Չփոխել ոչինչ. կոմունիզմ ենք կառուցում

23/11/2019 schedule10:20

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի նոյեմբերի 23-ի համարում

Ի՞նչ է նշանակում մրցունակ երկիր: Մեկ նախադասությամբ սա  կարելի է ձեւակերպել հետեւյալ կերպ` երկիր, որն իր ունեցած ռեսուրսները, իր էներգիան օգտագործում է առավել արդյունավետությամբ: Ինչպիսի՞ն է մեր երկիրը: Հնարավո՞ր է արդյոք այս ձեւակերպումը տարածել մեր երկրի վրա: Որպեսզի գտնենք այս հարցի պատասխանը, տեսնենք, թե ինչպիսի արդյունավետությամբ ենք օգտագործում մեր ռեսուրսները: Հեռու չգնանք եւ դիտարկենք մեր առողջապահության ոլորտը: Այն, որ բնակչության առողջության պահպանումը պետության գերխնդիրներից է, թերեւս անվիճելի է: Հարցի էությունն այն է, թե ինչպես ենք մենք փորձում լուծել այդ խնդիրը, եւ ինչպես է պետք լուծել այն:

Հաջորդ տարվա համար մեր կառավարությունը նախատեսում է առողջապահության բնագավառին հատկացնել ավելի քան 46 մլրդ դրամ: Սա 8 մլրդ դրամով ավելին է, քան այս տարի: Սա շատ լավ է: Բայց եթե առողջապահության ոլորտը անարդյունավետ է կառավարվում, ապա այն նմանվում է մի հորի, որտեղ որքան էլ փող լցնես, միեւնույնն է, քիչ է լինելու: Այս տարվա սկզբից Հայաստանում ամբուլատոր-պոլիկլինիկական բուժումն անվճար դարձավ: Ավելի ճիշտ, հայտարարվեց, թե անվճար է: Այն, որ «Անվճար պոլիկլինիկական բուժում» ծրագիրը հիմնահատակ տապալված է, թերեւս ոչ ոք չի վիճարկի: Առողջապահության նախարարության եւ այլ գերատեսչությունների նույնիսկ ամենախիստ հսկողությունը չի կարող ապահովել նման աբսուրդ ծրագրի իրականացումը:

Հաջորդ տարի, ինչպես տեղեկանում ենք կառավարության բյուջետային ուղերձից, վիճակը պահպանվելու է: Այսինքն, շարունակելու ենք ձեւ թափել, թե պոլիկլինիկաները բնակչությանը սպասարկում են անվճար` «անկախ տարիքից եւ սոցիալական կարգավիճակից»: Շարունակելու ենք ձեւ թափել, թե երեխա ծնվելիս ծնողներից ու նրանց հարազատներից ոչ մի կոպեկ չեն պահանջում: Շարունակելու ենք ձեւ թափել, թե մարդկանց որոշակի խավի ներկայացուցիչների համար հիվանդանոցային բուժում անցնելը անվճար է, քանի որ պետությունը դրա համար փող է վճարելու հիվանդանոցին: Ձեւեր թափելու այնքան տեղեր կան, որ դրանց ամբողջական թվարկումը պարզապես անհնար է: Այդպես մենք երկար ու ձիգ տարիներ ձեւեր էինք թափում խորհրդային ժամանակներում` կոմունիզմ կառուցելիս, եւ, փաստորեն, ոչինչ չի փոխվել:

Սա կոչվում է պոպուլիզմ: Իսկ այնտեղ, որտեղ կա պոպուլիզմ, բարեփոխումների մասին խոսելը պարզապես ավելորդ է: Եւ իրոք, կառավարության ուղերձից ակնհայտ է դառնում, որ մեր առողջապահության ոլորտում բարեփոխումներ անելու ուղղությամբ ոչ ոք մատը մատին չի խփելու: Իսկ չբարեփոխված առողջապահություն` նշանակում է, որ հիվանդը վիրահատվելու համար ստիպված է լինելու միանգամից վճարել հարյուր հազարավոր դոլարներ, իսկ որոշ հիվանդներ էլ, չունենալով նման գումարներ, համակերպվելու են մոտալուտ մահվան հետ: Բուժօգնությունը, ընդհանրապես, թանկ հաճույք է ամբողջ աշխարհում, եւ որպեսզի մարդը բուժվելու համար ստիպված չլինի, պատկերավոր ասած, տուն-տեղ ծախել, քաղաքակիրթ աշխարհում գտել են ոլորտի արդյունավետությունը բարձրացնելու մեխանիզմներ:

Այնպես որ, մենք հեծանիվ հորինելու խնդիր չունենք: Աշխարհի փորձը ցույց է տվել, որ հնարավոր է հիվանդին առանց մեկանգամյա ահռելի ծախսերի տակ գցելու ցույց տալ որակյալ բուժօգնություն, իսկ բժշկին վճարել բարձր աշխատավարձ: Ամենաարդյունավետ մեխանիզմները փնտրելու փոխարեն, սակայն, մեր կառավարությունը գնում է, կարելի է ասել, կործանարար ճանապարհով` ոչինչ չփոխելու եւ միայն ծախսվող փողերը ավելացնելու ուղիով: Այլ կերպ ասած, կառավարությունը ընդամենը պոպուլիստական նկատառումներով է ավելացնում առողջապահության ոլորտին հատկացվող գումարները: Այդ լրացուցիչ 8 մլրդ դրամը կամ ավելի քան 20 մլն դոլարը նույնիսկ մեկ լումայի իրական օգուտ չեն տալու, քանի դեռ հայտարարվում է, թե, ասենք, պոլիկլինիկական բուժօգնությունը անվճար է, ծննդաբերությունը անվճար է...

Իսկ բարեփոխումներ, ընդ որում` արմատական, չեն իրականացվում: Ի՞նչն է ստիպում մեր կառավարությանը այդքան լայն դաշտի վրա տարածել «անվճարի» սկզբունքը, այն դեպքում, երբ ակնհայտ է, որ դա վերահսկելու ոչ մի հնարավորություն, նույնիսկ` տեսական, չկա: Իսկ ինչո՞ւ կառավարությունը համառորեն չի գնում այդ դաշտը նեղացնելու ուղղությամբ, այսինքն` վճարելու պարտականությունից ազատել, ասենք, միայն խիստ կարիքավոր խավերին եւ ծննդաբերող մայրերին` փոխարենը ազատված ռեսուրսներն ուղղելով այստեղ իրական վերահսկողություն իրականացնելուն եւ բուժանձնակազմին բարձր աշխատավարձով ապահովելուն, իսկ մյուս հիվանդների համար ստեղծել իրենց բուժման ծախսերը հոգալու ժամանակակից ու քաղաքակիրթ մեխանիզմներ:

Պատասխանը մեկն է: Հայաստանում կրկին սկսել են կոմունիզմ կառուցել: Այս շինարարությունը իրականում նշանակում է, որ ամեն ինչ արվում է ոչինչ չանելու, ոչինչ չփոխելու համար: Եւ երկրի ամբողջ էներգիան, բոլոր ռեսուրսները ուղղվում են առկա աննորմալ վիճակը մի քիչ էլ` գոնե մի երկու տարի էլ ձգելուն: Ու որքան երկար է տեւում ոչինչ չփոխելու գործընթացը, այդքան ցավոտ է լինում փոփոխությունը, ինչը ընդամենը կարելի է հետաձգել, բայց որից հնարավոր չէ խուսափել:

Հայկ Գեւորգյան

Տպել
2132 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում