Երևան
12 °C
Վայոց ձորի մարգարիտը համարվող Ջերմուկ համայնքը ծվարել է անտառոտ լեռների գրկում, ծովի մակերեւույթից 2080 մ բարձրության վրա գտնվող ոչ մեծ սարահարթում, որը երկու մասի է բաժանվում Արփա գետի գեղատեսիլ կիրճով։
Ձախափնյակ եւ Աջափնյակ հատվածների բաժանված առողջարանային հայտնի համայնքը դեռեւս 2008 թվականին ՀՀ կառավարության որոշմամբ հայտարարվել է զբոսաշրջային կենտրոն։ Պատմական Սյունիք նահանգի Վայոց ձոր գավառի տարածքում գտնվող Ջերմուկի հանքային ջրերը հնուց օգտագործել է ինչպես հասարակ ժողովուրդը, այնպես էլ Սյունյաց իշխանները՝ բուժիչ, կազդուրիչ նպատակներով։
Երեւանից 173 կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվող շուրջ 9400 բնակչություն ունեցող կուրորտային համայնքը, հիշեցնենք, խոշորացվել է՝ ընդգրկելով Գնդեվազ եւ Կեչուտ բնակավայրերը։ 2021 թվականի դեկտեմբերի 5-ին, ի թիվս ՀՀ այլ համայնքների, Ջերմուկում նույնպես կայացան ՏԻՄ ընտրություններ, համայնքապետ ընտրվեց Վահագն Արսենյանը։
«Հայկական ժամանակի» թղթակիցը օրերս այցելել է Ջերմուկ, զրուցել տեղի բնակիչների ու զբոսաշրջիկների հետ, ֆիքսել ուշագրավ կադրեր։
Հունիսյան Ջերմուկն այցելուներին մատակարարում է ոչ միայն թարմ ու փոքր-ինչ սառը, այլեւ սոսիների բաց դեղին ծաղկափոշով հարստացած օդ։ Այս սեզոնին ըմպելասրահի (հայտնի՝ որպես Գալերիա) տարածքում կրպակներ ունեցող վաճառականները ձեզ կառաջարկեն մասուրի ու հատկապես սեզոնային բարիքի՝ «շիշկայի» մուրաբա՝ մուգ դարչնագույնին տվող թանձր հյութով, եւ անպայման կթվեն այն հիվանդությունները, որոնք բուժում է քաղցրահամ այդ պահածոն։ Կառաջարկեն նաեւ սարերից հավաքած ուրց ու ծիթրոն, երիցուկ ու ճարճատուկ, անթառամ ու մայրամախոտ, «վալերիանայի» արմատներ, հուլունքի պես թելին շարված «կյանքի արմատ»՝ ժենշեն, այլազան դեղաբույսեր ու դրանցից պատրաստված փնջեր՝ «խառը թեյի» սիրահարների համար։
Քաղաքում մեր այցելության ընթացքում մայթեզրերի վերանորոգման, մի հատվածում էլ՝ փողոցների ասֆալտապատման, ջրագծի փոփոխման աշխատանքներ էին ընթանում։ Բանվորներից մեկը, տեղեկանալով, որ քաղաք հյուր ենք եկել, ներողություն խնդրեց փոշի անելու, շինտեխնիկայի առաջացրած աղմուկի համար։ «Կներեք, որ ձեր հանգիստը խանգարում ենք, բայց ձեր ոտքի տակն ենք հարթեցնում, որ քայլելուց լավ զգաք»,- «արդարացավ» նա:
Դեպի Գալերիա տանող արահետի կրպակներից մեկի վաճառողուհին տիկին Օֆելյան է, որի ազգանունը թեեւ Խաչատրյան է, բայց տիկինն անցորդներին ներկայանում է որպես Օֆելյա Համբարձումյան՝ պատվելով նույնանուն հայտնի ժողովրդական երգչուհուն։
Դեղաբույսերից, մուրաբաներից բացի՝ ծնունդով վայքեցի, Ջերմուկ հարս եկած տիկին Օֆիկը իր ձեռքով գործած բրդյա ու ակրիլից գուլպաներն է վաճառում։ Մի զույգ բրդյա գուլպան արժե 3-5 հազար դրամ։ Հարցնում ենք՝ գո՞հ է առեւտրի ծավալից, օրական եկամուտն ինչքա՞ն է։ «Չնչին»,- արձագանքում է տիկինն ու տրտնջում՝ շաբաթական լավագույն դեպքում 5-7 հազար դրամի առեւտուր է անում։ Գլխին ամուսին չունի, դստեր հետ աշխատում ու մի կերպ գոյատեւում են։
Մեր զրույցի ընթացքում տիկին Օֆելյային մոտեցավ կողքի կրպակի վաճառողուհին՝ 60-ին մոտ հմայիչ մի տիկին՝ 5 հազար դրամանոցը մանրելու։ Տիկին Օֆիկը մի կողմ դրեց շյուղերը, որոնցով հերթական գուլպան էր գործում եւ փութկոտ մանրեց՝ ասելով, որ թոշակը նախօրեին է ստացել, դրա համար էլ ձեռքին այդքան մեծ գումար կա։ Փողը մանրել խնդրած տիկինն էլ կատակեց․ «Օֆիկ տոտա, ճիշտ կհաշվես, անցած անգամվա պես հազար դրամ ավել չտաս։ Չնայած, որ տաս էլ, գիտես, կորած տեղ չի, հետ կտամ ավելը»։
Վառ կապույտ աչքերով ու աչքերի գույնի հետ սազեցրած աշխատանքային շապիկով Ավագ Ավագյանը Գալերիայի շրջակայքի նստարաններն էր ներկում։ Համայնքապետարանի կոմունալ բաժնում աշխատող պարոն Ավագյանն ասաց, որ նստարանների ներկն ամեն տարի թարմացնում են։ Հարցնում ենք՝ այցելունե՞րն են քերում-վնասում, պատասխանում է․ «Չէ, եղանակը, տաքն ու հովը»։
Պարոն Ավագյանը համայնքապետարանում աշխատելուն զուգահեռ նաեւ իր հիմնական մասնագիտության՝ դերձակի աշխատանքով է հավելյալ եկամուտ ստանում։ «Կանացի շորեր էլ եմ կարում, տղամարդու էլ, չհաշված՝ նեղացնելը, լայնացնելը, կարճացնելը։ Հիմնականում անկողնու սպիտակեղեն եմ կարում, մեծ է պահանջարկը»,- ասում է նա ու շտապում նստարանին փակցնել «ներկված է» գրությունը։
Նստարաններից մեկին ձեռնափայտը պտտեցնելով նստած, հայացքը իրիկնային բացվող տեսարանին հառած՝ առողջարանային մեկ այլ քաղաքից՝ Տուափսեից, եկած սոլիդ տարիքի կինը տիկին Զինաիդան է։ Շատ է հավանում Ջերմուկը, սուր ու բծախնդիր աչք ունի, կանաչադարջնագույն աչքեր։ Ազգությամբ հայուհի տիկինը պատմում է, որ նախկինում էլ շատ անգամներ է եղել Ջերմուկում, ունի շատ ծանոթներ ու ընկերներ։ Ինքն էլ հարկային ոլորտի երկարամյա աշխատակից է։ Տիկնոջն ուղեկցող նրա համշենահայ ընկերուհին ասում է՝ եղանակը Ջերմուկում փոփոխական է՝ առավոտյան սառն է, ցերեկը՝ ջերմ, երեկոյան՝ քամոտ ու զով։ Մյուս ընկերուհին էլ արձագանքում է՝ այո, փոփոխական, ինչպես հայի բնավորությունը։ «Հայի՞, տարակուսում է տիկին Զինան ու վրա բերում․ «Դա ինձ չի վերաբերում։ Ես երբեք չեմ փոխում ո՛չ կարծիքս, ո՛չ տպավորություններս, ո՛չ էլ սերս»։
Ի դեպ, մեր այցելության ժամանակ հանդիպեցինք ՌԴ-ից եկած բազմաթիվ այլ զբոսաշրջիկների։ Առողջարանում, որտեղ մենք էինք իջեւանել, ՌԴ-ից ժամանած եւս մի քանի ընտանիքի հանդիպեցինք։ Տպավորված էին ե՛ւ տեղանքի բնությամբ, ե՛ւ հյուրընկալությամբ։ Նովոսիբիրսկից ժամանած մի երիտասարդ, որը, մեծ ուսապարկը մեջքին, պատրաստվում էր արշավի գնալ տեղի էքսկուրսային տաքսիներից մեկով, երբ իմացավ, որ Երեւանից ենք, ասաց՝ երանի ձեզ, մոտ եք ապրում Ջերմուկին։ Հակադարձեցինք՝ մոտ 180 կիլոմետր հեռու է մայրաքաղաքից, ի՞նչն է մոտ։ «Հաշվեք, թե քանի կիլոմետր հեռու է Նովոսիբիրսկից, եւ կպարզվի, որ համարյա ձեր քթի տակ է այս հրաշալի կուրորտը»,- իր հերթին հակադարձեց երիտասարդն ու շտապեց դեպի իրեն սպասող արշավորդները։
Ջերմուկի այցելուներին ըմպելասրահի մերձակա տարածքում՝ եղեւնիների սյուքի տակ, այս սեզոնին իր վրձնած գեղանկարների ցուցադրություն-վաճառքն է կազմակերպում Սամվել Ենոքյանը։ Դասավանդում է Երեւանի Շառլ Ազնավուրի անվան մշակույթի եւ արվեստի պետական քոլեջում, շուրջ 15 տարի է՝ ամառային արձակուրդները անցկացնում է Ջերմուկում, իրեն արդեն ջերմուկցի է համարում։ Ս․ Ենոքյանը նաեւ մաստեր-կլասներ է կազմակերպում նկարել սովորել ցանկացողների համար։ Երեխաների ամառային արձակուրդները կտավի ու ներկերի ընկերակցությամբ, գույների աշխարհով լցնելու համար նկարչության պարապմունքները հոյակապ միջոց են։
Որպես մանկավարժ՝ նկատում է՝ սերունդը փոխվել է, ավելի ճիշտ՝ նրանց աշխարհայացքն ու նախասիրություններն են փոխվել, որը հետեւանք է հեռախոսի ու համակարգչի դարաշրջանի։ Ասում է՝ նախկինում սովորողները պարապմունքների էին գալիս մեծ հետաքրքրությամբ, նոր ու շատ բան քաղելու ձգտումով, ավելի բանիմաց էին։ Իսկ այժմ շատերը նույնիսկ հայ մեծանուն նկարիչների անունները չգիտեն, ինչը մտահոգիչ է։ Սրտնեղում է՝ լավ ձեռք, շնորհք ունեցող կադրեր էլ կան, որոնք, ցավոք, նկարչությունը թողնում եւ այլ գործով են զբաղվում։ Հարցնում ենք՝ ջերմուկյան ցուցադրության ժամանակ շա՞տ են վաճառվում իր կտավները, եւ ովքեր են գնորդները՝ տեղի՞, թե՞ դրսի զբոսաշրջիկները, ասում է՝ ոչ միշտ, բայց վաճառվում են, հիմնականում գնում են տեղացիները, դրսի զբոսաշրջիկները քիչ են գնում տեղափոխման խնդրի պատճառով։
Ֆիդայիների պուրակում հանդիպեցինք տեղի մաքրությունն ապահովող, բարեկիրթ շարժուձեւով Վլադ Վարդանյանին, որն այս գործին է արդեն 20 տարի։ Բաքվից է, 1989 թվականին է ընտանիքով Ջերմուկ տեղափոխվել, փոխանակել է Բաքվի իր բնակարանը տեղի բնակարաններից մեկի հետ, ապրում է Ձախափնյակ թաղամասում։ Ասում է՝ Բաքվում ապրելու տարիներին երբեք չի փոխել իր ազգանունը։ «Շատերը փոխեցին՝ լավ գործի, պաշտոնի անցնելու նպատակով, բայց ես մինչեւ վերջ մնացի Վարդանյան։ Ստայանկայի պետ էի աշխատում, շատ ադրբեջանցի ընկերներ ունեի»,- ասում է մեր հարցերին սիրալիր պատասխանող Վլադ պապիկը։
Ամիսը 90 հազար դրամ աշխատավարձ է ստանում։ Ասում է՝ գոհ է գործող ղեկավարությունից, շատ է սիրում Հայաստանը, իրեն ամուր է զգում, լավատեսությամբ է լցված մեր երկրի ապագայի հանդեպ։ Վլադ պապի հետ զրույցը ծավալվեց ու հանգեց քաղաքականությանը։ Որպես նախկին բաքվեցի ինչպե՞ս է վերաբերում խաղաղության օրակարգին, Ադրբեջանն ընդունա՞կ է հայերիս հետ խաղաղ գոյակցել։
«Իմ միակ ուզելիքն էն է, որ էլ կռիվ չլինի, ոչ մի ջահել չզոհվի։ Հերիք ա։ 30 տարի ա՝ թշնամի ենք, հո մինչեւ մեր գոյության վերջը չե՞նք կարող թշնամություն անել։ Հարեւանիդ հետ ինչքան էլ թշնամի լինես, մի օր հաշտվելու ես՝ ստիպված, թե քո կամքով։ Մի նայեք-տեսեք՝ սաղ Բաքուն հայերն են սարքել, մեր ինտելիգենցիան Բաքվում միշտ էլ ազդեցիկ է եղել, իսկ ադրբեջանցիք լավ առեւտուր անողներ են։ Պիտի ճանապարհները բացվեն, մարդիկ գնան-գան, թշնամության մթնոլորտը վերանա։ Նաեւ պիտի օրենք դնեն՝ ոչ մի ադրբեջանցի իրավունք չունի հայի սպանի, ոչ մի հայ էլ՝ ադրբեջանցու, սպանողներին էլ պիտի ամենախիստ պատիժը տան՝ կախաղան»։
Իսկ եթե խաղաղություն հաստատվի, կգնա՞ք Բաքու։ Արձագանքում է․ «Չէ՛, ծերացած եմ, արդեն 70 տարեկան եմ, էն հասակում չեմ, որ գնամ։ Համ էլ շատ ընկերներ հաստատ էլ չկան, գնացել են էն աշխարհ, եսիմ, թող ջահելները գնան»։
Ջերմուկում հանդիպեցինք նաեւ մեր խաղաղ հանգիստը, ցերեկն ու գիշերն ապահովողին ու երաշխավորողներին՝ Ջերմուկի զորամասում ծառայող զինվորներից մի քանիսին, որոնք մասնակցել են 44-օրյա պատերազմին, եղել մարտական գործողությունների թեժ կետերում։ Մի քանի ժամով արձակվել էին ծառայությունից, իրենց խոսքով ասած՝ «ուվալնենի» էին ստացել, շրջում էին քաղաքում։ Ասացին, որ մոտ երկու շաբաթից զորացրվելու են։ Երբ շնորհակալություն հայտնեցինք իրենց ծառայության համար, բոլորով միասին արձագանքեցին՝ կարիք չկա շնորհակալության, քանի որ կատարել են իրենց պարտքը հայրենիքի հանդեպ, պատերազմի օրերին էլ արել են ուժերի ներածը՝ պատրաստ լինելով տալ նաեւ իրենց կյանքը։
Երբ առաջարկեցինք լուսանկարել իրենց, սիրով համաձայնեցին, բայց մի քանի վայրկյան խնդրեցին՝ իրենց կոկիկ տեսքն է՛լ ավելի կոկիկ դարձնելու՝ օձիքներն ու գոտիները շտկել-ձգելու համար։ Լուսանկարվելուց հետո էլ նրանցից մեկը կատակեց, թե՝ երբ նյութը պատրաստ լինի ու թողարկվի, հնարավո՞ր է այնպես անել, որ իրենց հեռախոսահամարները նույնպես ինչ-որ կերպ հրապարակվեն․ գուցե գեղեցիկ աղջիկները տեսնեն իրենց ու զանգելու ցանկություն ունենան։
Պատրաստեց Հեղինե Մանուկյանը
Երևան մոլում բացվել է Ամիօ բանկի ժամանակավոր տաղավարը
Սաուդյան Արաբիան շահագրգռված է Հայաստանի հետ բարեկամական կապերի ամրապնդմամբ. արքայազնը՝ ՀՀ նախագահին
Իսրայելի պաշտպանության նախարարը պաշտոնանկ է արվել․ նոր նախարարի անունը հայտնի է
«Մերսեդես»-ը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և հայտնվել դաշտում․ կա վիրավոր
Ադրբեջանի դեսպանը հանցագործություն է կատարել Տիգրան Բալայանի նկատմամբ, սա ծրագրված սադրանք է. Խալաթյան
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ. ինչ որոշում է կայացվել
Անվավեր են ճանաչվել որոշ շրջանների ընտրական արդյունքները. Վրաստանում ընդդիմությունը շարունակում է պայքարը
Քարաձորում մեծ քանակությամբ անասնակեր է այրվել
Ես ինձ շատ վստահ եմ զգում. որ ընտրատեղամասում է քվեարկել Դոնալդ Թրամփը
Անշարժ գույքեր և եկամուտներ. ինչ է հայտարարագրել արդարադատության նորանշանակ նախարար Սրբուհի Գալյանը
Մեքենան վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. տղամարդը տեղում մահացել է
2025-ին Երևանը պլանավորում է մոտավորապես 90 մլրդ 234 մլն դրամ եկամուտ ապահովել. Տիգրան Ավինյան
Ռուսաստանը եղել և մնում է Հայաստանի ու հայ ժողովրդի բարեկամը. Գուրգեն Արսենյան
Քաղաքացին կալանավորվել է՝ շուրջ 850 գրամ «Մարիխուանա» և այլ թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության մեղադրանքով
Երևանում ապօրինի ձեռնարկատիրական գործունեության ցանկացած փորձ կասեցվելու է. 4 խաղային ապարատ է առգրավվել
Ինչ հագուստով է Աննա Հակոբյանը ներկայացել միջազգային համաժողովին (լուսանկարներ)
Տնային կենդանի պահողը պիտի չիպավորի նրան. ինչու են շները հայտնվում փողոցում և դառնում թափառող
Ինչ իրավիճակ է Լարսի ճանապարհին
Ucom-ը Ինտերնետ կառավարման հայաստանյան 9-րդ համաժողովի պլատինե գործընկերն է
Բախվել են «Օպել»-ն ու բեռնատարը. 6 տուժած է հոսպիտալացվել
Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը, Պուտինը, Բայդենն ու Մակրոնը չեն մասնակցի Բաքվի COP29-ին. Euronews
ԱՄՆ-ում ընթանում են 60-րդ նախագահական ընտրությունները. ինչպիսի մասնակցություն է ակնկալվում
Ինչո՞ւ ենք տապալում որպես մեծահասակ մեզ վիճակված առաքելությունը՝ պաշտպանել գոնե երեխաներին. Աննա Հակոբյան
Յունիբանկն առաջարկում է բիզնեսի պարզեցված վարկավորում՝ առանց ձեռնարկությունների ֆինանսական վերլուծության
Հայկական կողմը ստացել է խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ Ադրբեջանի պատասխան առաջարկները. ԱԳՆ
Վերին Լարս տանող ճանապարհին մերկասառույց է, ձյուն է տեղում (տեսանյութ)
Ռուսաստանը չի դրդում Երևանին և Բաքվին հապճեպ հաշտության պայմանագիր կնքել, դա լավ բանի չի հանգեցնի. Լավրով
Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների ազատ արձակումը մեծապես կօգնի Երևանի և Բաքվի հաշտեցմանը․ ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան
Նախաքննությամբ ձեռնարկված միջոցառումների արդյունքում 900 միլիոն դրամ է վերադարձվել պետությանը
Թուրքիայի նավթավերամշակման գործարանում պայթյուն է տեղի ունեցել
Ուզում ենք դատական համակարգ, որն ի վիճակի լինի ներդնել ստանդարտ, այդ թվում՝ արդարադատության. վարչապետ
ԵՄ-ն Հայաստանին 270 մլն եվրո կտրամադրի. քննարկվել են եվրոպական կառույցների հետ իրականացվող ծրագրերը
Հանգստի կենտրոնում ծեծկռտուքի, 3 անձի դանակահարության վարույթով կին մեղադրյալների մասով նյութերը դատարանում են
«Քաղաքացիական պայմանագիր»-ը Գյումրու ավագանու արտահերթ նիստ է նախաձեռնել. օրակարգում քաղաքապետի ընտրությունն է
Դոլարը թանկացել է, եվրոն՝ էժանացել. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 5-ին
Պռոշյան փողոցում հանդիպակաց գոտով երթևեկող վարորդը տուգանվել է, հանվել է տուգանային 3 միավոր. ով է եղել ղեկին
ՆԳ նախարարությունը ներկայացրել է՝ ինչպես կարող են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները Հայաստանի քաղաքացիություն ստանալ
Ամուլսարի հանքի մեկնարկի համար պետք է 250 մլն դոլար, 100 մլն դոլարը գտել են. նախարար
Փաշինյանը և Ալիևը Կազանում կառուցողական քննարկում են ունեցել. Պուտին
Արմեն Գրիգորյանն իրանական վերլուծական կենտրոնների փորձագետներին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
© 2024 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT