Տնտեսությունում ստվերը կրճատվել է, բայց որակական աճ չկա

2017 թվականին ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեն զգալիորեն ավելի շատ հարկեր հավաքագրեց, քան նախորդ տարի: Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ այդ աճը կազմեց մոտ 80 միլիարդ դրամ, կամ ավելի քան 7 տոկոս:

Սա, անշուշտ, վատ ցուցանիշ չէ: Մանավանդ որ հարկերի հավաքագրման այս աճը չի զուգորդվել հարկային տեռորի կամ բեսպրեդելի մթնոլորտով: Համենայն դեպս այդպիսի համատարած դրսեւորումների մասին լուրեր չկան:

Սակայն երբ ուսումնասիրում ենք հարկերի հավաքագրումը ըստ առանձին հարկատուների, պատկերը այնքան էլ վարդագույն չէ: Կարելի է արձանագրել, որ չնայած հարկերի ավելացման գործում նկատելի է ստվերի որոշակի կրճատման արդյունքներ, բայց տնտեսության որակական աճի կամ տնտեսական ընդհանուր աշխուժացման դրսեւորումներ գրեթե չկան:

Այսպես. առաջին 1000 հարկատուները 2017-ին 90 միլիարդ դրամով ավելի հարկ են վճարել, քան նախորդ տարի: Բայց այդ ավելացումը մեծ մասամբ պայմանավորված է մի քանի ընկերությունների վճարած հարկերի կտրուկ ավելացմամբ, ինչը ամենեւին էլ չի խոսում տնտեսական աշխուժացման մասին: Ամենամեծ աճը, օրինակ, արձանագրել է «Գրանտ Տոբակոն»: Եթե 2016-ին այս ընկերությունը վճարել էր 22.5 միլիարդ դրամ, ապա անցած տարի այդ ցուցանիշը կազմել է 34.7 միլիարդ: Աճը 12 միլիարդ դրամից ավելի է՝ մոտ 54 տոկոս: Այսինքն, 90 միլիարդ դրամով ավելացված հարկերից 12 միլիարդը այս մեկ ընկերության շնորհիվ է ստացվել: Սա շատ լավ է, իհարկե: Բայց սա խոսում է մեկ առանձին վերցրած ընկերության գրանցած հաջողության մասին, որը աշխատում է մեկ առանձին վերցրած ոլորտում՝ ծխախոտագործության: Այս մեկ ընկերության գրանցած հաջողությունը որեւէ կապ չունի երկրի տնտեսությունում վարվող տնտեսական քաղաքականության հետ: Այս ընկերությունը փնտրել գտել է արտաքին շուկաներ, ընդլայնում է իր արտադրությունը եւ մեծացնում արտահանման ծավալները: Առավելագույնը, որ կարելի է արձանագրել, կառավարությունը պարզապես չի խանգարել երեւի:

Հարկերի մեծ աճեր են արձանագրել նաեւ հանքարդյունաբերության ոլորտում գործող ընկերությունները: Դրանցից խոշորագույնների վճարած հարկերի պատկերը հետեւյալն է: 2016-ի համեմատ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը ավելացրել է հարկերը 9.5 միլիարդ դրամով: Անցած տարի ԶՊՄԿ-ն վճարել է 18.6 միլիարդ դրամ: «Լիդիան» ընկերությունը անցած տարի վճարել է 7.8 միլիարդ դրամ այն դեպքում, երբ 2016-ին ընդամենը 700 միլիոն դրամ էր վճարել: «Գեոպրոմայնինգ»-ը 2017-ին վճարել է 13.4 միլիարդ դրամ, որը ավելի քան 4 միլիարդ դրամով ավելի է, քան նախորդ տարում: եւս 3.2 միլիարդ դրամով էլ ավելացրել է իր հարկերը Կապանի լեռնամետալուրգիականը: Միայն այս չորս ընկերությունները միասին 2017-ին մոտ 25 միլիարդ դրամով ավելի հարկ են վճարել, քան 2016-ին: Սա, բնականաբար, պայմանավորված է գունավոր մետաղների համաշխարհային գների բարձրացմամբ եւ նույնպես որեւէ կապ չունի Հայաստանում տնտեսական աշխուժացման հետ: Այլ կերպ ասած, ստացվում է, որ մի քանի ընկերությունների վճարած հարկերի կտրուկ բարձրացման հաշվին բյուջեի հարկային եկամուտները աճել են: Իսկ դա նշանակում է որ շատ ավելի մեծ թվով ընկերություններ նվազեցրել են հարկերը, ինչը նշանակում է, որ ընդհանուր տնտեսական վիճակը Հայաստանում մնում է տխուր:

Ինչ խոսք, չի կարելի չնկատել ստվերի կրճատման դրսեւորումները, որոնք ակնհայտ են դառնում  հրապարակված ցուցակից: Օրինակ, ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանի «Ալեքս հոլդինգ» ընկերությունը (2016 թվականին այն կոչվում էր «Ալեքս գրիգ») 2017 թվականին վճարել է 21.5 միլիարդ դրամ, որը 2016 թվականի ցուցանիշը գերազանցում է մոտ 6.5 միլիարդ դրամով կամ  40 տոկոսով: Այս ավելացումը ակնհայտորեն ստվերի կրճատման հաշվի է արձանագրվել: Ու նմանատիպ ցուցանիշներ կան նաեւ այլ «հանրահռչակ» ընկերությունների դեպքում: Ամբողջ խնդիրն այն է, որ ստվերի կրճատումը ինքնին անհրաժեշտ է տնտեսության առողջացման համար, բայց ամենեւին բավարար չէ: Օրինակ, անցած տարվա ընթացքում չեն գրանցվել մոնոպոլիաների ու օլիգոպոլիաների դիրքերի թուլացում եւ մրցակցության աստիճանի բարձրացում: Չի արձանագրվել բիզնեսի ու քաղաքականության սերտաճման թուլացում...: Բայց դա խոսակցության այլ թեմա է:

Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի փետրվարի 14-ի համարում:

Տպել
5819 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը

Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել

Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել

Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում

Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները

Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ

Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում

Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի

«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել

Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է

ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ

«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել

Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են

Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»

Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին

Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել

Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից

Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից

Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են

Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ

Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել

Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն

Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր

Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը

Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց

Բեռլինում կայացել է Շոլց-Ալիև հանդիպումը

Աննա Հակոբյանը լուսանկարներ է հրապարակել Գյումրի կատարած այցից

Ռուսաստանը նամակ է ուղարկել Հայաստան. այն հասել է Ազգային ժողով

ՆԱՏՕ-ից Ուկրաինային տրամադրված և ՌԴ-ի կողմից գրավված տեխնիկան բերվել է ցուցադրության (լուսանկարներ, տեսանյութ)

Շուրջ երկու տասնյակ ավտոմեքենա է տեղափոխվել տուգանային հրապարակ. վարորդները պատասխանատվության կենթարկվեն

Ապագայի շատ կոնկրետ նախագիծ է դրվում սեղանին, Հայաստանի լինելիության հարցն է լուծվում. վարչապետ (տեսանյութ)

Դիլիջանում կին վարորդը «Տոյոտա»-ով բախվել է կայանված «Մերսեդես»-ին, այնուհետ՝ գլխիվայր շրջվել

Փոխվարչապետն ու ՎԶԵԲ տարածաշրջանային տնօրենը կարևորել են Երևանում եվրոպական բանկի տարեկան հանդիպման կազմակերպումը

Բագրատ սրբազանն օգտագործում է նույն խոսույթը, ինչ ՀԱՊԿ-ը, որն իրականում աղետ է Հայաստանի համար. Տարոն Չախոյան

ՀՀ-ն իր էներգառեսուրսը պետք է գնի այնտեղից, որտեղ ամենաէժանն է ու շահավետը. Թունյանը՝ Ադրբեջանից գազ գնելու մասին

Մի քանի օրից կարճատև տեղումները կվերադառնան Երևանում ու մարզերում