Երևան
12 °C
Օրեր առաջ հրապարակվեց հայաստանյան դպրոցներում ռուսաց լեզվի դասավանդման հայեցակարգը, որը հանրությունն, ինչպես եւ սպասվում էր, ընդունեց բավական ցավագին:
Թեմայի շուրջ այսօր զրուցել ենք Կրթության եւ գիտության նախարար Լեւոն Մկրտչյանի հետ:
- Պարոն նախարար, մշակվել ու հանրային քննարկման է ներկայացվել դպրոցներում օտար լեզուների դասավանդման հայեցակարգ, եւ մի առանձին հայեցակարգ էլ՝ ռուսաց լեզվի վերաբերյալ: Ռուսերենը օտար չի՞ համարվում:
- Մեր քաղաքականության մեջ հստակ ձեւով ռուսաց լեզուն համարվում է օտար լեզու: Մի քանի հաստատումներ ուզում եմ հստակ մենք անենք, որպեսզի կարողանանք խնդիրներին ճիշտ նայել: Առաջինը՝ Հայաստանի Հանրապետությունում պետական լեզուն հայոց լեզուն է անվերադարձ, եւ որեւէ այլ պետական լեզու չի լինելու: Սա որպես աքսիոմա վերցնենք ու չվախենանք, որ հայերենի վրա կարող են մութ ամպեր կուտակվել: Եվ դա օրենքով է պաշտպանված: Հայագիտական բլոկը նույնպես ամբողջությամբ պաշտպանված է օրենքով: Այս բլոկը շատ ամուր հիմքի վրա է դրված:
Դեռեւս երկու տարի առաջ, երբ մեր ե՛ւ բարձրագույն, ե՛ւ հանրակրթության մեջ նայեցինք օտար լեզուների որակը, պարզվեց, որ իսկապես այստեղ անելիք շատ կա: Եվ առաջացավ գաղափար՝ մշակել օտար լեզուների հայեցակարգ ու ժամանակացույց, նաեւ վերականգնել Հայաստանում օտար լեզուների խորացված ուսուցմամբ դպրոցների ցանցը, որտեղ երկիրը ներկայացնող առարկայացանկը՝ գրականություն, աշխարհագրություն, կդասավանդվի տվյալ լեզվով:
Հիմա՝ ինչո՞ւ է ռուսերենի հայեցակարգը առանձին: Նախ՝ առաջին բլոկը լատինատառ բլոկն է՝ լատինատառ հենքի վրա՝ ֆրանսերեն, գերմաներեն, անգլերեն: Մեր երեխաները, ի տարբերություն եվրոպական երկրների երեխաների, մեծ բարդության մեջ են. իրենք մեսրոպատառ մշակույթն են վերցնում առաջին դասարանում, որը շատ դժվար ալֆավիտ է, երկրորդում անցնում են կիրիլիցաները, որը նույնպես բարդ է, հետո նոր անցնում են լատինատառ: Դրա համար, մեթոդական իմաստով, կիրիլիցաների վրա հենված մեթոդիկան տարբեր է մյուսից:
Երկրորդը՝ ռուսաց լեզվի տարածվածությունն է: Ի վերջո, պետք է վերցնել եղած հողը եւ այդ հողի վրա կառուցել: Մեր բնակչության շրջանում ռուսաց լեզուն շատ ավելի մեծ տարածում ուներ, քան այլ օտար լեզուները, եւ կորցնել այդ արժեքը, չի կարելի:
- «Ուներ»: Բայց ժամանակի ընթացքում ռուսերենի կիրառության շրջանակն աշխարհում նեղանում է, չէ:
- Ոչ: Եվ ռուսերենը կորցնելը սարսափելի հարված է դառնում գիտության համար: Հիմա ինչո՞ւ ենք մենք օտար լեզուներին նման ուշադրություն դարձնում. մենք մեր երկիրը տեսնում ենք իբրեւ գիտության տարածք: Գիտություն զարգացնել՝ առանց օտար լեզուների որակյալ կրթության, հնարավոր չէ: Գիտություն տանող մեր հիմնական դուռը գրականության իմաստով ռուսերենն է: Այդ լեզվով գրականությունը եւ շատ էժան է, եւ մատչելի է: Մեր երեխաները, որոնք ուզում են գիտությամբ զբաղվել, օտար լեզվով գրականության 40-60 տոկոսը ռուսական տիրույթում է:
Երկրորդը՝ մենք տարածաշրջանային մեկ միավորի մեջ ենք Ռուսաստանի, Բելառուսի, Ղազախստանի եւ մյուս երկրների հետ, որտեղ աշխատանքային լեզուն ռուսերենն է: Այս ամենը հաշվի առնելով՝ մեթոդիկաները առանձնացված ենք ներկայացրել, եւ դա վերաբերում է միայն հանրակրթության մեջ ռուսաց լեզվի ուսուցման կատարելագործմանը, օտար լեզուների ուսուցման կատարելագործմանը: Չեմ հասկանում սրա շուրջը ինչ-որ քաղաքական ուղղվածություն տեսնելու մոտիվացիան:
- Ռուսաստանից պարբերաբար կարծիքներ են հնչում, որ ռուսերենին մեր երկրում պետք է առավել բարձր կարգավիճակ շնորհվի, ընդհուպ մինչեւ երկրորդ պետական լեզվի: Ռուսաց լեզվի հայեցակարգն ընդառաջ քայլ չէ՞ այդ հայտարարություն-պահանջներին:
- Ոչ: Սա վստահ պետության քայլ է, որը հասկանում է, որ օտար լեզուները անհրաժեշտ են, որպեսզի ինքը սպասարկող երկիր չլինի, այլ լինի գիտելիքահենք երկիր: Յուրաքանչյուր պաշտոնյա յուրաքանչյուր երկրում կարող է ցանկացած արտահայտություն անել, ցանկացած ցանկություն ներկայացնել, բայց մենք սուվերեն երկիր ենք, եւ մենք ենք որոշում մեր քաղաքականությունը:
- Գուցե նաեւ Ռուսաստանը լեզվի հետ կապված մեծ պահանջներ է ներկայացնում, որպեսզի հայեցակարգով բավարարվելը հայաստանյան հանրությունն արդեն համարի ձեռք բերում եւ չբողոքի դրա դեմ:
- Այդպես չէ: Նայեք Ադրբեջանը կամ անգամ Վրաստանը. ռուսական դպրոցներ են աշխատում: Վրաստանը, որի մասին մենք այդքան խոսում ենք որպես ազգային մոդելի երկրի, իր քաղաքացիներին թույլատրում է օտար լեզուներով կրթություն ստանալ: Մենք օրենքով արգելել ենք: Այսինքն՝ Վրաստանի քաղաքացին կարող է Վրաստանի բուհում օտար լեզվով, այդ թվում ռուսերեն, ստանալ ամբողջական կրթություն:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Ուկրաինական հակամարտության լուծման ծրագիրը ավարտական փուլում է. որ 2 կետի շուրջ համաձայնել չի ստացվում և ինչու
Եպիսկոպոսաց ժողովը ձախողվել է. վեհարանը զավթած Կտրիճի օրերը հաշված են. Չախոյան
Գործընկերներս, ի պատիվ իրենց, տեղի չեն տալիս սադրանքին. Թունյանը Գյումրիից ուշագրավ դրվագ է պատմել
Տեղի է ունեցել երկու կարևոր իրադարձություն. Կտրիճը կորցրել է լեգիտիմությունը թե եկեղեցու ներսում, թե դրսում
Եթե ընդունեին առաջարկները, էսօրվա մեղադրողները թե Սերժի, թե Փաշինյանի հասցեին ողջ բողազով գոռալու էին դավաճան
Հարցը՝ «բա ուր է ժողովուրդը», ապացուցում է 80-90% աջակցություն խոստացող «սոցհարցումների» փուչ լինելը
Սա Աջապահյանի դաստիարակած հոգևորականն է. օր առաջ այս սարսափին պետք է վերջ տալ. Հարությունյանը՝ Տեր Նշանի մասին
Կարծում եմ՝ ճիշտ կլինի, որ պատարագներից առաջ եկեղեցիներում երգչախմբերը կատարեն ՀՀ պետական օրհներգը. վարչապետ
Հոգևոր վերնախավը պայթյունավտանգ սպառնալիք է հոգևոր ու բարոյական արժեքների, ամբողջ Հայաստանի համար. Վարդապետյան
Եթե եկեղեցականներն այդպիսի գումարներ են աշխատում, ինչո՞ւ չպետք է հարկեր վճարեն. Սաֆարյան
Գարեգինն էդպես էլ չհասկացավ՝ 26 տարի մեջքով է եղել ժողովրդին, դեմքով՝ սիրելի հարուստ «վերնախավին». Առաքելյան
Քաղաքացուն անիծում է զուտ նրա համար, որ համաձայն չէ իր հետ. նույնը եղել է Կտրիճի իմացությամբ. Չախոյան
«Նզովյա՛լ, կտեսնես՝ ոնց են թաղում հարազատներիդ». Տեր Նշանն անիծել է իր հետ երկխոսող քաղաքացուն
Քելլոգը նշել է ուկրաինական կարգավորման 2 հիմնական թեմա, որոնց շուրջ որոշման հասնել չի հաջողվում
Գարեգին Բ-ն մտափոխվել է. Եպիսկոպոսաց ժողովը անորոշ ժամկետով հետաձգվում է
Ի՞նչ անել երկրաշարժի ժամանակ, եթե գտնվում եք հանրային տրանսպորտում․ վարքականոն վարորդների և ուղևորների համար
Վարչապետը երկրաշարժի 37-րդ տարելիցի կապակցությամբ այցելել է Սպիտակ, Վանաձոր և Գյումրի. լուսանկարներ
Օդանավակայանում Գարեգին 2-րդի՝ «ու՞ր է ժողովուրդը» հարցը ցույց տվեց՝ նա սկսում է գիտակցել, որ «օգտագործվում է»
Եկեղեցու պառակտման սկիզբը դրվեց, երբ Կտրիճ Ներսիսյանը ժողովրդի ու Քոչարյանի միջև ընտրեց Քոչարյանին. Ռուբինյան
ՀՀ վարչապետը կադրեր է հրապարակել Գյումրու Յոթ վերք եկեղեցում տեղի ունեցած պատարագից
ԱՄՆ զինված ուժերը կսկսեն հարվածներ հասցնել ցամաքային թիրախներին՝ թմրավաճառների դեմ պայքարելու համար. Թրամփ
Մենք պետք է մեր ժողովուրդներին պատրաստենք խաղաղության. Հաջիև
Երևանում բախվել են ՀՀ նախագահի հաշվեկշռում գրանցված «Ռենո»-ն և «Հոնդա»-ն. կա տուժած
Ձյուն, մառախուղ. ինչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին
«Մանկական Եվրատեսիլ 2025»-ի հայաստանյան պատվիրակությունը Թբիլիսում է
Ղազախստանում Հայաստանի դեսպանը և Ակտյուբինսկի մարզպետը քննարկել են երկկողմ համագործակցությանն առնչվող հարցեր
Եկել է ժամանակը՝ հաջորդ պատարագը Մայր Աթոռում անցկացնելու. Ալեն Սիմոնյան
4-րդ դասարանի աշակերտների կողմից համադասարանցուն ծեծելու դեպքով ՆԳ նախարարը միջնորդագիր է ներկայացնելու ԿԳՄՍՆ
Պատարագից հետո ՀՀ բարձրագույն ղեկավարությունը Գյումրիում հարգանքի տուրք է մատուցել, ծաղկեպսակ զետեղել
Եկեղեցու տարածքից մեկ անձ հեռացվել է, ևս մեկը՝ տեղափոխվել ոստիկանություն. ՆԳՆ-ն մանրամասնել է
Տավուշի դպրոցներից մեկի հետնամասում 4-րդ դասարանցիները ծեծել են համադասարանցուն. վերջինս հոսպիտալացվել է
Ակտիվ ցիկլոն է ներթափանցել. ՀՀ ողջ տարածքում սպասվում են ձյան ու ձնախառն անձրևի տեսքով ինտենսիվ տեղումներ
Երկրաշարժի զոհերի հիշատակն ու Սուրբ պատարագը՝ Մխիթարյանի համար քաղաքական ակցիայի պատճառ
Հարգանքի տուրք Վանաձորում. ԱԺ նախագահը լուսանկարներ է հրապարակել
Քոչարյանը թասիբի է գցում, որովհետև այս տեսակին ձեռնտու է, որ գրոհեն, ընդհարում լինի, արյուն թափվի. Սարգսյան
Ուզում եմ հասկանալ` ինչո՞վ են խանգարում ուժային կառույցները, ինչ-որ ենթամշակույթ կրո՞ղ եք. Ալեքսանյան
Նարեկ Մկրտչյանը մասնակցել է ԱՄՆ փոխնախագահի ընդունելությանը, հանդիպել Սիլվեստր Ստալոնեի հետ
Գյումրիի պատարագին մասնակցում են ՀԱԵ մի շարք եպիսկոպոսներ
ՀՀ բարձրագույն ղեկավարությունը Գյումրու Յոթ վերք եկեղեցում է. մեկնարկում է սուրբ և անմահ պատարագը
ՀՀ վարչապետը Վանաձորում հարգանքի տուրք է մատուցել 1988-ի երկրաշարժի զոհերի հիշատակին. տեսանյութ
