Նախընտրական ցուցակ կազմելու վրա կուսակցության բոլո՞ր անդամներն են ազդեցություն ունենում

Կառավարությունն Ազգային ժողով է ներկայացրել «Կուսակցությունների մասին» նոր օրենքի նախագիծը: Այն դրվել է շրջանառության մեջ, բայց դեռ չի ընդգրկվել լիագումար նիստերի օրակարգ: Դեռ չի քննարկվել նաեւ գլխադասային՝ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովում:

«Կուսակցությունների մասին» օրենքը այն 12 օրենքներից է, որոնք 2016թ. դեկտեմբերին ընդունված Սահմանադրության համաձայն՝ պետք է ամբողջությամբ փոփոխության ենթարկվեն: Հիշեցնենք, որ նոր Սահմանադրության պահանջով արդեն իսկ ընդունվել են Ընտրական օրենսգիրքը եւ «Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին» օրենքը: Կոնկրետ այս նախագիծը ԱԺ-ն պետք է ընդունի մինչեւ 2017թ. խորհրդարանական ընտրությունները: Իսկ այն, Սահմանադրության համաձայն, ուժի մեջ կմտնի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում ձեւավորված Ազգային ժողովի առաջին նիստի օրը: Այսինքն, առաջիկա ընտրություններին կուսակցությունները պարտավոր չեն առաջնորդվել նոր օրենքի սահմանած չափորոշիչներով:

Հավանաբար դա է պատճառը, որ այդ նախագծի մասին դեռ չի լսել եւ ոչ մի կուսակցություն, անգամ՝ խորհրդարանական խմբակցություն: Բայց երեկ՝ նախագիծը խորհրդարան ներկայացնելու վերջնաժամկետի հաջորդ իսկ օրն արդեն դրա վերաբերյալ իրենց դժգոհությունն են հայտնել քաղաքագիտական շրջանակներից: Օրինակ, քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գտնում է, որ այդ նախագծում չկան ներկուսակցական ժողովրդավարությունն ապահովող մեխանիզմներ: Իսկ մեկ այլ քաղաքագետի՝ Մանվել Սարգսյանի կարծիքով, ներքին ժողովրդավարության բացակայության պատճառով կուսակցություններում հաճախ որոշիչ են դառնում օլիգարխիկ խմբավորումները:

Նշենք, որ նոր Սահմանադրության համաձայն, մենք ունենք մեկ համապետական ընտրություններ՝ խորհրդարանական ընտրությունները: Եվ մինչեւ հաջորդ ընտրությունները, ըստ էության, իշխանությունը հանձնվում է մեկ կուսակցության կամ կուսակցությունների դաշինքին:

Այստեղ հարց է առաջանում, կա՞ն ինչ-որ պարտավորություններ, որոնք դրվում են կուսակցությունների վրա, արդեն մեզ հետ զրույցում մտահոգվում էր Ս. Դանիելյանը: «Որովհետեւ եթե, ենթադրենք, ընտրությունները արդար են անցել, եւ իրոք արտահայտում են ժողովրդի կամքը, արդյոք այդ կուսակցություններն ունե՞ն ներքին ժողովրդավարական մեխանիզմներ, որոնք կարողանան արդար, թափանցիկ կառավարում ապահովել:

Ներկայացված նախագծում այդ մեխանիզմները գոյություն չունեն: Կա՞ն արդյոք այն մեխանիզմները, որ բոլոր կուսակցականներն իրենց մասնակցությունն ունենան ցուցակների կազմման գործընթացում, որ կուսակցական բյուրոկրատիան չկարողանա վերահսկել ամբողջ կուսակցությունը: Հակառակ դեպքում նման կուսակցությունները, գալով իշխանության՝ իրենք չեն կարող ժողովրդավարական համակարգ ստեղծել: Արդյունքում մենք խորհրդարանում ունենք կոճակ սեղմողներ»,- ասում է Ս. Դանիելյանը:

Որպես ներկուսակցական ժողովրդավարության օրինակ, վերջինս հիշեցնում է ամերիկյան պրայմերիզների՝ նախնական ընտրությունների մեխանիզմը, որտեղ որոշվում են ցուցակների դասավորությունը, եւ որը ձեւավորվել է դեռեւս 1842թ.: Մինդեռ «Կուսակցությունների մասին» օրինագծի մշակման հեղինակներից արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը գտնում է, որ իրենք փորձել են ավելի լիբերալ չափանիշներ եւ վերահսկողության մեխանիզմներ մշակել քաղաքական ուժերի գործունեության համար:

Նրա դիտարկմամբ, գործող օրենքն այդ առումով բավական կոշտ է: Եվ թե՛ Վենետիկի հանձնաժողովի հանձնարարականներից, թե՛ միջազգային փորձից ելնելով՝ ընտրվել է այն տարբերակը, որ կուսակցությունները պետք է իրենց ձեւավորման ժամանակ ազատ լինեն, իսկ պետությունը հնարավորինս քիչ մասնակցություն ու միջամտություն ունենա կուսակցաշինության գործընթացին:

«Համեմատության համար կարելի է նշել, որ գործող օրենքով նորաստեղծ կուսակցությունը գործունեության 6 ամիսների ընթացքում պետք է ունենա առնվազն 2000 անդամ, ներկայացված նախագծով՝ 1000 անդամ: Եվ մենք հնարավորություն ենք տվել, որ ընդհանրապես հասարակական-քաղաքական կյանքում կուսակցության՝ որպես միավորի դերակատարությունը որոշվի բացառապես ընտությունների ժամանակ եւ ոչ թե պետական-իշխանական գործիքակազմի միջոցով: Դրա համար կուսակցական ներքին ժողովրդավարության խթանման ուղղությամբ ինքը՝ կուսակցությունը, պետք է շահագրգիռ լինի:

Եվ եթե կուսակցությունը հասել է այն մակարդակին, որ ոչ միայն ռեգիոնալ, այլեւ համապետական ընտրություններում է առաջադրվում, կուսակցաշինությունը հասել է այն մակարդակի, որ տարբեր մարզերում ունի բազմաթիվ հեղինակավոր անդամներ, ժողովրդի մոտ ունի բարձր վարկանիշ եւ ինչ-որ տեղ փրայմերիզների անհրաժեշտություն է տեսնում, դա պետք է բացառապես այդ ուժի ներքին կանոնադրությանբ որոշվի»,- ասում է Ա. Հովհաննիսյանը:

Վերջինիս խոսքերով, կուսակցությունների ներքին ժողովրդավարության հարցն այնքան է կարեւորվել, որ Սահմանադրության փոփոխություններով սահմանվել է, թե կուսակցությունների կառուցվածքը եւ գործունեությունը չեն կարող հակասել ժողովրդավարական սկզբունքներին: «Նախագիծը մշակելիս մենք բավականին զգույշ մոտեցում ենք դրսեւորել: Մի շարք միջազգային փաստաթղթեր պահանջում են, որ պետության միջամտությունը կուսակցության գործունեությանը պետք է հասցվի նվազագույնին, մյուս կողմից՝ մենք խնդիր ունեինք սահմանել երաշիքներ կուսակցության ներքին ժողովրդավարության համար, ինչը նշանակում էր, որ կուսակցության կառուցվածքի եւ որոշումների ընդունման համար պետք է սահմանեինք որոշակի չափանիշներ:

Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ մենք դեռեւս կուսակցությունների ներքին ժողովրդավարության ապահովման խնդիր ունենք` մեր կողմից սահմանվել են մանրամասն կարգավորումներ` ի տարբերություն մի շարք երկրների փորձի, որտեղ կուսակցությունների մասին օրենքները պարունակում են ընդամենը մի քանի կողմնորոշիչ նշանակություն ունեցող դրույթներ»,- ասում է Ա. Հովհաննիսյանը:

Պատասխանելով այն դիտարկմանը, թե կուսակցություններում շատ հաճախ որոշումն ընդունում է մեկ անձ՝ նախագահն ու այն պարտադրում կուսակիցներին՝ Ա. Հովհաննիսյանը հավելում է, թե նախագծում կա այնպիսի կարգավորում, որ ամենակարեւոր որոշումները կուսակցության կանոնադրության հաստատման եւ ծրագրի ընդունման, դրանցում փոփոխություններ կատարելու, ղեկավար եւ վերահսկողություն իրականացնող մարմինների կազմավորման, մշտապես գործող ղեկավար մարմնի ընտրության, նշանակման, կուսակցության վերակազմակերպման խնդիրներն են: «Եվ որ կուսակցության լուծարման որոշումները կարող է ընդունել միայն կուսակցության բարձրագույն կոլեգիալ մարմինը, այսինքն` համագումարը, որը իրավազոր է, եթե մասնակցում են առնվազն 100 պատվիրակ: Սա երաշխիք է, որ կուսակցության ամենակարեւոր որոշումները չկայացնի, օրինակ, միայն կուսակացության նախագահը»,- եզրափակում է նախարարը:

Տպել
2915 դիտում

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը