Ովքեր են պայքարում անկախ դատարանների դեմ եւ ինչու է դիմադրությունը կատաղի

Սահմանադրական դատարանի նախագահի, դատավորների վեթինգի, անցումային արդարադատության եւ ընդհանրապես՝ դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների շուրջ բարձրացված աղմուկը ոչ միայն չի դադարում, այլեւ միտումնավոր կերպով խեղաթյուրվում է գործընթացի բուն նպատակը։ Բոլոր նրանք, ովքեր արդարադատությունից վախենալու լուրջ հիմքեր ունեն, հարցն այնպես են ներկայացնում, թե վարչապետ Փաշինյանն ուզում է ամեն գնով լիակատար վերահսկողություն սահմանել նաեւ դատական համակարգի եւ Սահմանադրական դատարանի վրա, «իրենով անել» այդ իբր ներկայումս անկախ կառույցները եւ այդպիսով երկրում հաստատել իր միանձնյա իշխանությունը։

Այս գործընթացների օրինականության հարցերը թողնենք իրավաբաններին (տեսակետները տարբեր են, եւ մասնագիտական լուրջ վերլուծությունների կարիք կա) եւ անդրադառնանք հարցի քաղաքական կողմին։ Իսկապե՞ս կառավարության եւ իշխող քաղաքական ուժի նպատակն «անկախ» դատարանները վերահսկելի դարձնելն է։ Եվ արդյո՞ք անկախ են այդ դատարանները։ Օրինակ՝ կգտնվի՞ Հայաստանում մեկը, ով լրջորեն կհավատա, որ ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանը քաղաքականապես չեզոք է եւ կուսակցական կողմնորոշում չունի։ Այն նույն Հրայր Թովմասյանը, ով Սերժ Սարգսյանի կառավարության կազմում արդարադատության նախարար է եղել, իսկ հետո նրա պատվերով այնպիսի սահմանադրական փոփոխություններ է իրականացրել, որ «շեֆը» կարողանա նախագահական երկրորդ ժամկետի ավարտից հետո էլ մնալ պետության առաջին դեմքը։ Կամ գուցե Սահմանադրական դատարա՞նն է անկախ կառույց եղել։ Այն նույն Սահմանադրական դատարանը, որն ամեն կեղծված ընտրությունից հետո իշխանահաճո ձեւակերպումներ էր հորինում ու լեգիտիմացնում ընտրությունները, իսկ եթե բողոքողների թիվը մեծ էր լինում՝ ինչ-որ ձեւով լղոզում էր ու իշխանություններին ժամանակ շահելու հնարավորություն տալիս։

Դատարանների մասին ընդհանրապես չենք խոսում՝ երկար տարիներ այդ կառույցներին հնարավորություն էր տրված «մանր-մունր գործերով» փող աշխատել, իսկ ավելի ծանրակշիռ գործերով որոշումները հիմնականում կայացվում էին ըստ վերեւից իջեցված հրահանգների։ Սա չի նշանակում, թե ազնիվ դատավորներ ընդհանրապես չկային, բայց համակա՛րգն էր այդպիսին։

Պարզ ասած՝ խնդիրը ոչ թե «անկախ» դատարաններն իշխանություններից կախվածության մեջ դնելն է, այլ նախկին իշխանություններից կախվածության մեջ գտնվող դատարաններն իրապես անկախ դարձնելը։ Ու հասկանալի է, որ նախկինները պիտի կատաղի դիմադրություն ցույց տան։ Որովհետեւ նախ՝ կորցնելու են ազդեցությունն այսօր գործող դատարանների վրա, եւ երկրորդ՝ (սա նրանց համար ամենաահավորն է), անկախ դատարանները գործելու են բացառապես օրենքի սահմաններում, իսկ նախկինների գործունեության բազմաթիվ դրվագներ կամ վաղեմության ժամկետ չունեն, կամ նախատեսում են պետությանը հասցված վնասի ամբողջական փոխհատուցում։

Ինչ վերաբերում է վեթինգին, ապա դա ոչ թե նպատակ է, այլ ընդամենը գործիք, եւ ինչպես ցանկացած այլ գործիք՝ կարող է օգտագործվել ե՛ւ բարի, ե՛ւ չար նպատակներով։ Բայց «իսկ դատավորնե՞րն ովքեր են» հարցը արդիական է բոլոր ժամանակներում։ Վերջին հաշվով՝ մեր դատական համակարգի միակ պրոբլեմն այն չէ, որ դատավորները կաշկանդված են անցյալից եկած հազարումի կապերով, հիմնական պրոբլեմն այն է, որ դատարանների եւ դատավորների նկատմամբ հասարակության վստահությունը զրոյական է։ Իսկ այդ վստահությունը վերականգնելու լավագույն ձեւերից մեկը վեթինգն է։ Մարդիկ պիտի իմանան, թե ովքեր են արդարադատություն իրականացնողները, եւ դատարանների որոշումները պիտի ընկալվեն որպես անառարկելի ճշմարտություններ։

Հակառակ դեպքում «ճիշտն ու սխալը» կորոշվի բարիկադավորված փողոցներում կամ ավտոմատների կրակահերթերի տակ, իսկ դա պետականության կորստի ամենակարճ ճանապարհն է։ Մեծ հաշվով՝ իշխանություններն այսօր հենց դատարաններ ունենալու հարցն են լուծում։ Իսկ դիմադրողները դրա դեմ պայքարում են՝ իբր իրավական հարթությունում, «չդատարանների» միջոցով։

Տպել
13780 դիտում

Կիրանցում ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ կամ որևէ այլ հատուկ միջոց չի կիրառել․ ՆԳՆ

Կիրանց մեկնած մասնագետների հետ մեքենայում Մհեր Գրիգորյանը չի եղել․ փոխվարչապետի գրասենյակ

Ադրբեջանը պետք է հարգի մարդու իրավունքները․ Օլաֆ Շոլց

Ինչ նոր մահաբեր վտանգ է Ռուսաստանը փորձելու պարտադրել Հայաստանին․ Խզմալյանը մանրամասնում է

Էկոնոմիկայի նախկին փոխնախարար Անի Իսպիրյանի խափանման միջոցը վերացվել է

Առողջապահության նախարարը Գյումրիում խորհրդակցություն է անցկացրել, այցելել «Գյումրու» ԲԿ

Ռուսական խաղաղապահ գրեթե ողջ զորակազմը լքել է Լեռնային Ղարաբաղը․ մյուսները կհեռանան մինչև մայիսի վերջ

Բախում Կիրանցում․ ակցիայի մասնակիցներն արգելափակել էին առանց պետհամարանիշի մեքենայի ելքը

Էրդողանի այցը ԱՄՆ հետաձգվել է

Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ցիտում է ոմն «պայքարող» հոգևորականի, պարզ է դառնում, որ ռուբլիով վճարված են. Անի Խաչատրյան

Խաչատրյանը հայտնել է, որ ոստիկանական մեքենայով տեղափոխվել է բաժին ու տեղեկացել, որ ընթացակարգ չկա և բերման չի ենթարկվել

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը

Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել

Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել

Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում

Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները

Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ

Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում

Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի

«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել

Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է

ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ

«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել

Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են

Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»

Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին

Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել

Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից

Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից

Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են

Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ

Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել

Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն

Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր

Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը

Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց