Խոսքի ազատության եւ «մի վնասիր» սկզբունքի փխրուն սահմանը

Լրատվամիջոցների ղեկավարներն ու լրագրողական կազմակերպությունները մեկը մյուսի ետեւից մտահոգություններ են հնչեցնում, թե օգտվելով արտակարգ դրությունից՝ իշխանությունները փորձում են լռեցնել ազատ խոսքն ու Հայաստանում գրաքննություն հաստատել։ Անգամ տեսակետներ են հնչում, թե արտակարգ դրություն հայտարարելու հիմնական նպատակը հենց դա էր, ու հիմա իրավապահ մարմինները լրատվամիջոցների ու սոցկայքերի օգտատերերի նկատմամբ ոչ իրավաչափ քայլեր են ձեռնարկում՝ ստիպելով հեռացնել անգամ այն հրապարակումները, որոնք անմիջական կապ չունեն կորոնավիրուսի համաճարակի հետ։

Փորձենք հասկանալ, թե որքանով են արդարացված այս մտահոգությունները, եւ ինչ է տեղի ունենում իրականում։

Այո, իսկապես էլ, արտակարգ դրությամբ պայմանավորված՝ ԶԼՄ-ներին առնչվող սահմանափակումների հարցում ավելի հստակ ձեւակերպումների անհրաժեշտություն կա, որովհետեւ անհասկանալի է, օրինակ, թե ինչ չափանիշներով պիտի որոշվի՝ տվյալ հրապարակումը խուճապ առաջացնո՞ւմ է, թե ոչ։ Եվ այս անորոշությունը, այո, տեսականորեն կարող է իշխանությունների մեջ գայթակղություն առաջացնել՝ արգելելու իրենց համար տհաճ ցանկացած հրապարակում։ Առայժմ նման բան չի եղել ու վստահաբար՝ չի էլ լինի, բայց զուտ տեսականորեն նման բան իսկապես հնարավոր է։ Այլ հարց է, որ եթե անգամ այդպիսի բան լինի, դա որեւէ արդյունք չի տա. ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների զարգացման այսօրվա մակարդակի պայմաններում հասարակությունից որեւէ բան թաքցնելը պարզապես անհնար է, եւ որեւէ «արգելված լուր» հաստատ տասնապատիկ ավելի մեծ արագությամբ կտարածվի։

Բայց նաեւ՝ այնպես չպետք է լինի, որ իշխանությունները պարտավոր են հնարավոր բոլոր միջոցներով պայքարել կորոնավիրուսի տարածման դեմ, իսկ մյուսներն իրավունք ունեն ցանկացած ձեւով խանգարել նրանց, եւ որեւէ մեկը չի կարող ոտնահարել նրանց այդ իրավունքը։ Նախ՝ այս հարցում «իշխանություններ» եւ «մյուսներ» չկան, սա բոլորիս խնդիրն է, եւ երկրորդ՝ եթե իշխանությունները մեծ պարտավորություններ ունեն, ուրեմն պիտի նաեւ մեծ լիազորություններ ունենան։ Այլ հարց է, որ կոնկրետ ԶԼՄ-ներին վերաբերող սահմանափակումների հարցում այդ լիազորությունները պիտի շատ զգուշորեն եւ պրոֆեսիոնալ բարձր մակարդակով կիրառվեն, ցանկալի է՝ նաեւ լրագրողական կազմակերպությունների անմիջական մասնակցությամբ։

Իսկ մեծ հաշվով՝ խնդիրն այն է, որ Հայաստանում դասական իմաստով լրատվական դաշտ չկա կամ գրեթե չկա։ Լրատվամիջոցների գերակշիռ մեծամասնությունն ըստ էության ոչ թե լրատվամիջոց է, այլ քաղաքական պայքարի «հատուկ ստորաբաժանում», որի նպատակը ոչ թե հանրությանն անաչառ տեղեկատվությամբ ապահովելն է, այլ «հրամանատարի» (սեփականատիրոջ կամ պատվիրատուի) հանձնարարությունները կատարելը։ Եթե դա այդպես չլիներ՝ խնդիրը շատ ավելի հեշտությամբ կկարգավորվեր։ Լրատվամիջոցների ղեկավարներն իրենք համաձայնության կգային, թե ինչ է կարելի, եւ ինչն է անթույլատրելի արտակարգ դրության պայմաններում ու կաշխատեին «մի վնասիր» սկզբունքով»։ Հիմա դա հնարավոր չէ, որովհետեւ շատերի գործունեության նպատակը, ցավոք, հենց «վնասելն» է։ Ինչը գուցեեւ նորմալ կլիներ ցանկացած այլ պարագայում՝ խոսքի ազատության տեսանկյունից, բայց արտակարգ դրության պայմաններում անընդունելի է։ Իրավիճակը կկարգավորվի՝ էլի թող «վնասեն», ինչքան ուզում են (կամ ինչքան պահանջում են պատվիրատուները), բայց հիմա դրա ժամանակը չէ։

Հ.Գ. Արտակարգ դրության պայմաններում ԶԼՄ-ների «խախտումներով» զբաղվողներին էլ խորհուրդ կտայինք ավելի մեծ պատասխանատվությամբ մոտենալ հարցին ու չփորձել արջի ծառայություն մատուցել իշխանություններին։ Իշխանությունները, վստահաբար, ոչ դրա կարիքն ունեն, ոչ էլ ցանկություն ունեն մեկ միլիմետրով անգամ նվազեցնել խոսքի ազատության սահմանները։

Տպել
3549 դիտում

Զինծառայողը ականապայթյունային վնասվածք է ստացել

Միրզոյանը Սերբիայի ԱԳ նախարարի հետ հեռախոսազրույցում ընդգծել է Հարավային Կովկասում հարատև խաղաղության կարևորությունը

Կորոնավիրուսի ժամանակ 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա Առողջապահության նախարարությունից հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ

Ռեստորանի մոտ մեքենաներ են բախվել․ դրանցից մեկը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց, բախվել օբյեկտներից մեկի պատին

Հիմա հեշտ է պառկել ասֆալտին ու ցույց տալ, թե փրկում եք հայրենիքը․ Սաֆարյանը՝ ԱԺ նախկին գործընկերներին

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 20 սահմանային սյուն է տեղադրվել

ԱԺԲ-ի հանրահավաքի ժամանակ բռունցքով ոստիկանության ծառայողի գլխին հարվածած կինը ձերբակալվել է

Հակոբ Արշակյանը Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի փոխնախագահին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Պապոյանն ու ՌԴ դեսպանը քննարկել են Վերին Լարսով Վրաստանից Ռուսաստան տանող ճանապարհով բեռնափոխադրումների խնդիրները

Տաքսու մեջ ծխելու հետ կապված վեճի ժամանակ ուղևորը քիմիական նյութ է փչել վարորդի դեմքին․ վերջինս այրվածքներ է ստացել

Հնդկաստանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է Հայաստանին զենք մատակարարելու վերաբերյալ Ադրբեջանի քննադատությանը

ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբեր են մեկնել Ոստիկանության բաժիններ՝ այսօր բերման ենթարկված անձանց տեսակցելու համար

Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 25-ին

«Խաղաղության խաչմերուկը» Հայաստանի տեսլականն է դեպի խաղաղություն. Սիմոնյանը՝ Սիրիայի խորհրդարանի փոխխոսնակին

Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև եռակողմ պայմանավորվածությունները շարունակում են մնալ արդիական. Զախարովա

Կարծում եմ՝ պետք է քննարկենք այդ հարցը․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Ադրբեջանից Հայաստան գազ ներկրելու՝ Իլհամ Ալիևի առաջարկի մասին

ՀՀ-ն ԱՄՆ-ին է հանձնել հետախուզման մեջ գտնվող ամերիկացուն

ԵԽ գրասենյակի ղեկավարն ու Պապիկյանը քննարկել են համատեղ իրականացվող ծրագրի մանրամասները

Ուժերը մեզ վրա է պատո՞ւմ, թե չեն ընկալում ՀՀ-ն որպես անկախ պետություն. Սիմոնյան

Բերման է ենթարկվել բողոքի ակցիաների 29 մասնակից

Գառնիկ Դանիելյանին տեղափոխել են հիվանդանոց

Ռուսաստանում մեկնաբանել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առաջին սահմանային սյան տեղադրումը

Բերման են ենթարկվել Էդգար Ղազարյանը, Նաիրա Զոհրաբյանն ու Երևանում կազմակերպված ակցիայի այլ անդամներ

Տավուշում ԵԿՄ մեքենան վնասելու, խուլիգանության գործով ձերբակալված «Մարտական եղբայրության» հիմնադիրը կալանավորվել է

Ապրիլի 17-22-ին գրանցված առավելագույն ջերմաստիճանները գերազանցել են բոլոր պատմական արժեքները. անոմալ տաքը կպահպանվի

Քանի դեռ ժողովրդին ոչ մի բան չունեն առաջարկելու, 20, 30, 40 հոգով հավաքվելու են գոռգռան և գնան տներով. Սիմոնյան

Վազգենը որ գար, կասեր՝ «արա, ամբողջ կյանքում «наша раша»-ի տակ տնքալով պարողը իրավունք չունի սահմանից խոսել. Խաչատրյան

ԱԺ Հայաստան-Ֆրանսիա բարեկամական խումբը ֆրանսիացի գործընկերների հետ քննարկել է երկուստեք հետաքրքրության հարցեր

Դրսից թելադրված բան է․ Սիմոնյանը մանրամասնեց, թե ովքեր են ՀՀ-ում ընդդիմախոսները

Հայաստանը դիմացել է, նա գրում է իր և իր ժողովրդի ապագան. Ֆրանսիայի վարչապետ

12 կմ արդեն սահմանազատված է, թե Ալիևը ՌԴ-ի ու Թուրքիայի հետ սակարկելու համար ինչ կասի, չի հետաքրքրում․ Սիմոնյան

Ադրբեջանցին զարթնելու է, տենա՝ եռագույնը ծածանվում է Կզըլ Հաջիլիի բարձունքի վրա, դրա մասին ինչո՞ւ չեք խոսում. Սիմոնյան

Տեղեկատվական հոսքերով փորձ է արվում հրամցնել, թե բազմաթիվ, այդ թվում՝ միջպետական ճանապարհներ են փակ. Չախոյան

ՌԴ ԱԳՆ-ն ափսոսանք է հայտնել, որ Հայաստանում շարունակում են «ՀԱՊԿ-ի հասցեին հրապարակային քննադատություն թույլ տալ»

Ով ինտերնետ մուտք ունի, ասում է՝ հանձնում են, գնաս վզից բռնես, սկսում է հեքիաթներ պատմել․ Սիմոնյան

Մենք միշտ Հայոց ցեղասպանությունն ընկալել ենք որպես մեր սեփական ցավ ու դժբախտություն. Զախարովա

Պատրաստ եմ վարչապետի հետ կիսել պատասխանատվությունը․ Անահիտ Ավանեսյան

Աստիճանաբար կտաքանա մի քանի աստիճանով. արևոտ, առանց տեղումների օրերը կշարունակվեն

Գերասիմ Վարդանյանը բերման է ենթարկվել

«Ծիծեռնակաբերդ»-ում Աննա Հակոբյանի և դստեր դեպքով քննչականում քրեական վարույթ է նախաձեռնվել․ կան ձերբակալվածներ