Երևան
28 °C
Եվրոն և դոլարը 20 տարվա մեջ առաջին անգամ հավասարվել են: Վերջին անգամ նման իրավիճակ նկատվել էր 2002 թվականին:
Մասնագետների խոսքով՝ Ուկրաինայի պատերազմը փոխեց իրավիճակը՝ մեծ վնաս պատճառելով ԵՄ տնտեսությանը: Հանկարծակի ցնցումը հանգեցրել է եվրոգոտում ռեկորդային գնաճի, որը հունիսին կազմել է 8,6 տոկոս՝ տնտեսական ակտիվության աստիճանական դանդաղման հետ մեկտեղ:
Եվրոպական կենտրոնական բանկն արդեն բարձրացրել է տոկոսադրույքները՝ փորձելով զսպել գնաճը և նախատեսում է շարունակել դա, քանի որ հնարավոր է իրավիճակը է՛լ ավելի վատթարանա:
Տնտեսագետ Կառլեն Խաչատրյանը, «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով տեղի ունեցողին, նկատում է՝ դոլարը վերջին 3-4 ամիսների ընթացքում գրեթե բոլոր արժույթների նկատմամբ ամրապնդում է իր դիրքերը, միայն մի քանի երկիր կա, որտեղ այն արժեզրկվում է, և այդ երկրներից մեկն էլ Հայաստանն է:
Տնտեսագետի խոսքով՝ աշխարհաքաղաքական դասավորումները ունենում են իրենց ազդեցությունը նաև տնտեսության վրա. «Նույն ռուս-ուկրաինական պատերազմի շրջանակներում Արևմուտքը Ռուսաստանի դեմ լայն պատժամիջոցներ սկսեց կիրառել, Ռուսաստանը դրանց պատասխանեց այլ բնույթի տնտեսական գործիքակազմ կիրառելով: Եվ այս դրսևորումներով էլ պայմանավորված են դոլարի և եվրոյի փոխարժեքների փոփոխությունները»:
Խաչատրյանն ընդգծում է՝ փոխարժեքների փոփոխության վրա ազդեցություն ունի նաև եվրոգոտում տիրող տնտեսական անորոշությունը՝ Ռուսաստանի հակընդդեմ պատժամիջոցներով պայմանավորված:
«Եվրոգուտու բազմաթիվ երկրներ ակտիվորեն քննարկում են, թե մոտալուտ ձմռանը ինչպես են լուծելու էներգակիրների խնդիրը: Դա էլ օբյեկտիվորեն բերում է անորոշության, ինչը թուլացնում է Եվրամիության երկրների տնտեսական պոտենցիալը: Մտավախություն կա, որ Ռուսաստանը՝ ԵՄ հիմնական էներգիայի մատակարարը, պատրաստվում է ամբողջությամբ դադարեցնել գազի մատակարարումը՝ ի պատասխան Արեւմուտքի պատժամիջոցների: Թե՛ բիզնեսմենները, թե՛ պոտենցիալ ներդրողներն այս անորոշությունների ֆոնին կա՛մ ձեռնպահ եմ մնում դրանք կատարելուց, կա՛մ արդեն ձեռք բերված պայմանավորվածությունները փորձում են չեղարկել: Դրա արտացոլումն էլ եվրոյի արժեզրկումն է»,- ասում է տնտեսագետը:
Վերջինիս կարծիքով՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմի ելքը մեծ ազդեցություն կունենա այս ճգնաժամի հաղթահարման վրա:
«Երեկ Ուկրաինան Եվրամիությունից մոտավորապես 750 միլիարդի աջակցություն է ակնկալել, որից 60-65 միլիարդը՝ եկող տարվա կտրվածքով: Սա իրականում ահռելի միջոց է: Եվրոգոտում այս մասով լիարժեք կոնսենսուս չկա: Երկրներ կան, որոնք օբյեկտիվորեն հարց են բարձրացնում՝ մեր քաղաքացիների սոցիալական խնդիրներն ու բարեկեցությունը լուծելու փոխարեն ինչո՞ւ պետք է այդ հսկայական միջոցներն ուղղվեն Ուկրաինայում վերականգնողական ծրագրերի իրականացման համար»,- ասում է Խաչատրյանը և հավելում՝ այնպես չէ, որ պատերազմի ավարտից հետո միանգամից Եվրոպայում ամեն ինչ լավ է լինելու, բայց պատերազմի դադարեցումը և դրանով պայմանավորված՝ կոնսենսուս կձևավորվի, ինչը հնարավորություն կտա քիչ թե շատ կանխատեսել՝ ինչ զարգացումներ տեղի կունենան առաջիկայում:
Հարցադրմանը՝ եվրոյի արժեզրկմամբ եվրոպական ապրանքների արտահանումը միջազգային շուկաներում կէժանանա՞ն, տնտեսագետն ասում է՝ եվրոգոտուց ապրանքների արտահանումը խնդրահարույց է դառնալու, Եվրոպան այս ամենից օգուտներ դժվար թե ունենա:
Խոսելով եվրոյի հետագա արժեզրկման մասին՝ Կառլեն Խաչատրյանը նշում է՝ կանխագուշակելն ապաշնորհ գործ է, քանի որ ամեն բան կախված է աշխարհաքաղաքական իրավիճակներից:
«Ապրիլից սկսված՝ նկատվում է դոլարի արժևորում եվրոյի նկատմամբ, վերջին շրջանում տեմպերն արագացան, և փոխարժեքը հավասարվեց: Չես կարող ասել, թե որոշակի ժամանակ անց ինչ կլինի»,- ասում է տնտեսագետը:
Անդրադառնալով այն տենդենցին, որ մի շարք երկրներում դոլարի փոխարժեքը իր դիրքերը բարելավում է, բայց, օրինակ, Հայաստանում՝ նվազում՝ զրուցակիցը նշում է՝ սա պայմանավորված է մեծաթիվ ռուս տուրիստների ներհոսքով:
«Օտարերկրյա քաղաքացիները գալիս են և՛ որպես զբոսաշրջիկ, և՛ բիզնես հիմնելու նպատակով։ Դոլարային մեծ հոսքերը մեր տնտեսությունը չի կարողանում կլանել, որի արդյունքում էլ դոլարի փոխարժեքը սկսում է նվազել: Այս տարվա առաջին 5 ամիսների ընթացքում 4 անգամ ավելի շատ տուրիստ է եկել Հայաստան, քան անցած տարի: Նրանք իրենց հետ, բնականաբար, կապիտալ են բերել, դոլարի ներհոսքը դեպի մեր տնտեսություն էապես ավելացել է: Երբ մի բանի առաջարկը շատ է լինում, դրա գինը նվազում է»:
Կառլեն Խաչատրյանի խոսքով՝ ներմուծման տեսանկյունից գնաճային ավելի ցածր ֆոն ունենք այս պայմաններում. «Մենք այժմ ունենք 10,3 տոկոս գնաճ, եթե փոխարժեքը չնվազեր, գնաճը կարող էր լիներ 17-18 տոկոս: Խնդիրներ ենք ունենում արտահանման ոլորտում, ՏՏ ոլորտն է տուժում, քանի որ իրենց եկամուտները դոլարով են, իսկ ծախսերը՝ դրամով: Սոցիալական խնդիր էլ կա, քանի որ բնակչության մի ստվար զանգված տրանսֆերներ է ստանում դոլարով, իսկ դոլարի արժեզրկմամբ այդ դոլարի գնողունակությունը կրճատվում է՝ բերելով սոցիալական լարվածության»:
Հարցին՝ Կենտրոնական բանկը կարո՞ղ է որևէ կանխարգելիչ քայլ անել, Խաչատրյանը պատասխանում է. «Կարող է կայունացնել փոխարժեքը, սակայն դա ԿԲ-ի գործառույթների մեջ չի մտնում։ Եթե արժևորի հայկական դրամը, դա բերելու է գնաճի, եթե չի անում, գնաճի խնդիրը մասամբ լուծում է, բայց արտահանելի զանգվածը կանգնում է խնդիրների առջև: Բացի դրանից, եթե հաշվի առնենք, որ ԿԲ-ի թիվ մեկ խնդիրը գնաճի կարգավորումն է, ու դոլարի արժեզրկումը գնաճի վրա դրական ազդեցություն ունի, ուստի ինչ-որ տեղ այս իրավիճակը «ձեռնտու» է ԿԲ-ին»։
Անյուտա Աթանեսյան
Ուշադրություն է դարձվում «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի կյանքի կոչմանն առնչվող ոլորտներում միջոցառումների կատարմանը․ Սանոսյան
«Լադանիվա»-ի առաջին փորձը եվրատեսիլյան բեմում (լուսանկարներ)
Սահմանի նոր նկարագրություն է արվում՝ իրավաբանորեն ուժ ունեցող քարտեզի հիման վրա. Արսեն Թորոսյան․ «Ազատություն»
Թուրքիայում ահաբեկչության նախապատրաստման կասկածանքով 7 անձ է ձերբակալվել
Պետությանը վերադարձված գույք, դատարան ուղարկված գործերի աճ․ Վարդապետյանը ներկայացրել է 2023-ի գործունեության հաղորդումը
19-ամյա տղան իր «Տելեգրամ» ալիքներով թմրանյութի առցանց վաճառքով զբաղվող հարթակ է գովազդել, ձեռք է բերել «Մեթամֆետամին»
Գառնիկ Դանիելյանի հայտնած տեղեկատվությունը չի համապատասխանում իրականությանը. սահմանային ոչ մի սյուն չի հանվել
«Զանգեզուր» կենսոլորտային համալիրի տարածքում կրկին ընձառյուծ է արձանագրվել (տեսանյութ)
Համաշխարհային բանկը ոչ միայն դոնոր կազմակերպություն է Հայաստանի համար, այլև կարևորագույն գործընկեր․ փոխվարչապետ
Հովհաննիսյանը շնորհակալություն է հայտնել Ռուգենաաթին՝ ՀԲ կառավարիչների խորհրդում ՀՀ-ին առնչվող ծրագրերին աջակցելու համար
Ապրիլի 17-29-ը ՀՀ մի շարք շրջաններում գրանցված առավելագույն ջերմաստիճանը գերազանցել է գրանցված պատմական արժեքները
Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 35 սահմանային սյուն է տեղադրվել
Դաշտերից մեկում տղամարդը հրազենով սպանել է իր շանը, ապա՝ ինքնասպան եղել
Անժելա Բիձյանը որոնվում է որպես անհետ կորած
Վաղը Եվրոպական հանձնաժողովի գլխավոր տնօրենը կայցելի Հայաստան․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված
Հաստատվել են ԱԺ առաջիկա նիստի նախագծերը․ օրակարգում 18 հարց է ընդգրկված
71-ամյա տղամարդը շենքի մուտքում բռնել է 13-ամյա աղջկա ձեռքը, քաշել դեպի իրեն և փորձել անառակաբարո արարք կատարել
ՀՀ-ին պատկանող որևէ տարածքի՝ այլ երկրի տիրապետությանը «հանձնելու» հարց չի քննարկվել և չի կարող քննարկվել․ կեղծ թեզեր են
Նարեկ Սամսոնյանը կմնա կալանավորված
Չի կատարվել «Գրքի աշխարհ» կառուցելու պայմանը․ Կողբացի 36/3 համալիրի 235,8 քմ-ի սեփականության իրավունքը փոխանցվել է ՀՀ-ին
Ջեյհուն Բայրամովն աշխատանքային այցով մեկնել է Կատար․ այնտեղ է նաև Արարատ Միրզոյանը
Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 29-ին
Հայաստան է ժամանել Մարսելի արքեպիսկոպոս կարդինալը
Մենք չենք միջամտելու Ադրբեջանի և Հայաստանի բանակցություններին. Ղազախստանի ԱԳՆ
Թբիլիսիում ևս մեկ փոթորկոտ գիշեր է անցել. «Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի դեմ ցույցերն ու բախումները չեն դադարում
Չինաստանի նախագահը կմեկնի Ֆրանսիա, Սերբիա և Հունգարիա
Տավուշում Բագրատ սրբազանի բիզնեսի հետքերով. մանրամասներ
Մյասնիկյան պողոտայում 3 մեքենաների բախումից հետո դրանցից մեկը կողաշրջվել է. կա տուժած
Նովգորոդի իրավապահների կողմից հետախուզվողին հայտնաբերել են Բագրատաշենի անցակետում
Նախորդ շաբաթվա ընթացքում վայրի կենդանիների հարձակման 12 դեպք է գրանցվել
100 նոր ծառ՝ Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանում (տեսանյութ)
«Թուրքական ավիաուղիներ»-ը երեք տարի անց կվերսկսի թռիչքները դեպի Աֆղանստան
Երկրաշարժ Թուրքիայի հարավ-արևմուտքում
Մահացել է Սուրեն Բաղդասարյանի թոռը՝ «Փյունիկ» ՖԱ-ի գլխավոր քարտուղարը
Ժերար Դեպարդյեին Փարիզում ձերբակալել են
Անձրև, ամպրոպ, կարկուտ, կցրտի 7-10 աստիճանով. ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
ԱԳ նախարարը Կատարի խորհրդատվական խորհրդի նախագահին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագիրը
Կարմրուկի քանի դեպք է գրանցվել Հայաստանում 2024 թվականին
Ի՞նչ եղավ Վանեցյանի գաղտնալսման գործը․ Անդրանիկ Քոչարյանը՝ դատախազին (տեսանյութ)
Ադրբեջանի պետական հանձնաժողովը Հայաստանին կոչ է արել համագործակցել անհետ կորածների հարցում
© 2024 Հայկական ժամանակ