կորոնավիրուսի դեմ պայքարի համար հանգանակություն կազմակերպելու պատճառով: Նշվում է, որ իբր, քաղաքապետարաններն իրենց այս քայլը չեն համաձայնեցրել իշխանության հետ, 2 քաղաքապետարանների հաշիվները սառեցվել են, իսկ Էրդողանը հայտարարել է միջոցների հանգանակության սեփական նախաձեռնության մասին:

Ստամբուլի քաղաքապետը հայտնել է, որ իրենց հաշիվների սառեցման պային իրենք արդեն 900 հազար լիրա (մոտ 130 հազար դոլար) են ստացել, սակայն Էրդողանը մեղադրել է 2 քաղաքներին՝ պետության ներսում պետություն ստեղծելու հանդգնության մասին: Այստեղ ուշագրավ է նաեւ այն, որ 2 քաղաքապետերն էլ ընդդիմադիր Հանրապետական կուսակցության անդամ են: Նրանք պահանջում են նախագահից՝ իրենց քաղաքներում մշտական կարանտին սահմանել, իսկ առհասարակ, ըստ նրանց, լավ կլիներ ամբողջ երկրում համազգային մեկուսացում հայտարարել՝ ինչպես Իտալիայում կամ Ֆրանսիայում է: Փոխարենը երկրի 31 համայնքներում արգելվում է տնից դուրս գալ ոչ աշխատանքային օրերին, իսկ աշխատանքային օրերին՝ 65-ից բարձր տարիքի անձանց միայն:

Ձերբակալություններ՝ լայքերի համար

Քաղաքապետերի ինքնագործունեությունների համար պատիժներից առավել խիստ է սոցցանցերի նկատմամբ վերահսկողությունը: Երկրի ՆԳՆ-ն ունի սեփական թիմերը՝ սոցցանցերի քննադատական հոդվածների ու գրառումների նկատմամբ վերահսկողություն սահմանելու համար: Այդ գրառումների հեղինակների, ինչպես նաեւ գրառումները հավանողների (լայքողների) նկատմամբ քննություն է սկսվում: Միայն 1 ամսում Թուրքիայի ոստիկանությունը ավելի քան 3500 «պրովակացիոն» գրառում է հայտնաբերել կորոնավիրուսի թեմայով, 616 անձի նկատմամբ գործ է հարուցվել, ձերբակալվել է 229 մարդ, որոնց թվում մեծաթիվ են լրագրողները:

Այս հալածանքները մեծամասամբ իրականցվում են Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի անմիջական հրահանգներով ու պահանջներով: Թուրքիան արդեն վաղուց է ավտորիտար պետության համբավ վայելում, եւ դա կոտրել հնարավոր չէ՝ անգամ կորոնավիրուսի օրերին:

Էրդողանը երկիրը կառավարում է 2003-ից, սահմանադրական բարեփոխումների արդյունքում երկիրը դարձել է նախագահական, ինչի արդյունքում նա երկրի նախագահի պաշտոնում է լինելու առնվազն մինչեւ 2029 թվականը: Էրդողանը սիրում է ճառեր, ելույթներ, քննադատություններ, ասուլիսներ, սակայն համաճարակի բռնկումից ի վեր նա գրեթե անհետացել է հանրային հարթակներից: Պատճառները գրեթե անհայտ են:

Նշենք, որ ապրիլի 19-ի երեկոյան Թուրքիայի առողջապահության նախարար Ֆահրեթթին Քոջայի հաղորդած տվյալների համաձայն՝ երկրում կորոնավիրուսով վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 86․306-ի։

Այսպիսով, Թուրքիան վարակակիրների թվով անցել է Չինաստանին (82.735)  եւ այս ցուցանիշով հայտնվել աշխարհի երկրների 7-րդ հորիզոնականում։  Համաճարակի ամբողջ ժամանակահատվածում  կորոնավիրուսից երկրում մահացել է 2017 մարդ:

Տպել
3197 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում