Ինչու՞ է պետական համակարգը դիմադրում հեղափոխությանը

21/12/2019 schedule15:30

Վարչապետ Փաշինյանի հայտարարությունը, թե «ամբողջ պետական համակարգը դիմադրում է հեղափոխությանը», շատերը գնահատեցին այսպես՝ Փաշինյանը փաստորեն ինքն իրեն է քննադատում, որովհետեւ պետական կառավարման համակարգի ղեկավարն ինքն է, առանցքային պաշտոններում էլ իր կադրերն են: Ու անմիջապես էլ համապատասխան եզրակացություն արեցին՝ Փաշինյանը խոստովանում է, որ հեղափոխությունը ձախողվել է:

Իրականում պետք էր այլ եզրակացություն անել՝ հեղափոխությունը չի ավարտվել, այլ մտել է շատ ավելի բարդ փուլ: Որովհետեւ պետական կառավարման համակարգն իսկապես դիմադրում է: Իսկ թե ինչու՝ փորձենք հասկանալ:

Պետական կառավարման համակարգի վերին օղակներում՝ նախարարներ-փոխնախարարներ, մարզպետներ-փոխմարզպետներ եւ այլն, հիմնականում Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական թիմի անդամներն են, իսկ միջին եւ ստորին օղակներում՝ առավելապես նախկին իշխանությունների օրոք համակարգ մտած պետծառայողներ: Իսկ Հայաստանում պետական կառավարման համակարգը տասնամյակներ շարունակ աշխատել է բոլորովին այլ մեխանիզմով: Աշխատելու հիմնական մոտիվացիան եղել է կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավվելու եւ անձնական բարեկեցությունն ապահովելու հեռանկարը, եւ պատահական չէ, որ պետական շատից-քչից լուրջ պաշտոններ զբաղեցնողները, չնչին բացառություններով, շատ արագ հարստանում էին: Այսօր այդ մոտիվացիան գործնականում վերացել է՝ կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավվելը չափազանց վտանգավոր է: Իսկ եթե մոտիվացիա չկա՝ չկա նաեւ աշխատելու ձգտում: Օրինակ՝ նախկինում նախարարությունները կամ մարզպետարանները ձգտում էին առավելագույն թվով տարբեր «ծրագրեր իրականացնել», որովհետեւ այդ գումարների 15-20 տոկոսը, եթե ոչ ավելին, պաշտոնյաների գրպանն էր մտնելու՝ հստակ քվոտաներով, ըստ աստիճանակարգի: Իսկ հիմա շատերը մտածում են՝ ո՞վ «զահլա ունի» որեւէ ծրագիր իրականացնել, եթե, միեւնույն է, «մեջը քյար չունեն»: Ավելի լավ չէ՞ հանգիստ վայելել բարձր աշխատավարձն ու պաշտոնի ընձեռած մյուս հնարավորությունները եւ պարզապես սուրճ խմելով սպասել աշխատանքային օրվա ավարտին: Կամ, ասենք, նախկինում իրավապահները լավ էլ եռանդով ինչ-որ հանցագործություններ էին բացահայտում, որովհետեւ 10 գործերից 9-ի դեպքում մի բան կպոկեին ու կկոծկեին, իսկ հիմա, քանի որ անձնական շահագրգռվածությունն ավելի թույլ է, գերադասում են մեծ ակտիվություն չցուցաբերել: Կամ, ենթադրենք, որեւէ համայնքում որեւէ չինովնիկ ինչ-որ մեկին շինթույլտվություն տալ-չտալու որոշում պիտի ընդունի: Նախկինում դա չինովնիկի համար տոն էր՝ վերցնում էր կաշառքն ու տալիս թույլտվությունը: Իսկ հիմա դա բացառված է: Չինովնիկը կամ պիտի մերժի (դրանից «քյար չկա»), կամ օրենքով սահմանված կարգով տա այդ թույլտվությունը (սրանից նույնպես անձնական «քյար չունի»): Բնականաբար՝ գերադասում է ընդհանրապես ոչինչ չանել եւ ամիսներով ձգձգել գործը:

Հնարավո՞ր է արդյոք կարճ ժամանակում լուծել այս հարցը՝ բոլոր «սուրճ խմողներին» հեռացնել համակարգից ու նրանց փոխարինել նոր, երիտասարդ կադրերով: Դա չափազանց բարդ է, որովհետեւ հայտնի չէ, թե որտեղից կարելի է գտնել այդ երիտասարդներին՝ երկար տարիներ Հայաստանի բուհերը «սաքուլիկներ» են բուծել, իսկ նորմալ երիտասարդները կամ հետագայում «սաքուլիկներ» են դարձել՝ հայկական իրականությունում իրենց տեղը գտնելու համար, կամ արտագաղթել են: Այսինքն՝ գործնականում չկա այն սերունդը, որը պիտի փոխարինի պետական կառավարման համակարգի մի քանի հազար չինովնիկներին, նոր գաղափարներով մտնի համակարգ ու սկսելով ամենաներքեւի օղակներից՝ քայլ առ քայլ աճի եւ դառնա պրոֆեսիոնալ պետծառայող: Իսկ նրանք, ովքեր շրջանցելով այդ ամբողջ շղթան՝ միանգամից հայտնվել են համակարգի ամենավերին օղակներում, որպես կանոն՝ ոչ միայն լավ չեն տիրապետում կառավարման նրբություններին, այլեւ համարում են, որ իրենց բացառիկ արժանիքների համեմատ նախարարական կամ մարզպետական աշխատավարձը չնչին բան է, իրենք շատ ավելիին են արժանի, հետեւաբար՝ հասարակությունը պիտի իրենցից ոչինչ չպահանջի ու գոհ լինի, որ այդքան էլ աշխատում են ու կոռուպցիայով չեն զբաղվում:

Մի խոսքով՝ համակարգի դիմադրությունը լուրջ է եւ միանգամից ջարդել հազիվ թե ստացվի: Բայց որ մեզ նոր որակի պետական կառավարման համակարգ է պետք՝ դա հաստատ: Եվ այդ ուղղությամբ արվող քայլերն, ի դեպ, արդեն երեւում են՝ անկախ նրանից, թե երբ կզգացվեն շոշափելի արդյունքները:

Տպել
2632 դիտում

Վարչապետն ընդունել է Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի նախագահին․ անդրադարձ է կատարվել ծրագրերին և նախաձեռնություններին

Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից հետո պատահաբար այնտեղ հայտնված և մարդկանց ծխից 35-ամյա Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է

Կրակը մարելուց հետո այրված շինությունում տղամարդու դի է հայտնաբերվել

Նարեկ Մանթաշյանին նոր մեղադրանք է առաջադրվել

Զինծառայողն ինքնասպան է եղել համածառայակիցների և իր ոչ կանոնադրական հարաբերությունների պատճառով․ վարույթը դատարանում է

Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ աջակցությունը արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին

Հայուհի Վարսեն Աղաբեկյանը Պաղեստինի արտաքին գործերի նախարար է նշանակվել (լուսանկար)

Աննա Հակոբյանը մասնակցել է «Փրկություն» հաշմանդամ երիտասարդների կենտրոնի շահառուների ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Մոսկվայում կարծում են, թե ՀՀ-ում 102-րդ ռազմաբազայի առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է

Մահացել է Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից տուժած ևս մեկ մարդ․ զոհերի թիվը հասել է 144-ի

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ