Աճող ձնագնդի էֆեկտը. ՍԴ-ի որոշման հետեւանքներից մեկը

22/11/2019 schedule10:00

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի 2006 թվականի նոյեմբերի 22-ի համարում

Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 160-րդ հոդվածի առաջին մասի երկրորդ պարբերությունը Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ հակասահմանադրական եւ անվավեր ճանաչելու հետեւանքները առավել քան հետաքրքիր կարող են լինել: Հիշեցնենք, որ ՍԴ այդ որոշման իմաստն այն էր, որ այսուհետ ՀՀ քաղաքացիներն իրավունք ստացան դատական կարգով բողոքարկել ՀՀ ԱԺ եւ կառավարության որոշումները, նախագահի հրամանագրերն ու կարգադրությունները: Նշված երեք պետական մարմինները` ՀՀ նախագահը, ԱԺ-ն եւ կառավարությունը, փաստացի մինչ այս գտնվելով դատական վերահսկողությունից դուրս, տեսականորեն իրավասու էին կայացնել ցանկացած հակաօրինական որոշում:

Իրենց այդ իրավունքից նշված մարմիններն օգտվել են բազմաթիվ անգամներ, որպես կանոն, օրենքի հետ ընդհանուր ոչինչ չունեցող իրավական ակտերը կայացնելով հիմնականում քաղաքական հարցեր լուծելու մղումով:  ԱԺ նախկին գումարման պատգամավոր Վանո Սիրադեղյանին պատգամավորական անձեռնմխելիությունից զրկելու մասին ԱԺ կողմից 2000թ. ապրիլի 4-ին կայացված որոշումը վերը նշված ՀՀ օրենսդրության հետ ընդհանուր ոչինչ չունեցող իրավական ակտերից մեկն էր: Այսինքն, քաղաքական խնդիրը լուծվեց օրենքի խախտումով որոշում կայացնելու ճանապարհով: Վեց տարվա վաղեմություն ունեցող ԱԺ այդ հանրահայտ որոշումը բառացի այսպիսի բովանդակություն ուներ.

«Տալ համաձայնություն ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Վանո Սիրադեղյանի նկատմամբ կալանքը որպես խափանման միջոց ընտրելու վերաբերյալ Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքի առաջին ատյանի դատարանի 2000թ. ապրիլի 3-ի որոշումը կատարելու համար»: Այսինքն, ԱԺ-ն գործնականում իրեն վերադաս դատական ատյանի իրավունք է վերապահել: Կարծում ենք, ավելորդ է բացատրել, որ ՀՀ դատարաններն անկախ են եւ չեն կարող կախում ունենալ որեւէ այլ պետական մարմնից: ՀՀ Սահմանադրությունը եւ ԱԺ կանոնակարգ օրենքը խորհրդարանին լիազորություն են տալիս պատգամավորին կալանավորելու համաձայնություն տալ: Բայց այդ լիազորությունը երբեք չի կարող հաջորդել պատգամավորին կալանելու մասին դատարանի որոշմանը:

Այլ կերպ ասած, ԱԺ-ն տալիս է իր համաձայնությունը, որից հետո նոր միայն դատարանը կարող է քննարկել պատգամավորին կալանելու հարցը: Սա է ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված ընթացակարգը, եւ այլ տարբերակ ո՛չ վեց տարի առաջ է եղել եւ ո՛չ էլ այսօր գոյություն ունի: Ուստի, կարող ենք ասել, որ Սիրադեղյանը կամ նրա փաստաբանը այսօր արդեն ՍԴ-ի որոշման եւ Քաղաքացիական օրենսգրքի 15-րդ հոդվածի հիման վրա ԱԺ-ի 2000թ. վերը նշված որոշումը կարող են բողոքարկել Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ համայնքների առաջին ատյանի դատարան: Կասկած չկա, որ նման բողոքն այդ դատարանին բավական բարդ կացության մեջ կարող է դնել: Դատարանը ստիպված է լինելու հայցը քննարկել, քանի որ ՍԴ-ի որոշումը հենց այդ է փաստում, իսկ հայցը քննելով` ստիպված է լինելու փաստել որոշման հակաօրինական լինելը:

Հակառակ դեպքում, դատարանը ստիպված է լինելու այս անգամ ԱԺ-ի փոխարեն ինքը խախտել ՀՀ օրենսդրությունը: Եթե դատարանը ընտրություն կատարի հօգուտ օրենքի եւ ԱԺ-ի հակաօրինական որոշումն անվավեր ճանաչի, ապա դրանից հետո իրադարձությունները բավական հետաքրքիր զարգացում կարող են ստանալ: Բանն այն է, որ նման որոշումը Սիրադեղյանին կամ նրա պաշտպանին կարող է իրավունք տալ նոր ի հայտ եկած հանգամանքի հիմքով դիմել Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքների առաջին ատյանի դատարան` դեռեւս 2000թ. կայացված որոշման վերանայման պահանջով: Իրադարձությունների նման զարգացման դեպքում Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքների առաջին ատյանի դատարանը բավական բարդ կացության մեջ կարող է հայտնվել:

Բանն այն է, որ տվյալ դեպքում ամենահեշտ եւ, կարծում ենք, միակ օրինական լուծումը կարող է լինել Սիրադեղյանի մասով կասեցված դատաքննության վերսկսումը եւ նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց կալանք ընտրելու մասին դեռեւս 2000թ. ապրիլի 3-ի որոշման վերացումը: Այդ որոշման հետ միաժամանակ դատարանը կարող է նորովի անդրադառնալ Սիրադեղյանի նկատմամբ խափանման միջոց ընտրելուն: Դատարանը կարող է արդեն ներկա պայմաններում նոր որոշում կայացնել դրա վերաբերյալ:

Ի դեպ, այս որոշումը նախորդի համեմատ հնարավոր կլինի կայացնել առանց օրենքի խախտման, առավել եւս, որ այժմ բացակայում է Սիրադեղյանի  անձեռնմխելիության հանգամանքը: Այսպիսով, կվերացվի Սիրադեղյանի նկատմամբ հարուցված քրեական գործի դատաքննության ընթացքում տեղի ունեցած ապօրինությունը: Նման զարգացումը չնայած բավական հեշտ լուծումներ է ենթադրում, բայց միեւնույն ժամանակ իշխանությունների համար անցանկալի կարող է լինել: Դատարանը, ընդունելով, որ վեց տարի առաջ Սիրադեղյանի գործի քննության ընթացքում ապօրինություն է տեղի ունեցել, միունույն ժամանակ, թեկուզ անուղղակի կերպով, բայց, այնուամենայնիվ, փաստելու է, որ ամբաստանյալի փախուստը եղել է պարտադրված: Այս հանգամանքն իր հերթին առաջ է բերելու նոր զարգացումներ, որոնց հնարավոր ընթացքը նույնիսկ հնարավոր չէ կանխատեսել:

Վահագն Հովակիմյան

Տպել
2018 դիտում

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Ռեստորանում «Ջերմուկ»-ի շիշը կոտրվել է, ապակյա բեկորը վնասել է 32-ամյա երիտասարդի աչքը

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել