Ֆրանսուա Օլանդից թաքուն են պահել, որ «Օրանժը» այլեւս չի գործում Հայաստանում

Երեկ պաշտոնական այցով Ֆրանսիայում գտնվող Սերժ Սարգսյանը մի հետաքրքիր հայտարարություն է արել:

«Ես այսօր առավոտյան ՄԵԴԵՖ-ում փորձում էի համոզել ֆրանսիացի գործարարներին, որ Հայաստանում ներդրումային բարենպաստ պայմաններ կան, առաջարկեցի նրանց գալ Հայաստան եւ ներդրումներ կատարել: Փորձեցի համոզել այն իրականությամբ, որ այսօր Հայաստանը, լինելով Եվրասիական տնտեսական միության անդամ, կարող է հարթակ լինել նրանց համար` արտադրելու Հայաստանում եւ իրացնելու Եվրասիական տնտեսական միության 170 միլիոնանոց շուկայում: Եվ երկրորդ` ունենալով Իրանի հետ լավ հարաբերություններ, Իրանի դեմ պատժամիջոցների կիրառման ընթացքում այդ երկրի հետ պահպանելով լավ հարաբերություններ, ճանաչելով իրանական շուկան եւ Իրանի ժողովրդին՝ Հայաստանը եւս կարող է այստեղ առաջատար ֆրանսիական ընկերություններին օգտակար լինել, եվրոպական ընկերություններին հարթակ ծառայելով` ունենալով հնարավորություններ եւ այդ հնարավորություններն ի սպաս դնել մեր այս հարաբերությունների զարգացմանը: Եթե ֆրանսիական բիզնեսը ծաղկի Իրանում, մենք եւս կլինենք օգտատերերի թվում».- ասել է Սերժ Սարգսյանը Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդի հետ հանդիպումից հետո վերջինիս հետ համատեղ հայտարարություններով ԶԼՄ-ների առջեւ ելույթ ունենալիս:

Ի՞նչն է այստեղ տարօրինակ: «Փորձեցի համոզել...» տիպի արտահայտություն Սերժ Սարգսյանը նախկինում որեւէ տեղ, որեւէ գործարարների հետ հանդիպումից հետո երբեւէ չի արել: Այսինքն, որեւէ այլ երկրում գործարար համայնքի հետ հանդիպումներից հետո նա դրա մասին պատմելիս չի ասել «փորձեցի»: Ինչո՞վ է պայմանավորված Սերժ Սարգսյանի այսպիսի հոռետեսությունը, անվստահությունը, տարակուսանքը...:  Ինչո՞ւ «փորձեցի», այլ ոչ թե, ասենք, «առաջարկեցի», «հորդորեցի»...: Բայց եթե ավելի խորը դիտարկենք տեղի ունեցածը, ապա կհամոզվենք, որ այլ կերպ Սերժ Սարգսյանը արտահայտվել չէր կարող: Խնդիրն այն է, որ նա հանդիպել էր ֆրանսիացի, հատկապես  ֆրանսիացի գործարարներ հետ: Իսկ ֆրանսիացի գործարարները, պատկերավոր ասած, իրենց մաշկի վրա են զգացել, թե որքան «գրավիչ է» մեր տնտեսությունը ֆրանսիացի գործարարների համար:

Իհարկե, Սերժ Սարգսյանի բերած փաստարկները, թե Հայաստանը ԵՏՄ անդամ է ու Հայաստանում ապրանքներ արտադրելով՝ ֆրանսիացիները կարող են մուտք գործել ԵՏՄ շուկա առանց լրացուցիչ հարկերի, իրականություն է: Բայց՝ միայն տեսական: Տեսական է նաեւ պնդումը, թե Իրանի հետ մեր լավ հարաբերությունները ֆրանսիացի գործարարները կարող են օգտագործել իրանական շուկա իրենց արտադրանքը արտահանելու համար: Գործնականում այդ իրավիճակը կա արդեն շատ վաղուց, սակայն ֆրանսիացի գործարարները, այդ թվում նաեւ հայազգի, մեղմ ասած, չեն շտապում օգտվել այդ հնարավորություններից: Ինչո՞ւ:

Ֆրանսիական կապիտալը Հայաստանում, իհարկե, ներկայացված է: Երեւանի կոնյակի գործարանն ու ջրամատակարարման համակարգի կառավարումը ֆրանսիական ներդրումների ու հաջող գործունեության լավ օրինակներ են: Սակայն դրա կողքին կան «Քարֆուրի» ու «Օրանժի» օրինակները: Ու եթե «Օրանժի» տապալումը Հայաստանում կարող է բանավեճի առարկա լիներ, թե ով էր մեղավոր, ապա «Քարֆուրի» դեպքում նման բանավեճ, ըստ էության, չկա: «Քարֆուրը» մեծ աղմուկով էր գալիս Հայաստան, վարձակալել էր հսկայական տարածք «Դալմա մոլում»: Հսկայական գումարներ էր ծախսել շուկայի ուսումնասիրության վրա, աշխատակիցներ էր պատրաստում...: «Դալմա մոլում» նույնիսկ գովազդային պաստառներ էին փակցված, թե շուտով այդտեղ «Քարֆուրը» կբացվի, մեկ էլ հոպ...: «Քարֆուրին» մեղմ, շատ մեղմ ասած՝ «դուրս հրավիրեցին» Դալմա մոլից: Այն պարզ պատճառով, որ «Քարֆուրը» իր գոյությամբ սպառնալիք էր տեղական մանրածախ առեւտրի «գայլերին»:

«Քարֆուրի» վնասազերծումը բավականին արագ կազմակերպվեց: Մեր օլիգարխները հավաքվեցին, քննարկեցին, հասկացան, որ իրենց վերջը մոտ է, դիմեցին մի քանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների, վերջիններս էլ դիմեցին «Դալմա մոլի» սեփականատիրոջը` Սամվել Կարապետյանին` Կալուգայի Սամոյին: Կարապետյանը առանց երկար դիմադրելու համոզվեց, որ իր հայաստանցի մտերիմ «ախպերությունը» վտանգի մեջ է ու արագ չեղյալ համարեց «Քարֆուրի» հետ կնքած վարձակալության պայմանագիրը: Ու որպեսզի իրենց այդպես «պատդերժկա» արած Սամվել Կարապետյանը ֆինանսապես շատ չտուժի, նույն տարածքը վարձակալությամբ վերցրեց Սամվել Ալեքսանյանը` «Երեւան Սիթիի» համար:

Չբավարարվելով դրանով, «Քարֆուրի» առաջ սկսեցին աննորմալ պայմաններ դնել, թե իր հայաստանյան սուպերմարկետում վաճառվելիք ապրանքների մեծ մասը պետք է լինի տեղական արտադրության: Դե իհարկե, մեր խիստ հայրենասեր պաշտոնյաները նման պահանջ դրեցին բացառապես հանուն հայաստանցի արտադրողների, հանուն ազգի, հանուն հայրենիքի: Բա ո՞նց: Արդյունքում «Քարֆուրը» կորցրեց իր մրցակցային բոլոր առավելությունները եւ հիմա «Երեւան մոլում» կուչ եկած՝ ուղղակի գոյությունն է պահպանում, անընդհատ կրճատելով իր զբաղեցրած տարածքը:

Այս պատմությունը շատ լավ գիտեն նաեւ ֆրանսիացի բոլոր այն գործարարները, որոնք երբեւէ մտածել են Հայաստանում ներդրումներ անելու մասին: Ու այս պայմաններում ինչ պետք է աներ Սերժ Սարգսյանը այդպիսի գործարարների հետ հանդիպման ժամանակ: «Առաջարկե՞ր», «հորդորե՞ր»...: նա կարող էր միայն «փորձել համոզել» եւ ոչ ավելին: Մանավանդ որ «Քարֆուրին» դուրս հրավիրած Սամվել Կարապետյանը հիմա Հայաստանի ամենաազդեցիկ դեմքերից մեկն է դառնում:

Ի դեպ, երեկ ԶԼՄ ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հայտարարել է, թե ՀՀ տնտեսության մեջ «Ֆրանսիան ներկա է գյուղատնտեսական մթերքների վերամշակման, հեռահաղորդակցության, տրանսպորտի եւ մի շարք այլ ոլորտներում»: Ֆրանսիայի նախագահին երեւի չեն տեղեկացրել, որ Ֆրանսիան այլեւս ներկա չէ մեր հեռահաղորդակցության շուկայում: «Օրանժը» գնացել է Հայաստանից երկու տարի առաջ, իսկ նրա ունեցած-չունեցածը գնել է «Յուքոմը»: Նախագահին երեւի այդ մասին չեն ասել, որ տրամադրությունը չընկնի: