Այսօր աշխատաշուկան փնտրում է փորձ, պատասխանատվություն, «քթի ծակ». Կարեն Բաբաջանյանը՝ ուսանողներին

«Եթե ուզում ես, որ աշխատաշուկան քեզ ընդունի, մի´ եղիր գերազանացիկ, որովհետեւ խնդիրները լուծում են սխալվելով»,- այս մասին այսօր նշեց «Braind» ընկերության համահիմնադիր Կարեն Բաբաջանյանը՝ Տնտեսագիտական համալսարանում ուսանողների համար կազմակերպված «Կրթություն-աշխատաշուկա» թեմայով դասի ընթացքում:

Նրա կարծիքով՝ այսօր աշխատաշուկան փնտրում է փորձ, պատասխանատվություն, «քթի ծակ»: Ըստ Բաբաջանյանի, գործնական արդյունքի հասնելու համար՝ անհրաժեշտ է շարունակ նույն կետին հարվածել, ամեն օր նույն գործով զբաղվել, իսկ բուհը ավարտելուն սպասել ամենեւին էլ պետք չէ. ուսանողական տարիներից է անհրաժեշտ սկսել աշխատանքային փորձ կուտակել:

Բաբաջանյանը փորձեց տալ հավաքված ուսանողների ամենասպասված հարցի պատասխանը՝ ո՞րն է այսօր ամենապահանջված մասնագիտությունը: Այդ պատասխանը կարճ էր. խնդիր լուծողը, այն մասնագիտությունը, որի միջոցով դու կարողանում ես խնդիր լուծել, գումար վաստակել:

Մի փոքր ավելի ուշ, մեր հարցին ի պատասխան, մասնագետը փորձեց բացել «խնդիր լուծող» մասնագիտության փակագծերը: Ըստ նրա, այսօր Հայաստանում պահանջված մասնագիտություններն են գրաֆիկ-դիզայները, հաշվապահը, ագրոնոմը: Այսինքն՝ նրանք, որոնք հստակ գործիքներ են:

«Երբ գործատուին ասում եք՝ ես տնտեսագետ եմ, նա չի հասկանում, թե դուք ով եք»,- նշեց «Braind» ընկերության համահիմնադիրը: Պատկերը փոխվում է այն ժամանակ, երբ նշում եք, որ Illustrator ծրագրով գրաֆիկ դիզայներ եք:

«Այսօր ես ճանաչում եմ ավտոմեքենայի շարժիչի մասնագետի, որը մոտ 2 միլիոն դրամ է վաստակում ամսական»,- պատմեց Բաբաջանյանն՝ ավելացնելով, որ տվյալ անձը հասել է նման հաջողության, քանի որ կոնկրետ մի ուղղության վրա է մասնագիտացել եւ նվիրվել գործին:

Բուհի շրջանավարտներն այսօր չունեն աշխատաշուկայում պահանջվող հմտությունները: Այս կարծիքին է Կրթական հետազոտությունների եւ խորհրդատվությունների կենտրոնի հիմնադիր-տնօրեն Մարինա Գալստյանը: Նրա խոսքով՝ բուհ ընդունվողների համար հումանիտար, տնտեսագիտական, կրթության եւ մանկավարժության բնագավառների մասնագիտություններն են առավել հետաքրքիր: Գիտություն, տեխնոլոգիա, ճարտարագիտություն, մաթեմատիկա մասնագիտությունների հանդեպ հետաքրքրությունը մնացել է նույնը՝ միջին մակարդակի վրա: Գալստյանը թվեր ներկայացրեց՝ Հայաստանում զբաղված երիտասարդների բաշխումը՝ ըստ տնտեսական գործունեության ոլորտների: Ըստ այդմ՝ ունենք հետեւյալ պատկերը՝ գյուղատնտեսություն՝ 22.8 %, արդյունաբերություն՝ 11.8 %, ծառայություններ՝ 60.9 % եւ շինարարություն՝ 4.5 %:

Անցնում են տարիներ, զարգանում են մի շարք ոլորտներ, նրանց հետ միասին ավելանում են գործատուների պահանջները: Գալստյանը թվարկեց 2024-ին աշխատաշուկայում սպասվելիք ամենապահանջված հմտությունները: 10 պահանջները հետեւյալն են՝ վերլուծական մտածողություն եւ նորարարություն, ակտիվ ուսումնառություն եւ ուսումնառության ռազմավարություններ, ստեղծարարություն, յուրօրինակություն եւ նախաձեռնողականություն, տեխնոլոգիաների մշակում եւ ծրագրավորում, քննադատական մտածողություն եւ վերլուծություն, բարդ խնդիրների լուծում, առաջնորդություն եւ սոցիալական ազդեցություն, հուզական ինտելեկտ, դատողություն, խնդիրների լուծում եւ գաղափարների ձեւավորում, համակարգային վերլուծություն եւ գնահատում:

Ուսանողների հետ հանդիպման ընթացքում նշվեց, որ այսօր Հայաստանում աշխատուժի աճի միտում գրանցած ոլորտները հետեւյալն են՝ ծառայություններ, ծրագրային ապահովման մշակում, ՏՏ խորհրդատվություն,  ինտերնետ ծառայություններ՝ 16 տոկոս, կեցության եւ հանրային սննդի ոլորտ՝ 11 տոկոս, ֆինանսների ոլորտ՝ 9 տոկոս եւ վերջում՝ պետական կառավարման եւ պաշտպանության ոլորտներ:

Նշենք նաեւ, որ 2019 թվականի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատանք փնտրողների թիվը կազմում է 83.000 մարդ, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 1.3 տոկոսով, իսկ տարեսկզբի նկատմամբ՝ 2 տոկոսով: Սրանք ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության Զբաղվածության պետական գործակալության տվյալներն են: Պատկերը Երեւանում այսպիսին է. նույն ժամանակահատվածի դրությամբ աշխատանք փնտրողների թիվը շուրջ 12.000 է, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 1.7 տոկոսով:

Նախարարությունը տվյալներ է հաղորդում նաեւ քաղաքում գործազուրկների թվաքանակի վերաբերյալ: Այն կազմում է աշխատանք փնտրողների 66.5 տոկոսը կամ՝ 8000 մարդ: Նշենք նաեւ, որ գործազուրկ կարգավիճակ ունեցողների 16.8 տոկոսը երիտասարդ է, 6.1 տոկոսը հաշմանդամություն ունեցող անձ:

Հիշեցնենք, որ պատկերը մի փոքր փոփոխելու համար`Տնտեսագիտական համալսարանը բուհի բակում կազմակերպել էր աշխատանքի տոնավաճառ: Ուսանողները հնարավորություն էին ստացել տեղում մոտենալու եւ ընտրելու իրենց հետաքրքրող աշխատանքը: Ծրագրին մասնակցել է 50-ից ավելի գործատու, 11 առեւտրային բանկ, 5 ապահովագրական ընկերություն, 6 վարկային, 3 հեռահաղորդակցության եւ այլ ոլորտներ ներկայացնող 24 կազմակերպություն: