Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, պայքար է հին ու նոր համակարգերի, ապագան կերտելու հին ու նոր մեթոդների միջեւ

Լուսանկարը՝ Նարեկ Ալեքսանյանի

Այնպես է ստացվել, որ Հայաստանի նոր իշխանություններն ինչ պրոբլեմների անդրադառնում են՝ վերջում նախկինների քննադատություն է ստացվում, ու տպավորություն է ստեղծվում, թե նրանք ապագային նայելու փոխարեն անցյալի դեմ են կռվում: Նախկիններն էլ իրենց հերթին դրանից ոգեւորվում են՝ իբր «տեսեք, իշխանությունների հիմնական հակառակորդը մենք ենք, հետեւաբար՝ ով իշխանություններից դժգոհ է, պիտի կանգնի մեր կողքին»:

Անընդհատ նախկիններին անդրադառնալն, իհարկե, օբյեկտիվ պատճառներ ունի. առանց բացառության բոլոր պրոբլեմների պատճառներն անցյալում են՝ Սեւանա լիճ, ենթակառուցվածքների մաշվածություն, ներդրումների պակաս, արտաքին քաղաքական պրոբլեմներ եւ այլն: Այդ պրոբլեմները լուծելու համար նախ պիտի խորքային պատճառները բացահայտել, ու քանի որ դրանք անցյալում են՝ հնարավոր չէ «հանգիստ թողնել նախկիններին» ու ամեն ինչ մաքուր էջից սկսել:

Բայց կա նաեւ երկրորդ պատճառը: Բանն այն է, որ այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, ըստ էության հենց հնի եւ նորի պայքարն է: Պայքար ոչ թե հին ու նոր իշխանությունների, այլ կառավարման հին ու նոր մոդելների, աշխարհընկալման հին ու նոր համակարգերի, հասարակության հին ու նոր վարքաբանության, սեփական ապագան կերտելու հին ու նոր մեթոդների միջեւ: Ընդ որում՝ այդ հինը միայն նախկին իշխանություններին չի վերաբերում, հաճախ այն հարյուրամյակների պատմություն ունի եւ պահպանվում է՝ ընդամենը կոսմետիկ փոփոխություններ կրելով: Ասենք՝ մի քանի հարյուր տարի առաջ Իսրայել Օրին ուզում էր եվրոպական իշխաններից մեկին համոզել, որ իր զորքով գա ու Հայաստանն ազատագրի, հետո հույս ունեինք, որ դա կանեն ամերիկացիները (Վիլսոնի քարտեզը մինչեւ հիմա սրբություն սրբոց է համարվում), ավելի ուշ հույս ունեինք, որ նույնը կանեն ռուսները, հիմա հույս ունենք, որ միջազգային հանրությունը նոր պատերազմ թույլ չի տա, իսկ ՀԱՊԿ-ը Ռուսաստանի գլխավորությամբ մեզ կպաշտպանի Թուրքիայից... Ընդ որում՝ այս մտածողությունը գրեթե միշտ ողբերգությամբ է ավարտվել, բայց մեր եզրակացությունները, որպես կանոն, սխալ են եղել՝ «ուրեմն լավ չենք համոզել», «պետք էր ավելի հարմար պահ ընտրել», «հո զոռով չի, հայի բախտ ունենք, բայց պետք է էլի փորձել» եւ այլն: Ու միշտ՝ օտարներին ապավինելով. «իրենց մութ պատերում մի բուռ ոսկի պահած, եւ ոչ մի, ոչ մի մեխ...»:  Իսկ նոր մտածողությունը ենթադրում է, որ պետք է ապավինել բացառապես սեփական ուժերին: Իհարկե՝ չբացառելով նաեւ դաշնակիցների աջակցությունը, բայց առանձնապես հույս չդնելով այդ աջակցության վրա:

Հին եւ նոր մտածողությունների տարբերությունն, ի դեպ, առկա է բոլոր ոլորտներում ու վերաբերում է ոչ միայն հին ու նոր իշխանություններին: Օրինակ՝ «ավանդական» մտածողությամբ հայ գործարարը համոզված է, որ հաջողության հասնելու համար պիտի կապեր փնտրի իշխանական վերնախավում «իսկ եթե չի ստացվում՝ ուրեմն պիտի ավելի հուսալի կապեր գտնի», «ավանդական» մտածողությամբ շարքային քաղաքացին մտածում է, որ պաշտոն ստանալու համար պիտի կաշառք տա, իսկ եթե չի ստացվում՝ ուրեմն պետք է ավելի շատ առաջարկել, եւ այսպես շարունակ: Իսկ նոր մտածողության կրողները պիտի ապավինեն բացառապես սեփական գիտելիքներին, կարողություններին ու նախաձեռնողականությանը՝ վստահ լինելով, որ իշխանություններն իրենց կողքին են:

Ի դեպ ՝ այնպես չէ, որ նախկին համակարգում աշխատածների մեջ նոր մտածողության անհրաժեշտությունը գիտակցողներ չկան կամ նոր իշխանությունների տարբեր օղակներում հին մտածողությամբ պաշտոնյաների պակաս կա: Ասենք՝ վարչապետը ելույթ է ունենում հինը մերժելու եւ նորի հրամայական անհրաժեշտության մասին,  ու չինովնիկներ կան, որ ասվածն ընկալելու փոխարեն լարված հետեւում են դահլիճին՝ «ծափահարելու ճիշտ պահը» բաց չթողնելու համար: Դա էլ է պրոբլեմ, որովհետեւ հինն ամենուրեք է, ու նորն արմատավորելը թավշյա հեղափոխության պես արագ չի լինելու:

Առավել եւս, որ խանգարողների պակաս չկա: Նրանց թվում է, որ եթե հինը վերադառնա՝ իրենց դեմքով է վերադառնալու: Նրանք դեռ չեն հասկացել, որ այսպես թե այնպես վերադարձ չի լինելու:

Տպել
7892 դիտում

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան