Համակարգված մեղադրանքներ Չինաստանին և աջակցություն Ուկրաինային. ինչու էր թեժ G7 գագաթնաժողովը (լուսանկարներ)

Ճապոնական Հիրոսիմա քաղաքում ամբողջությամբ ավարտվել են G7 գագաթնաժողովի բոլոր աշխատանքային նիստերը։ Այս մասին Հիրոսիմայի Խաղաղության այգում հայտարարել է Ճապոնիայի վարչապետ Ֆումիո Կիսիդան:

«Մեծ յոթնյակի գագաթնաժողովը Հիրոսիմայում, ավարտելով բոլոր նիստերը, փակում է վարագույրը: Ես շնորհակալ եմ մասնակից G7 երկրների առաջնորդներին, հրավիրված ութ երկրների ղեկավարներին, յոթ միջազգային կազմակերպությունների ղեկավարներին և բոլոր մասնակիցներին»,-ասել է Կիսիդան:

Երեք օրվա ընթացքում G7 երկրների ղեկավարները 10 նիստ են անցկացրել։ Մայիսի 20-ին միջոցառմանը միացել են G7-ի ոչ անդամ երկրների ղեկավարները՝ Ավստրալիան, Բրազիլիան, Վիետնամը, Հնդկաստանը, Ինդոնեզիան, Կուկի կղզինեըր, Կոմորյան կղզիների միությունը և Հարավային Կորեան:

Նիստերը եզրափակվել են բացառիկ իրադարձությամբ. տեղում է եղել նաև Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին, ընդ որում՝ երկրում պատերազմից ի վեր ռազմական հանդերձանքը չփոխելու սկզբունքը պահպանելով, Զելենսկին ներկայացել է դարձյալ առանց պաշտոնական հագուկապի՝ առանց կոստյումի ու փողկապի:

Նիստերի ընթացքում քանիցս քննարկվել է Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակը՝ անգամ առանց նրա, քննարկվել են նաև Չինաստանի հետ կառույցի հարաբերությունները, համաշխարհային տնտեսության խնդիրները, միջուկային զինաթափումը, G7-ից դուրս գործընկերների հետ համագործակցությունը և այլ հարցեր։

Զելենսկու հետ հանդիպման ժամանակ G7-ի առաջնորդները կրկնել են, որ կշարունակեն ռազմական օգնություն ցուցաբերել Ուկրաինային։ Բացի այդ, G7-ի ղեկավարները Չինաստանին կոչ են արել ճնշում գործադրել Ռուսաստանի վրա։

Իտալիայի վարչապետ Ջորջ Մելոնին ասել է, որ G7-ի առաջնորդների հաջորդ հանդիպումը 2024 թվականին, երբ նախագահությունը ձևաչափով կանցնի Իտալիային, կանցկացվի հունիսին Պուլիայի հարավային շրջանում։

Ինչու՞ էր հրավիրվել Զելենսկին ու ինչու՞ էին բոլոր երկրները «թիրախավորել» Չինաստանին

«Մեծ յոթնյակի» երկրների ղեկավարները, Վլադիմիր Զելենսկիին Հիրոսիմա հրավիրելով, հզոր ազդանշան են ուղարկել Ռուսաստանին, սակայն չեն մոռացել մեկ այլ կարևոր դերակատարի՝ Չինաստանի մասին։

Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ռիշի Սունակը ասել է, որ Չինաստանը ներկայացնում է «մեր ժամանակի ամենամեծ մարտահրավերը» համաշխարհային անվտանգության և բարգավաճման տեսանկյունից, և որ այն «ավելի ավտորիտար է դառնում տանը և արտերկրում»:

Աշխարհի ամենահարուստ ժողովրդավարական երկրների ղեկավարները ոչ թե մեկ, այլ երկու հայտարարություններով Պեկինին հստակեցրել են իրենց դիրքորոշումը այնպիսի զգայուն հարցերի վերաբերյալ, ինչպիսիք են Հնդկա-խաղաղօվկիանոսյան շրջանն ու Թայվանը: Բայց նրանց ուղերձի ամենակարևոր մասը վերաբերում էր նրան, ինչ առաջնորդները անվանել էին «տնտեսական պարտադրանք»:

G7-ի համար սա հավասարակշռություն պահպանելու դժվար խնդիր է: Առևտուրը նրանց տնտեսությունները դարձրել է անքակտելիորեն կախված Չինաստանից, սակայն Պեկինի հետ մրցակցությունն ուժեղացել է, և նրանք համաձայն չեն շատ հարցերի, այդ թվում՝ մարդու իրավունքներին առնչվող հարցերում:

Վերջին տարիներին Պեկինը չի վախենում առևտրային պատժամիջոցներ կիրառել այն երկրների դեմ, որոնք իրեն դուր չեն գալիս։ Խոսքը, մասնավորապես, Հարավային Կորեան է՝ երկրում ամերիկյան հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի ներդրումից հետո, և Ավստրալիան՝ հարաբերությունների սառեցման վերջին շրջանում։

Եվրամիությունը հատկապես անհանգստացավ, երբ Չինաստանը արգելափակեց Լիտվայի արտահանումը այն բանից հետո, երբ մերձբալթյան երկիրը Թայվանին թույլ տվեց իրականում բացել իր դեսպանատունը: Ուստի զարմանալի չէ, որ G7-ը դատապարտում է այն, ինչ նրանք համարում են «տնտեսական խոցելիությունը որպես զենք օգտագործելու տագնապալի աճ»:

Նրանք կոչ են արել «վերացնել ռիսկերը». այս քաղաքականությունը պաշտպանում է Եվրոպական հանձնաժողովի ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը, ով մասնակցում էր գագաթնաժողովին: Սա Չինաստանից «անջատվելու» ԱՄՆ-ի գաղափարի ավելի չափավոր տարբերակն է՝ ներգրավելով ավելի կոշտ դիվանագիտություն, դիվերսիֆիկացնել առևտրային գործընկերներին և պաշտպանել առևտուրն ու տեխնոլոգիաները:

G7-ը նաև նախատեսում է ամրապնդել կարևորագույն ապրանքների՝ ռեսուրսների և կիսահաղորդիչների մատակարարման շղթաները, ինչպես նաև ամրապնդել թվային ենթակառուցվածքը՝ կանխելու հաքերների հարձակումներն ու տեխնոլոգիաների գողությունը:

Սակայն ամենահզոր գործիքը արտահանման բազմակողմ վերահսկողությունն է: Սա նշանակում է համատեղ աշխատանք՝ ապահովելու, որ տեխնոլոգիաները՝ հատկապես ռազմական և հետախուզական նպատակներով օգտագործվողները, չհայտնվեն «չարամիտ խաղացողների» ձեռքում։

ԱՄՆ-ն արդեն անում է հենց դա՝ արգելք դնելով չիպերի և հարակից տեխնոլոգիաների արտահանման վրա Չինաստան։ Դրան միացել են Ճապոնիան և Նիդեռլանդները։ 

ԱՄՆ-ը և շատ այլ երկրներ բավականին անհանգստացած են արդյունաբերական լրտեսությամբ և արդեն իսկ բանտում են մարդկանց, ովքեր մեղադրվում են Չինաստանի համար տեխնիկական գաղտնիքներ գողանալու մեջ: Միևնույն ժամանակ G7-ի առաջնորդները հասկացրել են, որ չեն ցանկանում խզել հարաբերությունները Չինաստանի հետ։ 

G-7-ի անդամները փորձել են մեղմել Պեկինին ուղղված մեղադրանքները՝ ասելով, որ իրենց քաղաքականությունը ուղղված չէ Չինաստանին վնասելուն և չեն փորձում խոչընդոտել երկրի տնտեսական առաջընթացին ու զարգացմանը, չեն պատրաստվում «բաժանվել» Չինաստանից: Այնուամենայնիվ, արևմտյան երկրները Պեկինին բացահայտորեն նշել են, որ ավելի լավ է չհրաժարվել համագործակցությունից՝ այն կարգախոսով, որ «միջազգային կանոններով խաղացող աճող Չինաստանը օգուտ կբերի ողջ աշխարհին»:

Չինաստանը կանխատեսել էր մեղադրանքներն ու պատասխանել դրանց

Դեռևս հայտնի չէ, թե ինչպես Չինաստանի ղեկավարներն ու դիվանագետները կընդունեն այս մեղադրական ուղերձը, սակայն պետական լրատվամիջոցները նախորդ օրերին բազմիցս քննադատել են Արևմուտքին այն բանի համար, որ կառույցի երկրները քննադատում են Չինաստանին՝ միաժամանակ վայելելով տնտեսական համագործակցության պտուղները: Առայժմ հանրային արձագանքի համար պաշտոնական Պեկինը նախընտրել է վերադառնալ իր սովորական զայրացած հռետորաբանությանը:

Չինաստանը հստակ կանխատեսել էր G7-ի հայտարարությունները, և գագաթնաժողովին նախորդող օրերին նրա պետական լրատվամիջոցներն ու դեսպանատները հրապարակեցին նյութեր, որոնք մեղադրում էին ԱՄՆ-ին տնտեսական պարտադրանքի և կեղծավորության մեջ: Շաբաթ երեկոյան նրանք մեղադրել են կառույցին Չինաստանին «զրպարտելու և հարձակվելու» մեջ և բողոք են ներկայացրել գագաթնաժողովի կազմակերպիչ երկրին՝ Ճապոնիային։

Նրանք նաև կոչ են արել G7-ի մյուս երկրներին չդառնալ «ԱՄՆ-ի մեղսակիցները տնտեսական պարտադրանքի մեջ» և կոչ են արել «դադարեցնել բացառիկ դաշինքների ձևավորումը» և «պարունակել և փտել այլ երկրներ»։

Հարկ է նշել, որ Պեկինը փորձում է սեփական դաշինքներ ստեղծել այլ երկրների հետ, և G7-ի գագաթնաժողովին զուգահեռ հանդիպում է անցկացրել Կենտրոնական Ասիայի երկրների ներկայացուցիչների հետ։

Ի՞նչ կապ կա Չինաստանին ուղղված մեղադրանքների և Ուկրաինայի միջև

G7-ի երկրները խոստացել են ակտիվացնել դիվանագիտական, ֆինանսական, հումանիտար և ռազմական աջակցությունն Ուկրաինային և դրանով իսկ ավելացնել Ռուսաստանի ծախսերը «ռազմական հատուկ գործողության» վրա։ Բացի այդ, «Մեծ յոթնյակը» կոչ է արել Չինաստանին ազդել Ռուսաստանի վրա՝ Ուկրաինայում հակամարտությունը դադարեցնելու համար:

Այս մասին ասված է հայտարարության մեջ, որը հրապարակվել է Եվրոպական խորհրդի կայքում։ Նշվում է, որ «Մեծ յոթնյակի» երկրները վերահաստատում են Ուկրաինային «անսասան աջակցություն ցուցաբերելու իրենց մտադրությունը այնքան ժամանակ, որքան անհրաժեշտ է երկրում համապարփակ, արդար և կայուն խաղաղություն հաստատելու համար», ասվում է փաստաթղթում։ Այն նաև ասում է, որ «հատուկ գործողությունը», որը Ռուսաստանը իրականացնում է Ուկրաինայում, «վտանգ է ներկայացնում ամբողջ աշխարհի համար»։

Բացի այդ, նույն փաստաթղթում G7 երկրները կոչ են անում Չինաստանին ազդել Ռուսաստանի վրա՝ դադարեցնելու Ուկրաինայում հակամարտությունը, որպեսզի Մոսկվան «անհապաղ, ամբողջությամբ և անվերապահորեն դուրս բերի իր զորքերը երկրի տարածքից»։ Խաղաղության ջանքերը խթանելու համար G7 երկրները, ի թիվս այլ բաների, կոչ են անում Չինաստանին ուղիղ երկխոսություն հաստատել Ուկրաինայի հետ:

Հավելենք, որ փետրվարին Չինաստանը հրապարակել էր Ուկրաինայի ճգնաժամի կարգավորման 12 կետից բաղկացած ծրագիր։ Մարտին Չինաստանի նախագահ Սի Ծինփինը պետական այցով մեկնել էր Ռուսաստան, որտեղ անձամբ զրուցել էր Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Չինաստանը պատժամիջոցներ չի կիրառել Ռուսաստանի դեմ և պաշտոնապես չի դատապարտել նրա գործողությունները Ուկրաինայում։

 Բացի այդ, G7-ը փաստաթղթում «լուրջ մտահոգություն է հայտնել Իրանի շարունակվող ապակայունացնող գործողությունների պատճառով»։ Հայտարարության մեջ ասվում է, որ Իրանը պետք է դադարի աջակցել Ռուսաստանին հակամարտությունում, մասնավորապես, G7 երկրները կոչ են անում Թեհրանին դադարեցնել Մոսկվային անօդաչու սարքերի մատակարարումը՝ թեպետ Ռուսաստանը և Իրանը նախկինում բազմիցս հերքել են անօդաչու սարքերի մատակարարումը: