Սա է մեր երկրի խայտառակ իրականությունը, չեմ ուզում պատկերացնել՝ դա ուր կտանի. Վ. Արծրունի

Լուսանկարը Վահան Արծրունու ֆեյսբուքյան էջից

Մշակութային գործիչ, կոմպոզիտոր, երգիչ Վահան Արծրունու հետ խոսել ենք երաժշտի ներկայիս գործունեության, դեկտեմբերին մեծ դժվարությամբ իրականացրած համերգի մասին: Ավելի վաղ Արծրունին հայտարարել էր, որ իր գործունեությանը փորձում են խոչընդոտել, քանի որ տարիներ շարունակ քննադատել է մշակույթի նախարարության աշխատաոճը:

 - Պարոն Արծրունի, սեպտեմբերի 29-ին Զվարթնոցում չեղարկված «Մաշտոց-Կոմիտաս» ձեր համերգային նախագիծն իրականացվեց դեկտեմբերի 4-ին, սակայն «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում: Ե՞րբ և որտեղ հանդիսատեսը կարող է ձեզ կրկին լսել, վտանգ կա՞, որ էլի նման խնդրի հետ կարող եք բախվել:

- Ամենամեծ խնդիրը կապված է նրա հետ, որ ծրագիրն իրականացնելու համար շատ լուրջ կատարողական ռեսուրս է անհրաժեշտ: Համերգի մասնակիցները կամերային նվագախումբն է, հատուկ հրավիրված փողայինների կազմ, մանկական երգչախումբ: Այսինքն, պատշաճ կերպով ծրագիր ներկայացնելու համար անհրաժեշտ է բավականաչափ ժամանակ և մեծ ֆինանսների հետ է դա կապված:

Նման համերգները ամիսների ընթացքում են իրականացվում, մանավանդ Հայաստանի պարագայում, ունենք երեք սիմֆոնիկ և մեկ կամերային նվագախումբ, նույն ծրագիրը կրկնելու և բեմից հնչեցնելու համար ես ստիպված նույն խնդիրները պետք է հաղթահարեմ և անցնեմ նույն ճանապարհը, որն անցա մի քանի ամիս առաջ:

Այդ ճանապարհով ես գրեթե միայնակ եմ անցնում, բացի խոչընդոտներից որևէ նպաստող հնարավորություն չկա: Առանց կազմակերպչական ռեսուրսի Հայաստանում հնարավոր չէ. խոսքը միայն իմ նախագածի մասին չէ:

- Շաբաթը երկու անգամ FM 107,7 -ի եթերում, ձեր հեղինակային «Երաժշտական եռանկյունի» հաղորդաշարի թողարկումն է լինում։ Ինչպե՞ս է առաջացել հաղորդման մտահաղացումը:

Հանրային ռադիոն է, որը նաև FM 107,7 -ի եթերում է հեռարձակվում և արդեն չորրորդ ամիսն է՝ ինչ եթերում է: Նախորդ տարիներին մի շարք այլ հեղինակային հաղորդումներ ունեի ռադիոյում: Հետո նախագիծը դարձավ հեռուստանախագիծ, արդեն Ա1+-ով էր հեռարձակվում: Ապա եղավ առաջարկություն Հանրայինի կողմից` նմանատիպ լուսավորչական ծրագիր իրականացնել, և ես առաջարկեցի այդ ձևաչափը:

Յուրաքնչյուր թողարկման մեջ մտավորականության լայն շրջանակ է ներառվում՝ արվեստի մարդիկ, ուսուցիչներ, թանգարանների տնօրեններ, հոգևորականներ, նկարիչներ, դերասաններ, ռեժիսորներ և այլն: Երաժշտությունը միջոց է, որ մենք խոսենք ոչ միայն երաժշտության մասին, այլև լուսաբանելով արվեստի և մշակույթի ճյուղերը` հանրահռչակենք հայտնի արժեհամակարգերը և՛ ակադեմիական և՛ ժամանակակից երաժշտության ոլորտում:

- Յուրաքանչյուր իշխանություն ընտրում է բնորոշիչ արվեստի տեսակ, որի մեջոցով ներկայացնում է իր մշակութաբանական տեսլականը: Հայաստանում ո՞րն է այդ տեսլականը:

- Եթե բացենք վերջին տարիների վաստակավորների կոչումները, պարզ կլինի, թե ինչպիսին է պետական տիտուլյար ցուցակը, ում արվեստն է արժևորվում, ովքեր են ներկայացվում իրենց պատկերացմամբ մշակութային և արվեստի ռեսուրս մեր երկրում և պարգևատրվում: Սա է մեր երկրի խայտառակ իրականությունը, որից ոչ մի տեղ չես փախչի և չեմ էլ ուզում պատկերացնել, թե սա մեզ ուր կտանի:

- Ինչիպիսի՞ն է, ըստ ձեզ, Հայաստանում առաջին գծում ներկայացվող արվեստի որակը (երգարվեստ ֆիլմ, գրականություն) և որոնք են դրա վտանգները:

- Մոտավորապես երկուսուկես կամ երեք տարի առաջ ես անջատեցի մեր տան հեռուստացույցը, որովհետև չեմ կարող թույլ տալ անբովանդակության գործոնը ներխուժի իմ անձնական տարածք: Այստեղ է ամենահիմնական վտանգը, իմ ընտանիքի իմ երեխաների համար, և ավելի լայն հասարակության համար: Ձևական ինչ-որ ծրագրեր են ի հայտ եկել, որոնք ինչ-որ զանգվածի պահանջներ կարող են բավարարել, բայց ինձ համար բավարար չեն:

Բացի դատարկությունից ոչինչ չի կարող ծնել, սրա հետևանքը դատարկությունն է, տգիտությունն է, անգրագիտությունը, անտարբերությունն է սեփական մշակույթի սեփական արժեքների նկատմամբ: Էլ չեմ խոսում ինֆորմացիայի կողմնակալ մատուցման ձևերի մասին:

 - Արդյո՞ք հասարակության սոցիալական ծանր վիճակը չի նպաստում ցածր մշակույթով ապրելուն, կամ առահասարակ մշակույթը չտարանջատելուն:

- Եթե դատենք ըստ համերգներին ներկա գտնվող այն հանրության, որը ներկա է սկսած փոփ համերգներից «Океан Ельзи»-ից վերջացրած Евгений Кисин-ի համերգներով, տպավորություն չեք ունենա, որ մենք աղքատ երկրում ենք ապրում: Որևէ տպավորություն չենք ունենա, որ սոցիալական խնդրի առաջ է կանգնած այդ հասարակությունը, որովհետև տոմսերի գինը սկսվում է 15 հազարից, հասնում 70 հազար դրամի և դուք ձեր աչքով տեսնում եք լեփլեցուն դահլիճ: Սա մի ծայրահեղություն է, մեկ այլ ծայրահեղություն է կատարյալ անտարբերությունը սեփական երկրի մշակույթի նկատմամբ:

- Արդյո՞ք նույն տենդենցն է նկատվում տեղի արվեստի նկատմամբ:

- Եթե ներկայացնեմ իմ օրինակով, ապա ծայրահեղությունից ծայրահեղություն է: Նախքան դեկտեմբերի 4-ի համերգս փողոցում հանդիպեցի հայտնի Սաշային (երկար տարիների տոմս ցրող): Սաշան ինձ հարցրեց, թե ինչու՞ են այդքան էժան իմ համերգի տոմսերը:

Տոմսերի գինը սկսվում էր 2000-ից, ամենաթանկը հինգ 5000-ն էր: Ամեն ինչ արել էի, որ համեմատաբար մատչելի լիներ: Սաշան ինձ ասաց, որ իր տասը տարվա ցուցակում հիմնական տոմս գնողները շատ հաճախ հրաժարվում են տոմսեր գնելուց՝ տեսնելով, որ դրանք էժան են:

Ըստ նրանց, եթե տոմսերն էժան են, ուրեմն, որակյալ չեն:

- Այսինքն, համերգի որակի չափորոշիչը տոմսի գի՞նն է Հայաստանում:

- Չափորոշիչներն այստեղ խեղված են. ոչ թե բովանդակությունը, կամ այն կատարողական նիշը, որը նկարագրում է արվեստը որպես այդպիսին: Այսինքն, եթե այդ կերպ է փոխված ընկալումը արվեստում գործող չափորոշիչների, այս պարագայում խոսել կեցության մասին, նրա ձևավորող մտայնության մասին, բարոյահոգեբանական ոլորտների մասին, կարծում եմ՝ արդեն անիմաստ է:

Այստեղ խնդիրը շատ ավելի խորն է ու լուրջ: Այս պարագայում հասկանում ես, որ սոցիալական ասպեկտը դեր չունի:

- Եթե սոցիալական ասպեկտը դեր չունի, ապա արվեստագետի հանրահռչակման խնդիրը ո՞րն է այս պարագայում:

- Մի պարագայում այսօրվա ձանձրույթն է, որ տիրում է արվեստի ոլորտում, և երկրորդ պարագայում ցանկությունն է այս իրավիճակից դուրս պրծնելու՝ խնդիրները լուծելով երկրից հեռանալով: Մշակույթի ոլորտում այս երկու հիմնական տրամադրություններն են: Վերջերս կրթության նախարարը առաջարկեց, որ գիտությամբ զբաղվելու համար գիտաշխատողները կարող են ինքնաֆինանսավորվել, ֆինանսական աղբյուրները ինքնուրույն փնտրել և զբաղվել գիտությամբ:

Եթե այդ տրամաբանությամբ շարունակենք, ուրեմն, բանակում ծառայող զինվորն իր փանփուշտներն ինքը պետք է ճարի, Էլ ի՞նչ խոսք կարող է լինել արվեստով զբաղվող մարդուն աջակցելու մասին: Ու՞ր է տանում այս տրամաբանությունը, աբսուրդից միայն կարող է աբսուրդ ծնվել: Երբ այդ ձևաչափն է դառնում պետական կառավարման միջոց, սա արդեն խնդիր է:

Երբ հանրությունը զբաղված է հանապազօրյա հացի հայթայթմամբ, նա պարզապես չի կարող ուրիշ որևէ հարցով զբաղվել, երբ քո երեխայի օրվա հացի խնդիրն է քո առջև դրված, ուրիշ բանի մասին մտածել հնարավոր չէ: Այս իրավիճակը, գնաճը, հասարակության նման վիճակը սարքած իրողություն է, հատուկ ծրագրավորված ներքին քաղաքականության էտապներից մեկն է:

Սրանք հայտնի ճանապարհներ են, որոնք արդեն տասնամյակներ է՝ աշխատում են: Բնական է, որ նոր բան չպիտի հորինեն, ինչի՞ տանջվեն, եթե այս ծրագիրը աշխատում է:

                                                                               Աղունիկ Հովհաննիսյան

Տպել
5395 դիտում

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան